Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego Zachodniopomorski Model Programowania Rozwoju Idea i doświadczenia z wdrażaniem, instrumenty, implikacje dla programowania rozwoju na poziomie lokalnym Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego październik 2017

Plan prezentacji Najważniejsze elementy i kluczowe założenia ZMPR Odniesienie proponowanych rozwiązań do tendencji determinujących obecną i przyszłą sytuację samorządu lokalnego Korzyści i efekty wdrożenia ZMPR dla samorządów lokalnych Implementacja – pierwsze doświadczenia związane z realizacją elementów ZMPR Cele definiowane przez samorząd regionalny, kamienie milowe procesu, podstawowe uwarunkowania, bariery, zagrożenia Zaproszenie do współpracy

Kluczowe założenia ZMPR rozwój dokonuje się w konkretnym środowisku lokalnym – gmina jest podstawowa jednostką programowania procesów rozwojowych poszczególne gminy nie są w stanie efektywnie zarządzać pełnią procesów rozwojowych oraz sprostać coraz poważniejszym wyzwaniom wobec postępującej globalizacji, komercjalizacji, wyzwań demograficznych i technologicznych naturalne jest wykształcanie się obszarów funkcjonalnych, w obrębie których dokonują się procesy rozwojowe oraz następuje kumulacja zasobów i kapitału, organizacja rynku pracy jednostki samorządu terytorialnego powinny dostosowywać swoje struktury i technologię działania do uwarunkowań wyznaczanych przez istnienie i wzmacnianie obszarów funkcjonalnych podstawowe zadanie samorządu regionalnego polega na wzmacnianiu wzajemnej współpracy obszarów funkcjonalnych oraz ich relacji z całym państwem

Struktura ZMPR

Najważniejsze elementy ZMPR Polityki publiczne i strategia rozwoju dojrzałe i aktywne przywództwo - angażowanie szerokiego spektrum partnerów i interesów przez nich reprezentowanych Standardy świadczenia usług publicznych - ukierunkowanie działań na bezpośrednie korzyści samych mieszkańców - odpowiedzialne zarządzanie informacjami i zdolność do podejmowania decyzji Wydajna administracja lokalna i regionalna - dostosowanie struktur do potrzeb, a nie odwrotnie - aktywne partnerstwo samorządu wszystkich szczebli Stabilne fundamenty finansowe - aktywizacja nowych źródeł finansowania rozwoju - pełniejsze powiązanie celów rozwojowych z instrumentami działania i potencjałem ekonomicznym

Ukierunkowanie SRWZ i polityk rozwojowych Terytorialna i funkcjonalna koncentracja wsparcia Aktywizowanie lokalnych potencjałów rozwojowych Wzmacnianie potencjału rozwojowego Równoważenie struktury sieci osadniczej Zwiększenie poziomu industrializacji i zaawansowania technologicznego gospodarki regionu Ukierunkowanie na regionalne i inteligentne specjalizacje Pełniejsze wykorzystanie specyficznych potencjałów i związków przestrzennych Formuła współpracy z podmiotami zewnętrznymi samorządu

JAKOŚĆ ŻYCIA Ukierunkowanie SRWZ i polityk rozwojowych Infrastruktura: Transport Energetyka Turystyka Kapitał materialny: Gospodarka Społeczeństwo informatyczne JAKOŚĆ ŻYCIA Kapitał ludzki i społeczny: Kultura Zdrowie Edukacja Spójność społeczna Rynek pracy Przestrzeń: Ochrona środowiska Polityka zagraniczna i międzynarodowa Obszary wiejskie

ZMPR wobec obecnej i przyszłej kondycji samorządu lokalnego OBECNY (DOMINUJĄCY) PARADYGMAT ROZWOJU koncentracja na absorpcji środków prymat rywalizacji nad współpracą stopniowe wyczerpywanie zasobów degradacja idei i praktyki samorządności PRZEBIEG PROCESÓW W CZASIE +/- do roku 2022 nowa edycja funduszy UE epoka „postfunduszowa” koncentracja na doskonaleniu struktur prymat współpracy nad rywalizacją podniesienie zdolności do działania rozszerzenie zakresu procesów rozwojowych KONCEPCJA ROZWOJU WG ZMPR

STANDARDY USŁUG PUBLICZNYCH Korzyści i efekty wdrożenia ZMPR dla samorządów lokalnych Efekty krótkoterminowe – przełożenie na praktykę funkcjonowania samorządu regionalnego w najbliższych latach POLITYKI PUBLICZNE PROGRAMY DZIAŁANIA STANDARDY USŁUG PUBLICZNYCH - wpływ na ich zawartość i ukierunkowanie ich zestrojenie z potrzebami społeczności lokalnych – perspektywa uzyskania wsparcia w usprawnieniu działań w zakresie programowania rozwoju KONTRAKT SAMORZĄDOWY INNE FORMY KONTRAKTACJI OBSZARY FUNKCJONALNE STRATEGIA ROZWOJU efektywne programowanie wsparcia zwiększona dostępność środków poprawa kultury zarządzania rozproszenie odpowiedzialności za rozwój

uzależnienie od kapitału zewnętrznego deficyt finansów publicznych Korzyści i efekty wdrożenia ZMPR dla samorządów lokalnych Efekty długoterminowe neutralizacja strukturalnych zagrożeń i barier uzależnienie od kapitału zewnętrznego zanik bazy fiskalnej deficyt finansów publicznych zachowanie podmiotowości i integralności terytorialnej i strukturalnej Przypadek gminy Ostrowice Przypadek gminy Rewal Perspektywy strategiczne Centralnej Strefy Funkcjonalnej WZP   przygotowanie  do sprawnego funkcjonowania samorządów lokalnych zachowanie dynamiki rozwoju

współpraca zagraniczna Pierwsze doświadczenia z implementacją ZMPR Polityki sektorowe samorządu województwa Kontrakty samorządowe edukacja gospodarka obszary wiejskie ochrona środowiska transport kultura kapitał ludzki energetyka współpraca zagraniczna Obszary funkcjonalne

Kamienie milowe, bariery i zagrożenia Osiągnięcie zdolności operacyjnej do efektywnego programowania rozwoju Samorząd regionalny Samorząd lokalny ład przestrzenny gospodarka nieruchomościami ochrona środowiska i przyrody gospodarka wodna gminne drogi, ulice, mosty, place organizacja ruchu drogowego wodociągi i zaopatrzenie w wodę kanalizacja usuwanie i oczyszczanie ścieków komunalnych utrzymanie czystości i porządku utrzymanie urządzeń sanitarnych i wysypisk unieszkodliwianie odpadków komunalnych zaopatrzenie w energię elektryczną i cieplną, gaz lokalny transport zbiorowy ochrona zdrowia pomoc społeczna gminne budownictwo mieszkaniowe edukacja publiczna kultura ochrona zabytków i opieka nad zabytkami kultura fizyczna i turystyka targowiska i hale targowe zieleń gminna i zadrzewienia cmentarze gminne porządek publiczny i bezpieczeństwo obywateli ochrona przeciwpożarowa i przeciwpowodziowa gminne obiekty i urządzenia użyteczności publicznej polityka prorodzinna promocja gminy współpraca z organizacjami pozarządowymi współpraca ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw

Kamienie milowe, bariery i zagrożenia Integracja i wdrożenie podejścia funkcjonalnego i terytorialnego Proces identyfikacji powiązań funkcjonalnych w oparciu o potencjał gospodarczy Realne partnerstwo w ramach kontraktu terytorialnego rzetelna diagnoza uzgodnienie celów rozwojowych delimitacja kompetencji proces kontraktacji realizacja i ewaluacja Uzyskanie akceptacji dla idei i praktyki rozwoju obszarów funkcjonalnych

Kamienie milowe, bariery i zagrożenia Osiągnięcie realnego przełożenia programowania strategicznego na plan finansowy STRATEGIA ROZWOJU POLITYKI PUBLICZNE PROGRAMY DZIAŁAŃ MONITORING, EWALUACJA BUDŻET ZADANIOWY

Współpraca – nasz cel i racja istnienia Praca nad ekspozycją i wzmocnieniem relacji w ramach obszarów funkcjonalnych Upowszechnienie i doskonalenie instrumentów kontraktowania Wdrożenie nowej generacji dokumentów strategicznych i programowych

Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego Wydział Zarządzania Strategicznego Ul. Wyszyńskiego 30, 70-203 Szczecin Tel. 91 44 11 171, fax 91 48 81 015 www.rpo.wzp.pl