Filozofia rozwoju dziecka w pedagogice Montessori opracowała Maria Wardzała

Pedagogika Marii Montessori Swoją naukę oparła na gruncie filozofii chrześcijańskej oraz na obserwacji dzieci i szacunku wobec nich. Stworzyła zestawy materiałów rozwojowych. Wychowując wspierała samodzielność w rozwoju dzieci. Podążała za dziećmi i ich możliwościami. Wychowywała w wolności w wyznaczonych przez nią granicach.

Maria Montessori dowodziła, że dziecko w okresie przedszkolnym przeżywa okres przygotowania się do dalszego życia i wstępuje w nie, kładzie fundamenty, które niejednokrotnie decydują o dalszym życiu.

„Każde dziecko jest wyjątkowe…” Maria Montessori uważała, że każde dziecko jest wyjątkowe, ponieważ posiada własną osobowość, indywidualny rytm rozwoju, cechy charakteru i swoje własne ograniczeni. Zauważyła, że dziecko w wieku od urodzenia do 6 lat posiada chłonny umysł, który przyswaja wrażenia i doświadczenia tak jak gąbka chłonie wodę.

Okresy większej wrażliwości „Od tego czasu wszystko staje się dla niego [dziecka] łatwe, żywe i zachwycające”. Maria Montessori To okresy większej podatności i wrażliwości w toku rozwoju, w których dziecko koncentruje swoja uwagę na danym aspekcie np. język, pisanie Kluczowym dla nauczyciela staje się dostarczeniem środków do rozwoju

Wyróżnione okresy wrażliwości: Okres wrażliwości na język (od 2 mc życia do 6 lat). To szybkie przyswajanie przez dziecko mowy, nazw, budowanie zdań i logicznej wypowiedzi. Okres wrażliwości na koordynację ruchową (od 18 mc życia do 4 lat). To manipulowanie przedmiotami w celu wykształcenia sprawności dłoni. Okres wrażliwości na porządek (od urodzenia do 6 lat). Dziecko sortuje, rozumuje, klasyfikuje i porządkuje. Niezwykle ważne staje się otoczenie realistyczne i harmonijne.

Okresy wrażliwości Okres wrażliwości na matematykę. M. Montessori twierdziła, że każdy człowiek ma umysł matematyczny, który ujawnia się ok. 3-5 roku życia. To wtedy dziecko rozpoczyna klasyfikację, porządkowanie, liczy, interesuje się czasem, wykonując szereg operacji logicznego myślenia.

Okresy wrażliwości 5. 7 – 12 Moralność, sprawiedliwość, dobro i zło, społeczeństwo, wrażliwość na obiektywne właściwości rzeczy: Uświadamianie sobie reguł moralnych, wartości i norm oraz zwrot ku rzeczywistości przedmiotów. Poszukiwanie przyjaźni, potrzeba więzi grupowej. Próba rozpoznawania zasad i praw ustalonych przez dorosłych. Poszukiwanie przywódcy . 6. 13 – 18 Godność osobista, odpowiedzialność społeczna, wiara we własne siły: Odłączanie się od rodziców, szukanie własnych systemów wartości i norm, eksperymentowanie ze swoimi możliwościami, poszukiwanie perspektywy egzystencjalnej.

Etapy rozwoju człowieka wg M. Montessori Od 6-12 roku życia 12-18 roku życia 18-24 roku życia Od urodzenia do 6 roku życia Pierwszy i trzeci etap charakteryzują się dużą dynamiką. Drugi i czwarty etap są stabilniejsze w rozwoju.

Otoczenie, a rozwój… M. Montessori uważała, że środowisko, w którym dziecko przebywa ma kluczowy wpływ na jego edukację. Dlatego powinno być: bezpieczne gwarantujące swobodę w działaniu bogate w możliwości odkrywania uporządkowane dostosowane do potrzeb dziecka

Program Montessori realizuje wszystkie potrzeby rozwojowe dzieci ponieważ: Uczy przez działanie Dba o aktywność fizyczną i ruch na powietrzu Pomaga w budowaniu pozytywnego obrazu siebie, daje poczucie sprawstwa. Uczy serdeczności i bliskiego kontaktu. Daje możliwość wyboru. Wspiera działanie twórcze

Program Montessori realizuje wszystkie potrzeby rozwojowe dzieci ponieważ: Daje realne wyzwania Identyfikuje i nazywa stany emocjonalne Uczy prawidłowych relacji z innymi Rozwija koncentrację, wytrwałość, cierpliwość Nakierowany jest na indywidualny tok rozwoju

Brak interwencji bez potrzeby Nauczyciel powinien przyjąć rolę obserwatora, który podąża za dzieckiem niejako oszczędzając wydawanie poleceń i wskazówek. Normalizacja odbywa się na drodze samorozwoju poprzez koncentrację wagi i samodyscyplinę.

Rola rodziny Rodzice tworzą główne środowisko rozwoju dziecka dlatego powinni stworzyć optymalne warunki wspierające rozwój poprzez: Nauczenie samoobsługi (mycia, ubierania, jedzenia, sprzątania po sobie itp.). Bycie z dzieckiem, ale też pozostawienie przestrzeni do działania. Wyznaczanie granic. Dawać poczucie bezpieczeństwa.

Rola rodziny Mówić o uczuciach. Dawać zrozumienie. Nie oceniać. Być razem w każdej sytuacji. Pracować wspólnie, pozwolić, aby dziecko pomagało (pranie sprzątanie itp.). Wierzyć we własne dziecko. Kochać je i szanować zainteresowania i potrzeby. Zachęcać do działania.

Bibliografia: Maria Montessori „Odkrycie dziecka” Sidney M. Baker „Rozwój psychiczny dziecka” Joanna Sosnowska „Odkryjmy Montessori raz jeszcze…” Anne Bacus „Dziecko od 3 roku do 6 lat” Zdjęcia z www. google.pl

Dziękuję za uwagę! Dziękuję za uwagę 