CYKORIA (Cichorium L.) xx Grupa xx, ekonomia III

SPIS TREŚCI Systematyka gatunku Pochodzenie gatunku Rejonizacja uprawy Cechy morfologiczne Agrotechnika Wymagania klimatyczne i glebowe Skład chemiczny Odmiany hodowlane Znaczenie gospodarcze w Polsce Kierunki wykorzystywania Tradycyjne Alternatywne

SYSTEMATYKA Domena: eukarionty Królestwo: rośliny Klad: rośliny naczyniowe Klad: rośliny nasienne Klasa: okrytonasienne Klad: astrowe Rząd: astrowce Rodzina: astrowate Rodzaj: cykoria

PO CO UPRAWIAMY CYKORIĘ? Cykoria uprawiana w celu pozyskania korzeni (korzeniowa) jest traktowana jako roślina lecznicza. Cykorię warzywną (sałatową) zalicza się do roślin warzywnych. Jej częścią jadalną są etiolowane liście.

POCHODZENIE Cykoria uprawna (korzeniowa) pochodzi od dziko rosnącej byliny – cykorii podróżnik, która ma cienki korzeń oraz niebieskie kwiaty i występuje powszechnie w Europie, Azji i Afryce. Forma dzika jak i uprawna były znane już przez starożytnych Greków i Rzymian, wykorzystywane dla celów leczniczych, jadalnych i na paszę.

W drodze selekcji i hodowli w Europie w XVIII w W drodze selekcji i hodowli w Europie w XVIII w. zaczęto stosować cykorie do produkcji namiastek kawy, aby zaoszczędzić na wydatkach na prawdziwą kawę. Od tego czasu cykoria stała się popularnych napojem i obecnie jest używana z dodatkami zbożowymi.

REJONIZACJA UPRAWY

CECHY MORFOLOGICZNE

AGROTECHNIKA

WYMAGANIA KLIMATYCZNE I GLEBOWE

SKŁAD CHEMICZNY Tab. 1. Skład chemiczny (%) korzeni cykorii WODA SUCHA MASA INULINA INTYBINA AZOT OGÓLNY POPIOŁ SUROWY TŁUSZCZ SUROWY 74-75,8 24,2-26 12-14 0,021-0,181 1,1 0,35 Kołecki A., Jasińska Z., Szczegółowa uprawa roślin, tom 1., Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Wrocław 1999, s. 450. Głównym składnikiem suchej masy jest wielocukier inulina. Intybina to glikozyd nadający gorzkawy smak korzeniom i liściom cykorii. Tłuszcz i białko występują w małych ilościach.

ODMIANY HODOWLANE Botanicy dzielą cykorię na 2 podgatunki: Cykoria korzeniowa Cykoria sałatowa Cykoria korzeniowa nie ma zbyt wielu odmian, najbardziej rozpowszechnione to: Magdeburska, Półdługa, Brunświcka, Śląska, Ulepszona, Badeńska.

ZNACZENIE GOSPODARCZE

KIERUNKI WYKORZYSTANIA Cykoria uprawiana jest przeważnie w celu otrzymania korzeni, które przerabiane są na namiastkę kawy. Może być ona również przerabiana w gorzelniach na spirytus. Dodatkowo cykorie uprawia się w ogrodach warzywnych jako roślinę sałatową. Młode liście wybielone i przyrządzone z oliwą, octem lub śmietaną są zdrową i smaczną jarzyną. Cykoria może być również uprawiana na paszę dla zwierząt gospodarskich.

BIBLIOGRAFIA Prof. dr hab. Podbielkowski Z., Słownik roślin użytkowych., Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1989, s.61-63. Kołecki A., Jasińska Z., Szczegółowa uprawa roślin, tom 1., Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Wrocław 1999, s. 449-458. Prof. dr Barbecki St., prof. dr Birecki M., prof. dr Listowski, dr Saloni K. (red.), Szczegółowa uprawa roślin., Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1956, s. 576-585. Podstawy rolnictwa, tom 2. Produkcja roślinna i jej organizacja, pod red. Mgr J. Kozakiewicz, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1956, s.