Jako podstawowa jednostka samorządu terytorialnego

Prezentacja na temat: "Jako podstawowa jednostka samorządu terytorialnego"— Zapis prezentacji:

1 Jako podstawowa jednostka samorządu terytorialnego
Gmina Jako podstawowa jednostka samorządu terytorialnego

2 Samorząd terytorialny w Polsce
Samorząd terytorialny jest to jedna z form samorządu, rozumianego jako wydzielenie z zakresu władzy państwa pewnej dziedziny spraw i powierzenie ich do samodzielnego wykonania tej grupie społecznej, której te sprawy przede wszystkim dotyczą – wspólnoty samorządowej.

3 Podział administracyjny Polski
Podział terytorialny Polski zmieniał się wielokrotnie, od II Wojny Światowej reformy miały miejsce w latach: 1946, 1950, 1957, 1975 oraz obecny trójstopniowy podział administracyjny obowiązujący od 1 stycznia 1999r Wprowadzenie trójstopniowego podziału terytorialnego pociągnęło za sobą konieczność podziału zadań pomiędzy władzę centralną a poszczególne jednostki samorządu terytorialnego

4 Trójstopniowy podział państwa
I stopnia - 16 województw II stopnia- 379 powiatów: 65 grodzkich (miasto na prawach powiatu) – gmina o statucie miasta , wykonująca zadania powiatu 314 ziemskich – skupiające od kilku do kilkunastu sąsiadujących ze sobą gmin

5 Trójstopniowy podział państwa
III stopnia – 2479 gmin 306 miejskich – gmina, która zawiera się w administracyjnych granicach miasta 597 miejsko-wiejskich – gmina, w skład której wchodzi miasto oraz kilka wsi 1576 wiejskich – gmina, która na swoim terytorium nie zawiera miasta

6 Gmina – organy i kompetencje
Gmina – wg ustawy należy przez nią rozumieć wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium Od 1990 roku w Polsce gmina jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego Posiada osobowość prawną, a jej samodzielność podlega ochronie sądowej. Może tworzyć jednostki pomocnicze: sołectwa, dzielnice, osiedla i inne.

7 Organy gminy Rada gminy - władza ustawodawcza i kontrolna
Wójt, burmistrz prezydent – władza wykonawcza

8 Organy gminy Rada gminy (rada miasta)
organ stanowiący i kontrolny, do właściwości rady gminy należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania gminy, o ile ustawy nie stanowią inaczej. Kadencja rady gminy trwa 4 lata licząc od dnia wyboru. Na czele rady stoi przewodniczący i wiceprzewodniczący.

9 Organy gminy Wójt – organ wykonawczy w gminie wiejskiej
Burmistrz – w gminie, w której siedziba władz znajduje się w mieście położonym na terytorium tej gminy Prezydent miasta – w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców oraz w tych miastach, które liczą poniżej 100 tys. mieszkańców , ale w których przed 27 maja 1990 roku prezydent był organem wykonawczo-zarządzającym. W miastach na prawach powiatu pełni ponadto funkcję starosty.

10 Zadania gminy Do zakresu zadań gminy należy realizowanie spraw publicznych na jej terytorium o wymiarze lokalnym, które zostały ustawowo ustanowione jako zakres jej działania. Zadania dzielą się na: Własne – nadane ustawowo Zlecone – przydzielone przez władze państwowe

11 Zadania własne Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. Zadania te można podzielić na pewne kategorie, a mianowicie zadania z zakresu: infrastruktury technicznej – gminne drogi, ulice, mosty, place, wodociągi, kanalizacja, usuwanie i oczyszczanie ścieków komunalnych, utrzymanie czystości, utrzymanie urządzeń sanitarnych, wysypiska oraz utylizacja odpadów komunalnych, zaopatrzenie w energię elektryczną i cieplną, komunalne budownictwo mieszkaniowe, lokalny transport zbiorowy, targowiska i hale targowe, gminne obiekty i urządzenia użyteczności publicznej oraz obiekty administracyjne

12 Zadania własne infrastruktury społecznej – ochrona zdrowia, pomoc społeczna, oświata, kultura, kultura fizyczna porządku i bezpieczeństwa publicznego – organizacja ruchu drogowego, porządek publiczny, ochrona przeciwpożarowa i przeciwpowodziowa, bezpieczeństwo sanitarne ładu przestrzennego i ekologicznego – planowanie przestrzenne, gospodarka terenami, ochrona środowiska

13 Zadania zlecone Są to zadania „obce” w tym sensie, że pochodzą od innego podmiotu administracji, jakim jest organ administracji rządowej. Gmina wykonuje te zadania po zapewnieniu jej środków finansowych przez podmiot zlecający. Jeżeli ustawa tak stanowi , gmina jest zobowiązana do wykonania takich zadań. Gmina może ponadto dobrowolnie wykonywać zadania zlecone, na podstawie porozumienia z właściwym organem administracji rządowej.

14 Zadania zlecone wypłata zasiłków z pomocy społecznej
prowadzenie środowiskowych domów samopomocy świadczenie usług opiekuńczych prowadzenie urzędów stanu cywilnego wydawanie dowodów osobistych prowadzenie działalności gospodarczej oświetlenie dróg prowadzenie ewidencji nieruchomości prowadzenie szkoleń z zakresu ochrony cywilnej

15 Finanse samorządu terytorialnego
Samorząd terytorialny jest oparty na gospodarce budżetowej Podstawą samodzielnej polityki finansowej gmin są ich budżety. Budżety gmin są uchwalane w formie uchwały budżetowej na cały rok budżetowy i stanowi roczny plan dochodów i wydatków. Budżet jest dokumentem zawierającym wszystkie roczne dochody i wydatki samorządu. Budżet jest uchwalany przez radę a realizowany przez zarząd.

16 Akty prawne Na konstrukcję projektu budżetu gminy mają wpływ akty prawne: Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. Nr 203, poz. 1966) Art.198 ust. 1 ustawy z dnia 3o czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 249, poz z póź. zm.) Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków oraz przychodów i rozchodów (Dz.U. Nr 209 z 2004 roku z późn.zm)

17 Dochody gminy Dochody własne – to dochody, które uzyskują one od mieszkańców oraz działających na terenie gmin przedsiębiorców - podatki lokalne, udział w podatkach dochodwych, wpływy z opłat itp. Dochody z budżetu państwa – subwencje i dotacje.

18 Dochody własne Źródłami dochodów własnych gminy są w szczególności :
wpływy z podatków ( od nieruchomości, rolnego, leśnego, od środków transportowych, dochodowego od osób fizycznych, opłacanego w formie karty podatkowej, od spadków i darowizn, od czynności cywilnoprawnych) wpływy z opłat ( skarbowej, targowej, miejscowej, uzdrowiskowej i od posiadania psów, eksploatacyjnej);

19 dochody uzyskiwane przez gminne jednostki budżetowe gminy oraz wpłaty od gminnych zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych gminnych jednostek budżetowych dochody z majątku gminy spadki, zapisy i darowizny na rzecz gminy 5,0% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej

20 dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach
odsetki od pożyczek udzielanych przez gminę, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody gminy odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych gminy, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego

21 Dochody z budżetu państwa
Subwencje – subwencja jest formą transferu środków finansowych z budżetu państwa do budżetów samorządów terytorialnych. Ma charakter bezzwrotny i nieodpłatny. Ma na celu uzupełnienie środków własnych budżetu jednostek samorządu terytorialnego i nie jest wykorzystywana na cele, o których decydują organy stanowiące tych jednostek.

22 Dochody z budżetu państwa
Dotacje celowe – transfer finansowy, posiada ścisłe przeznaczenie i określoną wysokość na finansowanie lub dofinansowanie konkretnego zadania budżetowego. Jeśli część dotacji zostanie wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem lub pobrana w nadmiernej wysokości, podlega zwrotowi wraz z odsetkami z wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych.

23 Wydatki gminy Wydatki publiczne można zdefiniować jako operacje zmniejszające stan środków pieniężnych w dyspozycji podmiotów sektora finansów publicznych jednocześnie zmniejszające – w ujęciu bilansowym –majątek podmiotów sektora finansów publicznych. Pojęcie wydatków publicznych, zasady ich klasyfikacji oraz przeznaczenie określone zostały w ustawie o finansach publicznych

24 Wydatki Wydatki gmin wynikają z zadań do jakich samorządy zostały powołane, stanowią finansowe odbicie rozwiązań przyjętych w tzw. ustawach ustrojowych i kompetencyjnych Służą realizacji zadań władzy publicznej. Ich występowanie ma charakter obiektywny. Władze publiczne realizują poprzez wydatki publiczne cele społeczne (np. walka z biedą, bezrobociem, zapewnienie powszechnej ochrony zdrowia o oświaty), gospodarcze (np. tworzenie popytu krótkookresowego, łagodzenie cykli koniunkturalnych, budowa infrastruktury technicznej i środowiskowej dla pobudzenia rozwoju gospodarczego) oraz klasyczne funkcje państwa (bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne, polityka zagraniczna itp.).

25 Charakterystyka gminy Pułtusk
Gmina Pułtusk jest gminą miejsko-wiejską, położoną w powiecie pułtuskim w północnej części województwa mazowieckiego w odległości ok. 60 km od Warszawy na pograniczu Wysoczyzny Ciechanowskiej i Niziny Kurpiowskiej oraz na zachodnim skraju Puszczy Białej. Graniczy z gminami powiatu pułtuskiego: Gzy, Obryte, Pokrzywnica, Winnica, Zatory oraz z gminami powiatu makowskiego: Szelków i Karniewo.

26 Gmina Pułtusk - położenie
Pułtusk leży nad rzeką Narwią, poniżej ujścia rzeki Pełty. Siedzibą gminy jest miasto Pułtusk, które jest jednym z najstarszych miast północno- wschodniego Mazowsza W skład Gminy Pułtusk wchodzą następujące sołectwa: Białowieża, Boby, Chmielewo, Głodowo, Gnojno, Jeżewo, Grabowiec, Gromin, Kleszewo, Kacice, Kokoszka, Lipa, Lipniki Nowe, Lipniki Stare, Moszyn, Olszak, Pawłówek, Płocochowo, Ponikiew, Przemiarowo, Szygówek, Trzciniec oraz Zakręt.

27 Ludność gmina Pułtusk zajmuje obszar 13372 ha (133,7 km²)
zamieszkują ją obecnie ok. 23,5 tyś. mieszkańców, w tym: ok.19 tyś. w mieście ok. 4,5 tyś. na terenach wiejskich.

28 Gmina Pułtusk Na walory przyrodnicze gminy w sposób znaczący wpływa sąsiadująca niemal z miastem, Puszcza Biała. Pierwsze ślady osadnictwa na terenie miasta pochodzą z wczesnego średniowiecza. To czyni Pułtusk jednym z najstarszych grodów w Polsce i powoduje, że miasto ma sporo do zaoferowania miłośnikom historii.

29 Gmina Pułtusk Jedną z osobliwości jest najdłuższy brukowany rynek w Europie, którego oś wyznacza gotycko- renesansowa wieża ratuszowa (obecnie Muzeum Regionalne). Od wschodu i zachodu rynek otaczają kamieniczki z XVIII – XIX w. Od strony południowej rynek zamyka kaplica św. Marii Magdaleny i górujący nad miastem, na wzgórzu, zamek – dawna rezydencja biskupów płockich, właścicieli miasta, obecnie Dom Polonii – centrum konferencyjno-hotelarskie,

30 Gmina Pułtusk Oczywiście historia miasta bogata jest nie tylko poprzez obiekty architektury, ale także poprzez ważne wydarzenia. Niektóre z nich mają wpływ na nasze miasto po dziś dzień. Gmina Pułtusk posiada bogatą ofertę turystyczną wynikającą z uwarunkowań historycznych oraz istniejącej bazy rekreacyjno – turystycznej, znaczenie ma również dogodne położenie miasta w bezpośrednim oddziaływaniu metropolii Warszawy.

31 Gmina Pułtusk Akcesja Polski do Unii Europejskiej postawiła Pułtusk przed dużą szansą realizacji projektów, przygotowanych przez władze lokalne, dotyczących różnych dziedzin życia gospodarczego. Szanse te wykorzystane zostały szczególnie poprzez realizację inwestycji infrastrukturalnych. Od ponad 10 lat w Pułtusku znajduje się wyższa uczelnia – nosząca imię Aleksandra Gieysztora Wyższa Szkoła Humanistyczna, która zyskała tytuł Akademii Humanistycznej.

32 Dziękuję za uwagę