Transakcja w handlu zagranicznym
Transakcja a kontrakt Transakcja – kontrakt oraz inne umowy, które muszą być zawarte i wykonane, aby został zrealizowany cel transakcyjny Kontrakt – umowa sprzedaży między eksporterem a importerem
Inne umowy podpisywane w ramach transakcji umowa o spedycję umowa o przewóz umowa o przeładunek umowa o składowanie umowa ubezpieczeniowa umowa z bankiem umowa z agencja celną
Transakcja określone działania w kierunku uszlachetnienia towaru, zmiany lub przeniesienia praw rzeczowych handlowe niehandlowe
Techniki transakcyjne proste transakcje handlowe: eksport, import, reeksport obrót uszlachetniający transakcje wiązane: barter, kompensata, clearing zakupy wzajemne samospłata (buy-back), offset, switch
Obrót uszlachetniający przekazanie za granicę określonego przedmiotu w celu zwiększenia jego wartości (obróbka, wykończenie zewnętrzne, następna faza produkcji) następnie towar wraca do kraju pochodzenia, cały ten czas będąc własnością wysyłającego
Reeksport
Cykl transakcji handlu zagranicznego I faza – przygotowanie transakcji II faza – negocjacje, podpisanie kontraktu III faza – realizacja kontraktu IV faza – kontrola likwidacyjna
Cykl transakcji eksportowej I faza: badanie rynku docelowego, kalkulacja ceny, przygotowanie oferty, baza kontrahentów, II faza: negocjacje, podpisanie kontraktu, III faza: przygotowanie towaru i dokumentów, wysyłka towaru zgodna z przyjętą formułą INCOTERMS IV faza: rozliczenie z pośrednikami, rozliczenie transakcji.
Cykl transakcji importowej I faza: badanie rynków zakupu, przygotowanie zapytania ofertowego, baza kontrahentów, II faza: negocjacje, podpisanie kontraktu, III faza: czynności w zakresie uiszczenia należności za towar, ewentualny transport towaru zgodnie z przyjętą formułą INCOTERMS, odbiór towaru IV faza: rozliczenie z pośrednikami, rozliczenie transakcji.
Oferta wiążąca propozycja sprzedaży lub kupna towarów lub usług w treści oferty określone są istotne warunki przyszłego kontraktu elementy oferty rodzaje oferty akceptacja oferty najczęściej popełniane błędy
Elementy oferty nazwa firmy, dane teleadresowe baza dostawy warunki płatności termin dostawy nazwa towaru i jego specyfikacja (próbki, szkice, katalogi) ilość towaru warunki dodatkowe
Rodzaje oferty wywołana niewywołana wiążąca niewiążąca ogólna szczegółowa otwarta (bez terminu ważności) zamknięta uzupełniająca warunkowa bezwarunkowa kontroferta
Akceptacja oferty pełna i bezwarunkowa tylko taka forma akceptacji jest wiążąca dla oferenta zobowiązuje oferenta do wykonania dostawy zgodnie z warunkami określonymi w ofercie zamówienie – najczęstsza forma akceptacji oferty
Negocjacje przygotowanie cel negocjacji różnice kulturowe prezenty wizyty/przyjmowanie gości zagranicznych otwarcie negocjacji prezentacja wstępnych ofert rozmowy negocjacyjne podpisanie kontraktu
Kontrakt rodzaje kontraktów elementy kontraktu: klauzule formalno-porządkowe klauzule podstawowe klauzule uzupełniające klauzule techniczne
Rodzaje kontraktów swobodne zorganizowane z natychmiastową dostawą z późniejszym terminem dostawy wielodokumentowe jednodokumentowe na podstawie oględzin, wzoru, próbki wolnodewizowe clearingowe specyficzne (kompensacyjne, wiązane) kredytowe gotówkowe typowe (zrzeszenia branżowe)
Klauzule uzupełniające Kar umownych/konwencjonalnych Arbitrażowa Prawa właściwego Postępowania reklamacyjnego Kraju przeznaczenia lub reeksportu Wyłączności/monopolowa Waloryzacyjna (ryzyko kursowe) Zmiany cen Siły wyższej Awarii wspólnej Zastrzeżenia wejścia w życie kontraktu od otrzymania pozwolenia wywozu lub przywozu
Dokumenty handlowe w transakcji handlu zagranicznego: dokumenty podstawowe dokumenty transportowe dokumenty ubezpieczeniowe dokumenty finansowe dokumenty uzupełniające
Dokumenty podstawowe Faktura – invoice prowizoryczna (dostawy częściowe) ostateczna pro forma (fikcyjna, przed dostawą) SAD (Single Administrative Document) INTRASTAT deklaracja wartości celnej (DWC)
Dokumenty transportowe Wydawane przez spedytora konosament morski (Marine/Ocean Bill of Lading) morski list przewozowy (Non-Negotiable Sea Waybill) konosament czarterowy (Charter Party Bill of Lading) dokument transportu multimodalnego (Multimodal Transport Document)
Dokumenty transportowe Wydawane przez spedytora dokument transportu lotniczego (Air Transport Document) dokument transportu drogowego, kolejowego, żeglugi śródlądowej (Road, Rail or Inland Waterway Transport Document) poświadczenie wysyłki przesyłek kurierskich i pocztowych (Courier and Post Receipts) zlecenie spedycyjne
Umowa spedycji Regulowana w Kodeksie Cywilnym, art. 794-804 Art. 794 [Pojęcie] § 1. Przez umowę spedycji spedytor zobowiązuje się za wynagrodzeniem w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do wysyłania lub odbioru przesyłki albo do dokonania innych usług związanych z jej przewozem. § 2. Spedytor może występować w imieniu własnym albo w imieniu dającego zlecenie.
Zlecenie spedycyjne dokument określający zakres usługi, rodzaj i właściwości przesyłki, ciężar, wymiary etc. na tej podstawie spedytor wykonuje powierzone mu czynności
Dokumenty transportowe Wystawiane przez przewoźnika konosament morski konosament żeglugi śródlądowej międzynarodowy morski list przewozowy kwit sternika kwit dokowy recepis pocztowy międzynarodowy samochodowy list przewozowy – CMR międzynarodowy kolejowy list przewozowy – CIM międzynarodowy kolejowy list przewozowy SMGS międzynarodowy lotniczy list przewozowy – AWB (Air Waybill)
Międzynarodowy samochodowy list przewozowy – CMR na podstawie Konwencji o umowie miedzynarodowego przewozu drogowego towarów CMR sporzadzonej w Genewie dnia 19 maja 1956 r. Polska ratyfikowała ją w 1962r. Konwencja CMR opublikowana została w załączniku do Dziennika Ustaw Nr 49, poz. 238 z 14.09.1962r. Convention on the Contract for the International Carriage of Goods by Road
Międzynarodowy kolejowy list przewozowy – CIM na podstawie Jednolitych przepisów o umowie międzynarodowego przewozu towarów kolejami, będących integralną częścią Konwencji o międzynarodowym przewozie kolejami (COTIF), sporządzonej w Bernie dnia 9 maja 1980 r.
Międzynarodowy kolejowy list przewozowy SMGS na podstawie umowy o międzynarodowej kolejowej komunikacji towarowej z 1 listopada 1951r. – SMGS dotyczy krajów niebędących stroną Konwencji COTIF
Międzynarodowy lotniczy list przewozowy – AWB (Air Waybill) opracowany przez IATA – International Air Transport Association (Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Powietrznych) światowa organizacja handlowa z siedzibą w Monteralu i Genewie
Dokumenty ubezpieczeniowe polisa ubezpieczeniowa pojedyncza generalna certyfikat ubezpieczeniowy
Dokumenty finansowe weksel czek dyspozycja blokady środków zlecenie polecenia wypłaty polecenie przelewu zlecenie otwarcia akredytywy akredytywa inkaso
Dokumenty uzupełniające świadectwo pochodzenia faktura konsularna świadectwo antydumpingowe certyfikaty jakościowe świadectwo weterynaryjne, fitosanitarne, zdrowotne kwit składowy warrant
Kontrakt – umowa sprzedaży w handlu międzynarodowy
Konwencja Wiedeńska Konwencja Narodów Zjednoczonych o Międzynarodowej Sprzedaży Towarów (Konwencja Wiedeńska) podpisana 1980 r. obowiązuje od 1988 r. CISG – Convention on Contracts for the International Sale of Goods
Konwencja Wiedeńska wielostronna umowa międzynarodowa, ujednolicenie zasad prawa handlowego międzynarodowego, dotyczy umów zawieranych w celu międzynarodowej sprzedaży towarów.
Konwencja Wiedeńska Konwencja ma zastosowanie do umów międzynarodowej sprzedaży towarów i rzeczy ruchomych, dotyczy sprzedaży w ramach prowadzonej działalności. Stronami tej konwencji są 74 państwa Polska: ratyfikowała Konwencję 13 marca 1995, Konwencja weszła w życie 1 czerwca 1996, opublikowana w Dz.U. z 1997 r. Nr 45, poz. 286
Konwencja nie dotyczy sprzedaży: nieruchomości, energii, statków, praw, sprzedaży na użytek osobisty, postępowań sądowych, nawet gdy dotyczy to działalności gospodarczej np. od syndyka czy licytacja.
Konwencja Wiedeńska Strony, osoby które zawierają umowę muszą mieć siedziby w dwóch różnych państwach, które Konwencję ratyfikowały. Istnieje możliwość zastrzeżenia przez państwa, że forma umowy musi być pisemna.
Konwencja reguluje w jaki sposób dochodzi do zawarcia umowy, sposób interpretowania wykładni woli stron, prawa i obowiązki stron umowy sprzedaży, odpowiedzialność na rzeczach- szkody.
Konwencja nie reguluje zdolności do zawarcia umowy- jest ona określona na podstawie umów prywatnych międzynarodowych, kwestii własności towaru sprzedawanego, odpowiedzialności za towar niebezpieczny, odpowiedzialności za szkody na osobie.
Prawa i obowiązki stron umowy istotne naruszenie umowy- kiedy jedna ze stron na skutek działania lub zaniechania drugiej strony ponosi uszczerbek polegający na tym, że traci ona coś, czego zgodnie z umową miała prawo oczekiwać, np. otrzymania towaru, (traci możliwość kontynuacji produkcji) odstąpienie od umowy- następuje poprzez złożenie oświadczenia - zawiadomienia drugiej strony umowa zawarta nie może być zmieniona lub rozwiązana za porozumieniem stron, nawet ustnie chyba, że zostało zastrzeżone, że musi to nastąpić na piśmie.
Obowiązki sprzedającego dostarczenie towaru w określonym terminie - może on być określony w umowie, jeżeli nie jest, to musi być to dostarczenie w rozsądnym terminie dostarczenie towaru w określonym terminie i w określone miejsce należy do sprzedawcy, chyba że umowa stanowi inaczej ilość i jakość – towaru powinna być zgodna z określoną w umowie
Obowiązki sprzedającego 4. wydanie towaru przewoźnikowi - określony w umowie 5. ubezpieczenie - chyba że kupujący sam odbiera towar, to on sam a nie sprzedawca jest odpowiedzialny za towar 6. certyfikaty, sposoby obsługi itp. homologację instrukcję obsługi – wydać kupującemu.
Gdy sprzedający nie wywiąże się z obowiązków, kupujący: może się powoływać na niezgodność towaru z umową, ale musi o tym niezwłocznie powiadomić sprzedawcę może domagać się wymiany lub naprawy towaru i obniżenia ceny za towar niezgodny z umową może odstąpić od umowy, domagać się zwrotu pieniędzy które zapłacił w przypadku, gdy: · doszło do istotnego naruszenia umowy · mimo wezwania sprzedawca nie dostarczył towaru w dodatkowym terminie
Gdy sprzedający nie wywiąże się z obowiązków, kupujący: 4. kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli nie może zwrócić towaru w stanie nienaruszonym 5. kupujący, gdy poniósł straty majątkowe może domagać się odszkodowania - odszkodowanie obejmuje stratę oraz utracone zyski, 6. sprzedawca może się zwolnić od odpowiedzialności, gdy nie wykonał umowy w skutek okoliczności siły wyższej, np. powódź, wojna
Obowiązki kupującego zapłata ceny, cena zwykle jest ustalona w umowie umowa powinna określać miejsce i termin zapłaty, jeżeli nie jest ustalone, to miejscem zapłaty jest siedziba sprzedawcy, jeżeli termin nie jest oznaczony to przyjmuje się go w momencie postawienie towaru do dyspozycji kupującemu
Obowiązki kupującego W umowie może być zastrzeżone że kupujący może towar zbadać, wtedy kupujący może zapłacić dopiero po zbadaniu towaru. odebranie towaru w ustalonym miejscu i czasie sprzedawca może też odstąpić od umowy, jeżeli kupujący w istotny sposób naruszył umowę np. nie sprecyzował konkretnie parametrów towaru.
Sprzedawca może: żądać zapłaty ceny odstąpić od umowy, jeżeli kupujący dopuszcza się szczególnych naruszeń domagać się odszkodowania na skutek strat, w związku z nie wykonaniem ustaleń przez kupującego
Przedawnienie Przedawnienie roszczeń następuje na podstawie Konwencji Nowojorskiej o przedawnieniu w międzynarodowej sprzedaży towaru i wynosi 4 lata, nie dotyczy szkód towaru na osobie, tylko na towarze.