PRAWIDŁOWOŚCI ŻYCIA SPOŁECZNEGO Mechanizmy regulujące życie społeczne Postawy o istotnym znaczeniu dla życia społecznego Etyka życia społecznego

ŁAD SPOŁECZNY To stan równowagi, który pozwala zaspokoić ludzkie potrzeby i stwarza warunki rozwoju społecznego. Elementami ładu społecznego są: wartości, normy i instytucje społeczne, dzięki którym ludzkie zachowania są przewidywalne

MECHANIZMY REGULUJĄCE ŻYCIE SPOŁECZNE Ocena – sposób postrzegana danej rzeczy, zjawiska lub kogoś(pozytywne lub negatywne) Rodzaje ocen ze względu na punkt widzenia Ocena hedonistyczna – pod kątem związanej nimi przyjemności bądź przykrości Ocena estetyczna – pod kątem brzydoty lub piękna Ocena utylitarna – pod kątem przydatności Ocena moralna – pod kątem dobra lub zła Ocen zjawisk, ludzi rzeczy dokonujemy ze względu na różne punkty widzenia

MECHANIZMY REGULUJĄCE ŻYCIE SPOŁECZNE Wartości społeczne to idee uważane przez większą część społeczeństwa za cenne, pożądane oraz zasługujące na szacunek i szczególną ochronę. Funkcje wartości: Zaspokajania potrzeb; Motywacyjna (dążenie do nich aktywizuje jednostkę i ukierunkowuje jej działania); Komunikacyjna (deklarowanie wartości i dyskusja wokół nich ożywia komunikację międzyludzką); Organizująca grupy i organizacje społeczne wokół wybranych wartości; Porządkująca (hierarchizacja wartości powoduje ład w sądach i decyzjach jednostki i grupy); Kulturowa (wartości są podstawą systemów moralnych i prawnych).

MECHANIZMY REGULUJĄCE ŻYCIE SPOŁECZNE SYSTEM WARTOŚCI – spójny i hierarchicznie uporządkowany system wartości regulujący stosunki w grupie, określający jej cele, będący źródłem norm społecznych. Rodzaje wartości: instrumentalne – zachowania i cechy, które służą do osiągania i realizacji celów ostatecznych np.. Wrażliwość, uczciwość, pracowitość ostateczne – cele i stany rzeczy, do których ludzie dążą np. sprawiedliwość, równość, zbawienie, szczęście

MECHANIZMY REGULUJĄCE ŻYCIE SPOŁECZNE Normy społeczne to nakazy i zakazy określające jak należy postępować, co należy robić, a czego nie wolno. Normy społeczne są wyrazem zaakceptowanego systemu wartości w danym społeczeństwie. System sankcji społecznych na straży przestrzegania norm społecznych: a)formalny – są wymierzane w określonym trybie przez upoważnione organy ( np.. Kara więzienia) b)nieformalny – spontaniczne formy nacisku stosowane przez otoczenie ( np. izolacja, życzliwość) c)Pozytywny – gdy nagradzają zachowania zgodne z przyjętymi normami ( np. pochwała, uznanie) d)Negatywny – gdy karzą zachowania niezgodne z zasadami ( np.. drwina, donos)

MECHANIZMY REGULUJĄCE ŻYCIE SPOŁECZNE PODZIAŁ NORM SPOŁECZNYCH NORMY PRAWNE  są ustanawiane przez upoważniony do tego organ ustawodawczy, władzę państwową lub samorządową;  mają charakter powszechny i stanowiony  w równym stopniu obowiązują wszystkich obywateli;  sankcje za nieprzestrzeganie maja charakter formalny, np.. mandat, więzienie. NORMY RELIGIJNE  obowiązują tylko przedstawicieli danego wyznania  pochodzą od Boga lub organizacji religijnych ( część ma charakter moralny)  Sankcje o charakterze religijnym np.. ekskomunika, zbawienie

MECHANIZMY REGULUJĄCE ŻYCIE SPOŁECZNE PODZIAŁ NORM SPOŁECZNYCH NORMY MORALNE  są oparte na wyobrażeniu co dobre a co złe np.. uczciwość, prawdomówność  nieprzestrzeganie pociąga za sobą sankcje nieformalne np.. izolacja, życzliwość, wyszydzanie  mają charakter absolutny ( bezwzględny nakaz, lub zakaz określonego zachowania) NORMY OBYCZAJOWE  sposoby zachowania, postępowania oraz rytuały ukształtowane w wyniku nawyków, uznanych w danej społeczności za obowiązujące  ich przestrzeganie wynika z określonych tradycji  Nieprzestrzeganie pociąga za sobą sankcje nieformalne

POSTAWY O ISTOTNYM ZANCZENIU DLA SPOŁECZEŃSTWA Postawa – gotowość człowieka do określonych zachowań względem norm społecznych, ludzi czy zjawisk (stosunek do nich) Postawa efektem : osobowości człowieka procesu socjalizacji pełnionych ról społecznych

POSTAWY O ISTOTNYM ZANCZENIU DLA SPOŁECZEŃSTWA Rodzaje pozytywnych postaw: odwaga cywilna – postępowanie w zgodzie ze swoim sumieniem, nawet wbrew odmiennej opinii i presji otoczenia (mówienie prawdy, przyznanie się do winy) słowność – dotrzymywanie słowa czy przestrzeganie postanowień umów prawdomówność – szczerość, otwartość i prawdziwość wypowiedzi punktualność – skrupulatne przestrzeganie terminu wrażliwość społeczna – zdolność uczuciowego utożsamiania się z inną osobą (empatia) solidarność międzyludzka – więź oparta na współdziałaniu, współodpowiedzialności, wzajemnym wspieraniu się

ETYKA ŻYCIA SPOŁECZNEGO Sprawiedliwość języku potocznym to: ocena sąd dostępność określonych dóbr Różne aspekty wyjaśnienia sprawiedliwości – zawsze jednak pozytywne W polityce – utożsamienie z podziałem dóbr i równością szans i uprawnień obywateli W prawie z równością wyrokowania i poszanowaniem praw innych

SPRAWIEDLIWOŚĆ JAKO CNOTA W starożytności sprawiedliwość pojmowano jako cnotę. Dla Platona była ona harmonią miedzy władzami człowieka: rozumem, pędem do walki i pragnieniem przyjemności. Człowiek sprawiedliwy to człowiek doskonały moralnie, postępujący etycznie. Autorzy Biblii za sprawiedliwych uznają żyjących zgodnie z przykazaniami Bożymi

Sprawiedliwość wyrównawcza i rozdzielcza Arystoteles Sprawiedliwość wyrównawcza – za dany towar należy zapłacić nie mniej niż koszty jego wytworzenia Sprawiedliwość rozdzielcza – każdy kto uczestniczył w wytwarzaniu towaru, otrzyma część jego wartości, proporcjonalną do wkładu pracy Formuły sprawiedliwości rozdzielczej każdemu po równo demoralizuje – sumienność czy też jej brak są tyle samo warte unifikacja stylu życia i potrzeb zabicie indywidualizmu marnotrawstwo rozdzielanych dóbr Każdemu według jego potrzeb społecznie uzasadnionych: względność potrzeb zaspokojenie jednej potrzeby rodzi następne uczucie niedosytu i niesprawiedliwości miarę wyznacza dzielący, nie otrzymujący każdemu według jego wysiłku: nie wymusza efektywnych działań Każdemu według jego pracy nieokreśloność wkładu pracy( szczególnie w dużych zespołach) nie uwzględnienie stanu zdrowia, wieku, kalectwa Każdemu według zasług – szczególne zasługi dla społeczeństwa rodzaj zasług, ich czas i sposób względne konflikty społeczne każdemu według jego urodzenia – podstawa porządku feudalnego przydział dóbr w zależności od przynależności społecznej rodziców zasada niesprawiedliwa

SPRAWIEDLIWOŚĆ – NAUKA SPOŁECZNA KOŚCIOŁA „ Społeczeństwo zapewnia sprawiedliwość społeczną, gdy urzeczywistnia warunki pozwalające zrzeszeniom oraz każdemu z osobna na osiągnięcie tego, co im się należy, odpowiednio do ich natury i powołania”

Sprawiedliwość jako równość szans zasada wolności – każdy może wybrać rodzaj życia, jeśli nie szkodzi innym zasada dyferencji – ludzie wyznaczają sobie różne cele, ponieważ są różni sprawiedliwość więc to możliwość wyboru własnej drogi życiowej

SPRAWIEDLIWOŚĆ JAKO UPRAWNIENIE Sprawiedliwość jako uprawnienie(nacisk na posiadanie dóbr) – przestrzeganie prawa w gromadzeniu dóbr materialnych. Przestrzeganie prawa w zdobywaniu i gromadzeniu dóbr podstawą sprawiedliwości społecznej. 3 zasady sprawiedliwego społeczeństwa sprawiedliwe pozyskanie – legalne nabycie dobra sprawiedliwe przekazanie – legalna sprzedaż lub oddanie dobra dochodzenie praw – możliwość odwołania się do odpowiednich instytucji, jeśli dobro jest nielegalnie pozyskane

Problemy moralne Aborcja(ustawa z 1993)- dopuszczalne usunięcie ciąży na pisemna prośbę kobiety ciąża zagraża życiu lub zdrowiu kobiety zdiagnozowano ciężkie upośledzenie płodu ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego np. gwałtu Aborcja jest zabroniona – gdy płód jest zdolny do samodzielnego życia poza organizmem matki Eutanazja Etyczny aspekt ochrony środowiska Prawa zwierząt warunki hodowli, transportu i uboju zwierząt w celach spożywczych i dla futer wykorzystywanie zwierząt w celach eksperymentów medycznych wykorzystywanie zwierząt dla testowania kosmetyków polowania, hodowla oraz tresura zwierząt dla celów rozrywkowych znęcanie się (głodzenie, bicie, zniewalanie)