KONCEPCJE STABILIZACJI I NOWE PARADYGMATY ROZWOJU Wykład 9

Konsensus Waszyngtoński  MFW i Bank światowy przyjęły projekt reform  J. Williamson 1989 r. przygotował szereg zaleceń: 1. zachowanie dyscypliny fiskalnej poprzez zmniejszanie deficytu budżetowego oraz utrzymanie go na niskim poziomie 2. Zmiana struktury wydatków publicznych 3. Reforma systemu podatkowego 4. Reforma systemu kursów walutowego 5. Liberalizacja stóp procentowych 6. Liberalizacja handlu zagranicznego 7. Liberalizacja przepływów kapitałowych 8. Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych 9. Ochrona praw własności 10. Deregulacja

Rozszerzenie Konsensusu Waszyngtońskiego 1) wzmocnienie systemu finansowego oraz wprowadzenie silnego nadzoru finansowego 2) Utworzenie systemu zabezpieczeń społecznych 3) Liberalizacja rynku pracy 4) Wzmocnienie instytucjonalnych ram funkcjonowania gospodarki 5) Troska o prawidłową alokacje dochodów budżetowych

Wnioski z Konsensusu  Praktyka lat 90 XX wieku potwierdziła skuteczność w Korei Południowej i Tajlandii oraz fiasko w Meksyku, Argentynie i Brazylii  W krajach Ameryki Południowej przyczyną był brak konsekwencji w realizacji reform Inne przyczyny niepowodzeń to:  Tempo wprowadzanych reform  Upolitycznienie prywatyzacji  Brak systemu ochrony praw własności  Uleganie korporacyjnym grupom nacisku  Nieudane procesy własnościowe, reprywatyzacyjne

Cele konsensusu  Realizacja reform dla sprawnego mechanizmu funkcjonowania gospodarki  Uelastycznienie rynków  Stworzenie warunków instytucjonalnych

Krytyka działalności MFW w krajach rozwijających się  Dewaluacja waluty powoduje wzrost cen dóbr importowanych co pogarsza sytuacje najbiedniejszych  Polityka wysokiej stopy procentowej ma na celu wzrost krajowych oszczędności, ale ogranicza akcje kredytowa i pobudza recesje  Dyscyplina budżetowa oznacza ciecie wydatków - pogorszenie sytuacji najuboższych  Restrykcyjna polityk gospodarcza ogranicza inwestycje w rozwój  Ograniczona skuteczność w powstrzymywaniu inflacji jest powodowana niskim poziomem rozwoju państw  Utrzymywanie w KSR niekorzystnej struktury handlu  Stosowanie jednolitych instrumentów abstrahując od różnorodności państw KSR

Koncepcja konsensusu postwaszyngtonskiego  Rozszerzenie postrzegania rozwoju o kwestie związane z kapitałem ludzkim, problem ubóstwa  Handel międzynarodowy i przepływy kapitałowe powinny rozwijać się tak aby zaspokajać potrzeby i prowadzić do wzrostu gospodarczego KSR.  Wzrost znaczenia dostępu do opieki medycznej  Podjęcie działań antykorupcyjnych, uelastycznieniu rynków, wprowadzeniu standardów dla rynku finansowego 

Rola pozostałych organizacji  WTO - runda w Doha - zapewnianie KSR lepszych warunków dostępu do rynków KWR KSR domagaj się zniesienia wsparcia do produkcji rolnej KWR  FAO, UNICEF, UNCTAD, WHO, ILO

Rozwój długookresowy  Rozwój współcześnie dotyczy nie tylko nowych zmiennych rozwojowych ale także nowych możliwości wykorzystania.  Jest to efekt zmian technologicznych, instytucjonalnych

Współczesna ekonomia a nowe kategorie kapitału  Kapitał intelektualny  Kapitał społeczny  Kapitał ludzki

Kapitał intelektualny  Założenie gospodarki opartej na wiedzy GOW  Wiedza jako czynnik produkcji  Niezbędny do tworzenia nowej jakości w sektorze B+R

Kapitał intelektualny  Kapitał intelektualny to niematerialne zasoby i przepływy dostępnej wiedzy do organizacji  Kapitał intelektualny obejmuje: a) kapitał ludzki, b) kapitał społeczny, c) kapitał organizacyjny

Koncepcja gospodarki opartej na wiedzy  W ekonomii klasycznej tworzenie wartości dodanej opierało się na klasycznych czynnikach: ziemia, kapitał i praca  Nowy paradygmat rozwoju podkreśla role informacji  Informacja nie równa się wiedza  Waga współcześnie wiedzy wynika z: globalizacji, konkurencyjności i innowacji

Teoria rozwoju gospodarczego J. Schumpetera  Austriacki ekonomista przełomu wieków  autor teorii innowacji, gdzie innowacje rozumiane są jako nowe metody produkcji, organizacji i zarzadzania. Innowatorami są przedsiębiorstwa.  Nowe rozwiązania wpływają na obniżenie kosztu lub podwyższenie ceny i osiągnięcie przewagi konkurencyjnej

Koncepcja wzrostu niezrównoważonego A.O. Hirschman  Wzrost gospodarczy następował w wyniku reakcji gospodarki na bodźce w postaci braku i ograniczeń.  Polityka państw powinna zatem prowadzić do naprzemiennej realizacji inwestycji produkcyjnych i inwestycji infrastrukturalnych.

Teoria biegunów wzrostu F. Perroux  Rozwój nie następuje wszędzie w tym samym czasie  Koncentruje się w tzw. biegunach i rozprzestrzenia  Warunkiem powstania biegunów jest pojawienie się kluczowej gałęzi, dającej impuls  Pojawia się efekt dominacji

Koncepcja rozwoju zrównoważonego  Lata 60 i 70 XX wieku presja ekologiczna  Raport U Thanta 1968 r.  Raport Klubu rzymskiego  1972 konferencja ONZ w Sztokholmie – rozwój zrównoważony  Rozwój zakłada maksymalizacje korzyści ekonomicznych zapewniając możliwości odtwarzania zasobów naturalnych

Koncepcja rozwoju zrównoważonego  Zrównoważenie  Samopodtrzymywanie – bodźce i rezerwy  Trwałość - żaden z czynników nie powinien ulec osłabieniu

Bibliografia:  Z. Kozak Ekonomia zacofania i rozwoju, SGH Warszawa 2001  Ekonomia rozwoju red. B. Fiedor, K. Kociszewski, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2010  R. Bartkowiak Ekonomia Rozwoju, PWE Warszawa