Sektorowy Program Operacyjny „Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego i Rozwój Obszarów Wiejskich” Na podstawie materiałów Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi stan na

Priorytety i działania SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich” PRIORYTET I – wspieranie zmian i dostosowań w sektorze rolno – żywnościowym 1.Inwestycje w gospodarstwach rolnych 2.Ułatwienie startu młodym rolnikom 3.Szkolenia 4.Wsparcie doradztwa rolniczego 5.Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych PRIORYTET II – zrównoważony rozwój obszarów wiejskich 1.Przywracanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego naturalną katastrofą lub pożarem oraz wprowadzenie odpowiednich instrumentów zapobiegawczych 2.Scalanie gruntów 3.Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego wsi 4.Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodów 5.Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi 6.Rozwój i ulepszanie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem 7.Pilotażowy program LEADER + PRIORYTET III – pomoc techniczna 1.Wsparcie systemu zarządzania i wdrażania programu 2.Rozwój instytucjonalny 3.Informowanie i promocja programu

I. 1. inwestycje w gospodarstwach rolnych W ramach tego działania wspierane będą projekty związane z modernizacją gospodarstw rolnych, prowadzące do ich dostosowania do warunków funkcjonowania na Jednolitym Rynku poprzez poprawę konkurencyjności uwarunkowaną wzrostem jakości produkcji, jej skalą i profilem, obniżeniem kosztów oraz spełnieniem wymogów w zakresie ochrony środowiska, higieny i warunków utrzymania zwierząt. Zakres pomocy: Wsparciem będą mogły być objęte koszty: Budowy, remontu połączonego z modernizacją budynków lub budowli służących do produkcji rolnej oraz przechowywania i magazynowania produktów rolnych wraz z zakupem i montażem instalacji technicznej i wyposażenia; Zakupu lub instalacji maszyn oraz urządzeń i narzędzi do produkcji rolnej, przechowalnictwa i magazynowania, przygotowania produktów rolnych do sprzedaży; Zakupu gruntów rolnych wraz z nasadzeniami lub naniesieniami w części stanowiącej nie więcej niż 10 % kosztów kwalifikowanych projektu; Zakupu budynków lub budowli, o ile zakup ten jest ściśle związany z celami projektu (współfinansowaniu nie podlega zakup budynków mieszkalnych); Zakładania sadów lub plantacji wieloletnich; Wyposażania pastwiska: grodzenia, budowy wiat dla zwierząt, zakupu i instalacji urządzeń do pojenia zwierząt oraz budowy ujęć wody lub jej doprowadzenia; Zakupu zwierząt hodowlanych (stada podstawowego); Budowy, zakupu i instalacji urządzeń do nawadniania upraw; Zakupu, instalacji i budowy urządzeń służących ochronie środowiska, poprawie warunków utrzymania zwierząt i podniesieniu standardów higienicznych produkcji rolnej; Koszty ogólne związane z przygotowaniem i realizacją projektu – do 12 % kosztów kwalifikowanych.

Wysokość pomocy: 50 % kosztów kwalifikowanych projektu lub 55 % kosztów kwalifikowanych projektu, jeśli beneficjent jest młodym rolnikiem lub 60 % kosztów kwalifikowanych projektu, jeśli gospodarstwo położone jest na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania lub 65 % kosztów kwalifikowanych projektu, jeśli gospodarstwo położone jest na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania i beneficjent jest młodym rolnikiem Maksymalna wysokość pomocy – złotych w okresie realizacji programu Beneficjenci: 1.Osoby fizyczne – obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej, prowadzący na terenie Rzeczpospolitej Polskiej działalność rolniczą jako posiadacze samoistni lub zależni gospodarstw rolnych, bądź produkcję w działach specjalnych produkcji rolnej. 2.Osoby prawne – podmioty zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym, które zgodnie z wpisem do ww. rejestru prowadzą działalność rolniczą lub produkcję w działach specjalnych produkcji rolnej w granicach Rzeczpospolitej Polskiej w oparciu o nieruchomości będące w posiadaniu samoistnym lub zależnym

Kryteria dostępu: 1.Gospodarstwo, którego dotyczy projekt, jest prowadzone przez osobę o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych 2.Gospodarstwo, którego dotyczy projekt, spełnia kryterium żywotności ekonomicznej lub osiągnie żywotność ekonomiczną po zakończeniu realizacji projektu 3.Gospodarstwo, którego dotyczy projekt, stosownie do rodzaju prowadzonej produkcji, spełnia minimalne standardy w zakresie higieny, ochrony środowiska i warunków utrzymania zwierząt lub spełni je po realizacji planowanego przedsięwzięcia 4.Pomoc nie może być przeznaczona na projekt, który spowoduje wzrost produkcji, dla której brak normalnego rynku zbytu. Ponadto: Warunkiem przyznania i udzielenia pomocy finansowej jest bieżące uregulowanie przez beneficjenta zobowiązań podatkowych oraz z tytułu ubezpieczeń w ZUS lub KRUS. Pomoc nie może być przyznana i udzielona podmiotowi, który jest dłużnikiem ARiMR w związku z naruszeniem przez niego zasad udzielonej mu poprzednio pomocy Projekt wspólfinansowany w ramach działania nie może być wspólfinansowany z innych środków pomocy publicznej. System instytucjonalny a)Instytucja zarządzająca: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi b)Instytucja wdrażająca: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa c)Beneficjent końcowy: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa d)Beneficjenci: podmioty prowadzące działalność rolniczą – osoby fizyczne lub prawne e)Beneficjenci ostateczni: podmioty prowadzące działalność rolniczą – osoby fizyczne lub prawne

I. 2. Ułatwienie startu młodym rolnikom Celem działania jest ułatwienie założenia lub przejęcia gospodarstw przez młodych rolników oraz wsparcie modernizacji tych gospodarstw Zakres pomocy Pomoc finansowa w postaci dotacji wypłacana będzie młodemu rolnikowi, który rozpoczyna po raz pierwszy samodzielne prowadzenie gospodarstwa, w celu ułatwienia rozpoczęcia działalności i modernizacji przejmowanego gospodarstwa. Kwota premii może być przeznaczona na pokrycie kosztów: -rozpoczęcia produkcji, takich jak: zakup środków produkcji, nasion i zwierząt (koszty obrotowe); - zakupu gruntów rolnych i budynków gospodarczych; -zakup kwoty mlecznej. Ponadto środki pomocy mogą zostać wydatkowane na: - budowę i/lub remont budynków gospodarczych; -zakup i/lub instalację maszyn oraz urządzeń do produkcji rolnej, magazynowania lub przygotowania produktów rolnych do sprzedaży; -koszty ogólne (planowania wstępnego, w tym przygotowania dokumentacji technicznej i ekonomicznej przedsięwzięcia) itd.

Kryteria dostępu 1. Pomoc może być przyznana rolnikowi, który: –jest pełnoletni i nie przekroczył 40 roku życia, –podjął prowadzenie gospodarstwa rolnego nie wcześniej niż 12 miesięcy przed złożeniem wniosku, –jest ubezpieczony w KRUS, –zobowiązuje się do prowadzenia gospodarstwa przez 5 lat, –posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe. 2. Gospodarstwo młodego rolnika musi spełniać wymogi żywotności ekonomicznej, ochrony środowiska, higieny i utrzymania zwierząt w chwili gdy rolnik ubiega się o pomoc lub spełni je najpóźniej po 5 latach ( również wykształcenie). Wysokość premii wynosi PLN System instytucjonalny a)Instytucja zarządzająca: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi b)Instytucja wdrażająca: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa c)Beneficjent końcowy: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa d)Beneficjent: rolnicy e)Beneficjenci ostateczni: rolnicy

I. 3. Szkolenia W ramach działania wspierane będą projekty polegające na realizacji szkoleń dla rolników i innych osób pracujących w rolnictwie. Szkolenia będą miały na celu podwyższenie poziomu wiedzy i umiejętności osób zaangażowanych w działalność rolniczą lub leśną. Zakres pomocy Szkolenia będą dotyczyły następujących zagadnień: Ekonomika i zarządzanie gospodarstwem rolnym lub produkcją leśną, Podejmowanie nowych, rynkowo zorientowanych kierunków produkcji rolnej, Technologie produkcji rolniczej lub leśnej, Poprawa jakości i higieny produkcji oraz bezpieczeństwa produkcji, Poprawa warunków utrzymania zwierząt, Ochrona środowiska naturalnego, Upowszechnianie zasad zwykłej dobrej praktyki rolniczej, Programy rolnośrodowiskowe, w tym rolnictwo ekologiczne. Beneficjenci pomocy Instytucje lub podmioty (publiczne lub prywatne) prowadzące działalność szkoleniową – osoby prawne lub jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, których umownym, statutowym lub regulaminowym celem jest prowadzenie działalności szkoleniowej. Wysokość pomocy: 100 % kosztów kwalifikowanych

Koszty kwalifikowane: 1.Koszty związane z przygotowaniem i zrealizowaniem projektu: –Naboru uczestników szkoleń, –Zakupu materiałów do celów dydaktycznych, –Opracowania i dystrybucji materiałów szkoleniowych, –Wynajmu sal dydaktycznych, –Wynagrodzenia wykładowców, –Dojazdu, zakwaterowania i wyżywienia wykładowców oraz uczestników szkolenia, –Tłumaczeń koniecznych do celów dydaktycznych. 2.Koszty zakupu sprzętu i pomocy dydaktycznych niezbędnych do realizacji projektu szkoleniowego (maksymalnie do 20 % kosztów kwalifikowanych wymienionych w punkcie 1.) Refundacja powyższych kosztów przysługuje beneficjentowi w przypadku tylko jednego projektu szkoleniowego w okresie realizacji Programu. 3.Koszty operacyjne związane z obsługą i zarządzaniem projektem (maksymalnie 10 % kosztów kwalifikowanych wymienionych w punkcie 1), w szczególności koszty: –Kierownika projektu, –Personelu administracyjnego, odpowiedzialnego wyłącznie za projekt, –Materiałów biurowych, –Usług telekomunikacyjnych, –Energii elektrycznej, –Obsługi księgowej, –Podróży służbowych związanych z obsługą projektu. System instytucjonalny a)Instytucja zarządzająca: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi b)Beneficjent końcowy: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa c)Instytucja wdrażająca: Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa d)Beneficjent: instytucje lub podmioty prowadzące działalność szkoleniową e)Beneficjenci ostateczni: rolnicy i inne osoby pracujące w rolnictwie

I. 4. Wsparcie doradztwa rolniczego W ramach działania wspierane będą projekty dotyczące świadczenia usług doradczych na rzecz rolników, zainteresowanych uzyskaniem pomocy w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, instrumentów towarzyszących WPR oraz polityki strukturalnej. Zakres pomocy: Doradztwo (indywidualne lub grupowe) dotyczyć będzie zasad i trybu ubiegania się o środki finansowe w ramach: 1.Wspólnej Polityki Rolnej: –Płatności bezpośrednie 2.Następujących działań Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich: –Wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, –Renty strukturalne, –Wspieranie gospodarstw niskotowarowych, –Wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i dobrostanu zwierząt, –Zalesianie gruntów rolnych, –Dostosowanie gospodarstw rolnych do standardów Unii Europejskiej, –Grupy producentów rolnych; 3.Następujących działań Sektorowego Programu Operacyjnego: –Inwestycje w gospodarstwach rolnych, –Ułatwienie startu młodym rolnikom, –Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodów. Beneficjenci pomocy Instytucje lub podmioty (publiczne lub prywatne) prowadzące działalność z zakresu doradztwa rolniczego lub leśnego – osoby prawne lub jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, których umownym, statutowym lub regulaminowym celem jest prowadzenie działalności z zakresu doradztwa rolniczego lub leśnego. Wysokość pomocy: 100 % kosztów kwalifikowanych projektu

Wsparcie obejmuje następujące rodzaje usług: Pomoc w przygotowaniu wniosków o płatności bezpośrednie, wniosków o dofinansowanie projektów, wniosków o refundację, projektów przedsięwzięć oraz planów rozwoju gospodarstwa; Pomoc doradczą niezbędną w trakcie realizacji projektu; Organizację doradztwa grupowego dla rolników; Przygotowanie ulotek doradczych. W zakres kosztów kwalifikowanych projektu mogą wchodzić: Koszty przygotowania wniosków o płatności bezpośrednie, wniosków o dofinansowanie projektów, wniosków o refundację, projektów przedsięwzięć lub planów rozwoju gospodarstwa oraz wszędzie tam, gdzie to jest niezbędne, koszty pomocy doradczej w trakcie realizacji projektu; Koszty organizacji spotkań w ramach doradztwa grupowego; Koszty przygotowania ulotek doradczych. Wszystkie koszty ujęte są w formie zryczałtowanej do wysokości określonych stawek maksymalnych Kryteria dostępu: 1.Wnioskodawca: –Jest instytucją lub podmiotem prowadzącym działalność z zakresu doradztwa rolniczego lub leśnego, –Nie zalega z płatnością podatków i składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne 2.Projekt: –Jest zgodny z celami i zakresem działania oraz warunkami określonymi w ogłoszeniu o konkursie System instytucjonalny a)Instytucja zarządzająca: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi b)Beneficjent końcowy: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa c)Instytucja wdrażająca: Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa d)Beneficjent: instytucje lub podmioty prowadzące działalność z zakresu doradztwa rolniczego lub leśnego e)Beneficjenci ostateczni: rolnicy i inne osoby pracujące w rolnictwie

I. 5. Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych W ramach działania wspierane będą projekty inwestycyjne związane z modernizacją i dostosowaniem do warunków funkcjonowania na Jednolitym Rynku zakładów działających w obszarze przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych. Zakres pomocy: W ramach tego działania wspierane będą projekty dotyczące: 1.Budowy lub modernizacji zakładów produkcyjnych lub infrastruktury handlu hurtowego artykułami rolnymi, 2.Inwestycji dotyczących ochrony środowiska, przynoszących wymierny efekt ekologiczny. Beneficjenci Osoby fizyczne lub prawne, których statutowym przedmiotem działalności jest przetwórstwo artykułów rolnych, pakowanie jaj, usługowe zamrażanie i przechowywanie artykułów rolnych lub handel hurtowy artykułami rolnymi. Wysokość pomocy: do 50 % kosztów kwalifikowanych, jednak nie więcej niż PLN na jeden podmiot w okresie trwania programu. Wielkość pomocy finansowej na realizację jednego projektu, nie może być niższa niż PLN System instytucjonalny a)Instytucja zarządzająca: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi b)Beneficjent końcowy: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa c)Instytucja wdrażająca: Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa d)Beneficjent: instytucje lub podmioty prowadzące działalność z zakresu doradztwa rolniczego lub leśnego e)Beneficjenci ostateczni: rolnicy i inne osoby pracujące w rolnictwie

II. 2. Scalanie gruntów Zakres pomocy finansowej Opracowywanie i realizacja projektów scalenia, obejmujących sporządzenie odpowiedniej dokumentacji geodezyjno – prawnej wykonywanie zagospodarowania poscaleniowego, w tym: – urządzenie dróg transportu rolnego, –porządkowanie terenu umożliwiające objęcie w posiadanie nowo wydzielonych działek, –korekta przebiegu rowów melioracyjnych, urządzanie przepustów itp. Beneficjenci: Starostwo powiatu reprezentujące co najmniej 50% właścicieli gospodarstw rolnych położonych na planowanym obszarze scalenia Wysokość pomocy:100% całkowitych kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia. System instytucjonalny a)Instytucja zarządzająca: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi b)Beneficjent końcowy: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa c)Instytucja wdrażająca: urzędy marszałkowskie d)Beneficjenci: starostwa powiatowe e)Beneficjenci ostateczni: rolnicy

II.3. Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego W ramach tego działania wspierane będą projekty związane z realizacją inwestycji z zakresu modernizacji i wyposażenia obiektów pełniących funkcje kulturalne, rekreacyjne i sportowe, odnowienia obiektów zabytkowych charakterystycznych dla tradycji budownictwa wiejskiego regionu i ich adaptacji na cele publiczne, modernizacji przestrzeni publicznej we wsi. Wspierane będą także projekty przyczyniające się do rozwoju publicznej infrastruktury związanej z rozwojem funkcji turystycznych wsi oraz działania związane z promocją regionu. Współfinansowaniu podlegają projekty, które realizowane będą na terenach lub w obiektach należących do Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego. Co może być objęte pomocą finansową? 1)Planowanie wstępne, tj. przygotowanie z inicjatywy mieszkańców wsi przy udziale samorządu gminy opisu planowanych do realizacji zadań wraz z uzasadnieniem, budżetem i harmonogramem realizacji; 2)Remont, budowa lub adaptacja oraz wyposażenie obiektów publicznych pełniących funkcje kulturalne (świetlice, domy kultury, itp..); 3)Remont, budowa i urządzanie placów zabaw, boisk sportowych, ścieżek rowerowych, szlaków pieszych służących do użytku publicznego; 4)Projekty związane z kultywowaniem tradycji społeczności lokalnych oraz tradycyjnych zawodów; 5)Kształtowanie centrów wsi poprzez remont lub budowę placów, parkingów, itp..; 6)Urządzanie terenów zielonych, parków i innych miejsc wypoczynku;

7)Remont, budowa lub przebudowa elementów małej infrastruktury turystycznej oraz rekreacyjnej w tym systemów informacji wizualnej; 8)Zagospodarowanie zbiorników i cieków wodnych w obrębie miejscowości; 9)Rewitalizacja, remont lub adaptacja obiektów zabytkowych użytkowanych na cele publiczne oraz remont lub konserwacja lokalnych pomników historycznych i miejsc pamięci; 10)Zakup i remont nie użytkowanych obiektów charakterystycznych dla tradycji budownictwa wiejskiego regionu i ich adaptacja na cele publiczne; 11)Wyburzenie i rozbiórka zdewastowanych budynków i budowli publicznych, jeżeli niemożliwy jest ich remont i dalsze użytkowanie; 12)Prace i nadzór architektów, konserwatorów zabytków i inżynierów nad realizowanymi w ramach programu pracami inwestycyjnymi i konserwatorskimi. Kryteria dostępu Finansowaniu podlegają projekty realizowane w miejscowościach liczących nie więcej niż 5 tys. mieszkańców, należących do gmin wiejskich lub miejsko-wiejskich; Zadania inwestycyjne, wchodzące w zakres projektu mogą być przyjęte do realizacji pod warunkiem, że są zgodne z przyjętą przez samorząd gminy strategia rozwoju lub planem zagospodarowania przestrzennego; Projekty składane przez instytucje kultury powinny być zaakceptowane przez samorząd terytorialny, który jest organem założycielskim. :

Beneficjenci: Samorządy gmin lub instytucje kultury, dla których organem założycielskim jest samorząd terytorialny. Wysokość pomocy: do 80% całkowitych kosztów kwalifikowanych i nie więcej niż PLN dla jednej miejscowości bądź instytucji kultury w okresie realizacji programu. System instytucjonalny a)Instytucja zarządzająca: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi b)Beneficjent końcowy: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa c)Instytucja wdrażająca: urzędy marszałkowskie d)Beneficjenci: samorządy gmin i instytucje kultury, dla których organem założycielskim jest samorząd terytorialny e)Beneficjenci ostateczni: mieszkańcy miejscowości należących do gmin wiejskich lub miejsko-wiejskich

II. 4. Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodów W ramach tego działania wspierane będą projekty związane z realizacją inwestycji służących podjęciu lub rozwijaniu przez rolników, domowników, a także osoby prawne zajmujące się prowadzeniem działalności rolniczej, dodatkowej działalności zbliżonej do rolnictwa. Zakres pomocy: Wspierane będą projekty realizowane w związku z uruchomieniem lub rozwojem działalności dodatkowej w zakresie: Agroturystyki, Usług związanych z turystyką i wypoczynkiem, Usług na rzecz rolnictwa i gospodarki leśnej, Prowadzone na małą skalę przetwórstwo produktów rolnych lub jadalnych produktów leśnych, Sprzedaży bezpośredniej produktów pochodzących w większości z własnego gospodarstwa, Wytwarzanie materiałów energetycznych z biomasy (zagospodarowanie słomy, odpadów łąkowych, leśnych, itp..) oraz zakładanie plantacji roślin wieloletnich przeznaczonych na cele energetyczne, Rzemiosła i rękodzielnictwa, Drobnych usług na rzecz mieszkańców obszarów wiejskich, e-commerce – sprzedaży lub promocji przez internet produktów rolnych

Beneficjenci: Osoby fizyczne, obywatele państw członkowskich UE: rolnicy oraz domownicy Osoby prawne: podmioty zarejestrowane w Rejestrze Przedsiębiorców w KRS, których celem jest prowadzenie działalności rolniczej, i które prowadzą taką działalność w oparciu o gospodarstwo rolne, położone w granicach RP, będące własnością tych podmiotów. Wysokość pomocy: 50 % kosztów kwalifikowanych. Maksymalna wysokość pomocy finansowej w ramach działania, w okresie realizacji Programu, jednemu beneficjentowi i gospodarstwu rolnemu nie może przekroczyć PLN. System instytucjonalny a)Instytucja zarządzająca: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi b)Beneficjent końcowy: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa c)Instytucja wdrażająca: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa d)Beneficjenci: osoby fizyczne – rolnicy, domownicy; osoby prawne, które prowadzą działalność rolniczą e)Beneficjenci ostateczni: osoby fizyczne – rolnicy, domownicy; osoby prawne, które prowadzą działalność rolniczą

II. 5. Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi W ramach działania wspierane będą projekty z zakresu melioracji szczegółowych i podstawowych oraz projekty związane z kształtowaniem przekroju podłużnego i poprzecznego oraz układu poziomego koryta cieku naturalnego, wykraczające poza działania związane z utrzymaniem wód, pod warunkiem, że służą one regulacji stosunków wodnych w glebie, ułatwieniu jej uprawy oraz ochronie użytków rolnych przed powodziami. Zakres pomocy: Budowa lub modernizacja urządzeń melioracji wodnych, Budowa lub modernizacja urządzeń melioracji wodnych podstawowych oraz kształtowanie przekroju podłużnego i poprzecznego oraz układu poziomego koryta cieku naturalnego, wykraczające poza działania związane z utrzymaniem wód. Beneficjenci: Wojewódzkie Zarządy Melioracji i Urządzeń Wodnych Wysokość pomocy: 80 % kosztów kwalifikowanych projektu, w przypadku melioracji podstawowych 100 % kosztów. System instytucjonalny a)Instytucja zarządzająca: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi b)Beneficjent końcowy: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa c)Instytucja wdrażająca: urzędy marszałkowskie d)Beneficjenci: Wojewódzkie Zarządy Melioracji i Urządzeń Wodnych e)Beneficjenci ostateczni: rolnicy i mieszkańcy obszarów wiejskich

II. 6. Rozwój i ulepszanie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem Zakres pomocy: Pomocą finansową mogą zostać objęte koszty: budowy lub modernizacji dróg wewnętrznych, w tym dróg dojazdowych do gruntów rolnych i leśnych nie zaliczanych do żadnej z kategorii dróg /do 200 tys. PLN/ budowy lub modernizacji lokalnych lub indywidualnych systemów zaopatrzenia w wodę wraz z uzdatnianiem /do 80 tys. PLN/ budowy lub modernizacja urządzeń do odprowadzania i oczyszczania ścieków /do 80 tys. PLN/ Budowa lub modernizacja urządzeń zaopatrzenia w energię /do120 tys. PLN/ Beneficjenci: Osoby fizyczne – obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej, prowadzący na terenie Rzeczpospolitej Polskiej działalność rolniczą jako posiadacze samoistni lub zależni gospodarstw rolnych, bądź produkcję w działach specjalnych produkcji rolnej w oparciu o nieruchomości rolne będące w posiadaniu samoistnym lub zależnym. Osoby prawne – podmioty zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym, które zgodnie z wpisem do ww. rejestru prowadzą działalność rolniczą lub produkcję w działach specjalnych produkcji rolnej w granicach Rzeczpospolitej Polskiej w oparciu o nieruchomości będące w posiadaniu samoistnym lub zależnym

Wysokość pomocy: do 50% kosztów kwalifikowanych, jednak nie więcej niż: 200 tys. PLN w przypadku budowy lub remontu dróg wewnętrznych 80 tys. PLN w przypadku budowy lub remontu urządzeń zaopatrzenia w wodę 80 tys. PLN w przypadku budowy lub remontu urządzeń do odprowadzania i oczyszczania ścieków 120 tys. PLN w przypadku budowy lub remontu urządzeń zaopatrzenia w energię System instytucjonalny a)Instytucja zarządzająca: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi b)Beneficjent końcowy: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa c)Instytucja wdrażająca: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa d)Beneficjenci: osoby fizyczne lub prawne prowadzące działalność rolniczą e)Beneficjenci ostateczni: osoby fizyczne lub prawne prowadzące działalność rolniczą

II. 7. Pilotażowy Program LEADER+ Realizacja działania ma na celu stymulowanie lokalnych inicjatyw na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, budowanie partnerstw publiczno – prywatnych oraz podejmowanie przez nie działań na rzecz rozwoju i promocji regionu. Pilotażowy Program LEADER+ będzie wdrażany w dwóch schematach. Celem Schematu I jest tworzenie lokalnych partnerstw publiczno – prywatnych (Lokalnych Grup Działania – LPG) oraz dokonanie z inicjatywy środowisk lokalnych analizy możliwości rozwojowych terenów wiejskich i opracowanie na tej podstawie zintegrowanych strategii rozwoju obszarów wiejskich. W ramach Schematu I, realizowane będą działania szkoleniowe, informacyjne oraz doradcze, służące zaangażowaniu mieszkańców w proces przygotowania koncepcji rozwoju terenów wiejskich i tworzenia partnerstw publiczno-prywatnych. W ramach Schematu II Lokalne Grupy Działania, posiadające odpowiednie doświadczenie i potencjał administracyjny niezbędny dla zarządzania środkami publicznymi, wdrażać będą plany obejmujące wsparcie realizacji strategii oraz promocję obszarów wiejskich i animowanie współpracy partnerów lokalnych. Schemat II pozwoli na realizację kompleksowych projektów o charakterze wielosektorowym, uwzględniających m.in. rozwój turystyki, ochronę oraz promocję środowiska naturalnego, krajobrazu i zasobów historyczno – kulturowych, popularyzację i rozwój produkcji wyrobów regionalnych a także działania szkoleniowe. Schematy I i II wdrażane będą odrębnie. Nabór wniosków dla Schematu II rozpocznie się w około rok po zatwierdzeniu programu.

Zakres pomocy Schemat I Działania informacyjne, szkoleniowe i promocyjne związane ze stymulowaniem udziału mieszkańców i organizacji działających na terenach wiejskich w procesie planowania strategii rozwoju; Opracowywanie strategii rozwoju obszarów wiejskich i wsparcie techniczne procesu ich przygotowania; Pomoc doradcza i ekspercka związana z tworzeniem Lokalnych Grup Działania (LGD) Schemat II Działalność operacyjna LGD; Promocja i informacja dotycząca założeń i sposobu realizacji strategii rozwoju obszarów wiejskich; Pomoc szkoleniowa i doradcza w zakresie przygotowania i realizacji projektów wpisujących się w strategię rozwoju obszarów wiejskich; Przygotowanie opracowań, analiz, dokumentacji związanej ze szczegółowym planowaniem inwestycji oraz kreowaniem nowych produktów, usług zgodnie z założeniami strategii rozwoju obszarów wiejskich; Organizacja imprez promujących region, jego produkty, usługi, kulturę, sztukę itp..; Współpraca i wymiana doświadczeń pomiędzy LPD (na poziomie krajowym i międzynarodowym) w zakresie wdrażania strategii oraz organizacji pracy LGD.

Kryteria dostępu Schemat I 1.Pomoc może być przyznana podmiotom, których statutowym zadaniem jest działanie na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, w tym jednostkom samorządu terytorialnego lub ich związkom. 2.Projekt dotyczy obszaru co najmniej jednej gminy. 3.W przypadku zgłoszenia więcej niż jednego wniosku dla danego obszaru, wymagane będzie złożenie deklaracji ze strony wnioskodawców o współpracy przy tworzeniu zintegrowanych strategii rozwoju obszarów wiejskich. Schemat II 1.Beneficjent pomocy spełnia kryteria LGD, tj. –Jego statutowym celem jest działanie na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, –W strukturze jego organu decyzyjnego co najmniej 50 % stanowią partnerzy ekonomiczni lub społeczni. 2.Plan realizowany jest na obszarze gmin wiejskich lub miejsko-wiejski, dla których opracowana została zintegrowana strategia rozwoju obszarów wiejskich. 3.Obszar, na którym realizowany jest plan, liczy co najmniej 10 tys. I nie więcej niż 100 tys. mieszkańców. 4.Granice obszaru, na którym realizowany jest plan, są zgodne z podziałem administracyjnym na poziomie gmin. 5.Obszar realizacji planu został określony z uwzględnieniem warunków naturalnych (geograficznych, przyrodniczych), ekonomicznych, kulturowych lub historycznych. 6.Zintegrowana strategia rozwoju obszarów wiejskich opracowana przez LGD odpowiada wymogom formalnym i jest zgodna z przyjętą przez samorząd gminy strategia rozwoju lub planem zagospodarowania przestrzennego. 7.Nie dopuszcza się możliwości realizacji dwóch różnych planów na tym samym terenie.

Beneficjenci: Schemat I – samorządy gmin wiejskich i miejsko-wiejskich lub ich związki, osoby prawne: fundacje, stowarzyszenia lub związki stowarzyszeń oraz organizacje pozarządowe Schemat II – Lokalne Grupy Działania Wysokość pomocy: 100 % kosztów kwalifikowalnych projektu Schemat I – maksymalnie PLN Schemat II – maksymalnie PLN System instytucjonalny a)Instytucja zarządzająca: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi b)Beneficjent końcowy: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa c)Instytucja wdrażająca: Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa d)Beneficjenci: Schemat I – samorządy gmin wiejskich i miejsko-wiejskich lub ich związki, osoby prawne: fundacje, stowarzyszenia lub związki stowarzyszeń oraz organizacje pozarządowe Schemat II – Lokalne Grupy Działania e) Beneficjenci ostateczni: mieszkańcy obszarów wiejskich

III. Pomoc techniczna Wsparcie procesu wdrażania SPO oraz prowadzenie akcji informacyjnych i promujących program Zakres pomocy finansowej - wsparcie procesu przeprowadzania oceny Programu; -wzmocnienie systemu zarządzania, wdrażania, monitorowania i koordynacji Programu; -zapewnienie odpowiedniej informacji i promocji Programu. Beneficjenci: Instytucje zarządzające i wdrażające Sektorowy Program Operacyjny.