Rozróżnienie miedzy ekonomią pozytywną a ekonomią normatywną Lidia Caban Na podstawie M. Blaug (1995), Metodologia ekonomii, PWN; rozdz. 5.

Prezentacja na temat: "Rozróżnienie miedzy ekonomią pozytywną a ekonomią normatywną Lidia Caban Na podstawie M. Blaug (1995), Metodologia ekonomii, PWN; rozdz. 5."— Zapis prezentacji:

1 Rozróżnienie miedzy ekonomią pozytywną a ekonomią normatywną Lidia Caban Na podstawie M. Blaug (1995), Metodologia ekonomii, PWN; rozdz. 5

2 Ekonomia pozytywna a ekonomia normatywna Ekonomia pozytywna to ekonomia naukowa, fakty, obiektywne zdania oznajmujące o świecie, czyli Jest. Ekonomia normatywna to zorientowane praktycznie zalecenia odnoszące się do problemów polityki ekonomicznej, wartości, zalecane oceny stanów tego świata, czyli Powinno się.

3 Gilotyna Humea Pary równoważnych antonimów pozytywnenormatywne jest powinno faktywartości obiektywnesubiektywne opisowezalecające naukasztuka prawdziwe/fałszywedobre/złe

4 Sądy metodologiczne kontra sądy wartościujące Charakteryzujące sądy wartościujące (metodologiczne) to wybór przedmiotu badania, metody badawczej oraz kryteriów oceny istotności poczynionych ustaleń. Oceniające sądy wartościujące (normatywne) to wartościujące twierdzenia o stanach świata, w tym oceny pewnych rodzajów ludzkiego zachowania i pewnych stanów społeczeństwa, będących wynikiem tych zachowań.

5 Czy nauki społeczne mogą uniknąć sądów wartościujących? Doktryna wolnej nauki społecznej od wartości: status faktów wypowiedzi typu jest, różni się od statusu normatywnych wartości, wypowiedzi typu powinno się sądy metodologiczne różnią się od sądów stosowanych w celu osiągnięcia zgody Doktryna Wertfreiheit, Max Weber twierdzi, że nauki społeczne są wolne od wartości.

6 Przykład ataku na zasadę Wertfreiheit Robert Heilbroner odrzuca możliwość, żeby nauki społeczne były wolne od wartości: działania ludzi mają ukrytą intencję i świadomy cel ekonomiści są podatni na sądy wartościujące

7 Rozwiązania problemu niemożliwości urzeczywistnienia zasady Wertfreiheit Gunnar Myrdal tak jak Heilbroner twierdzi, że ekonomia nie może być wolna od wartości: określenie sądów wartościujących na początku analizy uzyskane rezultaty są prawdziwe i obiektywne

8 Rys historyczny Pisma Seniora i Milla, rozróżnienie między nauką i sztuką ekonomii politycznej. John Keynes rozróżnienie na: naukę pozytywną, normatywną lub regulującą i sztukę – reguły, które pozwalają osiągnąć dane cele. Walras i Pareto, podział na ekonomię czystą i stosowaną. Optimum Pareto

9 Pozytywna paretowska ekonomia dobrobytu Paretowska ekonomia nie opiera się na sądach wartościujących wg: Archibalda Hennipmanna, 3 założenia: suwerenność konsumenta, brak paternalizmu, jednomyślność

10 Twierdzenie o niewidzialnej ręce Teza twierdzenia: równowaga wolno konkurencyjna, optymalna w sensie Pareto. Nie falsyfikowalność twierdzenia o niewidzialnej ręce

11 Ekonomista jako technokrata Rola ekonomisty jako technokratycznego doradcy w sprawach polityki gospodarczej wg Robbinsa. Braybrooke i Lindblom, luźny inkrementalizm.

12 Uprzedzenia przy ocenie faktów empirycznych Źródła uprzedzeń ekonomistów. Konkurencja doskonała – główny temat zainteresowań. Ekonomiści: planiści i wolnorynkowcy.

13 Podsumowanie To co jest ciągle wkracza na to co powinno być i odwrotnie; wypowiedzi typu jest są oceniane przez pryzmat opinii na temat tego co powinno być. I to właśnie wzajemne oddziaływanie faktów i wartości napędza pracę naukową. Postęp w nauce następuje, gdy dążymy do maksymalizowania znaczenia faktów i minimalizowania znaczenia wartości. A domeną ekonomistów jest sama metoda naukowa, a nie gałąź nauki.