UMIEJĘTNOŚĆ UCZENIA SIĘ KLUCZOWĄ KOMPETENCJĄ UCZNIA ANTONIEWO 05.01.2012r.

KOMPETENCJA To wiedza teoretyczna i umiejętność praktyczna, wyróżniająca daną osobę łatwością sprawnej, skutecznej, odpowiadającej oczekiwaniom jakościowym, realizacji danych zadań. Działania osoby kompetentnej, w danej dziedzinie, winny spełniać obowiązujące w danej społeczności/organizacji kryteria.

UMIEJETNOŚCI PONADPRZEDMIOTOWE 1) czytanie – umiejętność rozumienia, wykorzystywania i refleksyjnego przetwarzania tekstów, w tym tekstów kultury, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) myślenie matematyczne – umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) myślenie naukowe – umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody i społeczeństwa;

UMIEJETNOŚCI PONADPRZEDMIOTOWE 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych, zarówno w mowie, jak i w piśmie; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej.

Czym jest uczenie się ? Uczenie się to proces zdobywania wiadomości, umiejętności i nawyków (sprawności), prowadzący do stałych zmian w zachowaniu uczącego się.

Preferencje w wykorzystaniu półkul mózgowych lewą półkulą żyją naukowcy, prawą artyści. lewa myśli, prawa się śmieje. O osobach, które rozwinęły zdolność posługiwania się obiema półkulami mózgu, mówimy, że używają mózgu w sposób zintegrowany. Zintegrowana praca obu półkul ułatwia uczenie się, bo zwiększają się możliwości przetwarzania informacji

Styl uczenia się To sposób przyswajania informacji z otaczającego nas świata oraz przekazywania ich z narządów zmysłów do mózgu Jeśli chcesz szybko i efektywnie się czegoś nauczyć, materiał musi być podany najlepszą z możliwych dróg, odpowiadającą twojemu stylowi uczenia się. Korzystaj ze stylu uczenia się, jaki preferujesz.

Style uczenia się: wzrokowy – wzrokowcy uczą się, patrząc, słuchowy – słuchowcy uczą się, słuchając, słysząc samych siebie w rozmowie i dyskutując z innymi, dotykowy (czuciowy) – dotykowcy uczą się, dotykając, doznając wrażeń na powierzchni skóry, łącząc to, czego się uczą ze zmysłem dotyku i emocjami, kinestetyczny (ruchowy) – kinestetycy uczą się, poruszając dużymi mięśniami w przestrzeni, angażując się w naukę poprzez odgrywanie ról, eksperymenty, uczestnicząc w różnych czynnościach.

SKUTECZNE STRATEGIE UCZENIA SIĘ Wzrokowcy z dominującą lewą półkulą: informacje wzrokowe w formie języka: liter, słów i liczb, przedstawione jasno i systematycznie, materiał drukowany: książki, gazety, podręczniki, instrukcje, przeźrocza z napisami, tablice, wykresy, plakaty, mogą pracować zarówno przy muzyce jak i w ciszy, ponieważ nie skupiają uwagi na bodźcach słuchowych, muszą mieć wokół siebie porządek, mają plan i pracują według niego, żeby wiedzieć jak coś zrobić, muszą o tym najpierw przeczytać, muszą mieć kontakt wzrokowy z nauczycielem

SKUTECZNE STRATEGIE UCZENIA SIĘ Wzrokowcy z dominującą prawą półkulą: pomoce w formie graficznej, ilustracje i schematy, diagramy i wykresy umożliwiające spojrzenie na całość zagadnienia od razu, środowisko kolorowe, atrakcyjne wizualnie, inspirujące, wygodne miejsce do siedzenia, kontakt wzrokowy z nauczycielem, przy czytaniu dobrze jest wyobrażać sobie treść w formie barwnego filmu w głowie, ważne informacje zaznaczają kolorem, może słuchać muzyki przy uczeniu się (choć generalnie nie powinny to być piosenki, lecz muzyka instrumentalna)

SKUTECZNE STRATEGIE UCZENIA SIĘ Słuchowcy z dominującą lewą półkulą: mogą słuchać innych i dyskutować o swoich własnych koncepcjach, tylko jeden bodziec słuchowy w jednym czasie, żadnej muzyki w tle podczas nauki i czytania – absolutna cisza (chociaż bardzo lubią muzykę), uporządkowane otoczenie z segregatorami i harmonogramami, pomaga im odczytywanie na głos tekstu do nauczenia się albo jego głośne powtarzanie lub odsłuchiwanie nagrania wykładu z kasety, mogą uczyć się z drugą osobą, omawiając zagadnienia

SKUTECZNE STRATEGIE UCZENIA SIĘ Słuchowcy z dominującą prawą półkulą: mogą słuchać muzyki przy wykonywaniu zadań, które nie wymagają abstrakcyjnego myślenia w formie słów, żadnej muzyki w tle podczas czytania i nauki, muszą dobrze słyszeć nauczyciela, potrzebują podsumowania wykładu w formie krótkich zdań z najważniejszymi treściami, powinni wyobrażać sobie to, co słyszą jako film z efektami dźwiękowymi, potrzebują opowiedzieć komuś to, czego się nauczyli

SKUTECZNE STRATEGIE UCZENIA SIĘ Dotykowcy z dominującą prawą półkulą: uczą się, wykonując szkice, rysunki, potrzebują przyjaznej atmosfery w miejscu, gdzie mają się uczyć, negatywne emocje obniżają ich zdolność uczenia się, mogą uczyć się przy muzyce, podczas czytania powinni robić notatki kolorowymi pisakami lub ważne pojęcia zapisywać artystyczną, ozdobną czcionką, mapy umysłowe z wieloma ilustracjami ułatwiają zapamiętanie materiału.

SKUTECZNE STRATEGIE UCZENIA SIĘ Dotykowcy z dominującą lewą półkulą: samo pisanie pomaga im zapamiętać i uporządkować materiał, lepiej myślą i słuchają, gdy bazgrzą, rysują lub trzymają coś w dłoni, dobrze, gdy za oknem mają widok na drzewa, góry, jezioro, lubią uczyć się, siedząc w wygodnym fotelu czy leżąc na kanapie, muzyka, którą lubią, pomaga im w koncentracji.

SKUTECZNE STRATEGIE UCZENIA SIĘ Kinestetycy z dominującą lewą półkulą: najlepiej uczą się w ruchu – chodząc po pokoju czy pedałując na rowerze treningowym, lubią pisać na dużych tablicach lub planszach w pozycji stojącej, potrafią uczyć się w ciszy i przy muzyce, gestykulacja i odgrywanie czytanych treści pomaga je lepiej zapamiętać

SKUTECZNE STRATEGIE UCZENIA SIĘ Kinestetycy z dominującą prawą półkulą: lepiej uczą się, grając w gry edukacyjne i ruchowe mogą pracować przy muzyce lub w ciszy, gdy się uczą otoczenie musi pozostać nieruchome, bo ruchy innych osób mocno rozpraszają, przed rozpoczęciem nauki powinni przejrzeć cały rozdział, oglądając ilustracje i wykresy

Wzrokowcy powinni: używać kolorowych pisaków i długopisów podkreślać, rysować, tworzyć schematy i tabele układać krzyżówki z najważniejszych słów do zapamiętania kluczowe słowa, wzory, daty, wnioski zapisywać na małych karteczkach i umieszczać na wysokości oczu stosować wizualne pomoce naukowe - slajdy, kasety wideo pracować w ciszy

Słuchowcy powinni: głośno powtarzać najważniejsze do zapamiętania jeżeli to możliwe śpiewać, rymować, deklamować, wykorzystując rytm i rym ułożyć krótki wiersz lub piosenkę złożoną z najważniejszych słów do zapamiętania wykorzystać dialogi, rozmowy, dyskusję w grupie, najważniejsze informacje nagrywać na kasetę audio a potem odtwarzać.

Kinestetycy (ruchowcy) powinni: uczyć się wykorzystując dynamikę całego ciała demonstrować pojęcia za pomocą ruchów i gestów (kalambury) powtarzając materiał chodzić po pokoju konstruować modele przestrzenne, wycinać, lepić z plasteliny.

UCZENIE SIĘ A NAUCZANIE Uczenie się (uczeń) – to stosowanie metod aktywnych, które prowadzą do trwałych zmian w myśleniu i działaniu, do zdobywania nowych doświadczeń; Nauczanie, kształcenie (nauczyciel) – to stosowaniem metod aktywizujących, które polegają na wzajemnym oddziaływaniu nauczyciela i ucznia w celu spowodowania zmian u ucznia.

SPOSOBY UCZENIA SIĘ  1. Uczenie pamięciowe – jego celem jest zapamiętanie układów wiadomości lub czynności tak, by można je było powtarzać w sposób bezbłędny. Podstawą tego sposobu są powtórzenia, do których odnoszą się trzy prawa:  postawa czynna powoduje lepsze efekty niż postawa bierna zapamiętanie początku i końca materiału wymaga mniej powtórzeń niż zapamiętanie środka czas potrzebny do wyuczenia się określonego materiału jest wprost proporcjonalny do kwadratu długości szeregu

SPOSOBY UCZENIA SIĘ 2. Uczenie się przez rozwiązywanie problemów następuje gdy uczeń spotyka się z sytuacją nową, trudną, gdy zadanie nie może być rozwiązane przy pomocy posiadanej wiedzy. uczeń informacje musi sam wytworzyć.

SPOSOBY UCZENIA SIĘ 3. Uczenie się przez próby i błędy człowiek znajduje się w jakiejś nowej sytuacji, rozpatruje nowy układ zależności, po to by lepiej przystosować się do życia. Jest to nieekonomiczny sposób uczenia się, stosowany tam gdzie zawodzą inne. Podstawowe prawo odnoszące się do tej formy uczenia się to prawo efektu Thorndike’a, / wśród wielu wykonywanych czynności, najsilniej utrwalają się te po których następuje efekt w postaci nagrody/

SPOSOBY UCZENIA SIĘ 4. Uczenie się przez wgląd (zrozumienie) - odkrywanie organizacji materiału, nadawanie mu jakiejś struktury. Chodzi o wniknięcie w istotę rzeczy, zobaczenie powiązań między elementami, wniknięcie w terminy wchodzące w zakres działania

SPOSOBY UCZENIA SIĘ 5. Uczenie się sensoryczne – polega na wytwarzaniu odruchów warunkowych. 6. Uczenie się przez naśladownictwo - wyróżnione poprzez Bandurę jako podstawowy sposób uczenia się dzieci (powielanie zachowań rodziców).  7. Uczenie się uboczne (mimowolne) – następuje przy wykonywania jakichś czynności

Wykorzystanie metod aktywizujących Metody te powodują dominację uczenia się nad nauczaniem zaangażowanie osób uczących się w proces dydaktyczny wiedza i umiejętności zdobyte samodzielnie są trwalsze nauczyciel w roli badacza i twórcy Istotą metod aktywnych jest przewaga uczenia się nad nauczaniem.

Dlaczego metody aktywne? Stosowanie metod aktywnych: rozbudza zainteresowania, każdemu uczniowi daje możliwość uczestniczenia w procesie dydaktycznym, ułatwia przyswajanie wiedzy, wspomaga w dążeniu do sukcesu.

Jak stosować metody aktywne ? Wybór metody nauczania zależy od : celów lekcji, wieku ucznia, poziomu jego wiedzy bazy dydaktycznej szkoły.

Stosowanie metod aktywnych w praktyce szkolnej prowadzi do:       zwiększenia skuteczności nauczania i uczenia się, możliwości motywowania uczniów do działania, możliwości rozwijania twórczego myślenia, kreatywności ucznia , integracji wiedzy różnych przedmiotów, umiejętności współpracy i komunikacji w grupie, umiejętności organizowania pracy własnej i innych.

Rodzaje metod Dyskusja dydaktyczna - to wymiana zdań, myśli, poglądów uczestników grupy na dany temat. Jest sztuką wyrażania swego, popartego argumentacją stanowiska; jest próbą wypracowania stanowiska wspólnego z zachowaniem szacunku dla przekonań innych.

Rodzaje metod Drama jest metodą aktywizującą uczniów w procesie nauczania, ujmuje treści kształcenia w powiązaniu z przeżyciem i doświadczeniem. Nie jest inscenizacją, w której role zostały wcześniej wyznaczone. Jest to działanie w sytuacji fikcyjnej, której podstawą jest określone miejsce, czas, przestrzeń oraz konflikt. Drama rozwija wyobraźnię i inteligencję oraz pozwala dzielić się swoimi emocjami, wrażeniami i myślami.

Metody aktywnego opisu Polegają na pełnym zaangażowaniu ucznia w działania rozwijające twórcze myślenie np.: Opis wyjaśniający – za pomocą rysunku, schematu, wykresu, tabeli statystycznej uczniowie przy pomocy nauczyciela określają cechy zjawiska, proces powstawania, wyjaśniają istotę, mechanizm procesu – wykonując zaproponowane przez nauczyciela czynności.

Metody aktywnego opisu Opis klasyfikujący – podczas interpretacji map, obrazów, danych statystycznych lub innych form kartograficznego przedstawiania zjawisk geograficznych uczniowie tworzą tabelę lub plakat porządkujące zdobyte informacje. Technika linii czasu – jest to technika wizualnego przedstawiania problemu. Zjawiska i procesy ukazuje w wymiarze linearnym, pokazuje ich następstwo w czasie. Jest skuteczna przy rozwiązywaniu problemów i ich przedstawianiu w sposób chronologiczny

Metody aktywnego opisu Opis uzasadniający – uczniowie wraz z nauczycielem wyjaśniają zjawiska, proces, posługując się modelem, obrazem, rysunkiem, danymi statystycznymi, podając przy tym szereg logicznie układających się argumentów. Przykład: "Zależność pięter roślinnych i glebowych w wysokich górach."

Mapy mentalne Mapy mentalne – zwane mapami myślowymi, mapami pamięci, obrazami mentalnymi. Jest to metoda wizualnego opracowania problemu z wykorzystaniem rysunków, obrazów, symboli, zwrotów, haseł. Pomaga w uporządkowaniu zagadnień, rozumienia związków i zależności Metoda może być zastosowana przy wprowadzeniu nowego tematu i stopniowo uzupełniania w miarę zgłębiania zagadnienia.

Drzewo decyzyjne Jest to graficzny zapis analizy procesu podejmowania decyzji, ukazuje związki między różnymi możliwościami rozwiązań rozważanego problemu , a ich konsekwencjami Służy rozwijaniu umiejętności dokonywania i podejmowania decyzji, z pełną świadomością skutków, które ta decyzja może przynieść. Graficzna forma drzewa decyzyjnego zawiera podstawowe elementy procesu podejmowania decyzji: zdefiniowanie problemu, znalezienie różnych możliwości rozwiązań, określenie pozytywnych i negatywnych skutków każdej możliwości podjęcie decyzji

Metoda przypadku  To interpretacja określonych zdarzeń, rzeczywistych bądź opracowanych na użytek określonego problemu. Uczy, że nigdy nie ma jednego dobrego rozwiązania. Pochopnie wydane sądy mogą okazać się nieprawdziwe, krzywdzące i kompromitujące. Metodę można wykorzystywać do analizy kreatywnej. Stawiane pytanie brzmi: jakie jest najlepsze z możliwych rozwiązanie tej sytuacji?

Rankingi – hierarchizacja priorytetów Ranking diamentowy, trójkątny, słupkowy – jest to technika służąca do hierarchizacji priorytetów. Pracując w grupie uczniowie są zmuszeni do współpracy, negocjacji, przedyskutowania zagadnienia. Argumenty najważniejsze należy umieścić w górnej części piramidy.

Gry dydaktyczne To metody, które łączą w sobie elementy kształcenia z zabawą. Gra symulacyjna – wykazuje wyraźny związek z rzeczywistością, podejmuje próbę odtworzenia tej rzeczywistości, prowadzącą do ustalenia modelu symulacyjnego o charakterze słownym, matematycznym, przedmiotowym lub technicznym Gra decyzyjna – wykorzystuje się ją do nabywania lub doskonalenia umiejętności podejmowania decyzji w stosunkowo krótkim czasie i w warunkach konkurencji.

KILKA RAD DLA UCZNIA Twój tydzień powinien być rozsądnie zaplanowany, zgodnie z planem lekcji i zajęć pozalekcyjnych. Przed przystąpieniem do nauki musisz nastawić się do niej pozytywnie; dużo łatwiej, przyjemniej i szybciej będziesz się uczyć.

KILKA RAD DLA UCZNIA W ciągu nauki rób krótkie przerwy, a naukę łatwiejszych i trudniejszych przedmiotów "przeplataj". Może warto zacząć od przedmiotu mniej przez ciebie lubianego. Cóż to za ulga, jeśli będziesz miał go już za sobą.

KILKA RAD DLA UCZNIA Pamiętaj o wypoczynku i regeneracji organizmu, duży wysiłek fizyczny odstresowuje, podobnie jak kontakt z przyrodą, pływanie, taniec i odpowiednia muzyka. Pamiętaj o odpowiedniej ilości snu przed północą! Nie musisz wszystkiego umieć na piątkę, zdecydowanie jednak nie powinniście mieć czegoś, co nazywane jest oceną dopuszczającą.

KILKA RAD DLA UCZNIA Unikaj zaległości w nauce; są powodem wielu niepotrzebnych napięć i stresów. Wynikające z zaległości braki dają o sobie znać w najmniej odpowiednich momentach

Powiedz a zapomnę pokaż a zapamiętam pozwól przeżyć a zrozumiem