Ceny transferowe w świetle prawa podatkowego

Czym są ceny transferowe? Cena transferowa lub inaczej cena transakcyjna –jest to cena stosowana w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi(!). Mowa tutaj o cenach towarów, usług, wartości niematerialnych bądź honorariów ustalona między np. różnymi częściami międzynarodowego przedsiębiorstwa. Często mają one znaczący wpływ na ostateczny rozrachunek zysków lub strat oraz na konkurencyjność korporacji. Cen tych nie wynegocjowano na wolnym rynku-liczą się tutaj inne interesy, więc mogą różnić się od transakcji porównywalnych, zawartych w podobnych okolicznościach przez niepowiązanych partnerów. Ceny transferowe mają ogromne znaczenie z perspektywy prawa podatkowego.

Podmioty powiązane Zgodnie z ustawą o rachunkowości ( słowniczek) rozumie się przez to jej jednostkę dominującą, znaczącego inwestora, jej jednostki zależne, współzależne i stowarzyszone oraz jednostki znajdujące się wraz z jednostką pod wspólną kontrolą, a także wspólnika jednostki współzależnej; Na temat podmiotów powiązanych wypowiada się także ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz prawnych.

Przykład podmiotów powiązanych międzynarodowych Transakcje zachodzące pomiędzy podmiotami, z perspektywy transferów i konsekwencji podatkowych kluczowe znaczenie ma ustalanie cen Skoda auto Siedziba główna-macierzysta Czechy Filia skody w Polsce-w Poznaniu montuje się wiele modeli skody

Historia cen transakcyjnych w Polsce W latach 90 w Polsce przepisy o cenach transakcyjnych niemal nie istniały. Wielkie koncerny mogły łatwo manipulować i naginać wysokość cen stosowanych między podmiotami powiązanymi, w konsekwencji czego… …płacić niższe podatki ;) Stety/niestety- zależy po której stronie barykady się stoi, na początku XXI wieku zaczęto wprowadzać z inicjatywy ówczesnego MF Marka Belki-twórcy słynnego podatku od dochodów kapitałowych- przepisy dotyczące cen transferowych. Powstał cały mechanizm w postaci hordy urzędników, wyspecjalizowanych w wyrywaniu nadużyć związanych z ustalaniem cen transferowych. Po wejściu Polski do UE, nastąpiła harmonizacja prawa w tej kwestii oraz doszło wiele przepisów międzynarodowych, do których podmioty powiązane mające działalność w Polsce muszą się stosować, o ile chcą uniknąć sankcji w postaci wysokich kar finansowych.

Uregulowanie cen transferowych Zbiór przepisów prawnych w zakresie cen transferowych Wykaz przepisów polskich: 1 ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych art. 4a, 9a 11 2 ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych art. 25 i 25a 3 ustawa o podatku od towarów i usług art. 32 4 rozporządzenia MF na temat opisu metod szacowania dochodu w transakcjach między podmiotami powiązanymi, wykazu krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową, obowiązków składania informacji podatkowych o umowach zawartych z nierezydentami, raportów rocznych Wielu praktyków twierdzi, że istotniejsze z perspektywy cen transferowych ma poznanie przepisów międzynarodowych wypowiadających się na temat cen transferowych -liczne konwencje -wytyczne OECD -kodeks postępowania w sprawie dokumentacji cen transferowych dla przedsiębiorstw stowarzyszonych w UE -dyrektywy

Przykład zastosowania cen transferowych: Stan faktyczny: Spółka A sprzedaje w kraju X towar importowany z kraju Y, gdzie posiada filię – Spółkę B Wartość rynkowa towaru dostarczanego przez spółkę B jest oszacowana na 1 000 000 $, natomiast cena dla ostatecznego odbiorcy 1 500 000$. W kraju X podatek dochodowy wynosi 20%, gdy w kraju Y wynosi on 10%. Ustalenie cen transferowych: Jeśli zostaną one ustalone na wysokości rzeczywistej wartości rynkowej-czyli 1 mln$ to zob. podatkowe będzie wynosiło: (0,5mln$*20%)+(1 mln$*10%)= 0,2=200 tysięcy $ Jeżeli cena zostanie ustalona powyżej wartości rynkowej, dajmy na to 1,2 mln $ to zob. podatkowe będzie wynosiło: 0,3 mln$*20%+1,2 mln*10%= =0,18= 180 tysięcy$

Wnioski: -wyniki pokazują, że przedsiębiorstwa powiązane mogą osiągać wymierne korzyści podatkowe poprzez wykazywanie większego dochodu w państwie, w którym obowiązują niższe stawki podatku dochodowego -wysokość cenn transferowych decyduje o rozkładzie całkowitego dochodu na poszczególne państwa i w rezultacie o łącznym obciążeniu podatkowym obydwu przedsiębiorstw powiązanych W momencie stosowania cen rażąco niezgodnych z poziomem rynkowym, pojawia się problem, gdyż taka manipulacja cenami jest niedopuszczalna z perspektywy prawa. Łamanie zasady ceny rynkowej ( arm`s of length ) zgodnie, z którą ceny pomiędzy podmiotami powiązanymi mają być ustalane na podobnym poziomie, jak z niepowiązanymi, prowadzi do wymierzenia dotkliwej kary finansowej oraz do tego, że to organy podatkowe same ustalą wysokość cen transferowych, korzystając z wybranej z metod.

Metody ustalania cen transferowych: Porównywalnej ceny niekontrolowanej Metody wyceny transakcji Ceny odsprzedaży Rozsądnej marży-koszt plus Metody zysku transakcyjnego

Zarządzanie ryzykiem cen transferowych Ryzyko cen transferowych to jest zdarzenie związane z cenami transferowymi, którego wystąpienie lub jego brak, może mieć negatywny wpływ na realizacje celów wyznaczonych w polityce podatkowej danej firmy- najpopularniejszym jest wykazanie w trakcie kontroli podatkowej, że ceny nie są na poziomie rynkowym. Owym ryzykiem można zarządzać poprzez: -dokumentacje cen transferowych użyteczną do budowania argumentacji obronnej, czasami ustawodawca wprowadza obowiązek prowadzenia dokumentacji -analizę porównawczą- porównanie rentowności z podmiotami niepowiązanymi -politykę cen transferowych-ustalenie zasad postępowania -Uprzednie porozumienia cenowe (APA)-władze gwarantują, że porozumienie podatnika z MF nie będzie kwestionowane

koniec