Świat NA PRZEŁOMIE XX I XXI WIEKU

upadek systemu apartheidu w RPA Od połowy XX wieku w Republice Południowej Afryki panował apartheid, czyli polityka dyskryminowania ludności murzyńskiej. Biali mieszkańcy RPA mieli większe prawa. Tylko oni sprawowali wysokie funkcje państwowe. Istniały dzielnice, szkoły, a nawet kina, do których wstęp mieli wyłącznie biali. Przywódca czarnoskórej ludności Nelson Mandela, który otwarcie wystąpił przeciw apartheidowi, trafił do więzienia na blisko 30 lat. W kraju narastało jednak napięcie grożące powstaniem murzyńskim. Apartheid został potępiony przez ONZ, a na RPA nałożono sankcje ekonomiczne. W latach 80. władze tego państwa stopniowo wycofywały się z rasistowskiej polityki. W 1990r. Zwolniono z więzienia Mandelę, a w 1991r. Oficjalnie zniesiono apartheid i wszyscy mieszkańcy RPA uzyskali równe prawa. upadek systemu apartheidu w RPA

AFRYKAŃSKI KONGRES NARODOWY Afrykański Kongres Narodowy (The African National Congress, ANC) – centrolewicowa partia polityczna rządząca RPA od 1994 r., wcześniej do 1989 organizacja narodowowyzwoleńcza czarnej ludności w RPA działająca metodami politycznymi i militarnymi na rzecz likwidacji reżimu apartheidu. Obecnym przewodniczącym partii jest Jacob Zuma, wiceprzewodniczącym Kgalema Motlanthe.

Nelson Rolihlahla Mandela (ur Nelson Rolihlahla Mandela (ur. 18 lipca 1918 w Transkei – RPA) – były prezydent RPA, jeden z przywódców ruchu przeciw apartheidowi, laureat pokojowej nagrody Nobla. Nelson Mandela

Frederik Willem de Klerk (ur Frederik Willem de Klerk (ur. 18 marca 1936 w Johannesburgu) – polityk południowoafrykański, prawnik, prezydent RPA w latach 1989-1994, laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1993 (z Nelsonem Mandelą). Frederik de klerk

WOJNY DOMOWE Po rozpadzie bloku wschodniego Afryka przestała być frontem, na którym ścierały się wpływy państw socjalistycznych i kapitalistycznych. Przyczyną dalszych krwawych konfliktów na najbiedniejszym z kontynentów stało się pozbawienie wsparcia nie tylko reżimów komunistycznych, ale także wrogich dyktatur popieranych przez Zachód. Do najtrudniejszych wydarzeń w Afryce doszło w 1994r. na terenie Ruandy. Trwający od dziesięcioleci konflikt między plemionami Tutsi i Hutu wszedł w wyjątkowo krwawą fazę. Zginęło wówczas prawie 500 tys. ludzi. W obawie przed śmiercią Ruandę opuściło około 1,2mln osób. Tysiące z nich zginęły w obozach uchodźców na skutek głodu i chorób. Walki prowadzone w Ruandzie rozszerzyły się na terytorium sąsiedniego Zairu. Oddziały tamtejszych Tutsi wspomagane przez współplemieńców z Ugandy i Ruandy pokonały w 1995r. Armię rządową i przejęły władzę w Zairze.

rozpad zsrr i powstanie wpn Po rozpadzie ZSRR w 1991r. powstało WPN(Wspólnota Niepodległych Państw) - organizacja międzynarodowa powstała 21 grudnia 1991 roku, zrzeszająca państwa dawnego Związku Radzieckiego oprócz państw bałtyckich i Gruzji.

POLITYKA ROSJI W KRAJACH BYŁEGO ZSRR: - INTERWENCJA W CZECZENII W 1992 Czeczenia (wraz z Tatarstanem) odmówiła podpisania układu stowarzyszeniowego z Federacją Rosyjską. 11 grudnia 1994 do republiki wkroczyły wojska rosyjskie. Od lutego 1995, kiedy Rosjanie zdobyli Grozny, trwały walki partyzanckie. W sierpniu 1996, po przeprowadzeniu przez Czeczenów kontrofensywy, Grozny został odbity. 31 sierpnia 1996 w Chasawjurcie podpisano rozejm, kończący pierwszą wojnę czeczeńską. Na jego mocy m.in. problem statusu republiki został odłożony na 5 lat. Drugą próbę podporządkowania republiki Rosja podjęła w 1999 r., i po zajęciu całego terytorium przez wojska federalne ogłosiła w 2002 r. oficjalne zakończenie wojny.

- Walki z oddziałami komand czeczeńskich Okres względnego spokoju został przerwany 7 sierpnia 1999, kiedy to do Dagestanu wkroczyły oddziały dowodzone przez Szamila Basajewa pod hasłem ustanowienia na Kaukazie islamskiego kalifatu i ogłoszenie się przez Basajewa kalifem Kaukazu oraz zamachy bombowe w Moskwie i Wołgodońsku w sierpniu i wrześniu tego roku, o które władze rosyjskie obwiniły czeczeńskich separatystów. Wydarzenia te strona rosyjska podała jako powód kolejnej interwencji militarnej. Z kolei pod adresem rosyjskich służb specjalnych wysuwane są zarzuty prowokacji. Maschadow potępił zarówno zamachy, jak i wejście Basajewa do Dagestanu. Wskutek przeprowadzonego 23 marca 2003 referendum konstytucyjnego Czeczenia 2 kwietnia 2003 stała się częścią Federacji Rosyjskiej. Jednak pomimo kilkakrotnego ogłaszania końca drugiej wojny czeczeńskiej konflikt tlił się do dnia 16 kwietnia 2009 roku, kiedy to Federacja Rosyjska ogłosiła zwycięstwo wojsk federalnych w walce z terroryzmem w Czeczeni.

Szamil Salmanowicz Basajew (ur. 14 stycznia 1965, zm Szamil Salmanowicz Basajew (ur. 14 stycznia 1965, zm. 10 lipca 2006) - przywódca rebeliantów czeczeńskich. Uznawany zarówno za patriotę walczącego o uniezależnienie Czeczenii od Rosji, jak i za jednego z najgroźniejszych terrorystów światowych (tę ostatnią opinię wyrażała nie tylko Rosja, ale też ONZ, Departament Stanu USA i Komisja Europejska). W 2003 roku zmienił swoje rosyjskie nazwisko na Abdallah Szamil Abu-Idris. Szamil Basajew

- Atak terrorystyczny na szkołę w Biesłanie 1 września 2004, pierwszego dnia roku szkolnego, szkoła w Biesłanie, w Północnej Osetii w Rosji została opanowana przez grupę uzbrojonych napastników należących do sił czeczeńskiego dowódcy polowego Szamila Basajewa. Teren szkoły został otoczony przez wojska armii rosyjskiej i jednostki sił specjalnych. Prowadzono negocjacje z napastnikami, po dwóch dniach, z niewyjaśnionych dotąd przyczyn, nastąpił szturm wojsk rosyjskich. Według rzecznika prasowego władz Osetii Północnej zginęło 339 osób, w tym około 156 dzieci, około dwustu osób uznano za zaginione, a ok. 700 zostało rannych, z czego 450 osób trafiło do szpitali (70 w stanie ciężkim). Zginęło też 32 napastników. Według oświadczenia prezydenta Władimira Putina w ataku zginęło 11 żołnierzy służb specjalnych, a kilkudziesięciu zostało rannych.

Biesłan leży 15 km od Władykaukazu

- Wojna w Osetii Południowej 7 viii2008 – 16 viii 2008 Gruzja rozpoczyna operację '';przywracania konstytucyjnego porządku''; w Osetii. W efekcie nocnej ofensywy i jej porannej kontynuacji wojska gruzińskie przejmują kontrolę nad stolicą zbuntowanej prowincji. W odpowiedzi Rosja mobilizuje siły. Rosyjskie lotnictwo zrzuca bomby na cele nie znajdujące się w strefie konfliktu, a kolumny czołgów wyruszają naprzeciw gruzińskiej armii. Zagraniczni dyplomaci próbują mediować, lecz pomimo ich wysiłków i wbrew deklaracjom zwaśnionych stron, wybucha wojna. Dowódcy: Osetia Południowa - Eduard Kokojty Gruzja - Micheil Saakaszwili Rosja – m.in. Dmitrij Miedwiediew

Eduard Dżabajewicz Kokojty- osetyjski polityk, prezydent Osetii Południowej od 18 grudnia 2001, nieuznawanej choć de facto niezależnej republiki na terytorium Gruzji. Eduard kokojty

MicheiŁ Saakaszwiliadwokat Micheił Saakaszwiliadwokat - polityk gruziński, prezydent Gruzji od 25 stycznia 2004 do 25 listopada 2007 oraz ponownie od 20 stycznia 2008 MicheiŁ Saakaszwiliadwokat

Dmitrij Anatoljewicz Miedwiediew – rosyjski polityk, prawnik, działacz państwowy. Wicepremier Rosji od 14 listopada 2005 do 7 maja 2008. Od 7 maja 2008 prezydent Federacji Rosyjskiej. Dmitrij Miedwiediew

Wojna w Osetii Południowej na mapie

- Pomarańczowa rewolucja na ukrainie Pomarańczowa rewolucja (ukr. Помаранчева революція) – wydarzenia, które miały miejsce na Ukrainie od 21 listopada 2004 roku do 23 stycznia 2005, czyli od zakończenia drugiej tury wyborów prezydenckich, w których zmierzyli się kandydat obozu władzy, ówcześnie urzędujący premier Wiktor Janukowycz oraz kandydat opozycyjnej Naszej Ukrainy, były premier Wiktor Juszczenko, do czasu złożenia przysięgi prezydenckiej przez Wiktora Juszczenkę. Nazwa została nadana od pomarańczowego koloru, który był symbolem sztabu wyborczego Wiktora Juszczenki.

- Tranzyt ropy i gazu. Rosyjsko - Ukraiński konflikt gazowy (nazywany też wojną gazową) - odnosi się do wielu sporów pomiędzy rosyjskim dostawcą gazu Gazpromem, a Ukrainą, szczególnie w zakresie dostaw gazu ziemnego, jego cen i długów. Spory te są zagrożeniem dostaw gazu do wielu krajów europejskich, które są zależne od rosyjskiego gazu ziemnego. W 1998 r. Gazprom twierdził, że Ukraina nielegalnie pobierała gaz rurociągów tranzytowych, w rezultacie zawiesiła eksport ropy naftowej i energii elektrycznej na Ukrainę w 1999 roku. Problem zadłużenia został rozstrzygnięty w dniu 4 października 2001r. Rurociągi tranzytowe gazu do Europy

„Pustynna burza” w Iraku I wojna w Zatoce Perskiej – konflikt wojenny rozpoczęty zbrojnym najazdem Iraku na Kuwejt 2 sierpnia 1990 roku i zakończony pokonaniem Iraku przez międzynarodową koalicję wiosną 1991 roku. Często wojna ta jest określana terminem "Pustynna Burza" (Desert Storm), choć był to kryptonim tylko jednej z kilku operacji przeprowadzonych podczas tej wojny. Powstała koalicja 28 państw (w tym ZSRR) pod przewodnictwem USA, która z upoważnienia Rady Bezpieczeństwa podjęła się realizacji operacji wojskowej „Pustynna Burza”, gdy Irak nie wycofał się z Kuwejtu do wyznaczonego terminu – 15 I 1991. Działania zbrojne trwały od 17 I do 28 II, polegały na bombardowaniach Iraku oraz w ostatniej fazie - ataku lądowym (nastąpił on 24 II), powstrzymanym poprzez akceptację przez Irak rezolucji ONZ.

Ruchy wojsk lądowych w dniach 24-28 lutego 1991 podczas operacji "Pustynna Burza"

Zamach na World Trade Center i Pentagon 11 ix 2001 Zamach na World Trade Center i Pentagon – seria czterech ataków terrorystycznych przeprowadzonych rano 11 września 2001 roku na terytorium Stanów Zjednoczonych za pomocą uprowadzonych samolotów. Dokonało go 19 porywaczy(Al-kaida-przywódca Osama bin Laden), którzy kupili bilety na 4 loty krajowe amerykańskich linii lotniczych. Podejrzewa się, że wykupili też znaczną część miejsc w tych samolotach, żeby zmniejszyć liczbę ludzi przebywających na pokładzie, co miało ułatwić opanowanie samolotów. Po przejęciu kontroli nad samolotami skierowali je na znane obiekty na terenie USA. Oficjalnie przyjmuje się, iż wieże uległy zawaleniu na skutek naruszenia stalowej konstrukcji nośnej budynków, częściowo wskutek uderzenia samolotów, i następnie, w wyniku intensywnych pożarów zainicjowanych przez eksplodujące paliwo lotnicze. W zamachu zginęło około 3000 osób. Al-Kaida (albo Al-Qaeda, po arabsku القاعدة dosłownie baza) – sunnicka organizacja posługująca się metodami terrorystycznymi, stworzona w 1988 roku przez Abdallaha Azzama, tezy o której istnieniu budzą liczne kontrowersje (z powodu teoriospiskowego wpływu, jaki się jej przypisuje w polityce międzynarodowej). Początkowo Al-Kaida miała na celu przeciwstawiać się radzieckiej napaści na Afganistan, przekształciła się w pansunnickie ugrupowanie, którego głównym celem stało się zwalczanie wpływów Izraela, USA i szeroko pojętego Zachodu w krajach muzułmańskich.

Usama bin Ladinznany znany także jako Osama bin (ben) Laden Usama bin Ladinznany znany także jako Osama bin (ben) Laden. Saudyjski milioner, przywódca Al-Kaidy. Osama bin Laden

obalenie reżimu talibów w Afganistanie 9 września 2001 r. Ahmad Szah Masud zginął w zamachu dokonanym przez dwóch Tunezyjczyków udających algierskich dziennikarzy. Dwa dni później zamachowcy-samobójcy dokonali ataku na cele w Stanach Zjednoczonych – budynki World Trade Center w Nowym Jorku i Pentagon w Waszyngtonie. USA prawie natychmiast zażądały od talibów wydania Osamy bin Ladena, którego uznali za organizatora zamachów. Ci odrzucili amerykańskie żądania, więc 7 października wojska USA rozpoczęły ataki (głównie lotnicze) na ich siedziby. Korzystając z hojnej amerykańskiej i rosyjskiej pomocy, Sojusz Północny, złożony głównie z Tadżyków i Uzbeków, ruszył na talibów. Wielu lokalnych dowódców (w tym także Pasztunowie) szybko przeszło na stronę USA, zaś siły talibów poszły w rozsypkę. 13 listopada siły sojusznicze zdobyły Kabul, co oznaczało upadek rządu talibów. Kilka tysięcy amerykańskich żołnierzy rozpoczęło polowanie na bin Ladena i mułłę Omara, jednak obaj zdołali uciec. Do stycznia 2002 r. siły talibów i Al-Kaidy zostały całkowicie rozbite.

Terytorium Afganistanu pod kontrolą talibów w 1996 r. (kolor żółty)

Obalenie reżimu Saddama Husajna Druga wojna w Zatoce Perskiej (Arabskiej) – konflikt zbrojny, który rozpoczął się 20 marca 2003 między koalicją sił międzynarodowych (głównie USA, Wielkiej Brytanii, Australii, Danii i Polski) a armią Iraku. Po ok. trzech tygodniach walk siły międzynarodowe objęły kontrolę nad większością terytorium Iraku, obalając rząd tworzony przez partię Baas i Saddama Husajna i rozpoczynając okupację tego kraju, trwającą formalnie do 2005 r. Mapa Iraku

Saddam Hussajn, właściwie Saddam Hussajn Abd al-Madżid al-Tikriti (صدام حسين عبد المجيد التكريتي) (ur. 28 kwietnia 1937 w Al-Audża, zm. 30 grudnia 2006 w Bagdadzie) – iracki polityk, generał, prezydent i faktyczny dyktator Iraku w latach 1979-2003, stracony. Saddam hussajn

Wielki ŚWIATOWY kryzys finansowy Kryzys finansowy 2007-2009 – ogólnoświatowy kryzys ekonomiczny rynku finansowego i bankowego w latach 2007-2009, który rozpoczął się od zapaści rynku pożyczek hipotecznych wysokiego ryzyka w Stanach Zjednoczonych. Kryzys wywołały pożyczki hipoteczne udzielane przez banki przy wysokim ryzyku spłaty, często osobom o marginalnych możliwościach finansowych (ang. subprime mortgage). Te z kolei były masowo sprzedawane w postaci obligacji strukturyzowanych, opartych na nieruchomościach, w celach inwestycyjnych i spekulacyjnych przez prywatne instytucje finansowe, w tym największe banki amerykańskie i europejskie. Świadomość ryzykowności tych obligacji była niewielka, gdyż trwał wzrost na rynku nieruchomości, a czołowe instytucje ratingowe wystawiały wysokie oceny bezpieczeństwa rzeczonym obligacjom. Niewypłacalność indywidualna z niespodziewanie dużym odsetkiem (9,2%) poskutkowała z kolei brakiem gotówki na rynku kredytowym i niestabilnością (zagrożeniem rychłej niewypłacalności wierzytelności) tych instytucji.

KLAUDIA STRUGAŁA Z KL. III g DZIĘKUJĘ! PREZENTACJE WYKONAŁA: KLAUDIA STRUGAŁA Z KL. III g DZIĘKUJĘ!