Budownictwo kościelne i sakralne, cmentarze wyznaniowe Tomasz Resler Zakład Historii Administracji
Cmentarze wyznaniowe: pochówek zgodny z zasadami wiary jest swoistym ukoronowaniem życia wiernych – przynajmniej w większości kultów, posiadanie miejsc grzebalnych przez kościoły i związki wyznaniowe jest więc kwestią dla tych podmiotów bardzo istotną, cmentarze wyznaniowe są obecnie jedną z trzech kategorii cmentarzy w Polsce, oprócz komunalnych i wojennych, brak legalnej definicji cmentarza, powszechnie uznaje się, że jest to wydzielone miejsce służące do składania ciał i szczątków ludzkich, wg obecnie obowiązujących przepisów pochówku można dokonać tylko w obrębie cmentarza, art. 19a ugwsw daje związkom wyznaniowym prawo do zakładania, posiadania, rozszerzania i zarządzania cmentarzami, takie prawo przyznane jest także na mocy wyznaniowych ustaw partykularnych,
Cmentarze wyznaniowe: zgodnie z ustawą z 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych cmentarz wyznaniowy można założyć po uzyskaniu zgody państwowego inspektora sanitarnego na ternach przeznaczonych do tego w planie zagospodarowania przestrzennego, grunty przeznaczone w planach zp na cmentarze, jeżeli stanowią własność Skarbu Państwa lub jst powinny zostać przekazane w użytkowanie wieczyste lub odsprzedane, szczegółowe wymagania projektowe co do cmentarzy zawiera rozporządzenie Ministra Infrastruktury 7 marca 2008 r. ws. wymagań jakie muszą spełniać cmentarze…, art. 8 ust 3 konkordatu gwarantuje nienaruszalność katolickich cmentarzy wyznaniowych, podobne gwarancje nienaruszalności posiadają także cmentarze wyznaniowe prowadzone przez inne wyznania,
Cmentarze wyznaniowe: nienaruszalność cmentarzy wyznaniowych polega na tym, że związki wyznaniowe będące ich właścicielem mogą bez przeszkód wykonywać na ich terenie akty kultu religijnego, nienaruszalność cmentarzy ma także swoje źródło w prawnokarnej i prawno-wykroczeniowej ochronie (art. 195-196 kk, art. 262 § 1 kk – zakaz bezczeszczenia zwłok i miejsc pochówków art. 18 ust. 1 ustawy o cmentarzach, decyzję o zamknięciu cmentarza wyznaniowego może podjąć uprawniona władza kościelna po zasięgnięciu niewiążącej opinii inspektora sanitarnego, art. 8 ust 2 ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych nakłada na dysponentów cmentarzy wyznaniowych obowiązek pochowania zmarłych innej konfesji jeżeli w danej miejscowości nie ma cmentarza komunalnego, cmentarze wyznaniowe podlegają także przepisom sanitarnym, administracyjnym i porządkowym,
Cmentarze wyznaniowe: zgodnie z art. 6 ust 1-3 ucichz, po upływie 40 lat od ostatniego pochówku na cmentarzu wyznaniowym, po uzgodnieniu z właściwą władzą kościelną, wójt, burmistrz, prezydent może wydać decyzję o zmianie przeznaczenia terenu, z zachowaniem znajdujących się tam zabytków, które za zgodą woj. konserwatora zabytków mogą zostać przeniesione w inne miejsce, a pozostałe szczątki ludzkie muszą zostać przeniesione na inny cmentarz,
Budownictwo sakralne i kościelne: kwestie budownictwa sakralnego i kościelnego regulują: konkordat, wyznaniowe ustawy partykularne oraz ugwsw, poszczególne akty w sposób różnorodny odnoszą się do kwestii budownictwa realizowanego przez związki wyznaniowe, art. 19 ust 2 pkt 6 ugwsw stanowi, że kościoły i inne związki wyznaniowe dla realizacji sowich celów mogą prowadzić inwestycje sakralne i inne inwestycje kościelne, ustawa więc rozróżnia dwa rodzaje budownictwa: sakralne i kościelne, najszerzej kwestie inwestycji kościelnych reguluje uspkk w art. 41-43, ustawa podaje definicję inwestycji sakralnych i kościelnych Kościoła katolickiego, uspkk poddaje inwestycje sakralne i kościelne pod ogólnie obowiązujące przepisy prawa budowlanego, planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, przepisom o ochronie zabytków,
Budownictwo sakralne i kościelne: ustawa określa także udział biskupów diecezjalnych i wyższych przełożonych zakonnych w ustalaniu planu zagospodarowania przestrzennego, zasady sprzedaży i oddawania w użytkowanie wieczyste gruntów przeznaczonych w planach na budownictwo sakralne i kościelne, z konstytucyjnej zasady równouprawnienia kościołów i innych związków wyznaniowych (art. 25 ust. 1) należy domniemywać, że wszystkie związki wyznaniowe w obszarze prowadzenie inwestycji budowlanych są traktowane przez organy administracji państwowej i samorządowej jednakowo, w tym kontekście trudno zrozumie dlaczego kwestie budownictwa zostały w sposób tak zróżnicowany potraktowany w innych ustawach wyznaniowych – należy przyjąć w takie sytuacji ogólne zasady wynikające z równouprawnienia związków wyznaniowych,