„Doświadczenia i spostrzeżenia w pracy z dziećmi autystycznymi w wieku przedszkolnym

Jesteśmy jedynym przedszkolem w mieście i przyległych gminach, gdzie realizujemy kształcenie w warunkach integracji z wykorzystaniem form i metod pracy dostosowanych do potrzeb dziecka niepełnosprawnego.

Obecnie do naszego przedszkola uczęszcza 23 dzieci posiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego oraz 5 uczniów grupy rewalidacyjno-wychowawczej podlegających ZS nr 1 , którzy korzystają ze sprzętu, pomocy naszego przedszkola. We współpracy ze SION,terapeuci prowadzą terapię z dzieckiem autystycznym w warunkach przedszkolnych.

Wszystkie dzieci objęte są specjalistyczną terapią: w zależności od potrzeb uczęszczają na indywidualne lub grupowe zajęcia terapeutyczne, logopedyczne, z zakresu integracji sensorycznej oraz rehabilitacji ruchowej.

W przedszkolu zatrudniona jest wykwalifikowana kadra pedagogiczna, nauczyciele posiadają kwalifikacje z zakresu:  wczesnej edukacji, oligofrenopedagogiki   surdopedagogiki tyflopedagogiki    pedagogiki terapeutycznej,  logopedii,   neurologopedii,  integracji sensorycznej,    fizjoterapii wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, w tym także dziecka ze spektrum autyzmu. Wszyscy nauczyciele systematycznie uzupełniają swoją wiedzę poprzez studia podyplomowe, kursy kwalifikacyjne, warsztaty i szkolenia

„Aby zrozumieć autyzm, lub inne zaburzenie rozwojowe, trzeba przyglądać się żywym osobom, a nie stereotypom. Wychowawcy o największym doświadczeniu mówią: „Aby dotrzeć do autystycznego dziecka, trzeba się nauczyć patrzeć na świat jego oczyma” (Hart 1995)

Funkcjonowanie dziecka z autyzmem w przedszkolu 1.Dziecko może nie być zainteresowane innymi dziećmi oraz nawiązywaniem z nimi kontaktów. 2. Może nawiązywać kontakt, ale w sposób nieadekwatny, nie okazując zrozumienia dla potrzeb i uczuć innych osób, nie zachowując właściwego dystansu do innych, czasami w sposób natrętny dla innych. 3. Występują stereotypie ruchowe i stereotypowe zainteresowania. 4. Postępuje zgodnie z własnymi potrzebami, nie uwzględniając norm i zasad współżycia. 5. Domaga się zachowania schematu dnia i źle reaguje na zmiany w otoczeniu lub w działaniach rutynowych, reaguje oporem przed podejmowaniem nowych aktywności. 6. Ma trudności z komunikacją – nie potrafi podtrzymać rozmowy, mówi ale nie rozmawia. 7. Może nie być zainteresowane zabawami dzieci, a jego stereotypowe zabawy będą nieatrakcyjne dla innych dzieci.

PODSTAWA NASZEJ PRACY zasady pracy uwzględniające specyficzne potrzeby dziecka z autyzmem

Stosujemy indywidualizację wymagań Stosujemy indywidualizację wymagań. Wspieramy i angażujemy się w sprawy dziecka

Wspomagamy dziecko podczas pracy w grupie

Informujemy dziecko o planach i ewentualnych zmianach Informujemy dziecko o planach i ewentualnych zmianach. Stałość i przewidywalność stosujemy poprzez sporządzenie planów dnia, planu konkretnych zajęć

W stanach podwyższonego napięcia emocjonalnego dzieci mają możliwość znalezienia się w miejscu, gdzie mogą się wyciszyć, uspokoić.

Włączamy dzieci we wszystkie formy zajęć (na miarę ich możliwości)

Promujemy wśród dzieci pomoc koleżeńską

Ważne w naszej codzienności jest wpajanie wartości, nauki szacunku i tolerancji oraz zasad, którymi powinniśmy się kierować od najmłodszych lat.

Systematycznie współpracujemy z rodzicami podczas spotkań indywidualnych oraz spotkań Zespołów PPP W przypadku trudności w wykonywaniu złożonych zadań dzielimy je na wieloetapowe, krótsze części Wykorzystujemy mocne strony dziecka

Metoda Weroniki Sherborne Nazwa metody „Ruch Rozwijający” wyraża główną ideę metody tj. posługiwanie się ruchem jako narzędziem wspomagania rozwoju psychoruchowego dziecka i terapii zaburzeń tego rozwoju. System ćwiczeń w tej metodzie wywodzi się z naturalnych potrzeb dziecka, zaspokajanych w kontakcie z dorosłymi tj. z tzw. baraszkowania.  Podstawowe założenia metod to rozwijanie ruchem trzech aspektów: Świadomości własnego ciała i usprawniania ruchowego. Świadomości przestrzeni i działania w niej. Dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywania z nimi bliskiego kontaktu.

Dzieci mają satysfakcję z własnych, nawet małych dokonań, korzystają z doświadczeń ruchowych, zaczynają się uśmiechać. Widać na ich buziach radość i zadowolenie. Rodzicom i rodzeństwu pozwala pomóc zrozumieć potrzeby dziecka

Metoda Ch. Knillów Metoda Knillów jest drogą do nawiązywania porozumienia z osobami, które wydają się być niezdolne do kontaktu lub niezainteresowane ludźmi. Pierwszym kanałem porozumienia może być dotyk. Stosowana jest również jako metoda wspomagająca terapię dla osób ze spektrum autyzmu. Dzieci mogą uczestniczyć w zajęciach metodą Knillów kilka razy w tygodniu lub codziennie. Zajęcia uzupełniają podstawową terapię, pomagają dziecku nabywać: poczucia bezpieczeństwa, świadomości własnego ciała, wrażliwości na wzajemnie wysyłane sygnały, nawiązywać kontakt i komunikować się, podejmować aktywność.

Metoda Felicji Affolter Opiera się na działaniu, którego celem jest rozwiązywanie podstawowych codziennych zadań. Odbywa się to przez badanie wzajemnych relacji – ja a otoczenie, na bazie doznań czuciowo-dotykowych. Aktywności te zmierzają w kierunku celowego poznania własnego działania. Narzędziem badania rzeczywistości jest dłoń, która jest nośnikiem sygnału – komunikatu, między światem otaczającym nas a naszym umysłem. Ze strony terapeuty polega ona na czynnym wspomaganiu fizycznym wychowanka. Odbywa się to przez kładzenie rąk terapeuty na grzbietowej stronie dłoni podopiecznego i lekkie ukierunkowanie ich na wykonanie czynności, co pozwala wychowankowi czuć się sprawcą. Pomoc ta nie może być wyręczeniem ani wymuszeniem. Dotykanie otoczenia to badanie siebie i środowiska. Za skutecznie działającą dłonią podąża zazwyczaj wzrok, pojawia się więc poznanie wielozmysłowe. Terapia przez dotyk przełamuje nawyki i lęki dziecka. Im więcej doświadczeń czuciowych, tym sprawniej dzieci wykonują różne czynności.

MAKATON, PCS W pracy z dzieckiem z autyzmem, stosujemy komunikację wspomagającą i alternatywną, m.in. PCS, Makaton. Podczas terapii, dzieci poznają gesty i symbole, które wykorzystują w komunikacji z otoczeniem. Poznane symbole wykorzystywane są przez dzieci do etykietowania przedmiotów, miejsc w otoczeniu, tworzeniu planów aktywności, tablic i książeczek komunikacyjnych.

Metody wspomagające w pracy z dzieckiem autystycznym

Terapia ręki Terapia ręki to przede wszystkim usprawnianie małej motoryki, czyli precyzyjnych ruchów rąk, dłoni i palców. Terapia ręki to również dostarczanie wrażeń dotykowych, umożliwiających poznawanie różnych kształtów, struktur materiałów oraz nabywanie umiejętności ich rozróżniania.   Głównym celem terapii ręki jest osiągnięcie samodzielności w zakresie podstawowych czynności życia codziennego. Do innych celów terapii ręki zalicza się także: poprawę umiejętności chwytu wypracowanie zdolności skupienia uwagi i patrzenia wzmacnianie koncentracji poprawę koordynacji wzrokowo-ruchowej przekraczanie linii środka ciała.

Metoda werbo-tonalna W naszym przedszkolu metoda werbo- tonalna wykorzystywana jest w terapii z dziećmi z różnorodnymi dysfunkcjami rozwojowymi. Terapeuta, dzięki atrakcyjnym rekwizytom wzbudza zainteresowanie dziecka, rozwija jego wrażliwość słuchową oraz werbalizację.

Metoda krakowska Metoda Krakowska jest zbiorem technik, w której pracuje się z dzieckiem tak ,by osiągnąć kolejne etapy wszystkich funkcji poznawczych, w tej samej kolejności jak przy rozwoju zdrowego dziecka. W głównej mierze terapia skupia się na budowaniu języka w umyśle dziecka oraz na nauce komunikacji. Na Metodę Krakowską składa się wiele technik terapeutycznych i tylko stosowanie ich wszystkich przynosi zamierzone efekty.

Integracja sensoryczna Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z istnienia trzech układów sensorycznych: dotykowego, przedsionkowego i prioprioceptywnego. Nie tylko powinny one funkcjonować prawidłowo, ale także ze sobą współpracować. W przeciwnym razie dziecko doświadcza kłopotów dotyczących interakcji z otoczeniem, a także rozpoznawania sygnałów wysyłanych przez własny organizm. Integracja sensoryczna pozwala segregować, porządkować i składać razem pojedyncze bodźce w pełne funkcje mózgu. Gdy funkcje te są zrównoważone, motoryka ciała łatwo dostosowuje się do otoczenia, umysł łatwo przyswaja informacje, a „dobre” zachowanie pojawia się w sposób naturalny. Integracja sensoryczna wpływa także na rozwój dziecka, zdolność do nauki i samoocenę.

Motywatory Motywacja jest jednym z czynników wpływających na koncentrację uwagi, dlatego ważne jest sosowanie adekwatnych motywatorów.

Czasomierz Dziecko z autyzmem ma słabe wyczucie czasu, warto wykorzystać timer - pomocny w radzeniu sobie z impulsywnością

Tabelka zadaniowa Tabela podzielona na tyle pól ile jest zadań; za każde wykonane zadanie rysujemy buźkę lub plusik; zapełnienie wszystkich pól oznacza przerwę i wybranie własnej aktywności

Plan zajęć Dziecko wybiera wspólnie z nauczycielem zadania do wykonania; obrazki symbolizujące zadania umieszcza na planie zajęć; przy dobrze wykonanym zadaniu przykleja znaczek; znaczki wymienia na dowolną wybraną przez siebie nagrodę: naklejkę, magnes, znaczek z oceną- „Wspaniale”, preferowaną przez siebie zabawę

Naklejki, żetony, drobne nagrody rzeczowe znaczki symbolizujące ocenę za wykonanie zadania: „Wspaniale”, „Bardzo dobrze”, „Musisz jeszcze popracować” , „Dobrze”, samodzielny wybór zabawy, aktywności w nagrodę za wykonanie zaplanowanego zadania

Zeszyt sukcesów Za wykonane poprawnie zadanie lub dobre zachowanie dziecko otrzymuje i wkleja do zeszytu odpowiedni znaczek.

Dbamy o integrację społeczną w środowisku przedszkolnym, lokalnym

Propagowanie właściwych postaw Poprzez prowadzenie różnego rodzaju działań i akcji staramy się podnosić świadomość społeczeństwa, w tym na poziomie rodziny, w sprawach dotyczących osób niepełnosprawnych, a także działania na rzecz wzmocnienia poszanowania praw i godności osób niepełnosprawnych

Miedzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych Warsztaty dla dzieci, rodziców oraz szkół i zaproszonych gości Zajęcia grupowe na temat niepełnosprawności Przedstawienia teatralne dotyczące niepełnosprawności

Światowy Dzień autyzmu Prowadzimy działania mające na celu uświadomienie innym, jak specyficznym zaburzeniem jest autyzm. Marsz dla autyzmu

„Jesteś wyjątkowy jak każdy inny” Przedstawienie dla dzieci, rodziców i zaproszonych gości

Grupa Wsparcia W przedszkolu działa Grupa Wsparcia dla rodziców dzieci posiadających orzeczenie o niepełnosprawności. Organizujemy różnego rodzaju spotkania m.in. „Nie jesteśmy sami” - spotkania rodziców, mające na celu wzajemne dzielenie się doświadczeniem z bycia rodzicem dziecka niepełnosprawnego Zajecia z wykorzystaniem różnorodnych metod Ogniska integracyjne Spotkania z zaproszonymi gośćmi

Wczesne Wspomaganie Rozwoju Dziecka Od trzech lat prowadzimy dodatkowo wsparcie dzieci i ich rodzin w zakresie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka.

Dziekuję za uwagę Prezentację przygotowała : mgr Beata Stachowska 28 września 2016r.

Do przygotowania prezentacji wykorzystano źródła: http://edukacja.warszawa.pl/ https://polskiautyzm.pl/metoda-knill/ http://pedagogikaspecjalna.tripod.com/notes/SHERBORN.htm http://www.niepelnosprawni.koszalin.pl/metody-i-formy-terapii/metoda-faffolter http://juniora.pl/metoda-krakowska-inf-27.html