1 Jan Matejko działalność patriotyczna i polityczna, wraz z cyklem najwybitniejszych prac malarskich. referuje: Anna Pinter

2 Zasłużony Polak, wielki artysta, wybitny pedagog i obrońca zabytków Krakowa. Jego malarstwa nie sposób rozpatrywać w kategoriach czysto artystycznych, w oderwaniu od funkcji, jaką pełniło i pełni nadal w społecznym odbiorze. Stworzona przez niego synteza dziejów narodowych na zawsze wpisała się w kanon wiedzy historycznej i patriotycznego wychowania kolejnych pokoleń Polaków.

3 Jan Matejko był twórca narodowej szkoły malarstwa historycznego, które miało spełnić szczególną rolę w państwie pozbawionym suwerenności politycznej w wyniku traktatów rozbiorowych z lat Ukazując dawną wielkość Rzeczypospolitej i chwałę jej oręża, Matejko pragnął kształtować serca i umysły Polaków, wskrzesić wiarę w odrodzenie Ojczyzny. Jako pierwszy nadał tak wysoką rangę malarstwu historycznemu, zafascynował nim szerokie rzesze społeczeństwa, zamanifestował na arenie międzynarodowej.

4 Unia Lubelska Olej na płótnie. 298 x 512 cm. Muzeum Narodowe w Warszawie. Depozyt w Muzeum Okręgowym w Lublinie.

5 Unia Lubelska Powiększone fragmenty obrazu:

6 Biskup Walerian Protasewicz Suszkowski i Jan Łaski

7 Jan Firlej, arcybiskup Hozjusz i Łukasz Górka

8 Król Zygmunt August z krucyfiksem, w tle tkanina z godłem państwa

9 Ewangeliarz, na nim ręce prymasa Jakuba Uchańskiego i kasztelana Marcina Zborowskiego.

10 Hetman Mikołaj Radziwiłł Rudy i hetman Mikołaj Mielnicki, z lewej kasztelan Marcin Zborowski. Obnażony miecz w ręku Radziwiłła jest znakiem oporu przed zjednoczeniem.

11 Od lewej: (?) Tęczyńska, Beata Kościelecka, Anna Jagiellonka, nieznana główka, Zofia Szydłowiecka, (?) Herburtówna. Poniżej Andrzej Frycz Modrzewski i chłop pańszczyźniany.

12 Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem 1872, olej na płótnie, 221 x 315 cm. Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

13 Zawieszenie dzwonu Zygmunta na wieży katedry w roku 1521 w Krakowie Olej na desce. 94 x 189 cm. Muzeum Narodowe w Warszawie.

14 Bitwa pod Grunwaldem Olej na płótnie. 426 x 987 cm. Muzeum Narodowe w Warszawie.

15 Wyhaftowana kopia Bitwy pod Grunwaldem Jana Matejki. Przez dwa lata 35 osób z całego kraju haftowało kopię złożoną z 40 fragmentów o powierzchni około jednego metra kwadratowego każdy.

16 Bitwa Pod Grunwaldem Powiększone fragmenty obrazu:

17 Skarbek z Góry i Kazimierz książę szczeciński.

18 Witold, wielki książę litewski. Zawisza Czarny.

19 Zyndram z Maszkowic. Jan Żiżka z Trocnowa.

20 Komtur Markward von Saltzbach i wojownik z arkanem.

21 Hołd pruski Olej na płótnie. 388 x 785 cm. Muzeum Narodowe w Krakowie - Sukiennice.

22 Sobieski pod Wiedniem Olej na płótnie. 458 x 894 cm. Muzeum Watykańskie w Rzymie.

23 Bitwa pod Racławicami 4 kwietnia 1794r Olej na płótnie. 465 x 879 cm. Muzeum Narodowe w Krakowie- Sukiennice

24 Bitwa pod Racławicami Powiększony fragment obrazu:

25 Tadeusz Kościuszko i kosynierzy Fragment Bitwy pod Racławicami.

26 Konstytucja 3 Maja. Sejm Czteroletni. Komisja edukacyjna. Rozbiór. R.P Olej na desce. 79 x 120 cm. Muzeum Narodowe, Warszawa - depozyt w Zamku Królewskim w Warszawie

27 Konstytucja 3 Maja. Sejm Czteroletni. Komisja edukacyjna. Rozbiór. R.P Powiększone fragmenty obrazu:

28 Siedzą: Stanisław Staszic i Andrzej Zamojski, wielki kanclerz koronny. W srodku stoi Hugo Kołłątaj, z prawej Adam Kazimierz Czartoryski. Siedzi król Stanisław August Poniatowski. Obok na prawo Marcello Baciarelli, nadworny malarz.

29 Konstytucja 3 maja 1791 roku Olej na płótnie. 227 x 446 cm. Zamek Królewski w Warszawie.

30 Konstytucja wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan i szlachty oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa, w ten sposób łagodząc najgorsze nadużycia pańszczyzny. Konstytucja zniosła zgubne instytucje, takie jak liberum veto, które przed przyjęciem Konstytucji pozostawiało sejm na łasce każdego posła.

31 Konstytucja 3 Maja 1791 roku. Powiększony fragment obrazu:

32 Konstytucja 3 maja 1791 roku (fragment). Marszałek Stanisław Małachowski.

33 Wyjście żaków z Krakowa w roku Olej na płótnie. 97 x 194 cm. Dom Jana Matejki w Krakowie.

34 OSTATNIE LATA ŻYCIA MISTRZA JANA MATEJKI Rok przed śmiercią podjął inicjatywę dekoracji auli Politechniki we Lwowie- dał wyraz fascynacji zdobyczami cywilizacji, techniki i potęgi rozumu. W ostatnim roku życia, 1893, podjął dzieło malarstwa monumentalnego: naszkicował projekt witraża dla katedry obrządku łacińskiego we Lwowie. Pomimo złego stanu zdrowia nie cofał się przed podejmowaniem nowych dla siebie zagadnień malarskich i kompozycyjnych, odczuwał potrzebę eksperymentowania.

35 W roku 1880 odwiedził Szkołę Politechniczną ( Politechnikę we Lwowie) cesarz Franciszek Józef I zamówił dla auli w pracowni Jana Matejki 11 obrazów –alegorii ilustrujących rozwój ludzkości.

36 Śluby Jana Kazimierza Jan Matejko, 1893 olej na płótnie315 × 500 cm Muzeum Narodowe we Wrocławiu

37 Twórczość Jana Matejki nie poddaje się prostej, jednoznacznej definicji. Wyrosła z gorącego patriotyzmu Matejki, z głębokiej wiedzy historycznej i z umiłowania artystycznego dziedzictwa przeszłości!.

38 Tadeusza Szyma: Jan Matejko 1. ŻYŁ PRZED WIEKIEM W WIEKOWYM KRAKOWIE WĄTŁY, DROBNY, NIEPOZORNY CZŁOWIEK, CO MALOWAŁ OBRAZY OGROMNE BY HISTORIĘ OJCZYZNY PRZYPOMNIEĆ. TRUDNE CHWILE I ZWYCIĘSKIE BOJE, PRZESZŁOŚĆ ŚWIETNĄ JAK HUSARSKIE ZBROJE, TO, CO BUDZI DUMĘ, I CO BOLI CHCIAŁ PRZYPOMNIEĆ RODAKOM W NIEWOLI. OBRAZAMI OPOWIADAĆ DZIEJE, PĘDZLEM UCZYĆ, I BUDZIĆ NADZIEJE TAK PO LATACH ZSZEDŁ Z JEGO PALETY TŁUM RYCERZY. KRÓLEWSKIE PORTRETY OTOCZYŁY GO DOSTOJNYM KOŁEM. ZNÓW ZABŁYSŁY KORONY NAD CZOŁEM KAZIMIERZA, ZYGMUNTA, STEFANA... POD DOTKNIĘCIEM PĘDZLA MISTRZA JANA! I NIM POLSKA POWSTAŁA Z NIEWOLI, ON JĄ PIERW NA SWYCH PŁÓTNACH WYZWOLIŁ. SAM DOKONAŁ TEGO W KRAKOWIE WĄTŁY, DROBNY, NIEPOZORNY CZŁOWIEK.

39 Dziękuję za uwagę!