Dwa typy komunikacji słownej i ich oddziaływanie na dzieci. Blokady komunikacji interpersonalnej. Czynniki ułatwij ą ce komunikacj ę.

Spis treści I blokady komunikacji interpersonalnej 1. Nakazywanie 2. Ostrzeganie 3. Moralizowanie 4. Doradzanie 5. Pouczanie 7. Chwalenie 8. Obrzucanie wyzwiskami 9. Analizowanie 10. Okazywanie współczucia 6. Osądzanie 11. Indagowanie 12. Sarkazm

Spis treści II czynniki ułatwiające komunikację 13. Słuchanie bierne 14. Odpowiedzi potakujące 15. „Otwieracze”, zaproszenie do rozmowy 16. Aktywne słuchanie 17. Więcej informacji

Nakazywanie, komenderowanie, polecanie Informacja dla dziecka: Musi zastosować się do odczuć i potrzeb osoby dorosłej, wywołują lęk przed władzą rodzica/nauczyciela, wywołują złość lub oburzenie ucznia, Przykład: „Nie obchodzi mnie, ze chce ci si ę pić; sied ź spokojnie, dopóki nie pozwol ę ci wyj ś ć.” Bądź posłuszny, a będziesz moim pupilkiem.

Ostrzeganie, groźba Informacja dla dziecka: Rodzic/nauczyciel nie szanuje jego potrzeb i życzeń, wywołują w dziecku uczucie leku i prowadzą do uległości, wzbudzają uczucie wrogości, Przykład: „Przesta ń płakać, albo b ę dziesz miał naprawd ę ku temu powód” No tak, ty wiesz najlepiej...a kurat.

Moralizowanie, głoszenie kazań, „Powinieneś”, „Powinnaś” Informacja dla dziecka: muszą przyjąć to co inni uznają za słuszne, wywołują uczucie winy w uczniu, wywołują przekonanie, że są źli, Przykład: „Powiniene ś zrobić to co nale ż y i powiedzieć o wszystkim opiekunowi szkoły. Musisz respektować to co mówi ą starsi.”

Doradzanie, sugerowanie,proponowanie rozwiązań. uzależnienie się od rodziców/nauczycieli, brak samodzielnego myślenia, uczucie niezrozumienia, Przykład: „Gdyby ś faktycznie zrozumiał, co czuj ę -my ś l ą uczniowie-nie wysuwałby ś takich głupich propozycji.” Potrafię to zrobić...a może nie???!!!...

Pouczanie, robienie wykładu,dostarczanie logicznych argumentów Reakcje dzieci przeżywających problemy: poczucie niższości, podporządkowanie, poczucie własnej, „nieodpowiedniości”, Przykład: „To ja mam racj ę -my ś l ą -i choćbym miał pa ś ć trupem udowodni ę to.” Jestem do niczego.

Osądzanie, krytykowanie,dezaprobata, potępianie Odczucia dzieci: czują się głupi, gorsi, nic nie warci, źli, reagują gniewem, Tylko jedna rzecz jest gorsza od negatywnej oceny: cz ę sta ocena negatywna. Jestem kulą u nogi dla wszystkich...

Chwalenie, aprobowanie, wydawanie ocen pozytywnych Fałszywa ocena pozytywna wywołuje: gniew, zakłopotanie, uzależnienie się od pochwał, brak zrozumienia, Przykład: „Mówisz tak, bo chcesz, żebym więcej pracował.”

Obrzucanie wyzwiskami, wyśmiewanie, ośmieszanie mają niszczący wpływ na wyobrażenia uczniów o sobie, brak umiejętności uczniom realistycznej samooceny, Ty nieuku! Ale ja się starałem...

Interpretowanie, analizowanie, diagnozowanie powoduje frustrację u ucznia, powoduje zamkniecie się w sobie, Przykład: „Potrafię przejrzeć cię na wylot.” „Wiem dlaczego.”

Uspokajanie, okazywanie współczucia, pocieszanie, podnoszenie na duchu Zapewnianie dziecka, że wszystko jest w porządku, gdy on odczuwa niepokój i zakłopotanie, przekonuje go, że nauczyciel/rodzic nie rozumie jego problemów.

Wypytywanie, indagowanie, krzyżowy ogień pytań Dziecko z problemami jest: nieufne, podejrzliwe zagrożone pytaniami, Przykład: „Jak długo odrabiałeś lekcje? Tylko godzinę? No to nie zasługujesz na dobry stopień.”

Odwracanie uwagi, sarkazm, dowcipkowanie, zabawianie Informują dziecko, że: rodzic/nauczyciel nie szanuje jego uczuć, nie akceptuje go, nie interesuje się nim, Dlaczeg o, dlaczego, dlaczego.

Czynniki ułatwiające komunikację Słuchanie bierne, Odpowiedzi potakujące, „Otwieracze, zaproszenie do rozmowy, Aktywne słuchanie (wypowiedzi zwrotne)

Słuchanie bierne (milczenie) zachęca dzieci do dalszego mówienia, przekazuje akceptację, uczeń ma możliwość mówienia o problemach, Milczenie nie jest jednak przekaźnikiem empatii i ciepła.

Odpowiedzi potakujące przekazuje element empatii, dziecko czuje, że rodzic/nauczyciel jest nastawiony na słuchanie, wskazują na pewną akceptację Nie przekonują ucznia, że nauczyciel ich naprawdę rozumie.

„Otwieracze”, zaproszenie do rozmowy Dziecko czuje, że rodzic/nauczyciel chce go wysłuchać, świadczą o poświęceniu czasu, by służyć uczniowi radą, pomagają dziecku, który ma problem z wyartykułowaniem sprawy, Nie są skuteczne tam gdzie chodzi o okazanie akceptacji, zrozumienia, serdeczności.

Aktywne słuchanie (wypowiedzi zwrotne) dziecko czuje, że jego poglądy i uczucia są szanowane, rozumiane i akceptowane, sprzyja dalszej komunikacji interpersonalnej, Aż nie uwierzysz, że to takie proste.

Aktywne słuchanie (wypowiedzi zwrotne) ułatwia zidentyfikowanie problemu, rozpoczyna proces rozwiązywania problemu, czyniąc ucznia odpowiedzialnym za swe postępowanie,

Aktywne słuchanie (wypowiedzi zwrotne) rozładowuje napięcia i przynosi oczyszczenie, pomaga dzieciom w przyjęciu ich uczuć, wyzwalają pozytywną energię,

Aktywne słuchanie (wypowiedzi zwrotne) sprawia, że dziecko chce słuchać rodzica/nauczyciela, relacje pomiędzy dzieckiem a rodzicem opierają się na wzajemnym zrozumieniu, szacunku i trosce, Wychowanie naprawdę może być bez porażek

Literatura Thomas Gordon Wychowanie bez porażek Wychowanie bez porażek w praktyce Wychowanie bez porażek w szkole

Dziękuję za uwagę Beata Biernat