„Zasady pomiaru poziomu glukozy we krwi za pomocą glukometru” ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA 2016 R. „Zasady pomiaru poziomu glukozy we krwi za pomocą glukometru”

Definicja cukrzycy wg. WHO  Cukrzyca (łac. diabetes mellitus) jest grupą chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi), wynikającą z defektu produkcji lub działania insuliny wydzielanej przez komórki beta trzustki.

Jednym z najważniejszych warunków efektywnej walki z chorobą i przeciwdziałaniu jej powikłaniom jest aktywny udział pacjenta w leczeniu – czyli SAMOKONTROLA.

Jedną z podstawowych metod samokontroli jest badanie poziomu stężenia glukozy we krwi. Pomiary powinny być wykonywane kilka razy w ciągu dnia, zapisywane, a następnie konsultowane z lekarzem. Diabetolog dokonuje oceny wyrównania cukrzycy i omawia z pacjentem dalsze metody leczenia.

KTO POWINIEN SIĘ BADAĆ? Oznaczanie glikemii należy wykonywać przynajmniej raz na 3 lata u każdej osoby powyżej 45 roku życia. W GRUPACH PODWYŻSZONEGO RYZYKA (niezależnie od wieku) - pomiar wykonujemy raz w roku, jeśli: BMI przekracza wartość 25; Cukrzyca występuje w rodzinie, bądź stwierdzono cukrzycę ciążową; W poprzednim badaniu stwierdzono nieprawidłową glikemię na czczo – powyżej 100 mg/dl.

PRAWIDŁOWE WARTOŚCI GLIKEMII: Na czczo 70–99 mg/dl (3,9–5,5 mmol/l) – Glikemia oznaczona w próbce krwi pobranej 8-14h od ostatniego posiłku. Dwie godziny po posiłku < 140 mg/dl (7,8 mmol/l) Glikemia przygodna - oznaczona w próbce krwi pobranej o dowolnej porze dnia, niezależnie od pory ostatnio spożytego posiłku < 160 – 180 mg/dl.

Oznaczanie poziomu glukozy we krwi dokonywane jest przez pacjenta za pomocą urządzenia zwanego GLUKOMETREM.

GLUKOMETR Glukometr jest niewielkim, przenośnym i prostym w użyciu urządzeniem służącym do szybkiego i precyzyjnego pomiaru i bieżącego odczytu poziomu cukru we krwi wykorzystującym specjalne paski testowe. Dokładny wynik pomiaru uzyskujemy w ciągu kilku sekund.

Warto wiedzieć, że są one obarczone niewielkim błędem – około 10-15%. 9 Pomimo dość bogatej oferty tych urządzeń na rynku zasada działania we wszystkich jest podobna: pasek testowy należy włożyć do aparatu, nanieść na niego kroplę świeżej krwi, i po kilku sekundach odczytać wynik wyświetlony na ekranie. Warto wiedzieć, że są one obarczone niewielkim błędem – około 10-15%.

ABY POMIAR BYŁ WIARYGODNY: Nigdy nie używaj alkoholu i środków dezynfekujących do przemycia palca Nie stosuj mydła niewiadomego pochodzenia - może zawierać środki dezynfekujące.

Podczas mycia rąk masuj opuszek, który zamierzasz nakłuć. Mycie rąk ciepłą wodą dodatkowo zwiększy ukrwienie opuszka.

POTENCJALNE MIEJSCA NAKŁUCIA Krew włośniczkową do badań poziomu glukozy we krwi można uzyskać poprzez nakłucie: płatka usznego-jest to miejsce mało bolesne, oszczędzające osobom wrażliwym widoku krwi, jednak trudno dostępne opuszka palca-jest to miejsce bardziej praktyczne. Należy nakłuwać ich STRONĘ BOCZNĄ.

ALTERNATYWNE MIEJSCA NAKŁUĆ – wnętrze dłoni poniżej kciuka, – wnętrze dłoni poniżej małego palca, – wewnętrzna i zewnętrzna część przedramienia, – ramię, – łydka, – uda – zewnętrzna strona. Miejsca nakłucia powinny być oddalone od głębokich linii papilarnych, kości, bez widocznych żył i włosów.

TECHNIKA OZNACZANIA GLIKEMII: Sprawdzenie ważności pasków testowych do glukometru. Kalibracja glukometru. Umycie rąk ciepłą wodą z mydłem, bez użycia środków dezynfekcyjnych oraz dokładne ich osuszenie. 4. Masaż dłoni od nasady w kierunku nakłuwanego palca.

5. Nakłucie bocznej powierzchni opuszki palca. 6. Umieszczenie paska testowego w glukometrze. 7. Nałożenie kropli krwi na pasek testowy bądź przyłożenie kropli do końcówki paska po pojawieniu się na ekranie glukometru ikony powiadamiającej. 8. Zabezpieczenie miejsca nakłucia gazikiem. 9. Odczyt wyniku pomiaru. 10. Zabezpieczenie zużytego sprzętu.

JEŚLI MASZ CUKRZYCĘ:

DOBOWY PROFIL GLIKEMII: Profil dobowy glikemii określa się mierząc stężenie glukozy glukometrem kilkakrotnie w ciągu doby – na czczo, 2 godziny po śniadaniu, przed każdym głównym posiłkiem i o godzinie 3 w nocy, gdy stężenie glukozy jest najniższe. Tego typu samokontrola jest pomocna nie tylko w korygowaniu dawki insuliny, ale i w ustalaniu, czy złe samopoczucie w danym momencie spowodowała hipo-, czy hiperglikemia.

DOBOWY PROFIL GLIKEMII

BŁĘDY W OZNACZANIU GLIKEMII: Błędy w samokontroli glikemii mogą mieć trzy źródła: złe paski testowe, błąd w technice wykonywania pomiaru, niska sprawność glukometru. Najczęstszą przyczyną powstawania nieprawidłowych odczytów jest nieprawidłowe przechowywanie pasków oraz używanie ich po przekroczeniu daty ważności. Wielkie znaczenie ma również dokładne pokrycie pola testowego odpowiednio dużą kroplą krwi.

TRUDNOŚCI W SAMOKONTROLI: koszty badania, konieczność przeszkolenia, brak umiejętności interpretacji wyników, ból występujący przy nakłuciu skóry, potrzeba przeznaczenia na badanie czasu i wysiłku,

błędy techniczne zwiększane niekiedy przez niedostateczną sprawność chorego, zaniedbania w kalibracji aparatów. Pacjent musi też wiedzieć, czy zmiany glikemii zachodzą w pełnej krwi czy też w surowicy, ponieważ stężenie glukozy w surowicy jest o 10-15% wyższe niż we krwi pełnej.

Gdy Ci smutno, gdy Ci źle kup glukometr – BADAJ SIĘ! 

Dziękujemy za uwagę Karolina Bzdek Anna Woźniak