Klinika Chirurgii Ogólnej CM UMK

 lata 70-te XX w. –wprowadzenie żywienia pozajelitowego  narastające zainteresowanie żywieniem dojelitowym i metodami dostępu do przewodu pokarmowego

 pierwsze zastosowanie PEG-a w roku Ponsky i Gauderer  -redukcja chorobowości i śmiertelności związanej z gastrostomią wśród dzieci

 żywienie drogą przewodu pokarmowego jako najbardziej fizjologiczna forma odżywiania powinno być stosowane zawsze wtedy, jeśli tylko to możliwe…

 Kiedy pomimo sprawnego przewodu pokarmowego (żołądek – dwunastnica – jelito) nie możemy dostarczyć, jego drogą, wystarczającej ilości kalorii potrzebnych do zaspokojenia potrzeb metabolicznych organizmu

 jeżeli przewidywany okres żywienia będzie dłuższy niż 3-4 tygodnie sugerowane jest założenie PEG  w okresie krótszym niż 4 tygodnie możliwe jest żywienie poprzez zgłębnik dożołądkowy

 Jeżeli schorzenie jest nieuleczalne, szybko postępujące – rozważyć zgłębnik dojelitowy

 Urazy głowy  Udary mózgu  SLA  Choroba Alzheimera  Demencja starcza  Stany wegetatywne  Zespół rzekomoopuszkowy  Choroba Parkinsona  Miasthenia gravis  Zapalenie skórno-mięśniowe

 zwężające światło przewodu pokarmowego guzy ucha, nosa, gardła, przełyku, wpustu  W przypadkach paliatywnych  Przed leczeniem celem wczesnego rozpoczęcia żywienia operacja radioterapia chemioterapia

 Urazy okolicy ustno gardłowej  Urazy krtani i tchawicy  Ciężkie urazy twarzy

 wyniszczenie w przebiegu AIDS,  po chirurgicznych zabiegach twarzoczaszki,  zespół krótkiego jelita,  mukowiscydoza,  choroba Lesniowskiego-Crohna,  anomalie wrodzone (np. przetoki, niedorozwój umysłowy)  paliatywne odprowadzenie soków żołądkowych

Bezwzględne:  obecność dużych zmian uniemożliwiających założenie gastroskopu do żołądka  procesy zapalne w jamie brzusznej  ropiejące rany skóry brzucha  Wodobrzusze  znaczna otyłość  przebyte prawie całkowite usunięcie żołądka

Względne:  koagulopatie  megacolon  długotrwała sterydoterapia  uprzednie duże zabiegi operacyjne w obrębie jamy brzusznej  znaczna interpozycja narządów (hepatomegalia, megacolon)

Jeśli kwalifikacja jest prawidłowa u blisko 99% chorych można założyć gastromię PEG

 Pull –najczęściej stosowana  Push – mniej powikłań związanych z zakażeniem rany

 Czas trwania zabiegu od 15 do 45 minut  Znieczulenie miejscowe / analgosedacja / znieczulenie ogólne  W razie konieczności zabieg może być wykonany na „krawędzi łóżka”  Niewielki odsetek powikłań  Dobry efekt u ponad 95% pacjentów

 8 godzin przed zabiegiem – na czczo  Analgosedacja (zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych minimum 8 h)  Antybiotyk – jedna dawka (np. 2g Cefazolinu)  Golenie okolicy nadbrzusza  Sterylne, chirurgiczne warunki

 Pierwsze 12 godzin mniejszy ucisk elementu mocującego  Jałowa gaza pod elementem fiksującym  Maść antybiotykowa  Jałowy opatrunek przez 1-2 doby  Plaster fiksujący zestaw do brzucha  Mankiet elastyczny - podkoszulek

 Według wskazań klinicznych  Od 1 godziny do 24 godzin po zabiegu  Doświadczenia własne - po 2-4 godzinach  Wielkość porcji zależy również od komponenty klinicznej (ból, zarzucanie treści, stawianie się żołądka itd.)

 Diety gotowe - wiadomo  Dieta ogólna, zmiksowana – pokatmy gęste/leki mieszać z wodą, sokiem, mlekiem  Pozycja siedząca lub półsiedząca  Używać strzykawki  Coca-cola ?

 Bezpieczny i obojętny dla organizmu  Wytrzymały na rozciąganie i rozerwanie  Średni czas użytkowania materiałów medycznych 3-5 lat  Odporność na powszechnie dostępne dezynfekcyjne środki wodne i alkoholowe

 Używać łagodnych mydeł i miękkich ściereczek/gazy  Myć ręce wodą z mydłem w płynie przez 1-2 min.  Woda z mydłem do mycia skóry wokół drenu – (woda utleniona) – zabieg 1-3 x dziennie lub według potrzeb

 Obrócić i delikatnie pociągnąć dren  Kontrola ułożenia (plaster / atrament)  Przepłukać dren ml ciepłej wody w strzykawce – delikatnie - 2 x dziennie – najlepiej po każdym posiłku  Osuszyć !  Nie wymaga opatrunku

 Czas przeżycia zestawu – średnio od 3-6 miesięcy  2-3 lata

 Perforacja  Krwawienie  Zapalenie otrzewnej

 Zakażenie rany  Ból  Zaciekanie  Krwawienie  Ziarnina  Zatkanie  GERD

 Gdy „zderzak”cewnika migruje między warstwy ściany żołądka  Ból podczas i po karmieniu  Nudności  Wymioty  gorączka  Wykładniki zapalenia  Leczenie endoskopowe

 Wystepuje w około 50% przypadków  Nie jest uważane za powikłanie

 Nie wcześniej niż 10 dni od założenia  Ze stolcem – drogą naturalną  Przy pomocy endoskopu- u dzieci obowiązkowo, u dorosłych metoda z wyboru, zalecana przez ESPEN i producentów

 Nieszczelność stomii – wyciek treści – większy rozmiar  Pęknięcie drenu  Zatkanie drenu  Stwardnienie drenu