Burmistrz Kisielic w latach 1990-2014 Jak kształtować lokalną politykę energetyczną. Doświadczenia gminy Kisielice w budowaniu samowystarczalności energetycznej Tomasz Koprowiak Burmistrz Kisielic w latach 1990-2014 Doradca energetyczny WFOŚiGW w Olsztynie

Cele strategiczne gminy podniesienie poziomu życia mieszkańców, podniesienie dochodów własnych, wykorzystanie lokalnych surowców, ograniczenie emisji zanieczyszczeń, rozwój inwestycji w zakresie OZE, promocja Gminy. Obecnie utworzenie klastra energii lub budowanie gminy samowystarczalnej energetycznie – wyspy energetycznej

Realizacja strategii energetyka wiatrowa, wykorzystanie biomasy do produkcji ciepła i en. elektrycznej, wykorzystanie energii słonecznej, promocja gminy poprzez aktywny udział w organizacjach ekologicznych: SGPEO, WMAE sp. z o.o., PRAZE Kwidzyn, BKEE.

Energetyka wiatrowa 1. Przygotowania zmiana Planu Zagospodarowania Przestrzennego (1998r. ), badanie siły i zasobów wiatru (2001-2002r. ), Opracowanie planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe – 2000 r. , przygotowanie budowy gminnej turbiny wiatrowej 1,5 MW, promocja energetyki wiatrowej w gminie.

Energetyka wiatrowa 2. Promocja możliwości inwestowania w gminie wśród inwestorów, 3. Efekty: Łodygowo- I zadanie. Inwestor Iberdrola (Hiszpania) obecnie PGE Energia Odnawialna, 27 turbin x 1,5 MW= 40,5 MW moc zainstalowana. Łęgowo, Klimy, Pławty Wielkie – II zadanie realizowane w latach 2008 – 2013, 21 turbin x 2 MW = 42 MW. Inwestor Eolica. Jędrychowo- lokalizacja na gruntach prywatnych, inwestor Steag. 4 turbiny 3 MW, łączna moc zainstalowana 12 MW ( 2011-2014r). Trupel- 4 turbiny 3,3 MW, łączna moc 13,2 WM 2013-2016 r.

Energetyka wiatrowa Podsumowanie zainstalowana łączna moc turbin wiatrowych 107,7 MW 56 lokalizacji turbin – dochody rolników, budowa dwóch stacji GPZ budowa 12 km linii 110 kV modernizacja dróg gminnych o długości ok 30 km modernizacja drogi powiatowej Bałoszyce- Pławty o długości 4,5 km modernizacja drogi wojewódzkiej 522 o długości 6,5 km produkcja zielonej energii - efekt ekologiczny

Wykorzystanie biomasy do produkcji ciepła Budowa miejskiego systemu grzewczego . Etap I 1. Budowa ciepłowni miejskiej zasilanej biomasą- słomą o mocy 3 MW (2004r.), 1.1. Finansowanie: - dotacja Ekofunduszu, pożyczka WFOŚiGW, - środki własne gminy, całkowity koszt 5,1 mln zł. 1.2. Zakres inwestycji oraz jej efekty: - budowa ciepłowni (2 kotły 1 i 2 MW), - sieć cieplna o dł. 1,3 km, 7 węzłów cieplnych, - wyłączenie z eksploatacji kotłowni węglowej o mocy 0,8 MW oraz 2 kotłowni olejowych o mocy 1,6 MW, - przyłączenie do sieci cieplnej budynków szkolnych, administracyjnych oraz wspólnot mieszkaniowych.

Wykorzystanie biomasy do produkcji ciepła Etap II 2.Rozbudowa sieci (2007-2008r.) 2.1. Finansowanie: - dotacja UE (program ZPORR), - środki własne gminy, całkowity koszt 3,1 mln. zł. 2.2. Zakres inwestycji oraz jej efekty: - budowa sieci ciepłowniczej o długości 5 km, - zakup i montaż 64 węzłów cieplnych wraz z automatyką, - podłączono budynki mieszkaniowe, handlowo-usługowe, - proces wyłączania kolejnych przydomowych kotłowni, - dalsza redukcja zanieczyszczeń powietrza,

Wykorzystanie biomasy do produkcji ciepła Etap III Rozbudowa ciepłowni i sieci (2010-2013r.) 3.1. Finansowanie - RPO Warmia i Mazury 2007-2013, - środki własne Gminy, - całkowity koszt 7,9 mln zł, dofinansowanie 6,3 mln zł. 3.2. Zakres inwestycji - rozbudowa budynku, - podwojenie mocy kotłowni - zakup kotła 3 MW, - unowocześnienie istniejącego systemu spalania-ekonomizery, - przyłączenie do sieci 185 budynków (zakup i montaż węzłów). 3.3. Pozostawienie w systemie dwóch kotłowni olejowych jako rezerwa w przypadku awarii.

Elektrociepłownia biogazowa Informacje ogólne: wsad fermentacyjny – kiszonka kukurydzy; fermentacja metanowa w warunkach beztlenowych; spalanie powstałego biogazu w agregacie; produkcja energii elektrycznej i cieplnej; poferment jako nawóz do wykorzystania rolniczego

Elektrociepłownia biogazowa Charakterystyka obiektu: komora fermentatora – 3.324 m3 komora fermentacji wtórnej – 3.324 m3 komora magazynowa pofermentacyjna – 6.434 m3 jednostka kogeneracyjna - agregat prądotwórczy – 999 kW 3 płyty silosowe – 6.575 m2 pochodnia awaryjna dozownik substratów stałych

Elektrociepłownia biogazowa Charakterystyka obiektu – cd: budynek techniczny – pompownia stanowisko załadunku pozostałości pofermentacyjnej waga samochodowa transformator pomieszczenia socjalno – biurowe drogi wewnętrzne droga dojazdowa

Elektrociepłownia biogazowa Parametry techniczne produkt ilość biogaz ok. 3.800.000 m3/rok energia elektryczna ok. 8.000 MWh/rok energia cieplna ok. 29.000 GJ/rok pozostałość pofermentacyjna ok. 13.000 m3/rok wsad – kiszonka kukurydzy ok. 18.000 t/rok

Elektrociepłownia biogazowa Efekt gospodarczy dopełnienie systemu grzewczego miasta, stabilna produkcja energii elektrycznej, zbyt produktów rolnych – z ok. 500 ha, możliwość konkurencyjnej sprzedaży energii elektrycznej dla odbiorcy przemysłowego, zatrudnienie, podatek od nieruchomości, możliwość „wyspy energetycznej”-klastra, produkcja nawozu – pofermentu.

Elektrociepłownia biogazowa

Elektrociepłownia biogazowa

Energetyka słoneczna 1. Budowa instalacji fotowoltaicznej o mocy 99,84 kW, 2. Lokalizacja w sąsiedztwie ciepłowni na biomasę, 3. Wytworzona energia służy na potrzeby ciepłowni, 4. Wartość projektu 670 tysięcy złotych, 50% dotacji RPO , 5. Inwestor: Gmina Kisielice.

Program inteligentne sieci elektroenergetyczne dla Gminy Kisielice 2012 - 2013 Streszczenie projektu: Zbudowanie na obszarze gminy lokalnego systemu Inteligentnej Mikrosieci Energetycznej służącego do optymalizacji zużycia mediów energetycznych, promowaniu pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych oraz wpływającego na ograniczenie emisji do atmosfery czynników szkodliwych. Projekt oparty będzie o rozwiązanie klasy SMART GRID i dedykowany będzie dla całej społeczności lokalnej. Projekt obejmuje szereg gminnych mikro- i mini- inwestycji w instalacje OZE: ogniwa fotowoltaiczne, małe elektrownie wiatrowe, panele słoneczne i inne.

Główne cele projektu: optymalizacja i racjonalizacja zużycia energii elektrycznej i cieplnej, zrównoważenie bilansu energetycznego Gminy Kisielice (zwiększenie niezależności energetycznej) na rzecz energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, stymulacja zachowań prosumenckich wśród odbiorców energii, polepszanie warunków zaopatrywania mieszkańców w media (grupy zakupowe). Kampania informacyjna nt. możliwości w ramach projektu skierowana do mieszkańców i podmiotów gospodarczych

Umowa partnerska pomiędzy: Gminą Kisielice, Stowarzyszeniem Wspierania Inicjatyw Lokalnych, EC BREC Instytutem Energii Odnawialnej sp. z o.o., NMG Sp. z o.o. oraz podmiotami gospodarczymi z terenu gminy. Wniosek o dofinasowanie w ramach I konkursu Programu ISE ogłoszonego przez NFOŚ w Warszawie dla projektu pn. „Inteligentna Mikrosieć Energetyczna dla Gminy Kisielice”. Szacunkowa wartość projektu: 17 mln złotych. Projekt nie został zrealizowany- brak dofinansowania. Pomysł z roku 2013 jest praktyczną próbą realizacji założeń klastra energii z obecnej ustawy OZE.

Wpływ OZE na system gospodarczy gminy Zwiększenie dochodów budżetu gminy o 2 mln 608 tysięcy złotych w roku 2014 r. Zwiększenie potencjału rozwojowego gminy, Zagospodarowanie lokalnych surowców, zwiększenie zbytu produktów rolnych, Wpływy dla rolników z tytułu dzierżawy i służebności gruntu (56 lokalizacji turbin wiatrowych), Rozwój infrastruktury technicznej, Samowystarczalność energetyczna gminy, Ograniczenie emisji szkodliwych substancji, Promocja gminy (nagrody w licznych konkursach, gmina znana w kraju i za granicą).

GMINA KISIELICE NAJLEPSZA W EUROPIE Pod koniec czerwca 2014 gmina Kisielice została zwycięzcą prestiżowego konkursu Unii Europejskiej w kategorii ManagEnergy Award (Zarządzanie Energią) w ramach „Tygodnia Zrównoważonej Energii” - corocznej ogólnoeuropejskiej inicjatywy organizowanej przy Komisji Europejskiej. Nagrody przyznano w 6 kategoriach. W każdej z nich Komisja Europejska opublikowała listę 5 nominowanych, tym samym wyłoniono 30 najlepszych projektów z 342 z całej Europy. Oprócz Kisielic w gronie nominowanych znalazły się projekty z Wielkiej Brytanii, Włoch, Hiszpanii oraz Szwecji. Wśród nominowanych projekt kisielicki był jedynym z Polski.

GMINA KISIELICE NAJLEPSZA W EUROPIE Kisielice otrzymały nagrodę za projekt „Gmina Kisielice - Samowystarczalna Energetycznie Gmina", w którym opisane zostały dotychczasowe osiągnięcia gminy w zakresie: ograniczenia emisji zanieczyszczeń, dążeń do uniezależnienie się energetycznego gminy, lokalnego rozwoju gospodarczego w oparciu o inwestycje w OZE.

GMINA KISIELICE NAJLEPSZA W EUROPIE Źródło: http://www.managenergy.net/, na zdjęciu Burmistrz Kisielic Tomasz Koprowiak

Podsumowanie Realizacja strategii samowystarczalności energetycznej stanowi przykład racjonalnego wykorzystania potencjału energetycznego regionu. W zakresie produkcji energii cieplnej osiągnięto samowystarczalność, w zakresie energii elektrycznej produkcja przekracza wielokrotnie potrzeby gminy. Warunki jakie stwarza korzystna proporcja między potencjałem produkcyjnym rolnictwa i potrzebami energetycznymi na cele bytowe mieszkańców oraz zaangażowanie władz, które zainspirowały działania, umożliwiły stworzenie wzorcowego systemu funkcjonowania małej gminy rolniczej. Jest bazą na której zbudować można wyspę energetyczną – klaster energetyczny.

Doświadczenie w budowie gminy samowystarczalnej – Doradztwo Energetyczne. Wymiana doświadczeń na bazie Zarządu Stowarzyszenia Gmin Przyjaznych Energii Odnawialnej; Wizyty przedstawicieli gmin w Kisielicach; Udział w spotkaniach, szkoleniach, konferencjach. Podjęcie pracy w Zespole Doradców Energetycznych w WFOŚiGW w Olsztynie – 2015 r.

Struktura realizacji Projektu Doradztwa Energetycznego Ministerstwo Rozwoju (Instytucja Zarządzająca) Ministerstwo Energii (Instytucja Pośrednicząca) NFOŚiGW - Beneficjent Projektu (Partner Wiodący) 14 WFOŚiGW i Województwo Lubelskie (Partnerzy)

Generalne Cele Projektu DE Wsparcie przedsięwzięć inwestycyjnych przyczyniających się do zmniejszenia emisyjności gospodarki I oś POIiŚ 2014-2020 Wsparcie w przygotowaniu i wdrażaniu inwestycji w zakresie efektywności energetycznej i OZE Wsparcie gmin w przygotowaniu i wdrażaniu Planów Gospodarki Niskoemisyjnej Zwiększenie świadomości w zakresie rozwoju gospodarki niskoemisyjnej

Odbiorcy Projektu DE GMINY PJB PRZEDSIĘBIORSTWA SPÓŁKI KOMUNALNE OSOBY FIZYCZNE PRZEDSIĘBIORSTWA ENERGETYKI CIEPLNEJ SPÓŁDZIELNIE i WSPÓLNOTY MIESZKANIOWE KOŚCIOŁY i ZWIĄZKI WYZNANIOWE

Źródła finansowania Obszary Doradztwa Energetycznego Inwestycje w zakresie EE i OZE Klastry energii Zmniejszenie zużycia energii Niska emisja Innowacyjne technologie Źródła finansowania

Formy pracy doradców Porady, Konsultacje, Konferencje, Platforma wymiany doświadczeń wraz z bazą wiedzy o PGN i bazą dobrych praktyk, Udział w szkoleniach, spotkaniach, seminariach, działaniach informacyjno-promocyjnych, działaniach edukacyjno-szkoleniowych, Działania medialne, w tym z wykorzystaniem mediów lokalnych.

Ogólnopolska sieć Doradców Energetycznych Poziom ogólnokrajowy NFOŚiGW - Jednostka Realizująca Projekt Doradztwa Energetycznego Poziom regionalny 14 WFOŚiGW Województwo Lubelskie NFOŚiGW - Wydział ds. Doradztwa Energetycznego woj. mazowieckiego Łącznie docelowo 76 Doradców Energetycznych

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Tomasz Koprowiak doradca energetyczny tel. (89) 522 02 79 tel. kom. 512 843 768 tomasz.koprowiak@wfosigw.olsztyn.pl