ZDROWIE I JEGO ASPEKTY PRZYCZYNY ORAZ SKUTKI NADWAGI I NIEDOWAGI

ZDROWIE W konstytucji z 1946 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) określiła zdrowie jako „stan pełnego, dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie wyłącznie brak choroby lub niedomagania (ułomności)”. W ostatnich latach definicja ta została uzupełniona o sprawność do „prowadzenia produktywnego życia społecznego i ekonomicznego” a także wymiar duchowy

ASPEKTY ZDROWIA : 1. zdrowie fizyczne – prawidłowe funkcjonowanie organizmu, jego układów i narządów 2. zdrowie psychiczne – a w jego obrębie: zdrowie emocjonalne – zdolność do rozpoznawania uczuć, wyrażania ich w odpowiedni sposób, umiejętność radzenia sobie ze stresem, napięciem, lękiem, depresją, agresją 3. zdrowie umysłowe – zdolność do logicznego, jasnego myślenia 4. zdrowie społeczne – zdolność do nawiązywania, podtrzymywania i rozwijania prawidłowych relacji z innymi ludźmi 5. zdrowie duchowe – zbiór zasad, zachowań i sposobów osiągania wewnętrznego spokoju i równowagi.

PIRAMIDA ZDROWIA

BMI (Body Mass Index) czyli Wskaźnik Masy Ciała Charakteryzuje relację pomiędzy masą ciała a wzrostem. Obliczając BMI możemy określić ilość tkanki tłuszczowej w organizmie.

TYPY OTYŁOŚCI: *"GRUSZKA" - (UDOWO-POŚLADKOWA) CZĘŚCIEJ WYSTĘPUJE U KOBIET. *"JABŁKO" - TKANKA TŁUSZCZOWA ZLOKALIZOWANA JEST GŁÓWNIE WEWNĄTRZ JAMY BRZUSZNEJ) CZĘŚCIEJ DOTYCZY MĘŻCZYZN. Wskaźnik Masy Ciała obliczamy wg poniższego wzoru: BMI = masa ciała [kg] / wzrost2[m2]

WIEK LATA DZIEWCZĘTA NIEDOWAGAPRAWIDŁOWANADWAGAOTYŁOŚĆ 12<14,814,9-21,6>21,7>25,1 13<15,315,4-22,3>22,4>25,4 14<15,715,8-22,9>23,0>25,6 15<16,316,4-23,3>23,4>25,8 16<16,816,9-23,5>23,6>25,9 Opracowano na podstawie „Edukacja zdrowotna” B. Woynarowskiej, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2010

JABŁKO GRUSZKA

Otyłość lub nadwaga 1. zwiększenie masy ciała spowodowane zgromadzeniem nadmiernej ilości tkanki tłuszczowej 2. zdarza się, że wzrost masy ciała może wynikać z zatrzymania wody w organizmie, zwiększenia masy mięśniowej, tkanek miąższowych itp.

Objawy: Należy odróżnić nadwagę odczuwaną jako niedogodność od nadwagi szkodzącej zdrowiu. - o nadwadze mówimy wówczas, gdy współczynnik masy ciała BMI (body mass index), znajduje się w przedziale z otyłością mamy do czynienia, gdy wynosi on powyżej 30 Prawidłowa wartość współczynnika BMI wynosi

1.OBCIĄŻENIA RODZINNE (DZIEDZICZNE SKŁONNOŚCI DO TYCIA; 2. ZBYT MAŁO RUCHU; 3. SIEDZĄCY TRYB ŻYCIA; 4. CZĘSTE JEDZENIE (NP. W BARACH SZYBKIEJ OBSŁUGI); 5. NADMIERNE PODJADANIE MIĘDZY POSIŁKAMI; 6. JEDZENIE SŁODKICH I TŁUSTYCH PRODUKTÓW (WYPIEKI, CIASTA, FRYTKI, WĘDLINY, UŻYWANIE ZBYT DUŻYCH ILOŚCI TŁUSZCZU DO PRZYGOTOWYWANIA POTRAW). Przyczyny:

Skutki: Cukrzyca typu II Nadciśnienie tętnicze Choroba niedokrwienna serca Niewydolność serca Udar mózgu Nowotwory Zaburzenia oddychania Kamica pęcherzyka żółciowego Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe Żylaki kończyn dolnych Powikłania ciążowe Zaburzenia miesiączkowania Nietolerancja stresu

NIEDOWAGA Zaburzenia odżywiania występują pod dwiema postaciami: *jadłowstrętu psychicznego - zwanego anoreksją oraz *żarłoczności psychicznej zwanej bulimią. Obydwie postacie są groźne dla zdrowia, a nawet życia chorej osoby.

ANOREKSJA Jest to choroba o podłożu psychicznym. Objawia się silną obawą przed utyciem prowadzącą do unikania jedzenia. Osoby chore postrzegają siebie jako dużo grubsze i brzydsze niż są w rzeczywistości, nierzadko czują wstręt do swojego ciała i mają zaniżone poczucie własnejwartości.

Objawy: brak apetytu i wręcz niepohamowany wstręt do jedzenia, skrajnie szczupłe ciało, zaostrzają się rysy twarzy, skóra jest sucha, tkanka tłuszczowa prawie całkiem zanika, ogólne osłabienie, odwodnienie, czasem dolegliwości ze strony układu krążenia, u kobiet często następuje zatrzymanie miesiączki, wraz z rozwojem choroby charakterystyczna jest coraz większa drażliwość, trudno jest spokojnie porozmawiać z osobą chorą, odsuwanie się od innych, tracenie przyjaciół.

ZABURZONE POSTRZEGANIE OBRAZU WŁASNEGO CIAŁA NIEZADOWOLENIE Z FIGURY PRZEKONANIE, ŻE SZCZUPŁA SYLWETKA JEST POMOCĄ W ŻYCIU NEGATYWNY STOSUNEK DO DOJRZEWANIA LĘK PRZED "DOROSŁOŚCIĄ" NISKA SAMOOCENA I BRAK WIARY W SIEBIE Przyczyny:

BULIMIA Jest chorobą o podłożu psychicznym. Choć osoby chore na bulimię zdają sobie sprawę z utraty kontroli nad własnym odżywianiem, często się przejadają, a następnie stosują sposoby kontrolowania wagi, które mogą być niebezpieczne dla zdrowia. Najczęściej są to: radykalne ograniczenie pokarmu, powodowanie wymiotów i stosowanie środków przeczyszczających.

OBJAWY: zmęczenie ospałość zły nastrój niepokój niechęć do samej siebie stany depresyjne poczucie wstydu i upokorzenia opuchlizna twarzy i policzków uszkodzenie szkliwa zębów zgrubienia skóry palców (od prowokowania wymiotów) zaparcia nieregularne miesiączki, albo ich brak rozciągnięcie żołądka do znacznych rozmiarów osłabienie serca, wątroby i układu pokarmowego psychiczne uzależnienie od środków przeczyszczających i odwadniających

Przyczyny: powtarzające się przypadki objadania się, zjadanie wielkiej ilości pożywienia w krótkim czasie poczucie braku kontroli podczas objadania się, używanie środków przeczyszczających, trwała, przesadna troska o wagę i wymiary ciała.

Prezentację przygotowała: mgr Agnieszka Mrotek - nauczyciel wychowania fizycznego