Chemia – z czego składa się materia?

Prezentacja na temat: "Chemia – z czego składa się materia?"— Zapis prezentacji:

1 Chemia – z czego składa się materia?
(Na podstawie : Globus - Naturfag 7) Chemia – z czego składa się materia?

2 Co to jest chemia? Chemia to nauka badająca naturę i własności substancji, a zwłaszcza przemiany tych substancji, gdy się je ze sobą zmiesza. Chemia to nieodłączny element naszego życia.

3 Atom Atom jest współcześnie podstawowym pojęciem w chemii
Pojęcie atomu zostało wprowadzone przez filozofa greckiego Demokryta z Abdery (460–370 p.n.e.). Głosił on, że materia zbudowana jest z małych, niepodzielnych cząstek poruszających się w próżni – atomów (atomos – gr.: „niepodzielny”). W XIX wieku nastąpił ogromny postęp w rozwoju teorii atomistycznej. Odkrycie elektronu, określenie jego masy i ładunku oraz odkrycie promieniotwórczości obaliły pogląd, że atom jest niepodzielny. Cała materia składa się z atomów

4 Budowa atomu Atom składa się z jądra atomowego (atomkjerne) i elektronów, które krążą wokół niego, jak planety wokół Słońca W jądrze atomowym znajdują się protony i neutrony elektron proton neutron jądro

5 Pierwiastki (grunnstoff)
Wszystkie pierwiastki są zbudowane z atomów Pierwiastek to zbiór atomów, które są jednakowe i mają te same właściwości Istnieje ponad 100 pierwiastków Najpowszechniejszym pierwiastkiem we Wszechświecie jest wodór (hydrogen) Każdy pierwiastek posiada nazwę i symol chemiczny

6 Przykłady pierwiastków
H – wodór (hydrogen) Fe – żelazo (jern) Cl – chlor (klor) Al – glin (aluminium) O – tlen (oksygen) He – hel (helium) C – węgiel (karbon) N – azot (nitrogen)

7 Układ okresowy pierwiastków (periodesystemet)

8 Cząsteczka (molekyl) Cząsteczka to grupa atomów, które są trwale połączone ze sobą wiązaniami chemicznymi Np. Cząsteczka wody składa się z 2 atomów wodoru i 1 atomu tlenu: H2O Woda składa się z wielu cząsteczek wody

9 Cząsteczka wody: H2O O H H

10 Cząsteczka metanolu: CH3OH

11 Stany skupienia materii
Substancje, z których zbudowane są ciała mogą występować w trzech podstawowych stanach skupienia (tre tilstander): Stałym (fast stoff) - trudno zmienić objętość i kształt Ciekłym (væske) - trudno zmienić objętość, a kształt łatwo Gazowym (gass) - łatwo zmienić objętość i kształt

12 Reakcja chemiczna (kjemisk reaksjon)
Reakcja chemiczna to proces przemiany. Podczas reakcji chemicznej jedne substancje są przekształcane w inne substancje. Np. gdy żelazo jest mokre, to rdzewieje. Dzieje się to na skutek reakcji żelaza z tlenem w powietrzu. Nowa substancja, która powstaje to rdza, czyli tlenek żelaza.

13 Równanie reakcji chemicznej
Jak powstaje woda? 2 H2 + O H2O Spalanie metanu: CH4 + 2O CO2 + 2H2O

14 Na podstawie: E. Beitnes Johansen, E. Steineger GLOBUS: Naturfag 7, Cappelen Damm AS, 2008