Zgroza! Ciąg dalszy

… w Nowej Zelandii ktoś coś o tym napisał i przypadkiem wyjdzie mi identycznie? …gdzieś kiedyś obił mi się o uszy cytat z jakiegoś tekstu i już nie pamiętam, że się sugeruję? …ktoś mi coś powiedział i teraz uważam to za common knowledge? …z kimś rozmawiałem albo mailowałem - niby też czyjeś idee, ale jak mam to cytować? Wszystkie pomysły skądś się biorą! Zapisujmy i dokumentujmy na bieżąco źródła. Niektóre przypadki inspiracji można wciągnąć do bibliografii (maile, nawet rozmowy). Ale przede wszystkim… 2

Przypadkowy plagiat jest mało prawdopodobny. Zwykle bez trudu można odróżnić zbieg okoliczności od nieuczciwych prób pójścia na łatwiznę. W razie obaw, że popełniamy nieświadomy plagiat: 1. oraz (po kliknięciu na strzałkę w pasku wyszukiwania mamy zaawansowane opcje wyszukiwania) N3godPB8Aow 3

Tak. W słowniku też ktoś tę definicję sformułował. Jeśli nie ma pojedynczego autora – trzeba podać redaktora lub potraktować jako źródło anonimowe. Tak. Fabułę lub scenariusz ktoś wymyślił i trzeba mu to oddać. Jeśli nie znamy nazwiska – traktujemy jako źródło anonimowe. Streszczając tekst, namiar wystarczy raz podać raz. 5

Tak. Choć nie znamy nazwiska autora, nadal podajemy tytuł tekstu i wszelkie dane o publikacji. Nadal obowiązują też cudzysłowy, rozgraniczające słowa nasze i cytowanego autora, kimkolwiek jest. Tak. Wszystko jak wyżej. Źródło anonimowe to nadal źródło! Wikimedia Commons, commons.wikimedia.org/wiki/File:Anonymous.svg 6

Tak – o ile taki tekst w ogóle nadaje się do cytowania (tzn. nie jest na przykład tylko podglądem pojedynczej strony, wyrwanej z kontekstu). Jeśli jest to np. książka na Google Books albo.pdf artykułu, możemy ją cytować jak zwykłą publikację, podając numery stron. Wikimedia Commons /wiki/File:Hamster_- _Russian.svg 7

(albo wymówek)

W pewnych okolicznościach (np. rozdział teoretyczny) duża odtwórczość jest zrozumiała… ale: podstawowe techniki to streszczenie lub parafraza, nie cytat; cytat stosujemy w szczególnych przypadkach. 9

Ze względu na: styl - fragment jest bardzo znany / nietypowy / zwięzły / charakterystyczny, równie dobrze tego nie ujmiemy) znaczenie dla pracy - chcemy podkreślić autorytet źródła / będziemy się odwoływać do definicji / analizować dany fragment; różnicę zdań – cytat jest kontrowersyjny / nie zgadzamy się z autorem / zamierzamy się z nim spierać); 10

Ze względu na: styl znaczenie dla pracy różnicę zdań Although Ambrose Bierce calls a novel simply "[a] short story padded" (1996: 177), the two genres in fact differ in many ways other than mere length… zabawnie, zwięzłe punkt wyjścia do dyskusji zbyt uproszczone 11

Oczywiście; nikt nie broni podglądać słownictwa, wzorować się na cudzym stylu czy gramatyce. Warto spisywać słówka i konstrukcje. Ale: nie wtedy, gdy użyte są twórczo (np. stworzony przez kogoś termin, oryginalny przykład czy metafora); nie wtedy, gdy ściągamy formę z zawartością (wg. niektórych źródeł: nawet seria 5 słów może nas narazić na podejrzenie o plagiat). 12

Plagiat może więc polegać nie tylko na powtarzaniu konkretnych słów albo konkretnych treści bez odpowiedniej dokumentacji, ale też na wiernym kopiowaniu pomysłu i sposobu prezentacji treści. Wyobraźmy sobie, że naszym językiem ojczystym jest słowacki, ale publikujemy tomik poezji po polsku. Czy argumentacja nie piszę idealnie po polsku, muszę korzystać z dobrych wzorców pozwala nam na uważanie się za autora tekstu… 13

Tatry! Regionie mój! Wy jesteście jak zdrowe nogi. Ile cenić was powinienem, dowiem się tylko, Gdybym was stracił. Kopiowanie słów? Nawet dwóch pod rząd nie przepisano. Kopiowanie treści? Przecież oryginał był o innym regionie. A jednak czuć, że to coś więcej, niż tylko wzorowanie się na ogólnodostępnej gramatyce. Bez podania źródła, w pracy naukowej – niedozwolone! 14

Tak. Choć pozornie nic się nie powtarza! Żeby nie był to plagiat, należy: jeżeli wiernie tłumaczymy – umieścić tekst w znakach cytowania lub oddzielnym bloku i napisać my translation lub translation mine " ; jeżeli parafrazujemy / streszczamy - ująć treść zdecydowane inaczej, niż w wersji polskiej. W obu przypadkach: jak zwykle udokumentować cytat, podać numer strony; najlepiej dodatkowo podać kluczowe cytaty w oryginale (w nawiasie lub w przypisie dolnym). 15

Tłumaczenie zdanie w zdanie bez podania tego faktu też jest plagiatem, nawet jeśli na końcu powołamy się na źródło polskie - sugerujemy wtedy, że tekst streściliśmy albo sparafrazowaliśmy! 16

Źle: According to Sapkowski, only bad novels speak of their authors; good ones speak of their protagonists (2005: 77). Dobrze: According to Sapkowski, a novel should be primarily character-driven (2005: 77). According to Sapkowski, " [o]nly bad novels speak of their authors. Good ones speak of their protagonists" (2005: 77, my translation 1 ). 1) Tylko złe książki mówią, jacy są ich autorzy. Dobre książki mówią, jacy są ich bohaterowie. Fot. Michał Dagajew Andrzej Sapkowski: Tylko złe książki mówią, jacy są ich autorzy. Dobre książki mówią, jacy są ich bohaterowie. 17

Cytat jest za długi. Struktura zdania nie pasuje mi do reszty tekstu (np. używam innego czasu, nie zgadzają mi się zaimki). W cytacie jest błąd. Można nie cytować, tylko dokonać parafrazy. Można dokonać pewnych zmian w cytacie, pod warunkiem: wyraźnego ich zaznaczenia; zachowania oryginalnej wymowy cytatu. 18

Cytat jest za długi. Hamlet believes no-one would " bear the whips and scorns of time " if not for " the dread of something after death " (Act III, i. 56). Hamlet believes that " dread of something after death […] makes us bear those ills " of life (Act III, i. 56). Struktura zdania nie pasuje mi do reszty tekstu. To Bierce, plagiarising means " tak[ing] the thought or style of another writer whom [the plagiarist] has never, never read " (1996: 188). W cytacie jest błąd. According to Guttfeld, " a student can not [sic!] expect plagiarism to go unnoted " (2012). 19

Nie trzeba wielokropków na początku ani na końcu cytatu. Zmianę wielkiej litery na małą zaznaczamy nawiasami kwadratowymi, np. She insisted that " [s]tudents cannot expect plagiarism to go unnoted " (2012). Tak samo inne zmiany, komentarze, dodatki. Przy dłuższych komentarzach – przypis. Przy kłopotach z połączeniem zdań lub zbytnim pokawałkowaniu cytatu – parafraza. 20

Terminologii nie unikniemy (i nie próbujmy). "Plagiarism" (Jonson) is a question of "ethics" (Aristotle). Translation -> (Traduction? Rendering? Producing target language version? ) -> Translation! Za pierwszym razem warto przypomnieć, kto i w jakiej pracy wprowadził dany termin albo czyją definicją się posługujemy. Potem – nie trzeba używać cudzysłowów, kursywy, ani odniesień do źródła. 21

22

23