Wybrane zagadnienia metodyki edukacji zdrowotnej Marzena Radomska
Metodyka edukacji zdrowotnej wywodzi się z pedagogiki i jej subdyscypliny – dydaktyki (nauki o nauczaniu i uczeniu się). Posiada ona pewne specyficzne cechy, podobnie jak metodyka innych przedmiotów. W obecnym modelu edukacji zdrowotnej powinno znać się podstawowe zasady jej metodyki. Metodyka edukacji zdrowotnej
W tradycyjnym podejściu do edukacji zdrowotnej zakładano, że nauczyciele i inne osoby dorosłe określają, w jaki sposób dzieci i młodzież powinny się zachowywać, wykorzystując w tym celu różne techniki perswazji. Podejście to zostało nazwane moralizatorskim. Obecnie w Unii Europejskiej zachęca się do wdrażania podejścia demokratycznego. Zakłada ono, że młodzi ludzie sami powinni aktywnie poszukiwać odpowiedzi na pytanie.
Metodyka edukacji zdrowotnej Do nowych podejść (cech) we współczesnej edukacji zdrowotnej należą: koncentracja na uczeniu się, koncentracja na uczeniu się, zmiana ról nauczyciela i ucznia, zmiana ról nauczyciela i ucznia, podejście demokratyczne. podejście demokratyczne.
Metodyka edukacji zdrowotnej Koncentracja na procesie uczenia się, a nie tylko nauczania: − uczenie się jest procesem nabywania przez ucznia określonych wiadomości i umiejętności wpływających na jego zachowanie, a końcowe wyniki tego procesu zależą w znacznym stopniu do motywacji i aktywności ucznia, − nauczanie jest organizowaniem przez nauczyciela uczenia się i kierowanie nim, tworzeniem warunków sprzyjających opanowaniu przez uczniów określonego zasobu wiedzy i sprawności z elementami kontroli, dzięki której warunki te mogą być odpowiednio wykorzystane.
Metodyka edukacji zdrowotnej Zmiana ról nauczyciela i ucznia Nauczyciel w edukacji zdrowotnej Jest przewodnikiem (doradcą, liderem) uczniów. Nie wchodzi w rolę „eksperta” („mistrza”), który: „musi wszystko wiedzieć”; ogranicza ocenianie, komentarze, narzucanie własnego zdania; ma odwagę powiedzieć: „nie wiem, ale sprawdzę i odpowiem” lub „nie wiem, sprawdźmy razem”, czyli ma prawo do niewiedzy oraz uczenia się od uczniów i razem z nimi. Organizuje uczenie się – stawia zadania, pytania, motywuje do pracy, kontroluje czas jej trwania. Posiada i doskonali umiejętność komunikowania się z uczniami, tworzenia atmosfery bezpieczeństwa i zaufania. Umie zachować równowagę między ustalonym programem, a potrzebami uczniów. Cz. Kulisiewicz, (2005), Podstawy dydaktyki, Warszawa, WSiP. Cz. Kulisiewicz, (2005), Podstawy dydaktyki, Warszawa, WSiP.
Metodyka edukacji zdrowotnej Uczeń w edukacji zdrowotnej Nie jest postrzegany jako „biała karta” lecz uznaje się, że posiadana przez niego wiedza i doświadczenia stanowią podstawę do uczenia się. Jego potrzeby w zakresie edukacji zdrowotnej są rozpatrywane i uwzględniane. Jest zachęcany do: − samodzielności w uczeniu się, wzbogacania doświadczeń, − akceptowania własnej odpowiedzialności za uczenie się, − odnoszenia zdobywanej wiedzy i umiejętności do własnej sytuacji i potrzeb oraz dokonywania ich transferu do codziennego życia.
Metodyka edukacji zdrowotnej Niezwykle ważne jest także modelowanie przez nauczycieli pożądanych postaw i zachowań zdrowotnych. Wynika to z teorii społecznego uczenia się (A.Bandury), zgodnie z którą ludzie uczą się także przez obserwowanie zachowań innych, zwłaszcza osób znaczących.
Formy organizacyjne kształcenia
O efektach pracy dydaktycznej decydują nie tylko stosowane przez nauczyciela metody i środki, ale również różnorodne rodzaje zajęć dydaktycznych, określane jako formy organizacji kształcenia. O efektach pracy dydaktycznej decydują nie tylko stosowane przez nauczyciela metody i środki, ale również różnorodne rodzaje zajęć dydaktycznych, określane jako formy organizacji kształcenia. Proces kształcenia to planowane i celowe działanie. Organizacja procesu kształcenia musi być ujmowana elastycznie, w zależności od celów i zadań dydaktycznych, czasu jego trwania, właściwości przedmiotów nauczania. Organizacja procesu kształcenia musi być ujmowana elastycznie, w zależności od celów i zadań dydaktycznych, czasu jego trwania, właściwości przedmiotów nauczania.
Istota terminu „formy organizacyjne kształcenia” Formy organizacyjne – przesądzają o organizacyjnej stronie pracy dydaktycznej, wskazują jak organizować tę pracę stosownie do tego, kto, gdzie, kiedy i w jakim celu ma być przedmiotem kształcenia.
Kryteria doboru form organizacyjnych kształcenia Dobór form organizacyjnych zależy od wielu czynników, są to: cele i zadania kształcenia cele i zadania kształcenia właściwości przedmiotu nauczania właściwości przedmiotu nauczania wyposażenie szkoły w środki dydaktyczne wyposażenie szkoły w środki dydaktyczne liczba uczniów liczba uczniów miejsce pracy miejsce pracy czas pracy czas pracy
Podział form organizacyjnych kształcenia Kryteria podziału: Kupisiewicz wyróżnił trzy podstawowe kryteria podziału tych form: liczba uczniów uczestniczących w procesie nauczania, liczba uczniów uczestniczących w procesie nauczania, miejsce uczenia się, miejsce uczenia się, czas trwania zajęć dydaktycznych. czas trwania zajęć dydaktycznych.
Ze względu na liczbę uczniów biorących udział w procesie dydaktycznym wyróżnia się: nauczanie jednostkowe, nauczanie grupowe, nauczanie zbiorowe (frontalne).
Oddziaływanie na małą grupę Oddziaływanie na małą grupę jest to pogadanka w klasie szkolnej lub na zebraniu rodziców wykład odnosi się do kursu, szkolenia, a odczyt do zebrania, zjazdu itp. Oddziaływanie na pojedynczego człowieka następuje podczas rozmowy indywidualnej. Sytuacje takie zachodzą codziennie w kontaktach pacjent – przedstawiciel służby zdrowia ( lekarz, pielęgniarka, higienistka, itp. ). Sytuacje takie zachodzą codziennie w kontaktach pacjent – przedstawiciel służby zdrowia ( lekarz, pielęgniarka, higienistka, itp. ). Często rozmowa taka ma olbrzymią wagę i jest zapamiętywana na całe życie. Zależy to bowiem od autorytetu osoby przekazującej informacje, od sposobu podania informacji, a także od tego, w jakim stopniu była ona potrzebna zainteresowanemu. Często rozmowa taka ma olbrzymią wagę i jest zapamiętywana na całe życie. Zależy to bowiem od autorytetu osoby przekazującej informacje, od sposobu podania informacji, a także od tego, w jakim stopniu była ona potrzebna zainteresowanemu.
1.Praca masowa: pogadanki, odczyty, referaty, wieczory dyskusyjne, wystawy, pokazy, spotkania, imprezy sportowe. 2.Praca grupowa: koła zainteresowań - przedmiotowe, techniczne, artystyczne, sportowe. 3.Praca indywidualna: albumy, referaty, modele, dekoracje, pomoce naukowe.
Formy te są pożyteczna i przydatne w szerzeniu edukacji zdrowotnej. Oddziaływanie na małą grupę w wychowaniu zdrowotnym jest jednak formą najkorzystniejszą, gdyż ma najwięcej zalet: Przekazuje się wiadomości od razu większej liczbie odbiorców.Przekazuje się wiadomości od razu większej liczbie odbiorców. W systematycznym procesie wychowawczym obejmuje się przeważnie jednolitą grupę pod względem wieku i wykształcenia (np. uczniowie klas I szkoły podstawowej, wychowawcy w domu dziecka itp.).W systematycznym procesie wychowawczym obejmuje się przeważnie jednolitą grupę pod względem wieku i wykształcenia (np. uczniowie klas I szkoły podstawowej, wychowawcy w domu dziecka itp.). Umożliwia wprowadzenie elementu współzawodnictwa.Umożliwia wprowadzenie elementu współzawodnictwa. Umożliwia dyskusje, wymiany poglądów, pomaga w podejmowaniu zbiorowej decyzji o zmianie postępowania.Umożliwia dyskusje, wymiany poglądów, pomaga w podejmowaniu zbiorowej decyzji o zmianie postępowania.
Oddziaływanie na masowego odbiorcę jest nieodzowne w dużych akcjach, kiedy pożądane jest zwrócenie uwagi na określone zagadnienie. Uzyskuje się je przy pomocy środków masowego przekazu.
Ze względu na miejsce pracy formy dzieli się na: zajęcia szkolne (nauka w klasie podczas lekcji, praca w laboratorium, warsztacie szkolnym, świetlicy itp.), zajęcia pozaszkolne (praca domowa, wycieczka, zajęcia w zakładach produkcyjnych itp.).
Stosownie do czasu pracy uczniów można mówić o zajęciach: lekcyjnych, pozalekcyjnych (koła zainteresowań, zajęcia dydaktyczno – wyrównawcze, zajęcia kompensacyjno – korekcyjne).
Proces kształcenia systematycznego wymaga stosowania form różnych i urozmaiconych. Im więcej form stosuje szkolący, tym większa dawka wiedzy może być przyswojona i utrwalona przez szkolonego. Najlepsze rezultaty osiąga się poprzez oddziaływanie na zmysł wzroku, a jeszcze lepsze gdy zastosuje się żywe słowo poparte obrazem. Zapamiętuje się wtedy więcej treści i na dłużej.
Formy ekstensywne mają charakter informacyjny i szybki. Stosowane są wówczas gdy informacja jest przeznaczona dla szerokich mas odbiorców, do których powinna dotrzeć Stosowane są wówczas gdy informacja jest przeznaczona dla szerokich mas odbiorców, do których powinna dotrzeć w miarę szybko. w miarę szybko. Informacja z konieczności jest krótka, niezgłębiająca zagadnienia, ale za to łatwa do przyswojenia. Informacja z konieczności jest krótka, niezgłębiająca zagadnienia, ale za to łatwa do przyswojenia. Dociera szybko, ale na ogół brakuje jej przekonywającej motywacji. Dociera szybko, ale na ogół brakuje jej przekonywającej motywacji. Sygnalizuje jednak problem, może zaciekawić i spowodować zainteresowanie się zagadnieniem przez poszczególne osoby i grupy osób. Sygnalizuje jednak problem, może zaciekawić i spowodować zainteresowanie się zagadnieniem przez poszczególne osoby i grupy osób. Są to najczęściej informacje i hasła, a nawet krótkie pogadanki przekazywane przez środki masowego przekazu, jak radio, telewizja, prasa, a także proste plakaty, ulotki Są to najczęściej informacje i hasła, a nawet krótkie pogadanki przekazywane przez środki masowego przekazu, jak radio, telewizja, prasa, a także proste plakaty, ulotki i krótkie filmy pokazywane np. w kinach przed seansem filmowym. i krótkie filmy pokazywane np. w kinach przed seansem filmowym.
Formy intensywne są skierowane do mniejszych grup. Materiał jest przekazywany w ciągu dłuższego czasu; rozłożony na raty, a zatem zawiera wiedzę pogłębioną. Materiał jest przekazywany w ciągu dłuższego czasu; rozłożony na raty, a zatem zawiera wiedzę pogłębioną. Nakazy, zakazy i informacje są uzasadnione i umotywowane. Nakazy, zakazy i informacje są uzasadnione i umotywowane. Mają one charakter szkolenia na określony temat. Mają one charakter szkolenia na określony temat. Sposób przekazywania jest kameralny. Sposób przekazywania jest kameralny. Praca jest oczywiście intensywna i efekty lepsze, a środowisko objęte wychowaniem zdrowotnym bardzo ograniczone. Praca jest oczywiście intensywna i efekty lepsze, a środowisko objęte wychowaniem zdrowotnym bardzo ograniczone.
Aktywizujące formy nauczania – to organizacyjna strona procesu nauczania – uczenia się, prowadząca do zwiększenia efektywności tego procesu. – to organizacyjna strona procesu nauczania – uczenia się, prowadząca do zwiększenia efektywności tego procesu. Obejmuje uczniów, łączy ich w odpowiednie grupy, organizując współprace grup i jednostek między sobą, rodzaj zajęć, warunki miejsca i czas pracy. Motywując do aktywnego uczestnictwa uczniów należy brać pod uwagę, iż oni sami mogą od siebie się wiele nauczyć.
Do form stosowanych w stomatologicznej Do form stosowanych w stomatologicznej edukacji zdrowotnej należą: edukacji zdrowotnej należą: Formy kształcenia systematycznego (nauka w szkołach, kursy, szkolenia, szkoły zdrowia, szkoły matek, kursy racjonalnego żywienia, kursy pierwszej pomocy, uniwersytety dla rodziców) – należą ona do najcenniejszych form działalności edukacyjno-wychowawczej. Forma ta stwarza warunki do stosowania wielu metod i realizowania określonego programu. W prowadzeniu systematycznego kształcenia biorą udział na ogół profesjonaliści, a wiec musi być ona na wysokim poziomie zarówno pod względem tematycznym, jak i metodycznym. Kształcenie systematyczne daje okazję nie tylko do szerokiego naświetlania określonego tematu, ale także do późniejszego pogłębiania wiedzy.
Formy żywego słowa i audytywne (rozmowy indywidualne, konsultacje, rozmowy grupowe, gawędy, opowiadania, pogadanki, dyskusje, wykłady, odczyty, dyskusje, seminaria, odczyty, bajki, audycje radiowe, nagrania). Żywe słowo jest szczególnie atrakcyjne w przypadku bezpośredniego kontaktu. Stwarza się duże możliwości oddziaływania na słuchaczy poprzez sam temat, sposób jego podania, interpretację, zaangażowanie, mimikę, gest i modulowanie głosu. Żywe słowo oddziałuje też przez osobowość prowadzącego, estetykę jego wyglądu, a przede wszystkim wpływa poprzez przystosowanie wykładu czy pogadanki do poziomu słuchaczy. Źle prowadzony wykład może spowodować szybkie znużenie słuchaczy lub zniechęcenie do tematu.
Najczęściej popełniane błędy: 1) Przeładowanie treścią jednego wykładu czy pogadanki. 2) Używanie języka fachowego. 3) Niestosowne dobranie tematu.
Formy słowa drukowanego – pisanego (książki i broszury popularnonaukowe, gazetki ścienne, czasopisma i artykuły, afisze, wywieszki i informacje, ulotki tekstowe, utwory o wartościach artystycznych: wiersze, bajki, piosenki itp., konsultacje korespondencyjne, konkursy czytelnicze, wystawy książek i czasopism o tematyce zdrowotnej, katalogi tekstowe i ilustrowane) – wszystko, co chcielibyśmy przekazać w pracy edukacyjno-zdrowotnej i wychowawczej można podać na piśmie, gdyż żywe słowo jest ulotne. Po wysłuchaniu pogadanki stosunkowo niewielka część wiadomości zostaje zapamiętana. Dlatego wskazane jest, aby po spotkaniu z wychowankami lub pacjentami można było zapoznać ich z materiałami drukowanymi, które umożliwią utrwalenie i uzupełnienie przekazanych wiadomości. Do tekstu utrwalonego w postaci książki, broszury czy ulotki można wracać wielokrotnie i czytać go wtedy, gdy jest potrzebny. Słowo drukowane uzupełnia informacje osób, które wpływają na podopiecznych jeszcze w gabinecie lub już poza nim.
Formy wizualne i audiowizualne – przemawiają do odbiorcy poprzez wzrok, a także wzrok i słuch jednocześnie. Im bardziej atrakcyjne będzie to, co zobaczymy, tym bardziej będzie przyciągać uwagę, - wizualne : plakaty, wywieszki ilustrowane, tablice instruktażowe, wystawy i wystawki, drobne opracowania graficzne ( zakładki, pocztówki, maskotki, torby reklamówki itp.), - audiowizualne : filmy dla dzieci i młodzieży, filmy szkoleniowe dla działaczy oświatowo-zdrowotnych, audycje telewizyjne, programy komputerowe itp.
Formy artystyczno-naukowe, formy inscenizacji (teatr aktora, teatr lalek, imprezy estradowe, zgaduj zgadula, gry ruchowe, teatr cieni, zabawy sprawnościowo-ruchowe, rebusy, krzyżówki itp.) – formy te należą do bardziej złożonych i pracochłonnych w przygotowaniu. Najlepiej jest realizować je w środowisku dziecięcym. Już samo przygotowanie widowiska czy inscenizacji jest pracą na rzecz edukacji zdrowotnej, w czasie której wzrasta zainteresowanie coraz to nowych osób. Jest to doskonały przykład nauki poprzez zabawę.
Formy żywego słowa i audytywne ( rozmowy indywidualne, konsultacje, rozmowy grupowe, gawędy, opowiadania, pogadanki, dyskusje, wykłady, odczyty, dyskusje, seminaria, odczyty, bajki, audycje radiowe, nagrania). Żywe słowo jest szczególnie atrakcyjne w przypadku bezpośredniego kontaktu. Stwarza się duże możliwości oddziaływania na słuchaczy poprzez sam temat, sposób jego podania, interpretację, zaangażowanie, mimikę, gest i modulowanie głosu. Żywe słowo oddziałuje też przez osobowość prowadzącego, estetykę jego wyglądu, a przede wszystkim wpływa poprzez przystosowanie wykładu czy pogadanki do poziomu słuchaczy. Źle prowadzony wykład może spowodować szybkie znużenie słuchaczy lub zniechęcenie do tematu.
Formy artystyczno-naukowe, formy inscenizacji ( teatr aktora, teatr lalek, imprezy estradowe, zgaduj zgadula, gry ruchowe, teatr cieni, zabawy sprawnościowo- ruchowe, rebusy, krzyżówki itp.) – formy te należą do bardziej złożonych i pracochłonnych w przygotowaniu. Najlepiej jest realizować je w środowisku dziecięcym. Już samo przygotowanie widowiska czy inscenizacji jest pracą na rzecz edukacji zdrowotnej, w czasie której wzrasta zainteresowanie coraz to nowych osób. Jest to doskonały przykład nauki poprzez zabawę.
Formy wizualne i audiowizualne przemawiają do odbiorcy poprzez wzrok, a także wzrok i słuch jednocześnie. Im bardziej atrakcyjne będzie to, co zobaczymy, tym bardziej będzie przyciągać uwagę. - wizualne : plakaty, wywieszki ilustrowane, tablice instruktażowe, wystawy i wystawki, drobne opracowania graficzne ( zakładki, pocztówki, maskotki, torby reklamówki itp.) - audiowizualne : filmy dla dzieci i młodzieży, filmy szkoleniowe dla działaczy oświatowo-zdrowotnych, audycje telewizyjne, programy komputerowe itp.
Formy słowa drukowanego – pisanego ( książki i broszury popularnonaukowe, gazetki ścienne, czasopisma i artykuły, afisze, wywieszki i informacje, ulotki tekstowe, utwory o wartościach artystycznych: wiersze, bajki, piosenki itp., konsultacje korespondencyjne, konkursy czytelnicze, wystawy książek i czasopism o tematyce zdrowotnej, katalogi tekstowe i ilustrowane) – wszystko, co chcielibyśmy przekazać w pracy edukacyjno-zdrowotnej i wychowawczej można podać na piśmie, gdyż żywe słowo jest ulotne. Po wysłuchaniu pogadanki stosunkowo niewielka część wiadomości zostaje zapamiętana. Dlatego wskazane jest, aby po spotkaniu z wychowankami lub pacjentami można było zapoznać ich z materiałami drukowanymi, które umożliwią utrwalenie i uzupełnienie przekazanych wiadomości. Do tekstu utrwalonego w postaci książki, broszury czy ulotki można wracać wielokrotnie i czytać go wtedy, gdy jest potrzebny. Słowo drukowane uzupełnia informacje osób, które wpływają na podopiecznych jeszcze w gabinecie lub już poza nim.
Współzawodnictwo (konkursy, olimpiady, giełdy pomysłów, kąciki higieny) - współzawodnictwo jest na ogół związane z formami dużymi wymagającymi zaangażowania większej liczby osób. Trwa ono dłużej, zwłaszcza jeśli jest to konkurs lub olimpiada. Pobudza do szukania materiałów, przez co uczestnicy rozszerzają swoją wiedzę na pożądany temat. Poprzez poszukiwania i chęć osiągnięcia jak najlepszych wyników uczestnicy konkursów wciągają do pomocy szeroki krąg znajomych, a także organizacje, do których należą. Tym samym zasięg oddziaływania edukacyjno-zdrowotnego powiększa się.
Formy bezpośredniego kontaktu z obiektywną rzeczywistością (wycieczki do przychodni, gabinetu itp., pokazy, demonstracje, degustacje, próby itp., ćwiczenia praktyczne) – stwarzają one możliwość przedstawienia wychowankom wzorców i przykładów od strony praktycznego ich stosowania. Stwarza się określoną sytuację, którą uznają albo za wzór do naśladowania, albo za błędny przykład wymagający poprawienia. Jest to więc również sposób uczenia się na błędach, które się dostrzega. Dlatego formy bezpośredniego kontaktu z rzeczywistością należy raczej stosować już po zdobyciu przez wychowanków pewnego zasobu wiedzy teoretycznej.
Środki dydaktyczne
Środki – pomoce dydaktyczne Pomocami dydaktycznymi nazywamy wszystkie materiały i przedmioty, z których w czasie pracy dydaktycznej korzysta działacz edukacyjno-zdrowotny w celu pogłębienia i poszerzenia własnych wiadomości, a także te materiały, które demonstruje swoim słuchaczom.
Wg Cz.Kupisiewicza – środki dydaktyczne spełniają następujące funkcje : poznawczą – która oznacza, że służą bezpośredniemu poznaniu przez uczniów określonych fragmentów rzeczywistości, kształcącą - która oznacza, że są narzędziami rozwijania zdolności poznawczych oraz uczuć i woli uczniów, dydaktyczną, – która oznacza, że stanowią istotne źródło zdobywania przez uczniów wiadomości i umiejętności, ułatwiają utrwalenie przerobionego materiału, weryfikację hipotez, sprawdzenie stopnia opanowania wiedzy itp.
Podział środków dydaktycznych: 1)Środki naturalne takie jak okazy z otoczenia przyrodniczego, kulturowego, społecznego, które bezpośrednio przedstawiają rzeczywistość. 2)Środki techniczne, które pokazują rzeczywistość w sposób pośredni: a)wzrokowe: tablica szkolna, przeźrocza, film, rysunki, fotografie, ilustracje z czasopism, folderów itp., b)słuchowe: nagrania, audycje radiowe, c)wzrokowo słuchowe: programy telewizyjne, multimedialne, programy komputerowe, d)automatyzujące: maszyny dydaktyczne, komputery, fantomy i modele (np. do wykonywania iniekcji, resuscytacji).
Funkcje środków dydaktycznych a)funkcja motywacyjna- (I ogniwo) polega na wywołaniu pozytywnego nastawienia do uczenia się poprzez budzenie zaciekawienia i zainteresowania dla przedmiotu poznania. Środki dydaktyczne, szczególnie audiowizualne oddziaływają na strefę emocjonalna, wyzwalają i wzmacniają motywy ucznia się. b)funkcja poznawcza- (II ogniwo) polega na tym,że dzięki środkom uczący się poznaje bezpośrednio określoną rzeczywistość. b)funkcja poznawcza- (II ogniwo) polega na tym,że dzięki środkom uczący się poznaje bezpośrednio określoną rzeczywistość. c)funkcja kształcąca- (VI ogniwo) sprowadza się do rozwijania zdolności poznawczych (wyobrażani, myślenia, pamięci) oraz kształtowania odp. umiejętności i sprawności.
a)funkcja dydaktyczna- (V ogniwo) środki dydaktyczne są jedynym źródłem wiadomości dla uczniów, ułatwiają ich zrozumienie, utrwalenie i sprawdzenie stopnia opanowania, środki dydaktyczne służą ilustracji wybranego zagadnienia,pomagają uczniowi w tworzeniu uogólnień. b)funkcja wychowawcza- polega na pobudzeniu strefy emocjonalnej, na wywołaniu przeżyć i kształtowaniu postaw uczniów. Uczymy się przez przezywanie teatr, multimedia, muzyka, wycieczka itp. Są to środki i metody.
Środki dydaktyczne stosowane najczęściej w edukacji zdrowotnej: wydawnictwa metodyczne i podręczniki, do których zalicza się: wydawnictwa metodyczne i podręczniki, do których zalicza się: podręczniki z pedagogiki, socjologii i psychologii,podręczniki z pedagogiki, socjologii i psychologii, podręczniki ogólne z metodyki edukacji zdrowotnej,podręczniki ogólne z metodyki edukacji zdrowotnej, inne podręczniki i publikacje,inne podręczniki i publikacje, popularne książki i czasopisma o zdrowiu, popularne książki i czasopisma o zdrowiu, środki wizualne i audiowizualne, środki wizualne i audiowizualne, aparatura i urządzenia – w pracy edukacyjno-zdrowotnej niezbędne jest korzystanie ze środków technicznych, np. projektor filmowy, rzutnik, magnetowid, magnetofon, aparatura i urządzenia – w pracy edukacyjno-zdrowotnej niezbędne jest korzystanie ze środków technicznych, np. projektor filmowy, rzutnik, magnetowid, magnetofon, fantomy i modele, fantomy i modele, Inne. Inne.
Pomoce wizualne stanowią najliczniejszą i najbardziej zróżnicowaną grupę pomocy dydaktycznych. Pokazywanie tego, o czym się mówi zwielokrotnia spostrzeganie i przyswajanie wiadomości. Pokazywanie możliwe jest za pomocą różnych technik, począwszy od rysunku wykonanego na tablicy kredą czy flamastrem, poprze ilustracje, plakaty, wywieszki, składanki i inne materiały edukacyjno-zdrowotne, aż do filmów. Do pomocy wizualnych zaliczamy: pomoce przestrzenne – do okazu w środowisku naturalnym należy gabinet stomatologiczny z całym wyposażeniempomoce przestrzenne – do okazu w środowisku naturalnym należy gabinet stomatologiczny z całym wyposażeniem fantomyfantomy ilustracje, prezentacje.ilustracje, prezentacje. Do środków audiowizualnych zalicza się: audycje telewizyjne, filmy dźwiękowe, pogadanki odtwarzane z taśm magnetofonowych, slajdy.
DZIĘKUJE ZA UWAGĘ