Przyszłość PLC w Polsce Przemysław Pawełczak, Marcin Suszkiewicz Instytut Telekomunikacji i Akustyki Politechniki Wrocławskiej

Plan prezentacji Historia transmisji danych poprzez sieci energetyczne Architektura i opis systemów PLC PLC w Polsce Koszty dostępu Aspekty prawne PLC w krajach Unii Europejskiej Podsumowanie Prognozy Marcin Suszkiewicz, Przemysław Pawełczak „Przyszłość PLC w Polsce”

Historia Początek: lata 30 XX wieku: Sterowanie, lokalizacja awarii, efektywny rozdział mocy (system Transkommando) Transmisja głosu do 30 km: 1946, firma Bell Problemy: generowane zakłócenia wrażliwość na złą pogodę, itd. Wykorzystywane częstotliwości poniżej 150 kHz Rys. 1. Sterownik systemu Transkommando firmy AEG Marcin Suszkiewicz, Przemysław Pawełczak „Przyszłość PLC w Polsce”

Historia Lata 80 i 90: nowe potrzeby użytkowników np.: inteligentne budynki sterowanie klimatyzacją, urządzeniami AGD Systemy: X.10 CEBUS LONWorks Power Line Telecommunications (PLT) Koniec lat 90: pomysł realizacji dostępu do Internetu za pośrednictwem sieci energetycznej - Power Line Communications (PLC) Marcin Suszkiewicz, Przemysław Pawełczak „Przyszłość PLC w Polsce”

Rys. 2. System jednostopniowy Architektura systemu System jednostopniowy: wykorzystuje tylko zewnętrzną infrastrukturę energetyczną Źródło: Tension Telecommunications Rys. 2. System jednostopniowy Marcin Suszkiewicz, Przemysław Pawełczak „Przyszłość PLC w Polsce”

Rys. 3. System dwustopniowy Architektura systemu System dwustopniowy: korzysta również z infrastruktury wewnętrznej GW Źródło: Tension Telecommunications Rys. 3. System dwustopniowy Marcin Suszkiewicz, Przemysław Pawełczak „Przyszłość PLC w Polsce”

Architektura systemu - nazewnictwo Sprzęgacz: instalowany w stacji transformatorowej oraz u każdego odbiorcy energii elektrycznej, separują sygnał PLC od sygnału energetycznego Stacja pośrednicząca: pośredniczy pomiędzy stacją bazową a modułami komunikacyjnymi (dołączonymi bezpośrednio do gniazd elektrycznych) Stacja bazowa: należy do niej obsługa ruchu wychodzącego i przychodzącego, w systemie dwustopniowym połączone bezpośrednio z ISP Moduł komunikacyjny: instalowany wyłącznie u odbiorców sygnałów PLC, od strony abonenckiej dostępne są standardowe porty transmisyjne Marcin Suszkiewicz, Przemysław Pawełczak „Przyszłość PLC w Polsce”

Architektura systemu firmy Ascom Nomenklatura systemu PLC firmy Ascom: Stacja bazowa = kontroler zewnętrzny (Outdoor Master OM) Stacja pośrednicząca = punkt dostępu (Outdoor Access Point OAP) Marcin Suszkiewicz, Przemysław Pawełczak „Przyszłość PLC w Polsce”

Architektura systemu firmy Ascom Moduł komunikacyjny = adapter wewnętrzny (Indoor Adapter IA) Rys. 5. Adapter zewnętrzny OA firmy Ascom Źródło: Materiały promocyjne firmy Ascom Rys. 4. Adapter wewnętrzny IA (modem) firmy Ascom Źródło: Zamojska Korporacja Energetyczna S.A. Element systemu jednostopniowego = adapter zewnętrzny (Outdoor Adapter OA) Marcin Suszkiewicz, Przemysław Pawełczak „Przyszłość PLC w Polsce”

Architektura systemu a model OSI Warstwa łącza danych Kodowanie liniowe, korekcyjne, kryptograficzne oraz przeplot, TDMA, FDMA, CDMA Warstwa fizyczna GMSK, QPSK, OFDM, DS-CDMA, FH-CDMA, PSK, FSK, DTMF Rys. 6. Dwie pierwsze warstwy modelu OSI dla systemów PLC Marcin Suszkiewicz, Przemysław Pawełczak „Przyszłość PLC w Polsce”

PLC w Polsce W Polsce instalacją zajmują się dwie firmy: Ascom – sprzęt własnej produkcji Pattern Communications – sprzęt izraelski M@in.net Lipiec/sierpień 2002 - Przeprowadzono rozmowy ze wszystkimi 33. zakładami energetycznymi w kraju Łączna liczba użytkowników w kraju: poniżej 100 osób Pattern Communications: testy w 7 zakładach, komercyjne wdrożenie w jednym Ascom: testy w 4 zakładach Marcin Suszkiewicz, Przemysław Pawełczak „Przyszłość PLC w Polsce”

PLC w Polsce Zakłady nie posiadające urządzeń PLC Zakłady posiadające systemy PLC i nie planujące komercyjnego wdrożenia Zakłady posiadające systemy PLC i planujące komercyjne wdrożenie Rys.5. Mapa zakładów energetycznych z naniesionymi planami dotyczącymi technologii PLC Marcin Suszkiewicz, Przemysław Pawełczak „Przyszłość PLC w Polsce”

PLC w Polsce – wybrane komentarze BZE S.A: „Zakład jest dość sceptycznie nastawiony do technologii” EP S.A.: „Gdyby zdecydowano się na instalację (…) to wykorzystano by ją do zdalnego odczytu liczników energii” ES S.A.: „Technologia jest fajna, ale trzeba zapłacić dużo za instalację” ZEK S.A.: „Zakład przewiduje zainstalowanie urządzeń u 50 tysięcy użytkowników” ZEC S.A.:, „A co to jest PLC?” ZEŁ S.A.: „Nie widzimy biznesu w tej technologii” Marcin Suszkiewicz, Przemysław Pawełczak „Przyszłość PLC w Polsce”

Tab. 1. Porównanie przepływności różnych technik dostępowych Marcin Suszkiewicz, Przemysław Pawełczak „Przyszłość PLC w Polsce”

Koszty dostępu Tab. 2. Ceny dostępu do Internetu poprzez PLC oraz komutowane łącza TP S.A. Marcin Suszkiewicz, Przemysław Pawełczak „Przyszłość PLC w Polsce”

Źródło: Biuro Prasowe URTiP Aspekty prawne Brak norm dotyczących kompatybilności elektromagnetycznej Liczne skargi ze strony krótkofalowców Do tej pory nie wydano w Polsce oficjalnego pozwolenia na komercyjne instalacje urządzeń PLC Zespół do spraw PLC (powołany przez prezesa URTiP 12 września 2002) podkreśla, że w przypadku wprowadzenia systemu PLC na polski rynek telekomunikacyjny (…) konieczna jest daleko idąca ostrożność. (…) Członkowie Rady podjęli jednogłośnie uchwałę, iż (…) możliwe jest wprowadzenie pilotażowych systemów typu PLC, przy jednoczesnej ich starannej kontroli technicznej. Źródło: Biuro Prasowe URTiP Marcin Suszkiewicz, Przemysław Pawełczak „Przyszłość PLC w Polsce”

PLC w krajach Unii Europejskiej Wielka Brytania Początek prób: rok 2000 testy wykazały wzrost zakłóceń i szumów zakaz wdrażania technologii Niemcy Pionierska instalacja koncernu RWE, koniec 1999 roku Po kilkunastu miesiącach koncern wycofał się z dalszych badań i rozpowszechniania technologii wśród abonentów Szwajcaria PLC nie wdrażane z powodu generowanych przezeń zakłóceń (notabene Ascom jest firmą szwajcarską) Marcin Suszkiewicz, Przemysław Pawełczak „Przyszłość PLC w Polsce”

Podsumowanie – co przemawia za… Wykorzystanie jako medium istniejącej infrastruktury energetycznej Oferowane przepływności są wielokrotnie wyższe od osiąganych przez łącza komutowane Duża ilość potencjalnych zastosowań Poszerzanie wachlarza usług firm providerskich Marcin Suszkiewicz, Przemysław Pawełczak „Przyszłość PLC w Polsce”

Podsumowanie – co przemawia przeciw… System ciągle w fazie testów Potencjalne zakłócanie systemów radiowych Wrażliwość na zmiany parametrów sieci energetycznej Brak potencjalnych użytkowników Mała przepływność w porównaniu do rozwiązań xDSL Prywatyzacja zakładów energetycznych Opłacalność Brak wiedzy u ludzi na kluczowych stanowiskach Trudności podziału własności Marcin Suszkiewicz, Przemysław Pawełczak „Przyszłość PLC w Polsce”

Prognozy Można być pewnym, że obecnie nie nastąpi gwałtowny rozwój technik dostępowych do Internetu dla użytkowników indywidualnych poprzez PLC. Dopiero, gdy nakreślone problemy zostaną rozwiązane, to „Internet z gniazdka” stanie się faktyczną alternatywą dla konwencjonalnych rozwiązań dostępowych. Marcin Suszkiewicz, Przemysław Pawełczak „Przyszłość PLC w Polsce”