Świadczenia emerytalno-rentowe podlegające koordynacji unijnej w stosunkach polsko-francuskich Zakład Ubezpieczeń Społecznych wrzesień 2012

Polskie świadczenia emerytalno-rentowe objęte unijną koordynacją emerytura emerytura renta z tytułu niezdolności do pracy renta z tytułu niezdolności do pracy renta rodzinna renta rodzinna dodatek pielęgnacyjny, dodatek do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej dodatek pielęgnacyjny, dodatek do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej zasiłek pogrzebowy zasiłek pogrzebowy świadczenia przedemerytalne świadczenia przedemerytalne

Emerytura Osoby urodzone przed 1 stycznia 1949r. mogą nabyć prawo do emerytury po ukończeniu wieku 60 lat dla kobiet lub 65 lat dla mężczyzn oraz udowodnieniu przynajmniej 20 – letniego (w przypadku kobiety) lub 25 – letniego (w przypadku mężczyzny) okresu składkowego i nieskładkowego, emerytura może być również przyznana ubezpieczonym, którzy osiągnęli wymagany wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn), i nie zdołali udowodnić powyższego okresu składkowego i nieskładkowego, ale posiadają krótszy o 5 lat staż ubezpieczeniowy, wynoszący co najmniej 15 lat dla kobiet lub 20 lat dla mężczyzn.

Emerytura Emerytura pracownicza w obniżonym wieku dla osób urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r. Mężczyźni urodzeni przed dniem 1 stycznia 1949 r. mogą nabyć prawo do wcześniejszej emerytury pracowniczej jeśli: ukończyli wiek 60 lat, udowodnili co najmniej 35 – letni okres składkowy i nieskładkowy lub – w przypadku, gdy zostali uznani za całkowicie niezdolnych do pracy – co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz, ostatnio przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę byli pracownikami, chyba, że przez cały wymagany do uzyskania tego świadczenia okres ubezpieczenia pozostawali w ubezpieczeniu pracowniczym, ostatnio przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę byli pracownikami w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym pozostawali w stosunku pracy przynajmniej przez 6 miesięcy (chyba, że w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę byli uprawnieni do renty z tytułu niezdolności do pracy lub przez cały wymagany do przyznania wcześniejszej emerytury pracowniczej okres ubezpieczenia pozostawali w ubezpieczeniu pracowniczym).pozostawali w stosunku pracy przynajmniej przez 6 miesięcy

Emerytura Osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r. Osoby ubezpieczone urodzone po dniu 31 grudnia 1948r. mogą nabyć prawo do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn), bez względu na liczbę udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych.emerytury w powszechnym wieku emerytalnym

Emerytura Osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r. Wysokość emerytury zależy od - kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz - kwoty zwaloryzowanych składek zewidencjonowanych w ZUS po 1998 r. na indywidualnym koncie ubezpieczonego Suma tych kwot zostanie podzielona przez średnie dalsze trwanie życia ustalone dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę tej osoby, której ustalana będzie emerytura.

Kapitał początkowy KP ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po 1948 r. za okresy pracy przed 1999 r. Wysokość KP ustala się poprzez obliczenie hipotetycznej emerytury na dzień r., a następnie pomnożenie kwoty hipotetycznej emerytury przez średnie dalsze trwanie życia (kobiet i mężczyzn) w wieku 62 lat, ustalone na dzień 1 stycznia 1999 r. W celu obliczenia KP niezbędne jest złożenie wniosku o jego ustalenie wraz z dokumentami potwierdzającymi przebyte przed 1999 r. okresy składkowe i nieskładkowe oraz wysokość zarobków (dochodów), które będą przyjęte do obliczenia podstawy wymiaru tego kapitału.

Emerytura Emerytura w obniżonym wieku dla niektórych ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. Kobiety urodzone w latach mogą uzyskać prawo do wcześniejszej emerytury pracowniczej, jeśli: ukończyły wiek emerytalny wynoszący 55 lat, do dnia 31 grudnia 2008r. udowodniły 30 – letni okres składkowy i nieskładkowy lub – w przypadku, gdy są całkowicie niezdolne do pracy - 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych, pozostawały w stosunku pracy ostatnio przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę, chyba, że przez cały wymagany do uzyskania tego świadczenia okres ubezpieczenia podlegały ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pozostawania w stosunku pracy,ostatnio przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym pozostawały w stosunku pracy przynajmniej przez 6 miesięcy (chyba, że w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę były uprawnione do renty z tytułu niezdolności do pracy lub przez cały wymagany do przyznania wcześniejszej emerytury pracowniczej okres ubezpieczenia podlegały ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pozostawania w stosunku pracy,pozostawały w stosunku pracy przynajmniej przez 6 miesięcy nie przystąpiły do otwartego funduszu emerytalnego albo złożą wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.

Renta z tytułu niezdolności do pracy Prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki: jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, niezdolność do pracy powstała w określonych ustawą okresach składkowych (okres zatrudnienia, okres ubezpieczenia) i nieskładkowych (np. w okresie pobierania zasiłku chorobowego lub opiekuńczego) albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. Za niezdolną do pracy uważa się osobę, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania tej zdolności po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Za częściowo niezdolną do pracy uważa się osobę, która utraciła - w znacznym stopniu - zdolność do pracy zgodnej z posiadanym przez nią poziomem kwalifikacji.

Renta rodzinna Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy albo spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń. Przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy. Renta rodzinna przysługuje także uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci pobierała zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne. W takim przypadku przyjmuje się, że osoba zmarła spełniała warunki do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Świadczenia emerytalno-rentowe w świetle przepisów Unii Europejskiej

Podstawy prawne dotyczące zabezpieczenia społecznego w stosunkach polsko- francuskich Podstawy prawne dotyczące zabezpieczenia społecznego w stosunkach polsko- francuskich 1 maja 2004r. – przystąpienie Polski do Unii Europejskiej i rozpoczęcie stosowania Rozporządzeń Rady (EWG) nr 1408/71 i nr 574/72 dotyczących koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego 1 maja 2010r. – wejście w życie nowych Rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 i nr 987/2009 dotyczących koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego

Osoby objęte unijną koordynacją w obszarze świadczeń emerytalno-rentowych Unijne przepisy o koordynacji w zakresie emerytur i rent dotyczą: pracowników i osób prowadzących działalność na własny rachunek, pracowników i osób prowadzących działalność na własny rachunek, którzy podlegają lub podlegali ustawodawstwu jednego lub kilku państw którzy podlegają lub podlegali ustawodawstwu jednego lub kilku państw członkowskich i są obywatelami jednego z państw członkowskich bądź członkowskich i są obywatelami jednego z państw członkowskich bądź są bezpaństwowcami lub uchodźcami zamieszkałymi na terytorium są bezpaństwowcami lub uchodźcami zamieszkałymi na terytorium jednego z państw członkowskich oraz jednego z państw członkowskich oraz członków rodzin wyżej wymienionych osób, a także osób pozostałych członków rodzin wyżej wymienionych osób, a także osób pozostałych przy życiu po wymienionych osobach przy życiu po wymienionych osobach Uprawnienia osób ubiegających się o świadczenia emerytalno-rentowe mogą być regulowane przez unijne przepisy o koordynacji w sytuacji gdy: osoby te pracowały w co najmniej dwóch państwach członkowskich lub osoby te pracowały w co najmniej dwóch państwach członkowskich lub osoby te pracowały w jednym państwie członkowskim, ale mieszkają w osoby te pracowały w jednym państwie członkowskim, ale mieszkają w innym państwie członkowskim innym państwie członkowskim

Państwa objęte unijną koordynacją w obszarze świadczeń emerytalno-rentowych  Unijna koordynacja w zakresie świadczeń emerytalno-rentowych dotyczy państw członkowskich Unii Europejskiej (Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy).  Unijna koordynacjarównież zastosowanie w stosunkach z państwami nie będącymi członkami Unii Europejskiej, należącymi do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Islandia, Norwegia i Lichtenstein) oraz ze Szwajcarią.  Unijna koordynacja ma również zastosowanie w stosunkach z państwami nie będącymi członkami Unii Europejskiej, należącymi do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Islandia, Norwegia i Lichtenstein) oraz ze Szwajcarią.

Ustalanie prawa i obliczanie wysokości emerytur i rent podlegających koordynacji unijnej  W celu nabycia uprawnień do emerytury lub renty w danym państwie członkowskim konieczne jest spełnienie wszystkich warunków wymaganych do nabycia prawa do świadczeń. Osoba, która posiada okresy ubezpieczenia w Polsce może ubiegać się o polskie świadczenia emerytalno-rentowe, o ile spełni warunki wymagane do nabycia prawa do świadczeń, wynikające z polskich przepisów emerytalno-rentowych.  Unijne przepisy o koordynacji mają na celu ułatwić spełnienie tych warunków, np. poprzez mechanizm sumowania (uwzględniania) okresów ubezpieczenia przebytych w państwach członkowskich, ale ich nie uchylają.

Ustalanie prawa i obliczanie wysokości emerytur i rent podlegających koordynacji unijnej Ustalanie prawa i obliczanie wysokości emerytur i rent podlegających koordynacji unijnej  Uprawnienia emerytalno-rentowe osoby, która podlegała ubezpieczeniu społecznemu wyłącznie w Polsce są rozpatrywane wyłącznie przez polską instytucję.  Przepisy unijne przewidują pewne ułatwienia przy składaniu wniosku o polskie świadczenia emerytalno-rentowe przez osoby zamieszkałe w innych państwach członkowskich. Oznacza to, że osoba zamieszkała we Francji, która posiada okresy ubezpieczenia przebyte tylko w Polsce może wniosek o emeryturę lub rentę z ZUS złożyć we francuskiej instytucji ubezpieczeniowej. Instytucja francuska przekaże taki wniosek do rozpatrzenia do ZUS, który wyda stosowną decyzję.

Ustalanie prawa i obliczanie wysokości emerytur i rent podlegających koordynacji unijnej Ustalanie prawa i obliczanie wysokości emerytur i rent podlegających koordynacji unijnej  Osoba, która była ubezpieczona (pracowała) w różnych państwach członkowskich np. w Polsce i we Francji może ubiegać się o przyznanie emerytury lub renty jednocześnie z każdego z tych państw.  Świadczenia ustalane są równolegle przez instytucje ubezpieczeniowe w każdym z państw, w których osoba była ubezpieczona.  W każdym z tych państw muszą być jednak spełnione wszystkie warunki wymagane do nabycia uprawnień.  Złożenie wniosku w instytucji jednego z państw wystarcza, aby wszczęte zostały postępowania o przyznanie świadczeń we wszystkich państwach, w których zainteresowany był ubezpieczony. Data złożenia wniosku w instytucji danego państwa jest wiążąca dla wszystkich instytucji ustalających uprawnienia.

Ustalanie prawa i obliczanie wysokości emerytur i rent podlegających koordynacji unijnej  Jeżeli przepisy danego państwa wymagają do nabycia prawa do emerytury lub renty posiadania określonej długości okresów ubezpieczenia, instytucja ustalająca uprawnienia do świadczeń w danym państwie uwzględnia również okresy ubezpieczenia przebyte w innych państwach członkowskich.  Jeżeli osoba ubiegająca się o przyznanie emerytury lub renty w Polsce ma okresy składkowe i nieskładkowe zbyt krótkie do nabycia uprawnień do świadczeń na podstawie polskich przepisów prawnych, do okresów ubezpieczenia dolicza się okresy ubezpieczenia przebyte np. we Francji.

Przykład ZUS ustalając uprawnienia do emerytury 65- letniemu mężczyźnie posiadającemu okres ubezpieczenia w Polsce wynoszący 18 lat oraz okres ubezpieczenia we Francji wynoszący 7 lat, uwzględni (zsumuje) oba te okresy, co umożliwi spełnienie przez zainteresowanego warunku posiadania 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego wymaganego do nabycia prawa do polskiej emerytury.

Ustalanie prawa i obliczanie wysokości emerytur i rent podlegających koordynacji unijnej Jeżeli prawo do świadczenia w danym państwie UE ustalone zostało z uwzględnieniem okresu ubezpieczenia lub zamieszkania przebytych w innych państwach członkowskich, świadczenie obliczane jest i wypłacane w wysokości częściowej, odpowiadającej proporcji okresów ubezpieczenia przebytych w danym państwie członkowskim w stosunku do łącznych okresów ubezpieczenia przebytych we wszystkich zainteresowanych państwach członkowskich.

Ustalanie prawa i obliczanie wysokości emerytur i rent podlegających koordynacji unijnej W takiej sytuacji wysokość emerytury lub renty oblicza się w dwóch etapach: w pierwszym etapie - oblicza się teoretyczną (pełną) wysokość świadczenia, jakie przysługiwałoby zainteresowanemu, gdyby wszystkie zsumowane okresy ubezpieczenia lub zamieszkania zostały przebyte na podstawie przepisów prawnych stosowanych przez tę instytucję, w pierwszym etapie - oblicza się teoretyczną (pełną) wysokość świadczenia, jakie przysługiwałoby zainteresowanemu, gdyby wszystkie zsumowane okresy ubezpieczenia lub zamieszkania zostały przebyte na podstawie przepisów prawnych stosowanych przez tę instytucję, w drugim etapie - oblicza się rzeczywistą (częściową) wysokość świadczenia, z zastosowaniem proporcji okresów ubezpieczenia lub zamieszkania przebytych w danym państwie członkowskim do sumy okresów ubezpieczenia i zamieszkania przebytych przez zainteresowanego we wszystkich państwach członkowskich. w drugim etapie - oblicza się rzeczywistą (częściową) wysokość świadczenia, z zastosowaniem proporcji okresów ubezpieczenia lub zamieszkania przebytych w danym państwie członkowskim do sumy okresów ubezpieczenia i zamieszkania przebytych przez zainteresowanego we wszystkich państwach członkowskich.

Przykład ZUS ustalił prawo do emerytury 60-letniej kobiecie (ur. przed 1 stycznia 1949r.), posiadającej okresy ubezpieczenia w Polsce wynoszące 9 lat, okresy ubezpieczenia w Grecji wynoszące 4 lata i okresy ubezpieczenia we Francji wynoszące 7 lat. Ubezpieczona nie posiada 20-letniego okresu składkowego i nieskładkowego w Polsce - dla ustalenia prawa do emerytury konieczne jest uwzględnienie okresów ubezpieczenia przebytych w Grecji i we Francji, ZUS oblicza wysokość emerytury w dwóch etapach: - obliczona zostanie teoretyczna (pełna) wysokość świadczenia jakie przysługiwałoby zainteresowanej, gdyby cały 20-letni okres został przebyty w Polsce, - następnie obliczona zostanie rzeczywista (częściowa) wysokość świadczenia z zastosowaniem proporcji okresów ubezpieczenia w Polsce do sumy okresów przebytych w Polsce, w Grecji i we Francji (9/20 kwoty teoretycznej) Instytucje grecka i francuska rozpatrzą wniosek o emeryturę i o ile ubezpieczona spełni warunki wymagane do nabycia prawa do emerytury we wszystkich trzech państwach, będzie otrzymywała trzy częściowe emerytury przyznane przez instytucje: polską, grecką i francuską.

Kiedy wniosek o polskie świadczenia emerytalno-rentowe podlega rozpatrzeniu przez ZUS z zastosowaniem przepisów o unijnej koordynacji Kiedy wniosek o polskie świadczenia emerytalno-rentowe podlega rozpatrzeniu przez ZUS z zastosowaniem przepisów o unijnej koordynacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest właściwy do rozpatrzenia wniosku o świadczenia emerytalno-rentowe z zastosowaniem przepisów o unijnej koordynacji w odniesieniu do osób, które były pracownikami lub prowadzącymi pozarolniczą działalność na własny rachunek.

Jednostka organizacyjna ZUS wyznaczona przez Prezesa Zakładu do rozpatrywania wniosków o emeryturę lub rentę podlegającą koordynacji unijnej w stosunkach polsko-francuskich Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Warszawie Wydział Realizacji Umów Międzynarodowych ul. Kasprowicza Warszawa Jednostka ta jest właściwa w odniesieniu do: - osób posiadających wyłącznie polskie okresy ubezpieczenia, zamieszkałych we Francji oraz - osób posiadających łączone okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne, w tym ostatnio przebyte we Francji, niezależnie od państwa ich zamieszkania.

Zasady składania wniosków o świadczenia emerytalno- rentowe z ZUS przyznawane z zastosowaniem przepisów Zasady składania wniosków o świadczenia emerytalno- rentowe z ZUS przyznawane z zastosowaniem przepisów o unijnej koordynacji Wszczęcie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych postępowania w sprawach emerytur i rent podlegających koordynacji unijnej następuje na podstawie wniosku zgłoszonego przez osobę zainteresowaną lub jej pełnomocnika do właściwej jednostki organizacyjnej ZUS. Przyznanie polskich emerytur i rent następuje nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek

Zasady składania wniosków o świadczenia emerytalno- rentowe z ZUS przyznawane z zastosowaniem przepisów o unijnej koordynacji Wnioskodawca zamieszkały we Francji Wniosek o przyznanie emerytury lub renty na podstawie okresów ubezpieczenia przebytych w Polsce i we Francjiwnioskodawca zamieszkały we Francjiskłada w francuskiej instytucji ubezpieczeniowej. Instytucja francuska rozpatruje wniosek o świadczenie francuskie oraz przekazuje do ZUS – do Wydziału Realizacji Umów Międzynarodowych w I Oddziale w Warszawie – do rozpatrzenia - wniosek o świadczenia polskie. Wniosek o przyznanie emerytury lub renty na podstawie okresów ubezpieczenia przebytych w Polsce i we Francji wnioskodawca zamieszkały we Francji składa w francuskiej instytucji ubezpieczeniowej. Instytucja francuska rozpatruje wniosek o świadczenie francuskie oraz przekazuje do ZUS – do Wydziału Realizacji Umów Międzynarodowych w I Oddziale w Warszawie – do rozpatrzenia - wniosek o świadczenia polskie. Wniosek złożony w instytucji jednego z państw członkowskich, uważa się za wniosek o przyznanie tych świadczeń złożony w instytucjach wszystkich państw członkowskich, w których przebyte zostały okresy ubezpieczenia. Osoba zainteresowana emeryturą z kilku państw członkowskich nie składa więc kilku oddzielnych wniosków o przyznanie świadczeń w instytucjach różnych państw, lecz jeden wniosek do instytucji jednego państwa (państwa zamieszkania). Wniosek ten jest wiążący dla wszystkich instytucji, w których zainteresowany był ubezpieczony.

Przekazywanie (transfer) emerytury lub renty z ZUS do państwa zamieszkania  Emerytury i renty przysługujące z instytucji ubezpieczeniowej danego państwa osobom uprawnionym, zamieszkałym w innym państwie członkowskim, mogą być - na wniosek zainteresowanego - przekazywane do jego państwa zamieszkania.  Przekazywanie przez ZUS polskich emerytur i rent osobom zamieszkałym we Francji realizowane jest bezpośrednio drogą bankową  Wypłata polskich emerytur i rent odbywa się w terminach miesięcznych, w dniu ustalonym w decyzji organu rentowego jako termin płatności świadczeń.  Za dzień wypłaty polskich świadczeń emerytalno-rentowych przekazywanych za granicę do państwa członkowskiego, uważa się dzień przekazania należności do banku

Kontrola uprawnień do emerytury lub renty osoby zamieszkałej w innym państwie członkowskim  Świadczeniobiorca zamieszkały za granicą w państwie członkowskim obowiązany jest informować jednostkę organizacyjną ZUS przekazującą mu emeryturę lub rentę o każdorazowej zmianie - miejsca zamieszkania oraz - o wszystkich okolicznościach mających wpływ na prawo lub wysokość świadczeń albo na ich wypłatę, takich jak kontynuowanie zatrudnienia u francuskiego pracodawcy, podjęcie zatrudnienia lub pracy na własny rachunek, odzyskanie zdolności do pracy, zakończenie studiów przez dziecko uprawnione do renty rodzinnej, zmiana rachunku bankowego  Polskie przepisy dotyczące zmniejszania wysokości lub zawieszania prawa do emerytury lub renty ze względu na osiąganie przychodów stosowane są również w odniesieniu do osób osiągających przychody w innych państwach członkowskich. Osoby te mają obowiązek informowania jednostek ZUS wypłacających świadczenia o osiąganiu przychodów, w tym o kwocie tych przychodów

Kontrola uprawnień do emerytury lub renty osoby zamieszkałej w innym państwie członkowskim  ZUS, przekazując polskie świadczenia emerytalno-rentowe osobom uprawnionym zamieszkałym we Francji, przeprowadza kontrolę istnienia dalszego prawa świadczeniobiorców do pobierania świadczeń - w tym celu okresowo przesyła emerytom i rencistom do wypełnienia i własnoręcznego podpisania formularz Poświadczenia życia i zamieszkania.  Własnoręczność podpisu złożonego na formularzu Poświadczenia życia i zamieszkaniaprzez zamieszkałego za granicą (np. we Francji) emeryta, rencistę lub upoważnioną osobę sprawującej faktyczną opiekę nad emerytem lub rencistą, może być potwierdzona przez właściwy urząd lub osobę do tego upoważnioną w państwie zamieszkania wymienionych osób, albo przez osobę upoważnioną w polskiej placówce dyplomatycznej lub konsularnej.  Własnoręczność podpisu złożonego na formularzu Poświadczenia życia i zamieszkania przez zamieszkałego za granicą (np. we Francji) emeryta, rencistę lub upoważnioną osobę sprawującej faktyczną opiekę nad emerytem lub rencistą, może być potwierdzona przez właściwy urząd lub osobę do tego upoważnioną w państwie zamieszkania wymienionych osób, albo przez osobę upoważnioną w polskiej placówce dyplomatycznej lub konsularnej.

Dziękuję za uwagę polecam stronę internetową Magdalena Ignaciuk Zakład Ubezpieczeń Społecznych