“Moje muzeum jest Twoim muzeum “Moje muzeum jest Twoim muzeum.” Zwiedzanie muzeów z osobami z niepełnosprawnością intelektualną. Mireille Defreyne Koordynator Grupy Badawczej „Kultura w szkole”. VIVES, Belgia

Dzień 1 10:00-11:30 Jak rozumieć niepełnosprawność intelektualną? Klasyfikacja/Dzieci i młodzież z niepełnosprawnością intelektualną./Co myślimy o osobach z niepełnosprawnością intelektualną?/ Dzieci i młodzież z upośledzeniem w stopniu lekkim i umiarkowanym: rozwój umysłowy, rozwój językowy, rozwój motoryczny, rozwój społeczny i emocjonalny.// Konsekwencje pedagogiczne i edukacyjne/ Kwestia „dostępności” i jego zastosowanie dla ludzi z niepełnosprawnością intelektualną.

W jaki sposób myślimy o niepełnosprawności intelektualnej? Krótka lekcja historii: A ty? W jaki sposób myślisz o niepełnosprawności intelektualnej? nazewnictwo odzwierciedla stosunek 1850: naiwny optymizm 1900: choroba nieuleczalna >1950: opieka lokalnych społeczności i deinstytucjonalizjacja To, jak myślimy o niepełnosprawności intelektualnej ma wpływ na to, jak o niej mówimy, w jaki sposób organizujemy wizyty w muzeach, w jaki sposób projektujemy muzea… Ważne jest, żeby mieć świadomość dotyczącą tego, w jaki sposób myślisz o niepełnosprawności intelektualnej. Z historycznego punktu widzenia: nazewnictwo odzwierciedlało to, w jaki sposób ludzie myśleli o niepełnosprawności intelektualnej: jest to uwarunkowane kulturowo i historycznie (np. określenie „idiota”,…)

- Ludzie z dysfunkcją intelektualną. Co według Ciebie stanowi definicję niepełnosprawności intelektualnej? Oceń niniejsze definicje w skali od 1 do 4, w zależności od tego, co Twoim zdaniem najlepiej definiuje niepełnosprawność intelektualną. - Ludzie z dysfunkcją intelektualną. - Ludzie, którzy nie są w stanie w pełni samodzielnie wykonywać czynności życia codziennego. Ludzie, którzy nie są w stanie sprostać oczekiwaniom społeczeństwa. Osoba z niepełnosprawnością intelektualną to określenie, którego nie powinno się używać, gdyż jest ono dyskryminujące. Uznając różnorodność ludzi, społeczeństwo powinno przeciwdziałać wykluczeniu i szerzyć tolerancję. Przedyskutujcie wasze odpowiedzi w grupach.

Popularna definicja niepełnosprawności intelektualnej: Definicja Amerykańskiego Towarzystwa ds. Upośledzenia Umysłowego (2002) [ówcześnie: American Association on Mental Retardation, obecnie (od 2006 roku): American Association on Intellectual and Developmental Disabilities (Amerykańskie Towarzystwo ds. Niepełnosprawności Intelektualnych i Rozwojowych)]: „Upośledzenie umysłowe to niepełnosprawność charakteryzująca się znacznymi ograniczeniami o charakterze zarówno intelektualnym, jak i adaptacyjnym, które przejawiają się w ograniczonych umiejętnościach umysłowych, społecznych i praktycznych. Tego rodzaju niepełnosprawność ujawnia się przed 18 rokiem życia.”

Ujęcie pozytywne a ujęcie negatywne Ta definicja wskazuje, że osoba z niepełnosprawnością intelektualną wykazuje braki w umiejętnościach: - umysłowych: umiejętność czytania, pisania, posługiwania się pieniędzmi, dokonywania wyborów,… - społecznych: umiejętność tworzenia relacji, brania odpowiedzialności, przestrzegania zasad,… - praktycznych: radzenia sobie z codziennymi obowiązkami, jedzeniem, dbałością o higienę, mobilnością, korzystaniem z telefonu i transportu publicznego,… Jeżeli rozmawiasz z nauczycielem albo przewodnikiem dzieci albo młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną, podczas ich wizyty w muzeum, możesz zapytać go albo o rodzaj ich niepełnosprawności, o to, czego nie potrafią jego podopieczni, w porównaniu z innymi dziećmi, albo o to, w czym są dobre, co potrafią. Co LUBIĄ robić?...

Klasyfikacja (o ile jest stosowna) Stopień upośledzenia Iloraz inteligencji Zdolności adaptacyjne (według Skali Vineland Zachowania Adaptacyjnego) Wiek, w którym upośledzenie się ujawnia upośledzenie w stopniu lekkim IQ 50/55-69 VABS 50-70 6,5 – 10 lat upośledzenie w stopniu umiarkowanym IQ 35/40 – 50/55 VABS 35-50 4 – 6,5 lat upośledzenie w stopniu znacznym IQ 20/25 – 35/40 VABS 20-35 2 – 4 lat upośledzenia w stopniu głębokim IQ <20/25 VABS <20 0 – 2 lat

Upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim Rozwój umysłowy A. Poprawne przetwarzanie informacji B. Rozumienie pojęć abstrakcyjnych i rzeczywistych wydarzeń i związków Rozwój języka/mowy Rozwój motoryczny Rozwój społeczny i emocjonalny

Ćwiczenie Przetłumacz niniejszy tekst przeznaczony dla jedenastolatków bez dysfunkcji na język przeznaczony dla dzieci w tym samym wieku, ale rozwiniętych na poziomie siedmiolatków. Paleontologia jest nauką o historii życia. Naukowcy zajmujący się paleontologią to paleontolodzy. Paleontolodzy badają skamieniałości, by dowiedzieć się o ich właściwościach i pochodzeniu, o tym, z jakiego pochodzą środowiska, a także tego, co skamieniałość mówi nam o historii Ziemi. Ponieważ paleontolodzy są zainteresowani wszelkimi przejawami życia na Ziemi, badają oni wszelkiego rodzaju skamieniałości, nie tylko kości dinozaurów. Jest wielu różnego rodzajów paleontologów. Niektórzy badają skamieniałe rośliny, inny skamieniałe ryby, ssaki czy dinozaury. Wybierz jakąkolwiek skamielinę, a na pewno znajdzie się paleontolog, który bada skamieniałości właśnie tego rodzaju.

Konsekwencje w dydaktyce i metodologii dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim. Zadania typu „krok po kroku” Proste, pojedyncze instrukcje Powtórzenie dla utrwalenia 5 faz podawania nowej informacji Wyjaśnianie nowych słów Wzmacnianie motywacji Odpowiedzialna reakcja Pozytywne nastawienie

Upośledzenie w stopniu umiarkowanym Opis: Wiek, w którym upośledzenie się ujawnia: do 8 roku życia Potrafią się podpisać, zapisać proste słowa, potrafią wykonywać proste czynności codzienne Są zainteresowani codziennością: psem, ubraniami, jedzeniem,… Koordynacja wzrokowo-ruchowa Impulsywność i spontaniczność w kontaktach społecznych Konsekwencje w dydaktyce i metodologii dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym.

Informacja o grupie dzieci, która przyjdzie jutro. Informacja Edyty/od Edyty(?)

Kwestia „dostępności”. Spraw, abym mógł się z łatwością odnaleźć Chcę nauczyć się czegoś nowego Nie chcę czuć się bezradny Spraw, żebym czuł się mile widziany 4. Spraw, żebym czuł się mile widziany. - Opiekun mówi BEZPOŚREDNIO do matki lub dziecka.

Kwestia „dostępności”. 5. Akceptuj mnie za to, kim jestem i co wiem Pomóż mi zrozumieć i pozwól mi mówić Pozwól mi wybierać, daj mi odrobinę kontroli. 6. Pozwól mi uczestniczyć 7. Zaspokój moje podstawowe potrzeby Przyszedłem tu, by spędzić trochę czasu z rodziną/przyjaciółmi.

Wizyta w muzeum w celu oceny dostępności dla grupy dzieci, która jutro przybędzie do muzeum. Uwzględnienie wszystkich czynników, które zostały tutaj wymienione (opis umiejętności, konsekwencje pedagogiczne, kwestia dostępności):  Jakie czynniki musimy ocenić podczas wizyty? Orientacja (Gdzie są toalety?...) Język, kolory, zmysł dotyku, życie codzienne,…?

Dzień 1 11:45-12:30 /nowy sposób myślenia o przekazywaniu dziecictwa historycznego osobom z niepełnosprawnością intelektualną/ - Ken Robinson (pojęcie myślenia dywergencyjnego) /(myślenie twórcze)/ - Arthur Koestler asocjacja (skojarzenie bliskie) – prowokacja – bisocjacja (skojarzenie dalekie)

Ken Robinson: myślenie kreatywne https://www.youtube.com/watch?v=zDZFcDGpL4U RSA Animate – zmiana paradygmatów kształcenia http://www.amara.org/en/videos/w9hDNpwpZu6H/info/rsa-animate-changing-education-paradigms-ken-robinson/ (wersja w języku ukraińskim) Google: ken robinson changing education paradigms translation [zmiana paradygmatów kształcenia - tłumaczenie] Kies www.amara.org..... Bedoeling: zelf dirvergerend denken om af te komen van visie dat er alleen via het doorgeven van informatie kan geleerd worden. (duif en aap) Maar hoe kan je tot interactie komen tussen het publiek en de kunstwerken zelf (en niet interactie tussen gids en publiek). Hoe moet de realatie publiek – kunstwerk – publieksbemiddelaar geïnterpreteerd worden? Pieter Mols Een andere kijk op publieksbemiddeling in tentoonstellingen. Masterclass met Pieter Mols Educator: one direction from artwork to public Bemiddelaar: from artwork tot public, but also bu questions, opmerkingen, curiosity, of the prublic to the artwork  bringing togheter two worlds Problem: you as an educator don’t know the world of the public, individual or group Verschil tussen wat de curator belangrijk vindt en wat de kinderen belangrijk vinden: vb. waaw en zap (of 10 foto’s nemen) Iedereen kijkt op een verschillende manier naar de kusntwerken: wat associeer jij met (vb. Kunstwerk van de tentoonstelling  noteer 10 dingen)  toon mij jouw associaties en ik zeg je wie je bent. (identiteit) Dit hangt af van je eigen context; vb. Als je net naar Afrika op reis bent geweest, kijk je op een andere manier naar de kusntwerken. Zoals je allemaal opels ziet als je net een opel gekocht hebt. Wie je zelf bent reflecteert zich in de interpretatie van de wereld om je heen, zo is de wereld voor iedereen anders. Dus ook voor de mensen met ID  voor elk individu anders!!! Ter sprake brengen of tot spreken brengen:kies je er voor om de betekenis van je museum of tentoonstellingg aan je prubliek uit te leggen? Of gebruik je het museum en de tentoonstelling om betekenisgeving door het publiek mogelijk te maken?

„Chcę nauczyć się czegoś nowego!” Gołąb czy małpa?

Wyjaśnić, albo pozwolić wyjaśnić Wyjaśnienie widzom Dzieło/kontekst/zawartość trudno jest wyjaśnić Przewodnik/nauczyciel wie, co jest ważne Przewodnik/nauczyciel decyduje o tym, co zostanie zaprezentowane dzieciom Widz nie musi się starać, by zrozumieć Wyjaśnianie przez widzów Widz nie zadaje sobie trudu, by zrozumieć kwestie trudne Widz wybiera, na co spojrzy/co przeczyta Gdy widz przygląda się dziełu sztuki, puszcza wodze fantazji/pozwala myślom luźno płynąć 3 mogelijkheden om vraaggericht te werken: 1, u vraagt, wij draaien  but if you only answer the questions of the public, then the power of the museums and new ways are not explored 2, differentiatie in aanbod doelgroepen: vb. Gemakkelijke teksten, prenten,…  moeilijk om aan alle doelgroepen te voldoen 3, analyse van de vraag, van de doelgroep, beginsituatie  vooraf in gesprek gaan met de mensen (leerkrachten én leerlingen)  wat zijn de gelijkenissen tussen wat de leerlingen zeggen, wat houd hen bezig?,…  daarvoor ELKAAR ONTMOETEN! Het is het laatste (ppt) 2 wat een educator moet faciliteren  hoe doe je dat?  associatie – provocatie - bisociatie

Koestler: skojarzenie – prowokacja - bisocjacja but: bałwan:

Koestler: skojarzenie – prowokacja - bisocjacja PROWOKACJA But i koło roweru Bałwan i ruch Wystawa dzieł sztuki i ruch Wystawa dzieł sztuki i bieżące problemy dotyczące ochrony środowiska

Koestler: skojarzenie – prowokacja – bisocjacja (1964) Bisocjacja: szukanie bliskich skojarzeń (myślenie) /szukanie bliskich doświadczeń (działanie)  łączenie tych dwóch pól (świat konkretnej osoby i dzieło sztuki) But – sznurowadło, wąż, mysz, norka, łóżko, sypialnia, lampa, elektryczność, bezpiecznik Zastąp oponę szczotką, szczotka w dole koła, 2 szczotki i tubka pasty do butów. Skojarzenia Pomyśl o słowie np. „but”. Następnie pomyśl o innym słowie. Później pozwól, aby spontanicznie przyszło Ci na myśl 10 wyrazów. Postępuj w ten sam sposób, ale tym razem działaj: weź ołówek i coś narysuj, na przykład bałwana Następnie narysuj coś obok bałwana i rysuj, dopóki nie zapełnisz całej kartki. To jest myślenie skojarzeniami i malowanie skojarzeniami. Te ćwiczenia wyraźnie pokazują, że kreatywność jest czymś zupełnie naturalnym. Bądź co bądź, podczas tych ćwiczeń ostatnie słowa i ostatnie szczegóły na rysunku róźnią się u każdej osoby. Nawet, jeśli zaczyna się pisanie, albo rysowanie od tego samego wyrazu/szczegółu. Prowokacje A teraz zacznij od dwóch wyrazów, np.. ‘but’ i ‘koło roweru’. Pomyśl o trzech sposobach, na które można pastować buty używając do tego koła roweru. Przekształć następne słowa w ruch: śnieg, burza śnieżna, śnieżka. A następnie zrób to samo z tymi wyrazami; zamróź i roztop. Dobierzcie się w pary do tego ćwiczenia i razem ułóżcie krótką pantomimę takich ruchów. Prowokacja zakłada użycie dwóch pomysłów i połączenie ich w nowy. Takie ćwiczenie nie pobudza kreatywności w sposób spontaniczny, lecz niejako ją wymusza. Prowokacje szybciej pobudzają kreatywność, ale też szybciej ją blokują. Bisocjacje Skojarzenia i prowokacje prowadzą do bisocjacji. Bisocjacje są rdzeniem kreatywności: połączenie dwóch elementów w zupełnie nowy element. Ten proces zachodzi zawsze poprzez znalezienie cechy łączącej oba elementy. Ta koncepcja została stworzona przez Arthura Koestlera w 1964 roku. W serii skojarzeń możemy uzyskać inne ostatnie słowo tylko, jeśli przeskoczymy z jednego pola znaczeniowego, na drugie. (Mówimy o polu znaczeniowym, i o polu doświadczenia w przypadku kreatywności w działaniu). Te przeskoki to właśnie bisocjacje, w których można wyśledzić cechę wspólną cechę. Można to wyjaśnić posługując się niniejszym przykładem: Zaczynamy od serii skojarzeń ze słowem „but”: but, sznurowadło, wąż, mysz, norka, łóżko, sypialnia, lampa, elektryczność, bezpiecznik. Pierwsze pole znaczeniowe odnosi się do wyrazu „but”. „Sznurowadło” jest częścią poprzedniego wyrazu. Wykonujemy przeskok na pole znaczeniowe kategorii „zwierzęta”, używając wyrazu „wąż”. Cechami wspólnymi wyrazów „sznurowadło” i „wąż” są ich długość i giętkość. Przenosimy się na pole znaczeniowe sypialni, odkrywając że „norka” ma cechy łączące „mysz” i „łóżko”.W przypadku „sznurowadła” i „węża”, cecha wspólna (długość i giętkość) nie są wymienione w ciągu skojarzeń. Ale w przypadku „myszy” i „łóżka” cecha łącząca jest wymieniona, jest to „norka”. W prowokacjach można szukać cech wspólnych. Trzy sposoby pastowania butów przy użyciu koła od roweru” Można zastąpić oponę szczotkami. Gdy ktoś pedałuje, szczotki się obracają i wtedy należy przybliżyć but do szczotek. Do ramy koła jest przymocowana dwudziestocentymetrowa szczotka. Trzymając ramę u góry, możesz pastować but, bez konieczności pochylania się. Do tej samej ramy jest przymocowane dwie szczotki, a pomiędzy nimi jest tubka pasty do butów. Dzięki temu możesz czyścić but i nakładać pastę jedną szczotką, a polerować but drugą. Nie musisz się przy tym schylać. Taki zestaw do pastowania nie wymaga też sprzątania – wystarczy powiesić ramę koła na haku. W pierwszym pomyśle cechą wspólną są maszyny do pastowania butów wyposażone w obracające się szczotki, które można spotkać w hotelach. Drugi pomysł narodził się poprzez wspólną cechę, którą można określić jako „zmniejszanie odległości”. Czyszczenie jest łatwiejsze, jeśli nie trzeba się przy tym schylać, Pomyśl na przykład o szczotkach na długich kijach. Średnica koła ma idealne wymiary, byśmy nie musieli się schylać. Trzeci pomysł jest skojarzeniem rozwijającym drugi pomysł. Bisocjacje są więc rdzeniem kreatywności. Używając skojarzeń i prowokacji w czasie lekcji, wywołujemy bisocjacje, To daje uczniom możliwość samodzielnego dokonywania odkryć.

Dzień 1 13:00-14:30 /W stronę nowej metodologii: wrażenie – przetwarzanie – wyrażanie. Schemat teoretyczny i przykład interaktywny.

1. Uileg schema Natuurlijke kring  leen Observeren: oefening met zoek iets in de kamer da rood is – hoe je naar hir kwam – iets heel beangrijks (associatie) Exploreren: afstappen, bijv. abdij: hoe ver?hoe lang, afstappen, bidden  hoeveel x weesgegroet? Informeren: lezen, gids,… Onderzoeken: vb. museum, hoelang bijven mensen tan bij een schilderij? Categoriseren: reeks vwn op tafel leggen van groot naar klein, zoek zelf criterium Kaderen: maak een groep en zoek bovenliggend begip, criterium Inerpreteren: in de situatie zelf, vb. een hoofddoek --< molima; kasteel  ME,… Reflecteren: ik zou niet, waarom nog bewaren?,… Creëren: geleerde verwerken in een creatie, discipline kennen 2. Oefening met de standbeelden Museum maken van standbeelden Waarnemen - zap, waaw  zelf een vorm scheuren die mooi of lelijk vorm geeft - alle standbeelden als museum: keuze maken en associatie, dan woord gooien naar elkaar, onthouden, zoeken van de standbeelden en bij passend persoon plaatsen - standbeelden in museum bekijken met zonnebril,…  zie je andere dingen? Vb. Vergrootglas,… - Standbeeld nabootsen en andere raad welk standbeeld - Standbeeld detail zoeken en vragen stellen  welk detail? - Standbeeld beschrijven en tekenen Categoriseren Van groot naar klein Van mooi naar lelijk Die past bij je vriend/familie Kies zelf een criterium  anden zoeken welk criterium Interpreteren Oetang: café tracé, facebook, waardetaart Creëren Standbeeld nabootsen  omgekeerd gevoel uitbeelden  beweging van ene gevoel naar andere,… 2 standbeelden praten tegen elkaar: wat zeggen ze? 3. Noteren van de oefening met de standbeelden 4. Oefening de herbakker Eeklo: zelf doen In de Middeleeuwen was men ervan overtuigd dat oude, mismaakte en versleten mensen vernieuwd konden worden door het drinken van een levenselixir, het baden in de fontein der verjonging of het herbakken in een oven. Bij het herbakken hakte men het hoofd van de romp, herkneedde en herschilderde men het en bakte het in de oven. Ondertussen plaatste men een groene kool op het lichaam (symbool van het ijle, lege hoofd). Na het bakken van het nieuwe hoofd werd dat terug op het lichaam geplaatst en kon men jong en herboren weer verder. In het Muiderslot in Muiden (Amsterdam) hangt een schilderij daterend uit de tweede helft van de 16de eeuw met als titel: "De backer van Eelco" (waarschijnlijk een verschrijving van Eeclo). Het toont het ritueel van het herbakken. Ook in een gedicht van Adriaan Poirters (1646) wordt een beschrijving gegeven van het hoofdenbakken Ordenen: gebruik spoor kwadraat, gebruik zijporen Creëren: gebruik muzisch spitten 5. Oefening tuin Zelfstandig op basis van model en voorgaande voorbeelden

In de Middeleeuwen was men ervan overtuigd dat oude, mismaakte en versleten mensen vernieuwd konden worden door het drinken van een levenselixir, het baden in de fontein der verjonging of het herbakken in een oven. Bij het herbakken hakte men het hoofd van de romp, herkneedde en herschilderde men het en bakte het in de oven. Ondertussen plaatste men een groene kool op het lichaam (symbool van het ijle, lege hoofd). Na het bakken van het nieuwe hoofd werd dat terug op het lichaam geplaatst en kon men jong en herboren weer verder. In het Muiderslot in Muiden (Amsterdam) hangt een schilderij daterend uit de tweede helft van de 16de eeuw met als titel: "De backer van Eelco" (waarschijnlijk een verschrijving van Eeclo). Het toont het ritueel van het herbakken. Ook in een gedicht van Adriaan Poirters (1646) wordt een beschrijving gegeven van het hoofdenbakken

Dzień 1 15:30-16:30 /Odkrywanie muzeum./ Zastosowanie nowych metod kreatywnego myślenia w Twoim muzeum: TheChartofValues, QuadrupleTrace, TheFacebookProfile.

Dzień 1 16:30-18:00 /Ćwiczenia w muzeum z metodologii wrażenie – przetwarzanie – wyrażanie: praca w grupach./ Nauczyciele i prowadzący opracowują ćwiczenie na następny dzień dla dzieci z niepełnosprawnością intelektualną (wrażenie-przetwarzanie-wyrażanie.)

Dzień 2 10:00-11:30 Ćwiczenia z Osobami z Niepełnosprawnością Intelektualną odwiedzającymi Muzeum: Część I: Wrażenie Część II: Przetwarzanie

Dzień 2 11:45-13:15 Ćwiczenia z Dziećmi z Niepełnosprawnością Intelektualną Warsztaty Część III Wyrażanie