Zasady i przesłanki ograniczeń wolności i praw jednostki

Prezentacja na temat: "Zasady i przesłanki ograniczeń wolności i praw jednostki"— Zapis prezentacji:

1 Zasady i przesłanki ograniczeń wolności i praw jednostki

2 ZASADY OGRANICZENIA WOLNOŚCI I PRAW JEDNOSTKI
W praktyce funkcjonowania państwa zachodzi konieczność ustalenia sfery dopuszczalnych zachowań jednostki. Jednostka nie może być w pełni poddana nieskrępowanym działaniom państwa i jego organów, muszą istnieć wyraźne granice dopuszczalnej ingerencji władz publicznych. Każdy musi mieć zagwarantowaną możliwość wyegzekwowania nakazu przestrzegania swoich praw przez inne jednostki. Wszystko to, jest możliwe w drodze stosowania ograniczeń, które z jednej strony blokują sferę dopuszczalnego działania jednostki a z drugiej, ustalają czytelne zasady działania organów dysponujących możliwością stanowienia prawa i stosowania środków przymusu.

3 Ogólne przesłanki uzasadniające ograniczenie poszczególnych wolności i praw
Bezpieczeństwo państwa, Bezpieczeństwo publiczne, Ochrona dobrobytu gospodarczego kraju, Ochrona porządku i zapobieganie przestępstwom (porządek publiczny), Ochrona zdrowia i moralności, Ochrona wolności i praw osób trzecich.

4 Wymogi umożliwiające wprowadzenie organiczeń
Nakaz przestrzegania zasady ścisłej interpretacji klauzul Nakaz wprowadzenia ograniczeń wyłącznie w drodze demokratycznych procedur tworzenia prawa powszechnie obowiązującego Nakaz podania treści ograniczeń do wiadomości publicznej Nakaz niezbędności Nakaz przestrzegania przez państwo zasady proporcjonalności

5 Ograniczenia praw jednostki
immanentne systemowe osobiste

6 Immanentne ograniczenia praw i wolności jednostki
Są to samoistne, wynikające z istoty użytych do skonkretyzowania wolności i praw jednostki pojęć i zwrotów. Są to granice wyznaczające zakres możliwych do realizacji zachowań jednostki w ramach treści, każdej z gwarantowanej wartości. Ich ustalenie pozwala na stwierdzenie czy określone działanie można zakwalifikować jako realizacje przyznanych uprawnień oraz czy w danym zakresie jednostka może się powoływać na nie i żądać stosownej ochrony przed ewentualnymi naruszeniami. Zdefiniowanie charakteru zgodnej z prawem sfery zachowań jednostki musi nastąpić przez ustalenie jej podstawowych cech oraz stwierdzenie czy zakres podjętych przez nią działań mieścił się w przyjętym standardzie.

7 Systemowe ograniczenia praw i wolności jednotki
Istotnym elementem wpływającym na rangę określonego prawa jednostki jest rodzaj aktu prawnego, w którym następuje potwierdzenie tego uprawnienia. Najważniejszym aktem prawnym jest konstytucja. Brak właściwej regulacji konstytucyjnej może powodować węższy zakres ochrony przyznanej jednostce, np.: nie będzie można mogła skutecznie wskazać za podstawę skargi konstytucyjnej uprawnienia, które nie zostało ujęte w treści konstytucji. Istnieje rozróżnienie na prawa podstawowe, które mają szczególne znaczenie i pełną ochronę, a także prawa, które mogą być chronione w węższym zakresie. Dodatkowo, istnieją również prawa i wolności jednostek, które ulegają systemowym ograniczeniom w szczególnych sytuacjach wyjątkowych, takich jak stany wyższej konieczności państwowej. Stany nadzwyczajne- instytucje prawa wewnętrznego, których stosowanie uzasadnione musi być rzeczywistym zaistnieniem sytuacji szczególnego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i obywateli oraz porządku publicznego, w którym zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające.

8 Skutkami, wprowadzenia stanu nadzwyczajnego jest zwiększenie prerogatyw władzy wykonawczej, a przede wszystkim ograniczenie wolności i praw obywatelskich przy jednoczesnym zwiększeniu zakresu obowiązków. Zasadniczą cechą charakteryzującą działania organów publicznych w okresie stanów nadzwyczajnych jest zasada proporcjonalności. Konieczne jest także, wykazanie przez państwo, że wprowadzenie stanu nadzwyczajnego było niezbędne a zagrożenia nie można było uniknąć zwykłymi środkami właściwymi dla funkcjonowania państwa demokratycznego. Bezwzględnym wymogiem legalności wprowadzenia stanu nadzwyczajnego jest publiczne jego ogłoszenie.

9 Osobiste przesłanki różnicowania zakresu realizacji gwarantowanych wolności i praw.
Są związane z określeniem zakresu podmiotowego praw i wolności, a więc sprecyzowania jakim kategoriom osób przysługują. Przesłanką pozwalającą na odmienne ukształtowanie zakresu i charakteru uprawnień jest pewna cecha wspólna dla danej kategorii osób, pozwalająca na wyodrębnienie jej z ogółu jednostek. W każdym państwie występują przesłanki skutkujące różnicowaniem zakresu realizacji poszczególnych uprawnień. Większość z nich znajduje uzasadnienie w treści zasady równości, która nie oznacza jednakowego traktowania wszystkich ludzi, ale tylko podmiotów prawa w obrębie określonej kategorii, wyznaczonej przez konkretną cechę istotną. Każdy system prawny posiada zróżnicowany zakres realizacji przyznanych jednostce praw na podstawiewielu kryteriów. Najczęstszym kryterium jest obywatelstwo, nieodłącznie związane z istotą suwerenności charakteryzującej istnienie odrębnych porządków prawnych

10 Obywatelstwo a zakres realizacji praw i wolności przez jednostkę
Pojęcie obywatelstwa ma podkreślać istnienie szczególnej więzi prawnej łączącej jednostkę z konkretnym państwem, wyrażającej się przyznaniem jej zdolności do realizacji na jego terytorium pełni praw publicznych Zwierzchnictwo personalne – obywatel danego kraju, niezależnie od miejsca, w którym się znajduje, ma obowiązek przestrzegać prawa ojczystego oraz dochować mu wierności Zwierzchnictwo terytorialne – uznanie w stosunku do wszystkich osób i podmiotów znajdujących się na terytorium danego państwa jego jurysdykcji, a więc władztwa w zakresie decydowania o ich sytuacji prawnej.

11 Obywatele danego państwa
Kategorie osób ze względu na charakter więzi prawnej jednostki i państwa Obywatele danego państwa Cudzoziemcy przebywający na jego terytorium

12 Bezpaństwowcy (apatrydzi)
Cudzoziemcy Bezpaństwowcy (apatrydzi) uchodźców