Kontrola eksportu i bezpieczeństwo jądrowe

Prezentacja na temat: "Kontrola eksportu i bezpieczeństwo jądrowe"— Zapis prezentacji:

1 Kontrola eksportu i bezpieczeństwo jądrowe
Wspólnotowe Centrum Badawcze (JRC) Komisji Europejskiej

2 Konspekt Wprowadzenie Międzynarodowa kontrola handlu i eksportu
Reżimy międzynarodowe i listy kontrolne produktów podwójnego zastosowania (dual-use DU) Egzekwowanie: Identyfikacja towarów Narzędzia wspierające

3 Kluczowe daty 1946 ustawa o energii atomowej (ustawa McMahon) ustanawia program ograniczenia rozpowszechniania informacji; 1953 program „Atom dla Pokoju” przedstawiony przez prezydenta Dwighta D. Eisenhowera dotyczący otwartego dostępu do technologii atomowych pod warunkiem ich pokojowego wykorzystywania; 1956 Komitet Koordynacyjny Wielostronnej Kontroli Eksportu (COCOM) utworzony w celu zakazu eksportu wrażliwych technologii, głównie możliwych do wojskowego wykorzystania, do członków Paktu Warszawskiego i Chin … chińska próba atomowa (1964) 1968 Układ o Nierozprzestrzenianiu Broni Jądrowej … indyjska próba atomowa (1974) 1978 Grupa Dostawców Jądrowych - NSG (lista kontrolna „Trigger List”), … iracki program jądrowy Protokół dodatkowy Przyjęcie listy kontrolnej produktów podwójnego zastosowania

4 Kontrola eksportu i bezpieczeństwo jądrowe
Legislacja Inspekcje Reżimy kontroli eksportu materiały Ekstrakcja, wzbogacanie, przetwarzanie uranu: Ochrona fizyczna instalacje Przetwarzanie paliwa, napromieniowanie: NPT (+AP)  Reżimy zapewniające bezpieczeństwo wyposażenie, itd. Produkcja przemysłowa: Kontrola granicy

5 Rezolucja RB ONZ 1540 Rezolucja 1540 (2004) przyjęta 28 kwietnia 2004 przez Radę Bezpieczeństwa ONZ Nakłada na państwa wymóg powstrzymania się od wspierania podmiotów niepaństwowych w próbach rozwijania, nabywania, wytwarzania, posiadania, transportowania, przekazywania lub wykorzystywania broni jądrowej, chemicznej i biologicznej oraz środków jej przenoszenia; Nakłada na państwa wymóg przyjęcia i egzekwowania, zgodnie ze swoimi narodowymi procedurami, odpowiednich skutecznych przepisów zakazujących wszelkim podmiotom innym niż państwa wytwarzania, nabywania, posiadania, rozwijania, transportowania, przekazywania lub wykorzystywania broni jądrowej, chemicznej i biologicznej oraz środków jej przenoszenia 5

6 Rezolucja RB ONZ 1540 Zobowiązuje państwa do podjęcia i wdrożenia efektywnych środków krajowej kontroli w celu zapobieżenia proliferacji broni jądrowej, chemicznej i biologicznej oraz środków jej przenoszenia, włączając w to odpowiednie środki kontroli materiałów z nimi związanych, w tym do: … (c) Rozwijania i utrzymywania efektywnych środków w zakresie kontroli granicznych i egzekwowania prawa w celu wykrywania, zapobiegania i zwalczania, w tym w razie potrzeby poprzez współpracę międzynarodową, nielegalnego handlu i pośrednictwa w handlu takimi produktami, zgodnie z prawem krajowym i międzynarodowym; 6

7 Rezolucja RB ONZ 1540 d) Ustanowienia, rozwoju, przeglądu i utrzymywania odpowiednich skutecznych krajowych środków kontroli eksportu i przewozu, w tym odpowiednich przepisów ustawowych i wykonawczych dotyczących kontroli wywozu, tranzytu, przeładunku i ponownego wywozu oraz kontroli finansowania i innych usług z nimi związanych, które mogą przyczynić się do rozprzestrzeniania broni jądrowej, jak również ustanowienie kontroli użytkowników końcowych oraz ustanowienie i wprowadzenie odpowiednich sankcji karnych i cywilnych za naruszenie tych przepisów; 7

8 Kontrola eksportu produktów podwójnego zastosowania
? ?

9 Czym są produkty podwójnego zastosowania ?
produkty, włącznie z oprogramowaniem i technologią, które mogą być stosowane zarówno w celach cywilnych, jak i wojskowych, oraz obejmują wszystkie towary, które mogą być użyte zarówno w zastosowaniach niewybuchowych, jak i w jakikolwiek sposób do wspomagania wytwarzania broni jądrowej lub innych urządzeń do wybuchu jądrowego Rozporządzenie Rady (WE) Nr 428/2009 ustanawiające wspólnotowy system kontroli wywozu, transferu, pośrednictwa i tranzytu w odniesieniu do produktów podwójnego zastosowania

10 Dlaczego zwracamy na nie uwagę?
Mogą pomagać w rozwoju, produkcji, obsłudze, eksploatacji, konserwacji, przechowywaniu, wykrywaniu, identyfikacji lub rozprzestrzenianiu broni chemicznej, biologicznej lub jądrowej i rozwoju, produkcji, utrzymaniu lub przechowywaniu pocisków zdolnych do przenoszenia takiej broni

11 Cło / kontrola graniczna Handel (Standardowa klasyfikacja towarów)
Proces kontroli eksportu Produkt z listy? Zakup procedura DU tak Przegląd techniczny Odmowa nie eksport eksport Wykrycie, śledztwo, postępowanie Egzekucja prawa Cło / kontrola graniczna Handel (Standardowa klasyfikacja towarów)

12 Listy kontrolne Lista uzbrojenia Embarga
Lista nuklearna („trigger list”) Listy kontrolne produktów podwójnego zastosowania: nuklearne (spoza „trigger list”) chemiczne biologiczne technologie rakietowe

13 Międzynarodowe reżimy kontrli eksportu

14 Kategorie DU (WE 428/2009) Kategoria 0 – materiały, instalacje i urządzenia jądrowe, Kategoria 1 – materiały, substancje chemiczne, mikroorganizmy i toksyny, Kategoria 2 – przetwarzanie materiałów, Kategoria 3 – elektronika, Kategoria 4 – komputery, Kategoria 5 – telekomunikacja i ochrona informacji, Kategoria 6 – czujniki i lasery, Kategoria 7 – nawigacja i awionika, Kategoria 8 - urządzenia okrętowe, Kategoria 9 – układy napędowe, pojazdy kosmiczne i ich wyposażenie. Każda kategoria podzielona jest na 5 grup produktów A - systemy, urządzenia i części, B - urządzenia testujące, kontrolne i produkcyjne, C - materiały, D - oprogramowanie, E - technologia.

15 Cykl paliwowy i rozwój broni
Wydobywanie i przetwarzanie rudy uranu Przetwarzanie uranu Wzbogacanie uranu Wytwarzanie ładunków z wysoko wzbogaconym uranem Wytwarzanie paliwa do reaktorów Komponenty wybuchowe i nienuklearne z plutonem Broń Rozwój i testowanie systemów Reaktor Ponowne przetworzenie Grafit lub ciężka woda the process diagram precedes the control list slides. The idea is to give a quick overview of the weapon development process so that the logic of the control lists is evident when you get to them. Explain two fundamental pathways: Enrichment / Reactor and Reprocessing. Both pathways lead to weapon development, testing, and production. Mining and Milling Uranium ore is extracted by conventional mining techniques and ore concentrates are produced in the form of U308 Equipment used in mining and milling is too common to control. Conversion The uranium ore is then chemically converted from U308 to uranium hexafluoride (UF6). This stage is necessary for the uranium enrichment to occur, since all current enrichment technologies require gaseous feed. Enrichment The mined natural uranium does not contain enough of the fissile uranium 235 isotope (U235) to sustain a nuclear reaction inside a Light Water Reactor (LWR). Enrichment addresses this issue, and involves the physical separation of the lighter and more fissile U235 from the heavier and more predominant U238 isotope. Natural uranium usually contains weight % of U235, while nuclear power stations typically require fuel with 3 to 5 weight % U235. (called LEU, Low-Enriched Uranium) So, Less than 1% of natural U is fissile. Enrichment is an extremely demanding process, due to the highly corrosive nature of UF6 or ionized U and the difficulty of exploiting the tiny mass difference between U235 and U238 Most controlled items are used for uranium enrichment! Special materials, high-strength alloys and composites, etc Fuel Fabrication The fuel fabrication stage of the cycle involves the conversion of UF6 to UO2 powder and the production of fuel pellets. These are then used in the manufacture of complete fuel assemblies to meet the reactor's requirements. Reactor Irradiation of the fuel produces Pu. In a Pu production Rx, this is the objective. In a power or research Rx, it just an unfortunate byproduct. Reprocessing Chemical separation of the Pu from the irradiated fuel. The only part of the fuel cycle where high levels of radioactivity are encountered is in reactor-spent fuel-reprocessing. The sorts of controlled equipment we will see permits work in a highly radioactive environment and ensures the fissile material is critically safe at all times (special geometry) Weaponization Once the Pu or HEU is obtained, it must be fabricated into parts for the weapon and combined with the explosive system. We will come back to this diagram throughout the commodity identification modules. My hope is that having a basic understanding of these processes will help you remember the items because you will know where the material or equipment fits in.

16 Struktura „Trigger List” NSG Aneksy do INFCIRC/254/Rev
Struktura „Trigger List” NSG Aneksy do INFCIRC/254/Rev.8/Part 1 Guidelines 1. Źródła i materiały rozszczepialne 2. Wyposażenie i materialy nienuklearne 3. Urządzenia i wyposażenie specjalnie zaprojektowane lub przystosowane do przerobu napromieniowanych elementów paliwowych 4. Urządzenia i wyposażenie specjalnie zaprojektowane lub przystosowane do wytwarzania elementów paliwowych do reaktorów jądrowych 5. Instalacje i urządzenia specjalnie zaprojektowane lub przystosowane do separacji izotopów uranu, inne niż przyrządy analityczne 6. Urządzenia i wyposażenie specjalnie zaprojektowane lub przystosowane do produkcji lub wzbogacania ciężkiej wody, deuteru i związków deuteru 7. Urządzenia i wyposażenie specjalnie zaprojektowane lub przystosowane do przetwarzania uranu i plutonu do wykorzystania w produkcji elementów paliwowych i separacji izotopów uranu, określone w pkt 4 i 5 Annex A is something of a table of contents for Annex B. Annex B details the items covered by Annex A.

17 Lista DU NSG (INFCIRC/254/rev.5/Part 2) 1. Wyposażenie przemysłowe
1.A. SPRZĘT, ZESTAWY, CZĘŚCI 1.A.1. Szyby chroniące przed wysokoenergetycznym promieniowaniem 1.A.2. Kamery i soczewki odporne na promieniowanie 1.A.3. Roboty, manipulatory i jednostki sterujące 1.A.4. Zdalnie sterowane manipulatory 1.B. WYPOSAŻENIE DO PRODUKCJI I TESTOWANIA 1.B.1. Maszyny do tłoczenia kształtowego, maszyny do wyoblania z funkcją tłoczenia kształtowego, trzpienie 1.B.2. Obrabiarki 1.B.3. Urządzenia kontroli wymiarów, instrumentów i systemów 1.B.4. Piece indukcyjne z regulowaną atmosferą, i zasilanie do nich 1.B.5. Prasy izostatyczne i związane z nimi urządzenia 1.B.6. Systemy do badań wibracyjnych, sprzęt i komponenty 1.B.7. Instalacje do próżniowego odlewania oraz posiadające inną regulowaną atmosferę oraz związane z nimi urządzenia Section 1 covers Industrial Equipment Reasons for control: Rad shielding windows, radiation hardened cameras, robots, and remote manipulators are controlled because they facilitate reprocessing (irradiated nuclear fuel is very radioactive) Flow-forming and spin-forming machines are useful for producing gas centrifuge components, especially rotors Machines tools, dimensional inspection machines, furnaces, and presses are used in making the nuclear explosive components Vibration test systems are used to test the nuclear explosive device systems Pics are (L to R, top to bottom) Robot Vibration test table Machine tool Isostatic press Induction furnace with crucible Remote manipulators (in front of rad windows, in hot cell facility)

18 Lista DU NSG (INFCIRC/254/rev.5/Part 2) 2. Materiały
2.A. SPRZĘT, ZESTAWY, CZĘŚCI 2.A.1. Tygle, wykonane z materiałów odpornych na płynne aktynowce 2.A.2. Katalizatory platynowe 2.A.3. Elementy kompozytowe w postaci rur 2.B. WYPOSAŻENIE DO PRODUKCJI I TESTOWANIA 2.B.1. Instalacje lub urządzenia do produkcji trytu, a także ich wyposażenie 2.B.2. Instalacje i urządzenia do separacji izotopów litu, a także ich wyposażenie 2.C. MATERIAŁY 2.C.1. Aluminium 2.c.2. Beryl 2.C.3. Bizmut 2.C.4. Bor 2.C.5. Wapń 2.C.6. Trifluorek chloru 2.C.7. Materiały włókniste lub włókienkowe 2.C.8. Hafn 2.C.9. Lit 2.C.10. Magnez 2.C.11. Stal walcowana 2.C.12. Rad-226 2.C.13. Tytan 2.C.14. Wolfram 2.C.15. Cyrkon 2.C.16. Proszek niklu lub porowaty nikiel metaliczny 2.C.17. Tryt 2.C.18. Hel-3 2.C.19. Radionuklidy alfa-promieniotórcze Section 2 covers Materials. Note that 2A covers components made of certain materials, 2B covers facilities for production of certain materials (tritium and lithium), and 2C covers 19 specific materials themselves. Crucibles are used in melting and casting uranium and plutonium parts Platinized catalysts and used in production of heavy water Composite structures in the form of tubes are used as gas centrifuge rotors For 2C: Aluminum, Maraging Steel, Titanium, and fibrous/filamentary materials are strong, light, and resistant to UF6 corrosion, making them suitable gas centrifuge rotor materials. Beryllium is an excellent neutron reflector and is used in nuclear explosive devices Bismuth is used to produce Polonium-210, an alpha emitter (see alpha emitters below) Boron (specifically B-10) is used for criticality control Calcium and Magnesium is used in the production U and Pu metals ClF3 is used in fuel cycle facilities where UF6 is processd Hafnium is a strong neutron absorber and is used in nuclear reactor control rods Lithium (specifically Li6) is used in the production of tritium Radium is used in the production of alpha-emitters (see alpha emitters below) Tungsten is used as a termper in gun-assembled nuclear explosive devices Zirconium does not absorb neutrons and is an excellent structural material in nuclear reactors. It is usually used as a fuel cladding material. Nickel powder and porous nickel metal is used as gaseous diffusion barrier materials Tritium is a key material essential for boosted nuclear explosive devices He3 – is used to produce Tritium Alpha emitters are used in alpha-n neutron sources for nuclear explosive device intiatiors Pics are (L to R, top to bottom) Platinized catalysts (HW production) Aluminum tubes Fiber Graphite Tritium Crucibles

19 3. Sprzęt i wyposażenie do separacji izotopów uranu (spoza „Trigger List”)
3.A. SPRZĘT, ZESTAWY, CZĘŚCI 3.A.1. Przemienniki częstotliwości lub generatory 3.A.2. Lasery, wzmacniacze i oscylatory na laserach 3.A.3. Zawory 3.A.4. Nadprzewodnikowe elektromagnesy solenoidalne 3.A.5. Zasilacze prądu stałego dużej mocy 3.A.6. Zasilacze prądu stałego o wysokim napięciu 3.A.7. Przetworniki ciśnienia 3.A.8. Pompy próżniowe 3.B. WYPOSAŻENIE DO PRODUKCJI I TESTOWANIA 3.B.1. Ogniwa elektrolityczne do produkcji fluoru 3.B.2. Wytwarzania wirnika lub sprzęt do montażu oraz prostowania wirników, trzpienie do formowania mieszków i matryc 3.B.3. Centryfugi wielopłaszczyznowe 3.B.4. Maszyny do produkcji kompozytów i związane z nimi urządzenia 3.B.5. Elektromagnetyczne separatory izotopów 3.B.6. Spektrometry masowe Section 3 deals with dual-use equipment and components that are used in U enrichment (trigger list covers items EDP for enrichment) Frequency changers are used to spin the gas centrifuge rotors at high speeds Lasers are used in laser-based enrichment processes like AVLIS and MLIS Valves (specifically those resistant to UF6 corrosion) are used throughout enrichment plants using UF6, and in very large quantities Superconducting solenoidal magnets are used in the plasma separation process High-power and high-voltage DC power supplies are used in EMIS (calutrons) Pressure Transducers are used to measure the pressure of the UF6 gas Large Vacuum pumps are essential for evacuating EMIS and AVLIS separator vessels and in the plasma separation process Electrolytic cells for fluorine production are controlled because fluorine is used to produce UF6. Rotor assembly equipment, centrifugal balancing machines and filament winding machines are all used in the production of gas centrifuge rotors Electromagnetic isotope separators (better known as calutrons) are used in the EMIS process Mass spectrometers are used to determine the isotopic abundances of U and Pu (and other actinides) Pics are (L to R, top to bottom) Pressure transducer Filament winding machine Mass spectrometer Corrosion-resistant valves laser

20 4. Wyposażenie do produkcji ciężkiej wody (spoza „Trigger List”)
4.A. SPRZĘT, ZESTAWY, CZĘŚCI 4.A.1. Specjalistyczne opakowania 4.A.2. Pompy 4.A.3. Turborozprężarki lub zestawy turborozprężarka-sprężarka 4.B. WYPOSAŻENIE DO PRODUKCJI I TESTOWANIA 4.B.1. Kolumny do wymiany woda-siarkowodór 4.B.2. Kolumny do kriogenicznej destylacji wodoru 4.B.3. Konwertery lub inne urządzenia do syntezy amoniaku 4.C. MATERIAŁY 4.D. OPROGRAMOWANIE 4.E. TECHNOLOGIE Section 4 deals with dual-use equipment and components that are used in heavy water production (trigger list covers items EDP for heavy water production) Specialized packings are key components of vacuum distillation towers Pumps – 4A2 applies to pumps capable of circulating liquid ammonia (must be airtight) Turboexpanders are used to cool H gas in cryogenic distillation Exchange tray columns are key to heavy water production by the water-hydrogen sulfide exchange process. Pics (top to bottom) Specialized packing for vacuum distillation Triple diaphragm pump used in heavy water production Single stage centrifugal compressor, electric drive via gearbox Horizontal Ammonia Synthesis Converter

21 5. Urządzenia pomiarowe i testujące do rozwoju wybuchowych urządzeń jądrowych
5.A. SPRZĘT, ZESTAWY, CZĘŚCI 5.A.1. Fotopowielacze 5.B. WYPOSAŻENIE DO PRODUKCJI I TESTOWANIA 5.B.1. Generatory promieniowania rentgenowskiego lub impulsowe akceleratory elektronów 5.B.2. Wielostopniowe lekkie działa gazowe lub inne zaawansowane systemy miotające 5.B.3. Mechaniczne kamery z wirującym zwierciadłem 5.B.4. Elektroniczne kamery smugowe, elektroniczne kamery obrazowe, obudowy i urządzenia do nich 5.B.5. Specjalistyczne oprzyrządowanie do eksperymentów hydrodynamicznych 5.B.6. Szybkie generatory impulsowe Section 5 covers items used in testing and developing nuclear explosive devices MANY PEOPLE ASSUME THIS STUFF MUST BE ON THE TRIGGER LIST, but the trigger list applies to fuel-cycle facilities ONLY – no weaponization PM tubes are used nuclear test diagnostics Flash X-ray is used to collect diagnostic data from non-nuclear hyrdrodynamic tests of implosion systems Gas guns are used to create extreme pressure and temperature conditions for determining equation-of-state data High-speed cameras are used in the development of high explosive components and initiation systems Specialized instruments include - velocity interferometers (used in hydrodynamic testing and in detonator development) - manganin gauges (used in shock measurements) - quartz pressure transducers (used like manganin gauges and also in gun barrel pressure measurements) Pulse generators are used to characterize the performance of high-speed recording equipment Pics (L to R, top to bottom) Flash x-ray generators Specialized instrumentation for hydro experiments (manganin pressure guage) Photomultiplier tubes Rotating mirror camera Pulse generator Gas gun

22 Główne podsystemy i wyposażenie rakiet balistycznych
Elementy konstrukcyjne Płaty, korpusy, dysze Ładunek NBC, konwencjonalny Napęd Silniki, sterowniki, napędzanie Kierowanie Akcelerometry, żyroskopy, komputery, elektromechanika the process diagram precedes the control list slides. The idea is to give a quick overview of the weapon development process so that the logic of the control lists is evident when you get to them. A missile is a “system of systems,” just like an automobile. The various systems are designed and developed and tested independently, and then combined into the final product. (Point out some of the “subsystems” represented in the cartoon – be sure the students understand what we mean by “subsystem.”) We will look briefly at the major subsystems that comprise a missile, and consider the materials and the equipment of production. Later in the course we will focus on identification of these materials and components – how do you recognize them when you see them? Wyposażenie do testowania Rotacja, wibracje, temperatura, ciąg Wystrzeliwanie Transportery, radary

23 Produkcja broni chemicznej
the process diagram precedes the control list slides. The idea is to give a quick overview of the weapon development process so that the logic of the control lists is evident when you get to them. As with other WMD, we can represent CW development by a flowchart. Except for the step where chemicals are loaded into weapons, these steps are very similar to ones you would find in legitimate chemical industries. Chemical Precursors: Chemical precursors are the chemical starting materials, or ingredients, needed to produce the highly toxic chemicals used in weapons. Proliferators often seek to purchase these precursor chemicals from foreign suppliers. Synthesis: Precursors are mixed together under controlled conditions; the chemicals react to produce highly toxic chemicals for weapons use. Multiple reaction steps may be required. Purification: When the synthesis step is finished, the chemical for the weapon has been produced. But other chemicals are often left in the same mixture. Purification removes these impurities, concentrating the chemical for the weapon. Low-tech proliferators might not spend a lot of money/effort on purification (2nd arrow). Storage & Waste Destruction: The chemical for the weapon is then stored in corrosion-resistant tanks or other containers. Impurities and excess chemicals are destroyed by high-temperature incineration. Filling/Delivery System: For a chemical attack, the chemicals are transferred from storage to a delivery system. Special remote-controlled, encapsulated filling equipment is used to load the agent delivery system while avoiding chemical exposure. The delivery system could be very complex (military-type) or simple (low-tech terrorist delivery). Special Handling and Monitoring: Of course, the chemicals used in weapons are extremely toxic, and many precursors are dangerous as well. Therefore, special handling and equipment are required in a CW facility to ensure the safety of workers (e.g., toxic gas monitoring equipment). Scaling up a lab or pilot scale operation to industrial scale production is not trivial. It takes a lot of skilled technicians, scientists and engineers to make the scale up process work. If all goes well we can move from the bench or pilot scale to full production scale, but this step is the most costly and time consuming step and errors in scale up will come at a great cost. Transition: As we’ll see throughout this presentation and the course, the chemicals and equipment used throughout this cycle are appear on export control lists. Background: It should be mentioned that most of the lower size limits for commodities set by the AG guidelines will work at the pilot scale.  Multiple pilot scale units could produce a significant quantity of CW and would be easier to maintain than a full scale production facility.  If one pilot plant goes offline only a fraction of the production will stop.  You lose out due to economy of scale, but it might allow a terrorist group to maintain a low profile. It is a rare case that all facets of the CW production process at the bench scale will work at the pilot or full production scale.  At the pilot scale, kinks in scale up are worked out; conversion rates, filtration, distillation, flows, pressure, temperature gradients, appropriate equipment and sizing are a few of the problem areas.  Prekursory Synteza Oczyszczanie Przechowywanie Uwolnienie Likwidacja odpadów

24 Rozwój i wytwarzanie broni biologicznej
SZCZEPIONKI PRODUKCJA UZYSKIWANIE SYSTEMY UWALNIANIA DO ŚRODOWISKA TESTOWANIE AEROZOLI STABILIZACJA OCHRONA the process diagram precedes the control list slides. The idea is to give a quick overview of the weapon development process so that the logic of the control lists is evident when you get to them. Biological Processing and Weapons Development Biological agents can be grown and produced very simply (low tech) or they can be produced in sophisticated and complex ways (high tech). Simple – (1) obtain a starter culture of bacteria (could be obtained from a local stock yard, farm, or hospital; (2) use common household ingredients (sugar, beef broth, etc) or purchased ingredients as nutrients for the bacteria; (3) let fluid evaporate over time to concentrate. IF the bacterial types you obtained were harmful, you have potentially created a biological weapon. Sophisticated – (1) genetically engineer a specific pathogen so that it is exceedingly hardy and antibiotic resistant; (2) grow in complex specific growth media in fermentation system; (3) process using centrifuges and freeze dryer; (4) alter final product chemically or physically to enhance weapon distribution. Low technology methods would most likely be used by terrorists. Sophisticated methods of production would be used by a government intent on developing a biological weapons program. Both methods of production have in common the basics of microbial growth (1) Proper nutrients in the right amounts and types needed to sustain growth. (2) Proper environment - temperature, humidity, and oxygen/carbon dioxide levels. The high technology pathway is similar whether it is for pharmaceutical or agro-pesticide firms or for state-sponsored bio-weapons programs. The only difference between the two is the intent for the final product. The production processes and quantities are similar – so the commodities are dual use. Intercepting the purchase or transfer of the commodities needed for biological weapon production requires a knowledge of the commodities. Steps involved in sophisticated production of biological weapons are: Obtain inoculum Grow organism in large quantities – requires fermentation or cell culture equipment Harvest or concentrate agent or toxin – requires centrifuges or filtration equipment Stabilize product – may involve freeze drying product or physical and/or chemical means to stabilize the weaponized product Distribute or deliver weapon. This production cycle involves potential exposure to harmful biological agents, and thus biosafety is an integral part of the process. Some commodities are controlled because of the safety protection they provide to workers producing biological weapons.

25 Identyfikacja towarów
Podejrzane towary posiadają złą dokumentację, o ile w ogóle ją mają Porównanie licencji eksportowej i deklaracji celnej z produktami Kody celne różnią się od kodów list kontrolnych Potrzebne wparcie techniczne Narzędzia Opisy  możliwe zastosowania, obecność na listach kontrolnych, zdjęcia Zharmonizowany system, kody celne  listy kontrolne

26 Narzędzia informatyczne
Departament Enrgii Stanów Zjednoczonych – Agencja NNSA: SCORE (identyfikacja towarów) Wielka Brytania: Goods Checker (sprawdza obecność towarów na listach kontrolnych) Wielka Brytania: CHIEF (celnicy mają dostęp do dokumentacji licencyjnej, analizy ryzyka oraz pomocy technicznej) Wspólnota Europejska: TARIC