MAŁE ELEKTROWNIE WODNE Energetyczne wykorzystanie rzeki Gwdy

Prezentacja na temat: "MAŁE ELEKTROWNIE WODNE Energetyczne wykorzystanie rzeki Gwdy"— Zapis prezentacji:

1 MAŁE ELEKTROWNIE WODNE Energetyczne wykorzystanie rzeki Gwdy
UNIWERSYTET PRZYRODNICZY W POZNANIU WYDZIAŁ MELIORACJI I INŻYNIERII ŚRODOWISKA KATEDRA INŻYNIERII WODNEJ I SANITARNEJ MAŁE ELEKTROWNIE WODNE Energetyczne wykorzystanie rzeki Gwdy dr inż. Paweł Zawadzki

2 Charakterystyka zlewni
prawobrzeżnym dopływem Noteci największe dorzecze z wszystkich rzek Pomorza Zachodniego w górnym biegu rzeka płynie w głębokiej dolinie sandrowej, porośniętej borem sosnowym w środkowym przepływa przez pięć przepięknych jezior zaporowych przy EW ostatni etap zwany "przełomem Gwdy", z licznymi bystrzami i szybkim nurtem

3 Charakterystyka zlewni
Gwda – potok źródłowy Bielska Struga – bierze początek pod wsią Białą na wysokości 157 m n.p.m. Wg Wikipedii - koło wsi Porost 180 m m n.p. m. ujście 48 m n.p.m rzeka i jej dopływy przepływają przez liczne jeziora długość 145,1 km powierzchnia dorzecza 4 942,8 km2

4 Charakterystyka zlewni
Przepływy charakterystyczne w przekroju Piła (A = 4608 km2, km 21,2) z wielolecia (20 lat): Najwyższy 114,0 m3/s Średni ,6 m3/s Najniższy ,9 m3/s P = 1% m3/s P = 2% m3/s

5 Energetyczne wykorzystanie wód Gwdy
Na początku XX wieku zabudowano rzekę Gwdę. Wybudowano wówczas 5 stopni piętrzących: Dobrzyca (1907), Podgaje (1929), Jastrowie (1930), Ptusza (1932), Koszyce (1936). Na stopniach wodnych Podgaje, Jastrowie oraz Ptusza zastosowano przelewy lewarowe.

6 Energetyczne wykorzystanie wód Gwdy
Profil podłużny Gwdy; częściowa kaskada

7 Jazy lewarowe Jazy lewarowe, zwane niekiedy syfonami lub potocznie pijawkami, należą do ciekawych i rzadko stosowanych rozwiązań przelewów w obiektach budownictwa hydrotechnicznego. Jazy te nie wymagają zamknięć.

8 Jazy lewarowe Przelewy lewarowe są to automatycznie działające urządzenia zrzucające wodę ze stanowiska górnego do stanowiska dolnego. Zaletą jest samoczynność pracy tych urządzeń zapewniona poprzez odpowiednie ukształtowanie przewodu lewara. Ponadto samoczynność ta nie jest uzależniona od żadnych urządzeń sterowniczych. Bolt A, Sterpejkowicz-Wersocki W.:Jazy lewarowe na rzece Gwdzie.

9 Stopień wodny Ptusza; przekrój;
Jazy lewarowe Dr hab. inż. Adam Bolt, prof. PG, Katedra Geotechniki Mgr inż. Witold Sterpejkowicz-Wersocki, Katedra Budownictwa Wodnego i Gospodarki Wodnej Jazy lewarowe na rzece Gwdzie Dokumentacja z okresu budowy stopni piętrzących Podgaje, Jastrowie i Ptusza. Stopień wodny Ptusza; przekrój;

10 Stopień wodny Podgaje;widok jazu od wody dolnej.
Jazy lewarowe Dr hab. inż. Adam Bolt, prof. PG, Katedra Geotechniki Mgr inż. Witold Sterpejkowicz-Wersocki, Katedra Budownictwa Wodnego i Gospodarki Wodnej Jazy lewarowe na rzece Gwdzie Dokumentacja z okresu budowy stopni piętrzących Podgaje, Jastrowie i Ptusza. Stopień wodny Podgaje;widok jazu od wody dolnej.

11 Jazy lewarowe Dr hab. inż. Adam Bolt, prof. PG, Katedra Geotechniki Mgr inż. Witold Sterpejkowicz-Wersocki, Katedra Budownictwa Wodnego i Gospodarki Wodnej Jazy lewarowe na rzece Gwdzie Dokumentacja z okresu budowy stopni piętrzących Podgaje, Jastrowie i Ptusza. Stopień wodny Podgaje:widok jazu od wody górnej (powyżej lustra wody widoczne otwory napowietrzające)

12 Elektrownia Wodna Podgaje
• 73 km biegu rzeki wybudowana w 1929 r. • Jest to elektrownia szczytowa, 2 szt. hydrozespołów o łącznej mocy kVA, i napięciu 10,5 kV, • Turbiny typu Kaplana, • Spad (różnica między poziomem przed i za elektrownią) wynosi 9,55 m, • Woda z rzeki Gwdy doprowadzana kanałem derywacyjnym o długości 900 m,

13 Elektrownia Wodna Podgaje
• Pojemność zbiornika wodnego - 3,8 x 106 m3, • Powierzchnia zbiornika wodnego ha, • Zbiornik powstał dzięki zaporze ziemnej długości 520 m, • Średnia roczna produkcja energii elektrycznej   ok MWh, • Produkcja turbin hydrozespołów firmy VOITH.

14 EW Podgaje

15 EW Podgaje

16 EW Podgaje

17 Elektrownia Wodna Jastrowie
• 66 km biegu rzeki - wybudowana w 1930 r. Elektrownia szczytowa • 2 szt. hydrozespołów o łącznej mocy 2 920 kVA,  napięciu 10,5kV, • Turbiny typu Kaplana, • Spad 7,2 m,

18 Elektrownia Wodna Jastrowie
• Pojemność zbiornika wodnego 6,20 x 106 m3, • Powierzchnia zbiornika wodnego 150 ha, • Zbiornik powstał dzięki zaporze ziemnej długości 450 m, • Średnia roczna produkcja energii elektrycznej   ok MWh

19 EW Jastrowie

20 EW Jastrowie

21 Elektrownia Wodna Ptusza
• 54 km biegu rzeki - wybudowana w 1932 r. • Elektrownia przepływowa ze zbiornikiem wyrównawczym, • 2 szt. hydrozespołów o łącznej mocy 2 200 kVA i napięciu 10,5 kV, • Turbina typu Kaplana, • Spad 6,1 m,

22 Elektrownia Wodna Ptusza
• Pojemność zbiornika wodnego 4 x 106 m3, • Powierzchnia zbiornika wodnego 200 ha, • Zbiornik powstał dzięki zaporze wodnej o długości  300 m, • Średnia roczna produkcja energii elektrycznej  ok MWh, • Produkcja turbin hydrozespołów firmy VOITH.

23 EW Ptusza

24 EW Ptusza

25 EW Ptusza; jaz lewarowy

26 Elektrownia Wodna Dobrzyca
• 34 km biegu rzeki - wybudowana w 1907 r. • Elektrownia przepływowa, • 3 szt. hydrozespołów o łącznej mocy kVA i napięciu 0,4kV, • Turbiny Kaplana typ RTK 1600, • Spad 4,8 m,

27 Elektrownia Wodna Dobrzyca
• Powierzchnia zbiornika wynosi 92 ha, • Zbiornik powstał dzięki zaporze ziemnej o długości 230 m, • Średnia roczna produkcja energii elektrycznej ok MWh.

28 EW Dobrzyca

29 EW Dobrzyca

30 EW Dobrzyca

31 EW Dobrzyca

32 EW Dobrzyca

33 Elektrownia Wodna Koszyce
• 26,5 km biegu rzeki - wybudowana w 1937 r. • Elektrownia przepływowa, • 2 szt. hydrozespołów o łącznej mocy 1 600 kVA i napięciu 6,3 kV, • Turbiny typu Kaplana, • Spad 3,5 m,

34 Elektrownia Wodna Koszyce
• Pojemność zbiornika - 0,74 x 106 m3, • Średnia roczna produkcja energii elektrycznej ok MWh.

35 EW Koszyce

36 EW Koszyce

37 EW Koszyce

38 EW Koszyce

39 EW Koszyce Elektrownię wybudowano w miejscu dawnego młynu wodnego. Elektrownia to jeden z najciekawszych zabytków Piły. Budowla utrzymana jest w typowo modernistycznym, niemieckim duchu i stanowi modelowe rozwiązanie właściwe dla lat 30, XX wieku.

40 EW Koszyce Ma kształt prostopadłościennej bryły z jednonawowa hala maszyn i dwukondygnacyjna rozdzielnia, ustawiona na kanałach turbinowych. Stropy między kondygnacyjne wykonane są z nowoczesnego jak na owe czasy materiału - żelbetonu.

41 Zakład Elektrowni Wodnych w Jastrowiu
Zakład jest drugą co do wielkości spółką elektrowni wodnych działającą na terenie ENEA S.A. jest Energetyka Poznańska Łączna moc tych elektrowni wynosi 8,2 MW, a produkcja - uzależniona od stanu wody - wynosi średnio rocznie 28,6 tys. MWh

42 Zakład Elektrowni Wodnych w Jastrowiu
Bolt A., Sterpejkowicz-Wersocki W: Jazy lewarowe na rzece Gwdzie. Inżynieria Morska i Geotechnika nr 3/2002, str. 162 – 165 Zdjęcia