Ogólnopolska Konferencja Młodych Naukowców: "EKONOMIA I ZARZĄDZANIE W TEORII I PRAKTYCE"  WIEWIÓRCzYN, 25-26.09.2013 Wpływ kryzysu gospodarczego na finansowanie działalności innowacyjnej przedsiębiorstw dr Piotr Bolibok Katolicki Uniwersytet Lubelski Katedra Bankowości dr Anna Matras-Bolibok Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Katedra Ekonomii i Zarządzania

Plan wystąpienia Wprowadzenie Cel artykułu Źródła danych i metody badawcze Rezultaty empiryczne Wnioski (c) Piotr Bolibok, Anna Matras-Bolibok

Finansowanie innowacji w czasie kryzysu Wprowadzenie Finansowanie innowacji w czasie kryzysu innowacje są procesem immanentnie związanym z ryzykiem i wysokimi kosztami finansowanie ryzykownych i kosztownych projektów wymaga zdobycia przez przedsiębiorstwo dostępu do odpowiednich źródeł kapitału w okresie dekoniunktury rośnie awersja do ryzyka, co prowadzi do wzrostu kosztu kapitału wśród czynników determinujących skłonność przedsiębiorstw do ponoszenia nakładów na działalność innowacyjną oraz strukturę źródeł finansowania tych nakładów wskazać można: wielkość firmy strukturę właścicielską poziom rozwoju gospodarczego regionu (c) Piotr Bolibok, Anna Matras-Bolibok

Źródła finansowania innowacji w Polsce Wprowadzenie Źródła finansowania innowacji w Polsce środki własne przedsiębiorstw kredyty bankowe fundusze UE: RPO POIG 7. Program Ramowy UE środki budżetowe: kredyt technologiczny program „Bon na innowacje” pożyczka PARP na realizację inwestycji o charakterze innowacyjnym fundusze private equity (c) Piotr Bolibok, Anna Matras-Bolibok

Cel artykułu Cel artykułu ocena wpływu kryzysu gospodarczego na zmiany w strukturze finansowania działalności innowacyjnej polskich przedsiębiorstw przemysłowych oraz określenie oddziaływania na ten proces: wielkości przedsiębiorstwa struktury własnościowej przedsiębiorstw zróżnicowań regionalnych (c) Piotr Bolibok, Anna Matras-Bolibok

Źródła danych i metody badawcze źródło danych - Główny Urząd Statystyczny: Bank Danych Lokalnych GUS, www.stat.gov.pl (14.06.2013) Nauka i technika, GUS, Warszawa 2008-2011 zakres podmiotowy: przedsiębiorstwa przemysłowe zatrudniające powyżej 9 osób zakres czasowy/metody badawcze: 2004-2011 - analiza struktury i dynamiki źródeł finansowania nakładów na działalność innowacyjną w ujęciu realnym na tle dynamiki PKB 2008-2011 – analiza porównawcza struktury źródeł finansowania w przekroju: przestrzennym (województw) klas wielkości sektorów własności (c) Piotr Bolibok, Anna Matras-Bolibok

Rezultaty empiryczne Źródła finansowania działalności innowacyjnej przedsiębiorstw przemysłowych w cenach stałych z 2004 r. na tle dynamiki PKB w latach 2004-2011 (c) Piotr Bolibok, Anna Matras-Bolibok

Rezultaty empiryczne Struktura finansowania nakładów na działalność innowacyjną przedsiębiorstw przemysłowych według województw 2008 2009 2010 2011 (c) Piotr Bolibok, Anna Matras-Bolibok

Struktura źródeł finansowania nakładów na działalność innowacyjną przedsiębiorstw przemysłowych według wielkości zatrudnienia 10-49 osób 50-249 osób 2008 2009 pow. 249 osób 2010 2011 (c) Piotr Bolibok, Anna Matras-Bolibok

Struktura źródeł finansowania nakładów na działalność innowacyjną przedsiębiorstw przemysłowych według sektorów własności sektor publiczny sektor prywatny (c) Piotr Bolibok, Anna Matras-Bolibok

Wnioski Wnioski w okresie globalnego kryzysu finansowego nastąpiły istotne zmiany w strukturze finansowania nakładów na działalność innowacyjną polskich przedsiębiorstw przemysłowych w miarę wzrostu awersji do ryzyka, przedsiębiorstwa dążyły do dywersyfikacji źródeł finansowania, zwiększając partycypację zewnętrznych dawców kapitału: w początkowym okresie kryzysu (2008-2009) ograniczenie nakładów finansowanych ze środków własnych zostało złagodzone środkami pochodzącymi z kredytów bankowych udzielanych przede wszystkim przedsiębiorstwom sektora publicznego w kolejnych latach (2010-2011) stwierdzono istotne zmniejszenie zakresu finansowania kredytami na rzecz wzrostu udziału środków pochodzących z zagranicy, przede wszystkim z UE, z których w największym stopniu korzystały mniejsze firmy (c) Piotr Bolibok, Anna Matras-Bolibok

Wnioski Wnioski (c. d.) struktura finansowania nakładów na działalność innowacyjną cechowała się zróżnicowaniem przestrzennym przedsiębiorstwa różnych klas wielkości stosowały odmienne strategie finansowania: najmniejsze firmy jako jedyne systematycznie zwiększały nominalną wartość nakładów (głównie dzięki środkom pochodzącym z UE) nakłady średnich i dużych firm determinowane były przebiegiem cyklu koniunkturalnego; ograniczone finansowanie kredytami bankowymi było substytuowane środkami zagranicznymi, nakłady były silnie skoncentrowane w grupie największych przedsiębiorstw stwierdzono zróżnicowania sposobu finansowania ze względu na strukturę właścicielską: w sektorze publicznym w początkowym okresie kryzysu na większą skalę wykorzystywane były kredyty bankowe, sektor prywatny cechował się wyraźnie większym zakresem samofinansowania nakładów oraz względną stabilnością struktury źródeł finansowania (c) Piotr Bolibok, Anna Matras-Bolibok

Pytania ? (c) Piotr Bolibok, Anna Matras-Bolibok

Dziękuję za uwagę… (c) Piotr Bolibok, Anna Matras-Bolibok