Zabytki i atrakcje Lubelszczyzny

Pierwszą atrakcją, którą warto zobaczyć jest: Zoo w Zamościu-jedyny ogród zoologiczny w województwie lubelskim oraz jeden z nielicznych na wschodzie Polski. Mieści się w Zamościu, niedaleko Starego Miasta. Ogród ma powierzchnię 13,8 ha. Zamieszkują go 2524 zwierzęta z 312 gatunków. We wrześniu 2010 roku placówka została przyjęta do Europejskiego Stowarzyszenia Ogrodów Zoologicznych i Akwariów (EAZA).

Drugą atrakcją godną odwiedzenia w naszym województwie jest: Jezioro Białe (Okuninka)-jezioro położone we wschodniej części Równiny Łęczyńsko- Włodawskiej, 7 km na południe od miejscowości Włodawa przy wsi Okuninka. Jezioro położone jest w dorzeczu rzek: Tarasienka – Włodawka – Bug – Narew – Wisła. Jezioro jest zbiornikiem bezodpływowym i bezdopływowym, okresowy dopływ jeziora Białego od lat jest wyschnięty. Misa jeziora Białego utworzona jest na podłożu kredowym. Długość linii brzegowej to 4262 metry.

Trzecią atrakcją turystyczną w województwie lubelskim, którą warto zobaczyć jest : Podziemia Kredowe-zabytkowa kopalnia kredy stanowiąca unikatową pozostałość górnictwa kredowego w Europie. Znajdujący się w niej wielopoziomowy kompleks korytarzy i komór powstał w wyniku wielowiekowej eksploatacji kredy piszącej, której złoża znajdują się pod powierzchnią miasta. W podziemiach panuje stała temperatura, niezależna od pogody na zewnątrz i wynosi ona +9°C. Natomiast wilgotność waha się pomiędzy 70-85%. Trasa turystyczna ma ok. 2 km długości i położona jest pod centralną częścią starego miasta. Na jej szlaku można zobaczyć ekspozycję dotyczącą archeologii, górnictwa kredy i historii miasta, natknąć się na nietoperze oraz spotkać władcę podziemi - Ducha Bielucha . Organizowane są również wystawy okresowe w pawilonie wejściowym. Istnieje możliwość zakończenia zwiedzania wyjściem poprzez pochodzącą z 18 wieku ceglaną obudowę górniczą do restauracji.

Kolejną atrakcją, która jest godna uwagi to: Roztoczański Park Narodowy-park narodowy położony w środkowo-wschodniej części Polski, na Roztoczu, w województwie lubelskim. Został utworzony 10 maja 1974 r. Dyrekcja parku ma swoją siedzibę w Pałacu Plenipotenta w Zwierzyńcu. Symbolem parku jest konik polski. Roztoczański Park Narodowy położony jest w środkowo-wschodniej części Polski, w województwie lubelskim, obejmując najcenniejsze przyrodniczo obszary Roztocza. Aktualna jego powierzchnia wynosi 8483 ha, z czego lasy zajmują 8102 ha (95,5%). Ochroną ścisłą objęto 806 ha (9,5%). Wysokość na terenie parku wynosi najwyżej 350 m n.p.m. Najbardziej zalesiony park narodowy w Polsce, grunty leśne pokrywają 95,5% powierzchni parku. Roztocze to obszar graniczny gromadnego występowania ważnych gatunków drzew lasów zachodnioeuropejskich – jodły, buku, jaworu, lipy szerokolistnej, świerku i cisu. W parku wyróżniono około 20 zespołów leśnych.

Następna atrakcja turystyczna to: Stary Rynek w Zamościu-kwadratowy plac w centrum Starego Miasta w Zamościu, zarazem jego główne miejsce. Wymiary Rynku Wielkiego wynoszą 100 na 100 metrów. Po każdej stronie tego rynku (pierzei) znajdują się zabytkowe kamienice z podcieniami oraz ratusz, główny obiekt tego placu. Nie jest on położony w jego centrum, jak w większości rynków, m.in. z okresu średniowiecza, lecz w jego północnej pierzei, po stronie zachodniej (na zachód od ulicy Solnej biegnącej na północ od rynku) i nieznacznie wysunięty do środka Rynku Wielkiego. Wiąże się to z wolą założyciela miasta, Jana Zamoyskiego, dla którego najważniejszym obiektem w jego mieście był pałac, dla jakiego ratusz miał nie stanowić konkurencji wśród najokazalszych budowli. Posiada 52-metrową wieżę zegarową oraz szerokie, wachlarzowe schody dobudowane w 18 wieku. Od zachodniej i wschodniej pierzei rynku biegną po 3 ulice (S. Staszica w obu kierunkach, Grodzka w obu kierunkach, H. Kołłątaja na zachód, Ormiańska na wschód), natomiast w osi północ-południe po jednej (na północ ul. Solna w kierunku Rynku Solnego i ul. B. Moranda na południe w kierunku Rynku Wodnego). Wyjątkowo od północnej krawędzi Rynku Wielkiego biegnie na północ druga ulica, Ratuszowa, jaka pojawiła się w XVII wieku po oddzieleniu ratusza od kamienic po jego zachodniej stronie.

Kolejną atrakcją będzie: Zamek w Janowcu-renesansowy zamek budowany w latach 1508-1526 na wysokiej skarpie wiślanej w Janowcu w powiecie puławskim. Budowę zamku w 1508 r. rozpoczął Mikołaj Firlej, późniejszy starosta kazimierski. Kontynuował ją jego syn, wojewoda ruski, Piotr Firlej. Był to późnogotycko-renesansowy zamek obronny, ufortyfikowany przez basteje wysunięte przed linię murów. Miał możliwość prowadzenia ostrzału wzdłuż obwarowań. W latach 1565–1585 miała miejsce przebudowa zamku w stylu późnorenesansowo- manierystycznym, którą kierował architekt włoski Santi Guccio. W dniu 7 lutego 1656 r. zamek został ograbiony i spalony podczas najazdu Szwedów pod dowództwem Karola Gustawa. Następnie odbudowany i rozbudowany w stylu barokowym przez rodzinę Lubomirskich, w których posiadaniu znajdował się do pierwszej połowy XVIII w. Odbudową kierował architekt holenderski Tylman z Gamerem.

Teraz czas na Zabytki Lubelszczyzny: Pałac w Kozłówce- zespół pałacowo-parkowy rodziny Zamoyskich, we wsi Kozłówka, która leży w północnej części województwa lubelskiego, 9 km na zachód od Lubartowa oraz ok. 2 km od dużej wsi Kamionka. Obecnie pałac jest siedzibą muzeum. Na południu miejscowości znajduje się Kozłowiecki Park Krajobrazowy. 16 maja 2007 roku zespół pałacowo-parkowy został wpisany na listę Pomników historii. Pałac zbudowany został w latach 1736 -1742 przez wojewodę chełmińskiego Michała Bielińskiego, zaprojektowany prawdopodobnie przez włoskiego architekta Józefa 2 Fontanę, który realizował barokowy schemat entre cour et jardin (między dziedzińcem a ogrodem). Między latami 1799 -1944 majątek należał do Zamoyskich. W budynku dawnej powozowni znajduje się jedyna w Polsce Galeria Sztuki Socrealizmu znana również jako „Muzeum Socrealizmu”. Galeria prezentuje najciekawsze prace z I poł. lat 50. XX wieku., które liczą ponad 1600 rzeźb, rysunków, obrazów, grafik i plakatów.

Kolejnym zabytkiem będzie: Muzeum Wsi Lubelskiej-gromadzi zabytki architektury drewnianej, murowanej i zbiory etnograficzne z rejonu dawnego województwa lubelskiego; wpisane do Państwowego Rejestru Muzeów . W 1960 roku utworzony został w Muzeum Okręgowym w Lublinie Oddział Budownictwa Ludowego. 1 stycznia 1970 r. oddział został przekształcony w autonomiczne Muzeum Wsi Lubelskiej. Pierwotnie skansen miał być usytuowany w dzielnicy Kalinowszczyzna na obszarze o powierzchni 12 ha. Jednak ze względu na różne trudności z przejęciem terenu do zagospodarowania w 1975 r. muzeum otrzymało nowe tereny o powierzchni ok. 27 ha w dzielnicy Sławin przy trasie Lublin - Warszawa. W maju 1976 r. rozpoczęte zostały prace przy wiatraku z Zygmuntowa - pierwszym obiekcie przeniesionym na teren muzeum. 11 października 2005 r. w wyniku podpalenia spłonęła część zabytkowej zabudowy skansenu (spłonęła stodoła i część obory w jednej zagrodzie). W 2011 r. na terenie skansenu trwała rekonstrukcja miasteczka sprzed II wojny światowej z ratuszem, posterunkiem policji, lodziarnią i domem żydowskiego cadyka.

Następnym ciekawym zabytkiem będzie: Zamek w Kazimierzu Dolnym-zespół fortyfikacji obronnych z XIII i XIV wieku mieszczący się w Kazimierzu Dolnym (województwo lubelskie).Według zapisków Jana Długosza zamek został wybudowany na polecenie Kazimierza Wielkiego w latach 40. XIV wieku. Był on, podobnie jak znajdujący się powyżej okrągły stołp, zbudowany z ogólnodostępnego w okolicy wapienia. Początkowo miał on kształt zbliżony do owalu, który był otoczony grubymi na dwa metry murami obwodowymi z blankami. Na wewnętrznym dziedzińcu prawdopodobnie znajdowały się drewniane zabudowania. W roku 1655 podczas potopu zamek został zajęty i spalony przez wojska szwedzkie, a w 1657 roku został w znacznej części zniszczony przez siedmiogrodzkie oddziały księcia Jerzego Rakoczego. Podczas odbudowy uzupełniono zabudowę od strony zachodniej oraz wystawiono schody zewnętrzne na naroże dziedzińca. W 1663 roku w Kazimierzu Dolnym wybuchł pożar pochłaniający większość miasta, w tym i zamek dolny. W latach 1958 -1960 na terenie ruin przeprowadzono badania archeologiczne. Zamek zabezpieczono w formie trwałej ruiny i udostępniono dla ruchu turystycznego.

Kolejnym zabytkiem będzie: Muzeum Ziemi Chełmskiej im. Wiktora Ambroziewicza w Chełmie-muzeum z siedzibą w Chełmie. Placówka jest miejską jednostką organizacyjną. Jej siedzibą są cztery budynki na terenie miasta: przy ul. Lubelskiej nr 55 (dawne Kolegium Pijarskie), nr 56a (budynek dawnej drukarni „Zwierciadło”) i nr 57 oraz ul. św. Mikołaja 4 (dawna cerkiew św. Mikołaja). Pierwsza placówka muzealna w Chełmie - Cerkiewno-Archeologiczne Muzeum - została powołana przez władze carskie w 1882 r. Zgromadzono w nim eksponaty, pochodzące z cerkwi gracko-katolickich, które podczas likwidacji unickiej diecezji chełmskiej zostały zamienione na świątynie prawosławne, a ich wyposażenie gruntownie przekształcono. Były to ikony, obrazy, rzeźby, księgi i przedmioty liturgiczne. Działało do I wojny światowej. Po jej zakończeniu ocalałe zbiory przeniesiono do gmachu Gimnazjum im. S. Czarnieckiego, gdzie staraniem dyrektora szkoły, Wiktora Ambroziewicza, utworzono Muzeum Ziemi Chełmskiej. Placówka działała do wybuchu II wojny światowej. W 1976 r., w związku z utworzeniem województwa chełmskiego, placówka otrzymała nazwę Muzeum Okręgowe w Chełmie. Natomiast w 1999 r. nazwę tę zmieniono na Muzeum Ziemi Chełmskiej. W 2009 r. muzeum nadano imię Wiktora Ambroziewicza.

Ostatnim zabytkiem który pokaże będzie: Wieża w Kazimierzu Dolnym(Stołp)-średniowieczna wieża na planie koła o znacznej wysokości (30–50 m) i dużej grubości murów (3–5 m). Wieża ta nie była zamieszkiwana podczas pokoju. Początkowo wieże typu stołp były wolnostojące i przeznaczone do obrony pasywnej, z czasem zaczęto je włączać w obwód obronny zamku i zaopatrywać w elementy zwiększające możliwości aktywnej obrony. Stanowiła ostateczny punkt obrony. Dolna część wnętrza wieży była sklepiona, przeznaczona zazwyczaj na więzienie, dostępna była tylko od góry. Zasadą było umieszczanie wejścia do stołpu tylko w wyższej kondygnacji, poprzez ganek prowadzący z murów lub połączenie z domem pana feudalnego. Początkowo stołpy budowano na ogół w obrębie dziedzińca, przy murze obwodowym, często w pobliżu najsłabszego punktu murów obronnych (np. przy bramie lub od strony najłatwiejszego dostępu do zamku) dla jego wzmocnienia. Charakterystyczną cechą zarówno mieszkalno–obronnych donżonów, jak i ściśle obronnych stołpów było położenie wejścia do wnętrza na znacznej wysokości, nieraz dochodzącej do kilkunastu metrów ponad poziomem dziedzińca.

Prezentację przygotował w oparciu o dostępne źródła internetowe Koniec Dziękuje za uwagę. Prezentację przygotował w oparciu o dostępne źródła internetowe Patryk Skóra 2at