Leszek Smolarek Akademia Morska w Gdyni 2005/2006 Modelowanie procesów transportowych Wykład 1-2 Leszek Smolarek Akademia Morska w Gdyni 2005/2006

Proces transportowy dotyczy przemieszczania ładunków (ludzi, towarów, informacji) z miejsc ich nadania do miejsc odbioru. Proces ten jest realizowany przez ustalony system transportowy przy użyciu wybranych typów środków transportowych, jak na przykład samochodów, wagonów kolejowych, samolotów, statków, rurociągów, tasmociagów, wind itp..

Opis systemu transportowego Ujęcie systemowe System jest to wyodrębniony z otoczenia zbiór elementów materialnych lub abstrakcyjnych mających wzajemne powiązania wewnętrzne i rozważanych z pewnego punktu widzenia jako całość. J. Kurnal, 1982 Ujęcie cybernetyczne System jest to wyodrębniony fragment rzeczywistości rozważany jako transformator otrzymanych bodźców na wysyłane reakcje. W.R. Ashby, 1963

Opis systemu transportowego System - wyodrębniony realnie z otoczenia (fizyczny); tylko myślowo (konceptualny). Teoria systemów L. Bertalaffy, 1985

Opis systemu transportowego otwarty (dokonujący wymiany z otoczeniem) zamknięty.

Opis systemu transportowego System transportowy jest wyodrębnioną z rzeczywistości całością realizującą proces transportowy. System transportowy można różnicować (dzielić): gałęziowo; terytorialnie; obiektowo. Elementy systemu transportowego: infrastruktura transportowa; środki transportu; kadry; regulacje.

Opis systemu transportowego Cechy systemu transportowego złożoność; losowość; zdolność do samoregulacji; dynamiczność.

Opis systemu transportowego

Sieć transportową można przedstawić w postaci grafu Opis formalny Sieć transportową można przedstawić w postaci grafu G=(W;Ł) dla którego W jest zbiorem wierzchołków grafu, odpowiadającym węzłom sieci transportowej, natomiast Ł jest zbiorem łuków grafu, przy czym liczebność zbioru Ł jest równa liczbie L.

Systemem transportowym Opis formalny Systemem transportowym nazywamy zbiór elementów oraz zbiór relacji zachodzących pomiędzy tymi elementami i zbiór procesów, które przetwarzają strumień ładunków i pasażerów określany popytem na usługi transportowe w strumień wyjścia z tego systemu. ST=(W;Ł;PT)

Schemat blokowy Opis formalny wywodzi się z informatyki, gdzie został zastosowany do tworzenia algorytmów programów komputerowych ma również zastosowanie w teorii procesów; Jest narzędziem graficznym ułatwiającym identyfikację istniejącego procesu zaprojektowanie/przebudowę procesu przedstawienie działań wyróżnionych w procesie, z zachowaniem zasad – logiczności – uporządkowania – wystarczalności opisu – czytelności

Aby identyfikacja procesu i jego zapis przebiegały bez zakłóceń warto postępować w następującej kolejności 1: określić jaki proces ma być poddany analizie i zbudować zespół specjalistów z zakresu tego procesu – np.: proces transportowy 2: określić początek i koniec analizowanego procesu – np.: początek to wystawnie zlecenia wydania z magazynu, a koniec w momencie rozładowania towaru u klienta 3: zidentyfikować główne czynności i punkty decyzyjne procesu, przy zachowaniu jednolitego poziomu szczegółowości – przeprowadzić burzę mózgów w celu wyodrębnienia czynności 4: uporządkować chronologicznie zidentyfikowane czynności i zapisać je w postaci graficznej – kolejność realizacji czynności może być określona również z wykorzystaniem burzy mózgów 5: zbyt skomplikowane procesy należy podzielić na części 6: ocenić czytelność, jednoznaczność i logikę zapisu Piotr Sawicki

Schemat blokowy operuje językiem graficznym, którym można wyrazić wejście i wyjście do/z procesu (początek i koniec) kolejność czynności / działań równoczesność (równoległość) działań alternatywne omijanie niektórych działań, w zależności od decyzji występowanie – ładunków/pasażerów – środków transportu – przemieszczania ładunku w toku kierunek przepływu ładunku kierunek przepływu informacyjnego

Konwencja zapisy graficznego. Podstawowe kształty.

Konwencja zapisy graficznego. Opis.

Procesem transportowym Opis formalny Procesem transportowym nazywamy zbiór wyspecjalizowanych skorelowanych czynności (wzajemnie ze sobą powiązanych), występujących w określonej kolejności czasowej, powodujących przemieszczanie ładunków z miejsc produkcji do miejsc konsumpcji i pasażerów z punktu początkowego podróży do punktu jej końca.

Rodzaje procesów transportowych: bezpośredni – jest to taki proces, którym ładunek z miejsca produkcji do miejsca konsumpcji i pasażerów z punktu początkowego podróży do punktu końca podróży przemieszcza się jednym środkiem transportu jednej gałęzi transportu. kombinowany – proces, w którym ładunek z punktu produkcji do punktu konsumpcji i pasażerów z punktu początkowego podróży do punktu końca podróży przemieszcza się dwoma i więcej środkami transportu z dwóch i więcej gałęzi transportu. łamany – proces, w którym ładunek z punktu produkcji do punktu konsumpcji i pasażer z punktu początkowego podróży do punktu końca podróży przemieszczany jest dwoma i więcej środkami transportu jednej gałęzi transportu.

Gałęziowym procesem przewozowym nazywamy zbiór wyspecjalizowanych czynności wzajemnie ze sobą powiązanych, występujących w określonej kolejności czasowej, którego zadaniem jest przewóz pasażerów i ładunków z punktu początkowego przewozu do punktu końca przewozu, przy czynnym zaangażowaniu środków przewozowych danej gałęzi transportu.

Kolejowy proces przewozowy – zbiór wyspecjalizowanych czynności wzajemnie ze sobą powiązanych występujących w określonej kolejności czasowej, którego zadaniem jest przewóz pasażerów z punktu początku podróży do punktu końcowego i/lub ładunków ze stacji nadania do stacji przeznaczenia przy czynnym zaangażowaniu kolejowych środków przewozowych.

Samochodowym procesem przewozowym – nazywamy zbiór wyspecjalizowanych czynności wzajemnie ze sobą powiązanych, występujących w określonej kolejności czasowej, którego zadaniem jest przewóz pasażerów z punktu początków podróży do punktów końca podróży i/lub ładunków z punktu nadania do punktu przeznaczenia przy czynnym zaangażowaniu samochodowych środków przewozowych.

Lotniczym/wodnym procesem przewozowym – nazywamy zbiór wyspecjalizowanych czynności wzajemnie ze sobą powiązanych, występujących w określonej kolejności czasowej, którego zadaniem jest przewóz osób i/lub ładunków z lotniczego/wodnego portu nadania do lotniczego/wodnego portu przeznaczenia przy czynnym zaangażowaniu lotniczych/pływających środków transportowych.

ISTOTA TRANSPORTU INTERMODALNEGO Definicja zawarta w konwencji o międzynarodowym transporcie intermodalnym towarów z 1980r. : „Międzynarodowy transport intermodalny oznacza przewóz towarów przy użyciu co najmniej dwóch różnych gałęzi transportu na podstawie umowy o przewóz intermodalny z miejsca położonego w jednym kraju, gdzie towar przejął w pieczę operator transportu intermodalnego do oznaczonego miejsca przeznaczenia położonego w innym kraju”.

RODZAJE PRZEWOZÓW INTERMODALNYCH Transport intermodalny - można podzielić ze względu na: - zasięg, (przewozy krajowe, międzynarodowe, kontynentalne, międzykontynentalne); - rodzaj użytych jednostek transportowych: (przewozy kontenerów, naczep, nadwozi wymiennych, samochodów ciężarowych , pojemników specjalistycznych); - charakter użytych środków transportowych , (przewozy szynowo – drogowe, szynowo – drogowo – morskie, szynowo – drogowo – lotnicze, szynowo – drogowo – rzeczne); - ze względu na sposób i charakter organizacji, (przewozy operatorskie i konwencjonalne). wyszczególnić trzy podstawowe rodzaje: - przewozy kontenerowe; - przewozy szynowo – drogowe; - przewozy lądowo – promowe.

Proces przewozu ładunków w transporcie wodnym. Bezpośredni - proces, w którym pasażer i/lub ładunek ze śródlądowego/morskiego portu nadani do śródlądowego/morskiego portu przeznaczenia przewożony jest jednym pływającym środkiem transportu. 2. Pośredni - proces, w którym ładunek ze śródlądowego/morskiego portu nadania do śródlądowego/morskiego portu przeznaczenia przewożony jest jednym śródlądowym/morskim środkiem przewozowym, ale w dwóch i więcej zestawach żeglugowych. Śródlądowy zestaw żeglugowy to np. dwie barki i pchacz. 3. Łamany - proces, w którym pasażer ze śródlądowego/morskiego portu początku podróży do śródlądowego/morskiego portu końca podróży i/lub ładunek ze śródlądowego/morskiego portu nadania do śródlądowego/morskiego portu przeznaczenia przewożony jest dwoma i więcej pływającymi środkami przewozowymi.

Fazy wodnego procesu przewozowego ładunku I. Faza czynności odprawy początkowej – port nadania Czynności odprawy technicznej - podstawienie środka przewozowego na stanowisko obsługi przy nabrzeży lub dalbie w stanie próżnym lub częściowo ładownym - załadunek; - zabezpieczenie ładunku; - odbicie ŚŚP od nabrzeża lub dalby; - płynięcie po basenach i kanałach portowych - wypłynięcie z portu nadania Odprawa handlowa - zgłoszenie usługi przewozowej; - potwierdzenie realizacji usługi przewozowej - dostarczenie ładunku; - sprawdzenie stanu technicznego ładunku przyjęcie ładunku do przewozu; - zawarcie umowy o przewóz II. Faza przemieszczania – sieć dróg wodnych żeglugowych III. Faza czynności pośrednich –port pośredni IV. Faza czynności odprawy końcowej Czynności odprawy technicznej: - wpłynięcie ŚP do portu przeznaczenia; - płynięcie po kanałach i basenach portu - cumowanie na stanowisku obsługowym - wyładunek - obsługa techniczna ŚP - sprawdzanie stanu technicznego ładunku; - wydanie ładunku - rozwiązanie umowy o przewóz

MODELOWANIE PROCESÓW TRANSPORTOWYCH Modele systemu transportowego – elementy modelu, struktura, potoki ruchu. Modele rozłożenia potoków w sieci transportowej – koszty przewozu, kongestia ruchu, rozłożenie potoków o minimalnym koszcie i rozłożenie równowagi, model liniowy i nieliniowy. Modele otoczenia systemu transportowego – zapotrzebowanie na przewóz i jego podział. Modele rozwoju systemu transportowego – dobór środków do zadań, związek z wymiarowaniem wyposażenia. Modele procesu transportowego – dynamika procesu, struktura sieci faz procesu, trajektorie realizacji procesu, symulacja procesów transportowych.

Dziękuję za uwagę