Religie Świata.

Prezentacja na temat: "Religie Świata."— Zapis prezentacji:

1 Religie Świata

2 Definicja religii Religia – system wierzeń i praktyk, określający relację pomiędzy różnie pojmowaną sferą sacrum (świętością) i sferą boską, a określonym społeczeństwem, grupą lub jednostką. Manifestuje się ona w wymiarze doktrynalnym (doktryna, wiara), w czynnościach religijnych (np. kult czy rytuały), w sferze społeczno-organizacyjnej (wspólnota religijna, np. Kościół) i w sferze duchowości indywidualnej (m.in. mistyka).

3 Największe religie świata
Chrześcijaństwo Islam Hinduizm Buddyzm Judaizm

4 Chrześcijaństwo Chrześcijaństwo – monoteistyczna religia objawienia, bazująca na nauczaniu Jezusa Chrystusa zawartym w kanonicznych ewangeliach. Jej wyznawcy uznają w nim obiecanego Mesjasza i Zbawiciela, który ustanowił Królestwo Boże poprzez swoje Zmartwychwstanie. Kanon wiary chrześcijańskiej został spisany w Nowym Testamencie i przekazywany jest przez Kościoły.

5 Skąd nazwa chrześcijaństwo?
Zgodnie z Dziejami Apostolskimi (11,26) „W Antiochii po raz pierwszy nazwano uczniów chrześcijanami” Określenie to pochodziło prawdopodobnie z kręgów pogańskich i miało początkowo negatywny wydźwięk. Z czasem zaczęło wyrażać odrębność wiernych. Pierwsze użycie terminu chrześcijaństwo odnotowano w Liście do Koryntian. Pojawia się ono również u Tertuliana, Grzegorza z Nyssy i u innych pisarzy wczesnochrześcijańskich.

6 Rodzaje krzyży Krzyż – znak, kształt lub przedmiot w postaci dwóch linii (lub wielu) przecinających się, na ogół pod kątem prostym (†). Jest jednym z najstarszych symboli ludzkości znanym w większości starożytnych religii. Niemal w każdym zakątku ziemi odkryto przedmioty związane z tym znakiem. Zazwyczaj wiązano go z jakąś formą kultu sił przyrody (ogień, słońce, życie). Jest też używany jako element herbu.

7 Półksiężyc symbol islamu
Islam– religia monoteistyczna, druga na świecie pod względem liczby wyznawców po chrześcijaństwie. Świętą księgą islamu jest Koran, a zawarte w niej objawienie ma stanowić ostateczne i niezmienne przesłanie Boga do ludzi. Półksiężyc symbol islamu

8 Historia powstania Islamu
Mahomet , prorok i twórca islamu, żył w latach Urodził się w Mekce. Po śmierci rodziców wychowywał go dziadek, a następnie stryjek. Mahomet zajmował się handlem do czasu, gdy zaczął twierdzić, że podczas kontemplacji doznał wizji i zaczął głosić zasady nowej religii. Objawienie miało miejsce w 610 r. p. n.e w jaskini Hira. Przeciwnicy zmusili go jednak do ucieczki z Mekki do Medyny. Data tej ucieczki, zwanej hidżrą, przypadająca na 622 r. ery chrześcijańskiej, przyjęta została za pierwszy rok ery muzułmańskiej. Począwszy od niej liczone są kolejne lata islamskiego kalendarza. Ucieczkę Mahometa do Medyny poprzedziła mała hidżra do Etiopii. Wizerunek Mahometa

9 Świątynia Kaaba w Mekce
Pięć filarów Islamu Wyznanie wiary: ,,Nie ma Boga prócz Allaha a Mahomet jest jego prorokiem’’ 2. Modlitwa– odprawiana pięć razy dziennie z twarzą zwróconą w stronę Mekki. Jałmużna – określoną część swych dochodów muzułmanin ma obowiązek oddawać biednym. Post – w ciągu dziewiątego miesiąca roku muzułmańskiego (ramadanu), muzułmanie muszą powstrzymywać się od jedzenia i picia od wschodu do zachodu słońca. 5. Pielgrzymka do Mekki – muzułmanin musi ją odbyć przynajmniej raz w życiu, jeśli pozwala mu na to sytuacja materialna. Świątynia Kaaba w Mekce (Arabia Saudyjska)

10 Kościół pod wezwaniem Mądrości Bożej (Hagia Sophia)
Meczety Kościół pod wezwaniem Mądrości Bożej (Hagia Sophia) Błękitny Meczet

11 Judaizm Judaizm – religia monoteistyczna, której podstawą jest wiara w jednego Boga (osobowego, niepodzielnego, będącego bytem niematerialnym, bezcielesnym i wiecznym), będącego nie tylko Stwórcą świata, ale także jego stałym „nadzorcą”, czy też „opiekunem”. Bóg ten zawarł z ludem Izraela wieczyste przymierze, obiecując ochronę i pomoc w zamian za podporządkowanie się jego nakazom. Judaizm ukształtował się w II tysiącleciu p.n.e.; stanowi religię narodową Żydów. Jest też pierwszą religią abrahamową. Z judaizmu wywodzi się chrześcijaństwo., a sam judaizm wywodzi się z wierzeń Hebrajczyków, którzy najprawdopodobniej wchodzili w skład koczowniczych plemion Habiru przybyłych do Syropalestyny zza Eufratu. Zachowano też przekaz o wędrówce przez pustynię, ustanowieniu kapłaństwa (spośród synów Lewiego – lewitów), oraz o zdobywaniu Ziemi Obiecanej pod wodzą Jozuego w walkach z zamieszkującymi je ludami. Ciągłe zagrożenie z ich strony spowodowało tendencje centralistyczne i w końcu utworzenie zjednoczonej monarchii izraelskiej (Saul, Dawid, Salomon). Gwiazda Dawida

12 Historia wiary Przechowywali oni tradycję o wędrówce Abrahama, którego uznają za swojego przodka, z mezopotamskiego Ur do Kanaanu i przymierzu zawartym przez niego z Bogiem, który obiecał mu liczne potomstwo i władanie krajem Kanaan. Znakiem tego przymierza stało się obrzezanie. Również przekazywano tradycje dotyczące potomków Abrahama : syna Izaaka , wnuka Jakuba (zwanego też Izraelem) i prawnuków: Rubena, Symeona, Lewiego, Judy, Issachara, Zabulona, Gada, Dana, Naftalego, Asera, Józefa i Beniamina – od których pochodzić miało 12 plemion izraelskich. Tradycja mówiła również o niewoli potomków Izraela w Egipciie z nowym przymierzu, jakie zawarł Bóg Jahwe z Mojżeszem , o plagach, które Bóg zesłał na Egipcjan i o pomyślnej ucieczce z Egiptu dzięki licznym cudom i opiece Boga. Menora

13 Wyznawcy Judaizmu Ogólnie W Polsce
Jej wyznawcy znajdują się na całym świecie, obecnie jest ich najwięcej w Stanach zjednoczonych – 5,6 mln i Izraelu – 4,7 mln. W porównaniu do innych wierzeń Judaizm ma mało wyznawców. Najwięcej Żydów w Europie jest we Francji. Spośród ok. 2 milionów wyznawców Judaizmu w Europie, 600 tysięcy mieszka we Francji. Przed II wojną świa­to­wą głównym sku­pi­skiem Żydów były Polska, Cze­cho­sło­wa­cja i Węgry, a mieszkało ich w Europie ok. 12 mln, a na ziemi jest ich 17 mln. Polska społeczność żydowska oceniana jest obecnie na liczącą od 8 do 12 tys. członków, choć liczba osób mających żydowskie korzenie, ale niezwiązanych z judaizmem czy kulturą żydowską, może być kilkakrotnie większa.

14 Synagogi

15 Synagoga w Sanoku Mała Synagoga w Sanoku, zwana też Klaus Sadogóra / Sadygierer klojz / Sadogórska lub Dom Modlitwy – synagoga w Sanoku. Synagoga została zbudowana w 1924 roku z inicjatywy chasydów z Sadagóry, zwolenników cadyka Izraela Friedmana. Wejście do niej znajdowało się od strony Rynku głównego oraz od ulicy Zamkowej. Synagoga przetrwała okres drugiej wojny światowej bez zniszczeń. Po zakończeniu wojny jej wnętrze oraz częściowo układ okien, zostały przebudowane z przeznaczeniem na Archiwum Państwowe. Trwają prace przygotowawcze celem utworzenia we wnętrzach synagogi muzeum Żydów sanockich. Wsparciu temu projektowi ma służyć wizyta w Sanoku ambasadora Izraela w Polsce we wrześniu 2008 oraz spotkanie z burmistrzem miasta. Synagoga w Sanoku, zwana też Wielka Synagoga – nieistniejąca synagoga w Sanoku. Synagoga została zbudowana w 1720 roku na mocy przywileju króla Augusta 2 Mocnego, na miejscu starej, drewnianej bożnicy. W roku 1764 sanocka gmina wyznaniowa uzyskała samodzielność. Do roku 1939 prowadzone były prace przy budowie szkoły rabinackiej przy bożnicy, lecz wybuch drugiej wojny światowej przerwał te prace.

16 Śiwa jako medytujący jogin i asceta
Hinduizm Hinduizm jest nazwą zbiorczą dla religii wyznawanych głównie na Półwyspie Indyjskim. Jest to zarówno ogół religii zrzeszonych pod jedną nazwą, jak także systemów filozoficznych, takich jak: sankhaja, joga czy wedanta. Hinduizm należy do religii monoteistycznych, tzw. wyznawana jest wiara w jednego Boga. Wyznawcy wierzą w reinkarnację, w prawo akcji i reakcji - karma oraz dążą do wyzwolenia, nazywanego moksza. Dodatkowo wiara nakazuje szacunek do Ksiąg świętych, zwanych Wedami. Nazwa hinduizm nie pojawia się w żadnym ze starożytnych pism – to podróżnicy zaczęli używać określenia hindus w stosunku do ludności zamieszkującej tereny na północy Indii wzdłuż rzeki Ganges, na których to narodziła się religia wedyjska. Śiwa jako medytujący jogin i asceta

17 Święta krowa Krowa spacerująca po ulicy w Delhi.
Z największym szacunkiem hinduiści traktują bydło domowe. W hinduizmie bydło jest gatunkiem zwierzęcia wielce szanowanym. Już w Rygwedzie przypisywano mu boskie pochodzenie. Święte pisma hinduizmu traktują krowy jako podtrzymujące życie (ponieważ ich mleko było bardzo ważnym elementem diety dla wielu ludzi). Religia hinduistyczna zakazuje spożywania wołowiny  i zdecydowana większość hinduistów tego unika. Obecnie ubój krów jest zakazany w większości indyjskich stanów. Krowa spacerująca po ulicy w Delhi.

18 Historia Hinduizmu Hinduizm nie ma założyciela – jego początki siegają 1500 r.p.n.e. na tery dzisiejszych Indii. Początkowo była to politeistyczna i rytualistyczna religia – liczne i zróżnicowane obrzędy były odprawiane przez głowy rodzin lub plemion. Wraz z upływającym czasu rytuały stawały się bardziej złożone – zaistniała wówczas potrzeba odprawiania ich przez specjalnie przygotowane do tego celu osoby – kapłanów. To w tym czasie powstały Wedy (veda znaczy wiedza) – święte księgi hinduizmu, źródło wiedzy o świecie ludzi i bogów, będące wówczas dla kapłanów również źródłem wiedzy pomocnym w odprawianiu obrzędów religijnych

19 Główne zasady Hinduizmu
1. Szacunek dla świętych ksiąg – Wed. 2. Wiara w reinkarnację. 3. Wiara w prawo akcji i reakcji (karma). 4.Dążenie do wyzwolenia, różnie rozumianego przez poszczególne odłamy.

20 Świątynia Khandoby w Jejuri
Świątynie Hindusów Świątynia Khandoby w Jejuri Świątynia Brahmy w Puszkar

21 "Złoty Budda"; świątynia Wat Trimitr
Buddyzm Buddyzm – nonteistyczny system filozoficzny i religijny, którego założycielem i twórcą jego podstawowych założeń był żyjący od około 560 do 480 roku p.n.e. Siddhārtha Gautama syn księcia z rodu Śākyów, władcy jednego z państw-miast w północnych Indiach. Buddyzm jest zaliczany do religii dharmicznych oraz do religii nieteistycznych. "Złoty Budda"; świątynia Wat Trimitr

22 Jak się zaczęło? Flaga buddyjska
Słowo "buddyzm" zostało stworzone przez zachodnich uczonych stosunkowo niedawno. Wcześniej na Wschodzie używane były nazwy dharma, sasana lub buddhasasana. Buddyzm opiera się na Czterech Szlachetnych Prawdach głoszonych przez Siddharthę Gautamę, oraz na przedstawionej przez niego Ośmiorakiej Ścieżce, która prowadzić ma do ustania cierpienia. Słowo "buddha", używane obecnie w odniesieniu do Siddhārthy Gautamy, w sanskrycie i pāli oznacza dosłownie "przebudzony". Takie imię obrał Siddhārtha Gautama, kiedy zaczął głosić swoje nauki.

23 Trzy klejnoty Tradycyjnie najważniejsze filary buddyzmu określa się jako trzy klejnoty (triratna): 1. Budda - jako propagator, 2. dharma - nauka Buddy, 3. sangha - gmina wyznawców.

24 Buddyzm z Polsce Korzenie buddyzmu w Polsce sięgają początków XX wieku i wiążą się z nagłym zafascynowaniem Polaków religiami i kulturą Chin, Japonii, Tybetu czy Korei. Dopiero na przełomie lat 60. i 70. XX wieku w Polsce zaczęły się tworzyć i organizować liczne grupy i organizacje buddyjskie. Pierwszymi z nich były dwie grupy skupione wokół zachodnich nauczycieli buddyzmu: Philipa Kapleau Ole Nydahla Po 1989 roku nastąpił gwałtowny rozwój buddyzmu, szacuje się, że obecnie w Polsce żyje ponad 5000 Polaków praktykujących buddyzm i kilkadziesiąt tysięcy sympatyków buddyzmu. Ponadto istnieje w Polsce bardzo liczna diaspora wietnamska, która utożsamia się z tradycją buddyjską, jednak zwykle nie integruje się z polskimi buddystami.

25 Świątynia Sanboin w Szczecinie
Świątynia znajduje się w Polsce w mieście Szczecinie i należy do tradycji japońskiej szkoły buddyjskiej zen sōtō, a prawnie działa w ramach Misji Buddyjskiej w Polsce.

26 Świątynie Buddystów

27 Różnice: Podobieństwa : Judaizm
- nie uznaje Jezusa Chrystusa za Mesjasza - obmywanie nóg przed wejściem do świątyni - domem bożym jest synagoga - Rabin (odprawia mszę) - bardzo dobra znajomość prawa - Dniem świątecznym jest sobota (szabat)  Wiara w jednego Boga (chrześcijaństwo, judaizm, islam) - Czytanie ksiąg Starego Testamentu (chrześcijaństwo, judaizm) - Wiara w zmartwychwstanie (prorocy) (chrześcijaństwo, judaizm) - Przykazanie Boże (chrześcijaństwo, judaizm, islam)  Buddyzm - Człowiek wobec samo uświęcenia może stać się Buddą - Wiara w reinkarnacje - Ostatecznym celem człowieka jest nirwana (stan wyzwolenia)  Chrześcijaństwo - Chrystus Mesjaszem - Nowy Testament - Sakramenty Święte - Domem Bożym jest Kościół - Mszę odprawia Ksiądz - Dniem świątecznym jest niedziela Islam - Pięciokrotna modlitwa w ciągu dnia - Tora (pięcioksiąg) - Dom Boży - Meczet - Zdejmowanie sandałów i obmywanie nóg przed wejściem do świątyni - Koran - Dniem świątecznym jest Piątek

28 Stanowiska religii wobec używania narkotyków
1.Stanowisko Kościoła katolickiego Kościół katolicki potępia jakiekolwiek używanie narkotyków (poza ścisłym wskazaniem lekarskim), gdyż uważa, że są one bardzo szkodliwe dla zdrowia i mogą nawet prowadzić do utraty życia 2.Stanowisko islamu Bezwzględnie zabronione jest przyjmowanie jakichkolwiek substancji odurzających. 3.Stanowisko buddyzmu Żadna ze Ścieżek nie zabrania wprost narkotyków, tak jak zabraniają np. rzeźnictwa. Jedynie buddyjscy mnisi składają przyrzeczenia unikania jakiejkolwiek formy odurzania się. 4.Stanowisko judaizmu Tora nie zabrania wprost stosowania narkotyków. Niemniej judaizm nakazuje przestrzegać prawa miejsca, w którym Żyd mieszka, o ile nie jest to sprzeczne z wymogami wiary. Jest jednak zabronione niszczenie własnego ciała - niemniej nie jest to przepis jednoznaczny.

29 Odłamy chrześcijaństwa procentowo
Chrześcijaństwo – 33 % Katolicy – 16.5 % Prawosławni – 5.1 % Protestanci – 11.1 % Inne – 0.3 %

30 Odłamy chrześcijaństwa procentowo

31 Katolicyzm Kościół katolicki, Kościół powszechny  – największa na świecie chrześcijańska wspólnota wyznaniowa, głosząca zasady wiary i życia określane mianem katolicyzmu. Kościół katolicki jest jednym z trzech głównych nurtów chrześcijaństwa, obok Cerkwi prawosławnej i Kościołów protestanckich. Kościół zachowuje jedność w zakresie doktryny, dopuszcza natomiast różnice w obrzędach liturgicznych oraz odrębność organizacji hierarchicznej i kanonicznej . W związku z tym w Kościele katolickim wyodrębnić można dominujący pod względem liczebności Kościół łaciński (zwany również Kościołem rzymskim lub zachodnim) oraz Katolickie Kościoły Wschodnie, które mimo ich liczby i różnic między sobą ujmowane są wspólnie ze względu na swą niewielką liczebność. Równość wszystkich Kościołów katolickich potwierdzono na soborze watykańskim II: (...) Kościoły, tak Wschodu, jak i Zachodu, chociaż różnią się częściowo między sobą tak zwanymi obrządkami, mianowicie liturgią, karnością kościelną i spuścizną duchową, są wszakże jednakowo poddane władzy pasterskiej Biskupa Rzymskiego (...). Dlatego Kościoły te jednakową posiadają godność i żaden z nich nie góruje nad innymi z racji obrządku. Cieszą się też tymi samymi prawami i poddane są tym samym obowiązkom. XIX wieczny Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Woli Osowińskiej

32 Sobór Wasyla Błogosławionego
Prawosławie Prawosławie, inaczej nazywane wschodnio-bizantyjskim chrześcijaństwem, jest dosłownym tłumaczeniem z języka grackiego słowa ortodoksja, czyli prawowierność. Religia ta powstała po pierwszym rozłamie w kościele chrześcijańskim w roku 1054, w wyniku tzw. schizmy wschodniej. Wtedy też nastąpiło wykluczenie przez papieża Leona IX patriarchę Konstantynopola, Michała Cerulariusza, poprzez nie przyjęcie przez kościół wschodni dogmatów katolickich, ustanowionych na soborze powszechnym w Nicei. Różnice między kościołami dotyczyły przede wszystkim: - pochodzenia Ducha Św. od Ojca i Syna - pierwszeństwa apostoła Piotra w stosunku do innych apostołów - prymatu papieża jako namiestnika Chrystusa i widzialnej głowy Kościoła, a później także jego nieomylności - czyśćca - niepokalanego poczęcia Najświętszej Marii Panny - ogłoszonego w 1950 dogmatu o wniebowzięciu Najświętszej Marii Panny. Rozłam, który nastąpił po schizmie oznaczał koniec kościoła uniwersalnego. Pomimo, iż próbowano ponownie zjednoczyć oba kościoły (mi.in na soborze w Lyonie w 1274 r. lub we Florencji w 1439 r.), nigdy się to nie udało.  Sobór Wasyla Błogosławionego

33 Cerkiew Prawosławna na świecie

34 Cerkiew Greckokatolicka
Grekokatolicy, grupa chrześcijan obrządku bizantyjskiego, pozostająca w unii z Rzymem. Przyjmujących dogmatykę katolicką, zwłaszcza dogmat o pochodzeniu Ducha Świętego także od Boga Syna, uznających papieża za głowę kościoła oraz m.in. naukę o czyśćcu. Grekokatolicy zachowują jednak odrębności liturgii i prawa kościelnego, obrządku, organizacji diecezjalnej. Cerkiew Opieki Bogurodzicy w Owczarach

35 Ikona  Ikona ma znaczenie nie tylko przedstawiające, jest także objawieniem Boga. Z tego powodu pisarze Ikon nie mają pełnej swobody twórczej i muszą uwzględniać ważne aspekty religijne swojego dzieła. W szczególności istotne jest, żeby ikonograf był dobrym wiernym Kościoła, a sam akt twórczy był poprzedzony spowiedzią i przyjęciem eucharystii. Tworzenie Ikony jest modlitwą, stąd Ikonę się „pisze”, a nie „maluje”. Używa się kanonów barw i sposobów przedstawień ustalonych, według tradycji, już w pierwszym wieku po Chrystusie. Ikona Matki Bożej Włodzimierskiej, jedna z najbardziej czczonych ikon Bogurodzicy w prawosławiu

36 Strojem kapłana w Kościele Zachodnim jest sutanna natomiast w Kościele Wschodnim jest pidrjasnyk i rjasa. Ciekawostka jest to ,że strój w Kościele Wschodnim jest luźniejszy a służy to temu aby nie uwydatniać sylwetki kapłana

37 Komunikantem w cerkwi jest chleb , który nazywa się prosforą (skład: mąka, drożdże i woda)pod dwoma postaciami chleba i wina podawanymi łyżeczką.

38 Grekokatolicy i Prawosławni posługują się kalendarzem Juliańskim natomiast Katolicy kalendarzem Gregoriańskim różnica między nimi wynosi 13 dni.

39 Liturgia w cerkwi Greckokatolickiej ,Prawosławnej jest bardziej rozbudowana niż w Kościele Rzymskokatolickim .W Kościele Greckokatolickim msza odprawiana jest w języku ukraińskim bądź staro cerkiewno słowiańskim .

40 W Cerkwi Grekokatolickiej głową jest Papież tak jak w przypadku Kościoła Rzymskokatolickiego nie ma różnic teologicznych, doktrynalnych i dogmatycznych natomiast głową Cerkwi Prawosławnej jest patriarcha.

41 Światyłyszcze od chramu wirnych oddziela ikonostas, czyli ściana ikon z parą diakońskich drzwi i carskimi wrotami

42 Trójpodział Cerkwi Światyłyszcze (odpowiednik prezbiterium w Kościele)
Chram wirnych (miejsce gdzie znajdują się wierni podczas mszy ) Prytfor to miejsce gdzie wierny przygotowuje się do sakramentu chrztu.

43 W cerkwi nie ma organów ani organisty śpiewa chór cała liturgia jest śpiewana w języku staro cerkiewno słowiańskim lub ukraińskim.

44 W Kościele Wschodnim po sakramencie chrztu od razu udzielany jest kolejny sakrament bierzmowania

45 W Cerkwi do znaku krzyża składamy dłoń w następujący sposób kciuk, wskazujący i palec środkowy symbolizuje Trójce Świętą dwa pozostałe symbolizują dwie natury: boską i ludzką

46 Krzyż jednoramienny

47 Krzyż trójramienny

48 Cerkwie na terenie Gminy Komańcza

49 Cerkiew Prawosławna Opieki Matki Boskiej w Komańczy
Foto: własne Cerkiew Prawosławna Opieki Matki Boskiej w Komańczy

50 Cerkiew Prawosławna św. Michała Archanioła w Turzańsku
Foto: własne Cerkiew Prawosławna św. Michała Archanioła w Turzańsku

51 Cerkiew Greckokatolicka pod wezwaniem św. Mikołaja w Rzepedzi
Foto: własne Cerkiew Greckokatolicka pod wezwaniem św. Mikołaja w Rzepedzi

52 Cerkiew Greckokatolicka Opieki Matki Boskiej w Komańczy
Foto: własne

53 Cerkiew pod wezwaniem św. Michała Archanioła w Kulasznym
Foto: własne Cerkiew pod wezwaniem św. Michała Archanioła w Kulasznym Foto: własne

54 Kościoły na terenie Gminy Komańczy

55 Foto: własne Kościół w Kulasznym Foto: własne

56 Kościół w Woli Michowej

57 Kościół w Smolniku

58 Kościół pod wezwaniem św. Maksymiliana
Foto: własne Kościół pod wezwaniem św. Maksymiliana w Rzepedzi Foto: własne

59 Foto: własne Klasztor w Komańczy

60 Źródła: https://www. google. pl/imghp

61 Prezentacje wykonali: Mikołaj Kowalski Dominika Wancewicz Roksana Michaliszyn