ZANIECZYSZCZENIE GLEBY

CZYM SĄ ZANIECZYSZCZENIA GLEB? Zanieczyszczeniami gleb i gruntów są wszelkie związki chemiczne i pierwiastki promieniotwórcze, a także mikroorganizmy, które występują w glebach w zwiększonych ilościach. Do najbardziej rozpowszechnionych zanieczyszczeń gleb i gruntów zaliczamy: związki organiczne - pestycydy, detergenty; metale ciężkie - ołów (Pb), miedź (Cu), rtęć (Hg), kadm (Cd), arsen (As) i inne; sole - azotany, siarczany, chlorki.

RODZAJE ORAZ ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZENIA I DEGRADACJI GLEB Czynnikami degradującymi i dewastującymi glebę są zjawiska naturalne (trzęsienia ziemi, erozja, susza, pożary) oraz zjawiska antropogeniczne. Erozja gleby jest procesem rozmywania lub rozwiewania powierzchniowej warstwy gleby i może być spowodowana m.in. wycinaniem i wypalaniem lasów, intensywnym wypasem zwierząt, nieprawidłową uprawą ziemi. Nadmierne wylesianie, prowadzenie intensywnej gospodarki rolnej i eksploatacja wód może prowadzić również do efektu stepowienia gleb.

Jednak czynnikiem, który w największy sposób wpływa na zachwianie równowagi biologicznej gleb są zanieczyszczenia chemiczne. Głównym ich źródłem jest przemysł, rolnictwo oraz transport. Skutki działania tych gałęzi działalności człowieka mogą prowadzić do zjawiska  zmęczenia gleby, czyli obniżenia jej żyzności. W najbardziej skrajnych przypadkach zanieczyszczenia mogą skutkować zjawiskiem degradacji gleb i szaty roślinnej, zwanym dewastacją gleb. Przykładem takiej degradacji jest techniczne unicestwienie gleb, jakie dokonuje się poprzez odkrywkową i podziemną eksploatację dóbr naturalnych, zabudowę przemysłowa, miejską, budownictwo mieszkaniowe i drogowe.

Zakłady przemysłowe emitują pyły zawierające metale ciężkie (np Zakłady przemysłowe emitują pyły zawierające metale ciężkie (np. ołów, rtęć) oraz gazy (np. związki siarki, azotu, chloru). Są także źródłem zanieczyszczeń ropą naftową i jej pochodnymi, a nawet substancjami radioaktywnymi. Na zanieczyszczenia w ogromnej mierze wpływa również składowanie odpadów przemysłowych. Szczególnie negatywnie na jakość gleb wpływa transport samochodowy, zanieczyszczając glebę i szatę roślinną spalinami zawierającymi związki ołowiu i szkodliwe węglowodory. Transport wpływa również ujemnie na stan gleb z uwagi na degradację gleb, prowadzoną poprzez budowę szlaków komunikacyjnych i transportowych.

W wyniku niewłaściwej działalności rolniczej do gleb i gruntów przedostają się zanieczyszczenia pochodzące z użytych w nadmiarze nawozów mineralnych i organicznych. Szczególnie niebezpieczne związki pochodzące z tej gałęzi gospodarki to pestycydy i inne środki ochrony roślin. Bardzo szkodliwe działanie dla środowiska mają wszelkie zanieczyszczenia nawozów sztucznych. Przykładem może tu być kadm, występujący w nawozach fosforowych.

SKUTKI ZANIECZYSZCZEŃ GLEBY Zanieczyszczenia zmieniają gleby pod względem chemicznym, fizycznym i biologicznym. Obniżają jej urodzajność, czyli powodują zmniejszenie plonów i obniżenie ich jakości, zakłócają przebieg wegetacji roślin, niszczą walory ekologiczne i estetyczne szaty roślinnej, a także mogą powodować korozję fundamentów budynków i konstrukcji inżynierskich, np. rurociągów Zanieczyszczenia gleb mogą ulegać depozycji do środowiska wodnego na skutek wymywania szkodliwych substancji. Powodują tym samym zanieczyszczenie wód.

OCHRONA GLEB Ochrona ziemi i gleby może być realizowana przez podejmowanie działań takich jak: Ograniczenie emisji zanieczyszczeń. przemysłowych i komunikacyjnych. Ograniczenie uciążliwości rolnictwa dla środowiska. Przewracanie prawidłowych stosunków wodnych co zapobiega m.in. Stepowieniu. Odpowiednia edukacja ekologiczna.  Budowanie bezpiecznych składowisk odpadów i wysypisk śmieci. Od roku 1995 wszystkie grunty rolne i leśne chronione są specjalną ustawą mającą na celu zapobieganie negatywnym wpływom miast i działalności przemysłowej.

ZIEMIA W TWOICH RĘKACH