Ernest Hemingway,,Stary człowiek i morze’’

Ernest Miller Hemingway (ur. 21 lipca 1899 w Oak Park w stanie Illinois w USA, zm. 2 lipca 1961 w Ketchum w stanie Idaho) – pisarz amerykański, prozaik. Został laureatem Nagrody Pulitzera za opowiadanie "Stary człowiek i morze„ w 1956 roku oraz Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w roku 1954.

Jego pierwsze utwory literackie powstawały już w szkole, gdzie był redaktorem szkolnej gazetki. Później, po ukończeniu szkoły został dziennikarzem gazety "Star" z Kansas City. W 1914 roku, w wieku 15 lat, uciekł z domu, ale szybko wrócił ze względu na prośby rodziców, by ukończył szkołę. Już w latach 20. należał do Awangardy Literackiej. W roku 1918 rozpoczął swoje podróże.

Pierwsze poważne próby literackie ukazały się w latach W latach był czterokrotnie w wojennej Hiszpanii w charakterze korespondenta z ramienia agencji NANA (North American Newspaper Alliance). W 1941 roku przebywał jako korespondent w Hongkongu, Chinach i Birmie.

Od maja 1944 roku do marca 1945r. przebywał w Europie jako kierownik europejskiego biura "Collier's Weekly" w Londynie. 6 czerwca jako korespondent brał udział w inwazji na ląd francuski. Brał udział w pierwszej wojnie światowej oraz w wojnie domowej w Hiszpanii po stronie republikanów. Jego pobyt w Hiszpanii zaowocował wydaniem w 1940 roku jednej z jego najbardziej znanych powieści,,Komu bije dzwon’’.

W latach 50. często wyruszał na safari do Kenii. W 1954 roku przeżył dwie katastrofy lotnicze wracając z jednej wypraw. Popełnił samobójstwo w Wcześniejsza próba samobójcza miała miejsce rok wcześniej, ale wówczas w ostatniej chwili zabrano mu broń.

Pisarz większość swoich dzieł, szczególnie powieści, opierał na swoich przeżyciach, przeważnie jednak zmieniając nazwiska swoje i innych. Takimi utworami są np.,,Pożegnanie z bronią’’ czy,,Słońce też wschodzi’’, oraz niektóre z opowiadań (np.,, Mój stary’’) i powieści (np.,,Komu bije dzwon’’), gdzie zmienione są niektóre fakty i realia, co nie pozwala nazwać ich czysto autobiograficznymi. Jedna z powieści, wydana po jego śmierci,,,To co prawdziwe o świcie’’ jest biografią z prawdziwymi nazwiskami.

Ernest Hemingway

,,Stary człowiek i morze ‘’ to opowiadanie Ernesta Hemingwaya, napisane na Kubie w 1951r., opublikowane w 1952r. Opowiada o starym kubańskim rybaku Santiago, który walczy z wielką rybą, marlinem. Opowiadanie to w dużym stopniu przyczyniło się do uzyskania przez autora w 1954 roku Literackiej Nagrody Nobla. Uważa się, że pierwowzorem postaci Santiago jest Gregorio Fuentes ( ).

,,Był starym człowiekiem, który łowił ryby w Golfstromie pływając samotnie łodzią (…)’’ tak zaczyna się nie tylko opowieść Hemingwaya, ale i opis jednej z najbardziej znanych postaci w historii światowej literatury – biednego kubańskiego rybaka - Santiago. Najsłynniejsza powieść wielkiego amerykańskiego pisarza niemal w całości poświęcona jest temu jednemu bohaterowi, opisane są w niej nie tylko jego losy i doświadczenia, ale charakter, wygląd, poglądy, wyznawane zasady moralne, upodobania, zainteresowania, a nawet poznajemy jego sportowego idola. Jest to historia przyjaźni doświadczonego przez życie rybaka Santiago z małym chłopcem.

Santiago był świetnym rybakiem:,,do tego właśnie się urodziłem’’, mawiał. Każdą czynność na morzu wykonywał z pieczołowitością i dokładnością godną mistrza. Wieloletnie doświadczenie przekładało się na wspaniałe wyniki pracy. Czytelnik szybko nabiera przekonania, że Santiago potrafi poradzić sobie w każdej sytuacji na morzu, że nic nie jest w stanie go zaskoczyć. Rybak idealnie integrował się z przyrodą, do tego stopnia, iż wraz ze swoją wysłużoną łódką wydają się być częścią morskiej fauny.

Akcja opowiadania ma miejsce w latach czterdziestych dwudziestego wieku. Rozgrywa się w przeciągu trzech i pół doby (dzień i noc przed wypłynięciem na połów, prawie dwie doby spędzone na wodzie oraz dzień po powrocie). Jest to szczególny czas dla tytułowego bohatera, ponieważ od osiemdziesięciu czterech dni nie złowił żadnej ryby, dlatego postanawia wypłynąć w morze dalej niż zwykle. Wydarzenia opowiadania, w największej mierze, rozgrywają się na morzu, w łodzi Santiago. Na początku, jak i na końcu, towarzyszymy bohaterowi w jego chacie: „zbudowanej z twardych liści palmy królewskiej, zwanych guano,...’’

Stary rybak Santiago postanawia wypłynąć w morze, ponieważ chce trochę zarobić. Dotychczas pomagał mu chłopiec Manolin, który przynosi mu przynętę i pożywienie. Jednak po upływie 84 dni w dalszym ciągu nic nie złowił. Santiago jednak nie poddaje się, płynie dalej. Jest samotny na swojej niewielkiej łodzi.

Ludzie we wsi nazywali starego rybaka salao, czyli pechowiec, ponieważ od osiemdziesięciu czterech dni nie udało mu się złowić żadnej ryby. Jednakże, Kubańczyk nie przejmował się opinią innych i każdego dnia wypływał w morze w nadziei, że złowi swoją wymarzoną wielką rybę. Autor opisuje bohatera słowami: „Wszystko w nim było stare prócz oczu, które miały tę samą barwę co morze i były wesołe i niezłomne’’. Świetny wzrok był jego wielkim atutem.

Trudno oprzeć się wrażeniu, że los od lat przestał się do niego uśmiechać. W dniach swojej młodości zwiedził świat jako marynarz, był mistrzem w siłowaniu na rękę, a na starość został samotnym wdowcem mieszkającym w obskurnej chacie. Jednak najtrudniejsze do zniesienia było dla niego to, że nie mógł przełamać złej passy na morzu. Stary człowiek głęboko wierzył, iż wkrótce poszczęści mu się podczas połowu.

W końcu dostrzega ogromnego marlina. Szczęście mu sprzyja, ale nie tak łatwo zdobyć upragniony łup. Potrzeba wielu sił i wytężonej walki z przeciwnikiem. Po wielu dniach udaje mu się zabić rybę, ale to jeszcze nie gwarantuje sukcesu. Trzeba przecież wrócić do portu ze zdobyczą, a to nie jest łatwe, bo pojawią się rekiny. W końcu pozostaje tylko szkielet ryby i jego holuje do portu. Rybak nie może się cieszyć swoją zdobyczą. Chociaż przegrywa, jednak nie czuje się pokonany. Jest gotowy do toczenie kolejnej walki z przeciwnościami, niezależnie, czy będzie nią: ryba, morze, czy rekin.

Najbliższą osobą dla starego rybaka był kilkunastoletni Manolin. Chłopiec jako jedyna osoba w wiosce nie bał się pecha rybaka i pomagał mu jak tylko mógł. Między nimi narodziła się wielka przyjaźń, która opierała się na rozmowach na temat ryb i baseballa. Santiago darzył chłopca ojcowskim uczuciem, ale nie zamierzał zastępować żadnego z rodziców Manolina:,, Gdybyś ty był mój, wziąłbym cię z sobą i zaryzykował (…) Aleś ojca i matki (…)’’. Starzec wielokrotnie powtarzał na morzu, zmagając się z wielką rybą:,,Chciałbym tu mieć chłopca’’. Chyba bardziej niż fizycznie, Manolin mógłby dopomóc mu psychicznie. Santiago potrzebował wsparcia duchowego, ponieważ czuł się niezwykle samotny na pełnym morzu.

Najbliższą jego sercu osobą był Manolin. Chłopiec jako jedyna osoba w wiosce nie bał się pecha rybaka i pomagał mu jak tylko mógł. Między nimi narodziła się wielka przyjaźń, która opierała się na rozmowach na temat ryb i baseballa. Santiago darzył chłopca ojcowskim uczuciem, ale nie zamierzał zastępować żadnego z rodziców Manolina: Gdybyś ty był mój, wziąłbym cię z sobą i zaryzykował (…) Aleś ojca i matki (…). Starzec wielokrotnie powtarzał na morzu, zmagając się z wielką rybą: Chciałbym tu mieć chłopca. Chyba bardziej niż fizycznie, Manolin mógłby dopomóc mu psychicznie. Santiago potrzebował wsparcia duchowego, ponieważ czuł się niezwykle samotny na pełnym morzu. Santiago kochał morze i wszystko, co się z nim wiązało. Można powiedzieć, że lepiej czuł się w swojej sfatygowanej łódce na bezkresnej wodzie niż na lądzie. Szczególną miłością starzec darzył ryby. Był dla nich pełen podziwu i szacunku. Widać to doskonale w jego „rozmowach” z wielkim marlinem. Myślał o nim w następujący sposób:,, Wspaniały jest, dziwny i kto wie, ile ma lat (…) Jeszcze nigdy nie spotkałem równie silnej ryby ani takiej, która postępowałaby równie dziwacznie. Może jest za mądry, żeby skakać’’. Nawet po wygranym morderczym pojedynku nie stracił szacunku dla wielkiej ryby, co więcej przepraszał go nawet za to, że go zabił.

Mądrość starca Santiago wywodziła się bezpośrednio z jego wielkiego doświadczenia. Świadczą o tym słowa, które wypowiedział po tym, jak rekiny pożarły wielkiego marlina:,,(…) człowiek nie jest stworzony do klęski (…) Człowieka można zniszczyć, ale nie pokonać’’. Stworzona przez Hemingwaya postać starego rybaka do dziś zadziwia czytelników swoją ponadczasowością i uniwersalnością. Każdy człowiek może myśleć o sobie jako o Santiago, gdy stanie naprzeciw pozornie przerastającego go wyzwania. Mając w pamięci wytrwałość, determinację, cierpliwość i mądrość kubańskiego rybaka jesteśmy w stanie zmierzyć się ze wszystkim, co na pierwszy rzut oka wydawałoby się niemożliwe do zrealizowania.

„Stary człowiek i morze” to prosta opowieść o starym kubańskim rybaku, który podjął najtrudniejszą walkę w swoim życiu. Ten krótki utwór porusza przede wszystkim kwestie ludzkiej wytrwałości, odwagi, wiary we własne możliwości, dumy, przyjaźni oraz klęski. Aby tego dokonać Ernest Hemingway stworzył postać Santiago, która przeszła do historii literatury jako odzwierciedlenie zasad wyznawanych przez wielkiego moralnego pisarza.

Ernest Hemingway należy do najznakomitszych pisarzy amerykańskich. Za swoją twórczość został uhonorowany Nagrodą Nobla. W jego prozie można dostrzec twarde, męskie spojrzenie na świat, gdzie nie ma miejsca na wyrażanie uczuć. Autor obiera sobie za bohaterów ludzi zdecydowanych i silnych takich jak bokserzy, żołnierze, myśliwi. Mają oni niebezpieczne zawody i muszą się zmagać z licznymi przeciwnościami losu. Pisze powieści, ale najbardziej znane jest jego opowiadanie "Stary człowiek i morze".

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Prezentację na podstawie książki,,Stary człowiek i morze” przygotował : Dominik Jarzembski kl.