Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu WPŁYW BAKTERII Z RODZAJU BACILLUS NA ROZWÓJ GRZYBNI PLEUROTUS OSTREATUS I JEGO PATOGENÓW RODZAJU TRICHODERMA Marek Siwulski*, Barbara Stachowiak** , Krzysztof Sobieralski*, Agnieszka Jasińska* *Katedra Warzywnictwa, ** Instytut Technologii Żywności Pochodzenia Roślinnego Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Grzyby rodzaju Trichoderma stanowią od wielu lat poważny problem w uprawie grzybów jadalnych. W latach osiemdziesiątych odnotowano pojawienie się „zielonych pleśni” w uprawie pieczarki, które przybrało charakter epidemiczny. Wcześniej głównym sprawcą tej choroby była T. harzianum. Pojawiły się jednak nowe bardzo agresywne biotypy, które zostały sklasyfikowane jako nowe gatunki tj. T. aggressivum f. europaeum (w Europie) i T. aggressivum f. aggressivum (w USA). W ostatnich latach wystąpiła podobna sytuacja w uprawie boczniaka, którego Polska jest największym producentem w Europie. Z podłoży uprawowych wyizolowano dwa nowe gatunki tj. T. pleurotum i T. pleuroticola. Uprawa boczniaka traktowana jest jako ekologiczna i nie stosuje się w przygotowaniu podłoża uprawowego środków chemicznych. Możliwość użycia biopreparatów mogłaby się przyczynić do ograniczenia występowania „zielonych pleśni” z zachowaniem ekologicznego charakteru produkcji. Celem badań była ocena możliwości zastosowania dwóch izolatów Bacillus i biopreparatu SerenadeMax (B. subtilis CEPPO QST713) do ograniczenia rozwoju grzybni T. pleurotum i T. pleuroticola w podłożu uprawowym ze słomy dla dwóch odmian boczniaka. MATERIAŁ I METODA Organizmy: Boczniak ostrygowaty P. ostreatus odmiany: P80 i K22 Trichoderma pleurotum Trichoderma pleuroticola Bacillus subtilis Bacillus circulans izolat 7 Bacillus subtilis izolat CEPPOQST713 (preparat SERENADE MAX) podłoże: sieczka ze słomy pszennej poddana pasteryzacji metodą kserotermiczną i nawilżona wodą z dodatkiem 2% kultur bakterii do wilgotności 70%. Inkubacja: w ciemności w temperaturze 25ºC przez okres 7 dni dla P. ostreatus i 4 dni dla izolatów Trichoderma Doświadczenie wykonano w probówkach bakteriologicznych. Podłoże szczepiono grzybnią ziarnistą (na ziarnie pszenicy) boczniaka i izolatów Trichoderma WYNIKI Rys. 2. Wzrost grzybni dwóch izolatów Trichoderma na podłożu ze słomy pszennej z dodatkiem kultur bakterii po 4 dniach inkubacji. Rys. 1. Wzrost grzybni dwóch odmian boczniaka na podłożu ze słomy pszennej z dodatkiem kultur bakterii po 7 dniach inkubacji. PODSUMOWANIE Tab. 1. Zahamowania wzrostu grzybni wybranych odmian P. ostreatus i izolatów Trichoderma na podłożu ze słomy pszennej przez bakterie z rodzaju Bacillus [%]. Izolaty i biopreparat ograniczały w różnym stopniu rozwój grzybni grzybów rodzaju Trichoderma. Ich dodatek powodował także ograniczenie wzrostu grzybni obydwu odmian boczniaka, jednak w stopniu znacząco mniejszym niż w przypadku T. pleurotum i T. pleuroticola. W doświadczeniach zastosowano stężenie 2% kultur płynnych i biopreparatu w wodzie zastosowanej do nawilżenia słomy. Być może odpowiedni dobór ich stężenia w toku dalszych badań umożliwi uzyskanie lepszych efektów w ograniczeniu rozwoju grzybów rodzaju Trichoderma.