Czy płeć ma znaczenie? Kobieta, mężczyzna i komunikowanie

Prezentacja na temat: "Czy płeć ma znaczenie? Kobieta, mężczyzna i komunikowanie"— Zapis prezentacji:

1 Czy płeć ma znaczenie? Kobieta, mężczyzna i komunikowanie
Mgr Iwona Leonowicz-Bukała Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w siedzibą w Rzeszowie

2 Co to jest komunikowanie?
Proces przekazywania treści między uczestnikami – nadawcą i odbiorcą – za pomocą znaków (werbalnych i niewerbalnych). Dotyczy porozumiewania się ludzi, poprzez język pisany lub mówiony (temu zwykle towarzyszy język ciała). Wysyłanie komunikatów jest świadome, intencjonalne i celowe.

3 Różnice komunikacyjne
Ludzie różnią się od siebie w kwestii komunikowania: Mają inne cele komunikacyjne Rozmawiają na inne tematy Mniej lub bardziej skutecznie używają komunikacji niewerbalnej, czyli pozasłownej Inaczej traktują partnerów rozmowy Używają innych słów

4 Od czego zależy sposób komunikowania?
Od wykształcenia Od poziomu intelektualnego Od środowiska Od wykonywanej pracy Od indywidualnych cech osobowości Od wychowania

5 Czy komunikowanie zależy od płci?
Naukowcy od dawna próbują odpowiedzieć na to pytanie…

6 Wczesne badania Robin Lakoff (1975)
Mężczyźni mówią mniej - ich celem jest wywieranie wpływu i ugruntowanie swojej pozycji. Mężczyznom zależy na władzy. Kobiety mówią więcej – ich celem jest nawiązanie łączności. Kobietom zależy na intymności. ALE: w grupie mieszanej (w której są mężczyźni) kobiety mówią mniej.

7 Badania Robin Lakoff 2 Ponadto Lakoff twierdziła, że kobiety:
częściej przepraszają w trakcie rozmowy (Przepraszam, ale myślę, że…); stosują prośby niebezpośrednie i grzeczne polecenia (Chce mi się pić zamiast Podaj mi wody) zwykle rzadko używają wulgaryzmów i szorstkich słów; są lepszymi słuchaczami (zadają dodatkowe pytania); wykazują w rozmowie niepewność i podporządkowanie się zewnętrznej dominacji (Nie wiem, czy można tak powiedzieć, ale…, Nie znam się na tym, ale…); używają wielu banalnych słów (szczególnie przymiotników, jak cudowny, boski, niesamowity, itp.); bardziej dbają o poprawność języka i wymowy.

8 Czy Lakoff miała rację? Późniejsze badania (K. Dindia, S. Lipsitz Bem) dowiodły, że: Różnice między kobietami i mężczyznami nie są tak duże, jak przypuszczała Lakoff Zarówno część kobiet komunikuje się w sposób typowy dla mężczyzn, jak i część mężczyzn komunikuje się w sposób typowy dla kobiet Dlatego zadano inne pytania: Do jakiego stopnia płeć wpływa na komunikowanie? I co jeszcze ma wpływ?

9 Znaczenie płci biologicznej?
Płeć biologiczna jest faktem, czymś odgórnie człowiekowi narzuconym. Zgodnie z posiadaną płcią biologiczną dzieci w każdym społeczeństwie wychowywane są odpowiednio do ról społecznych, jakie kobietom i mężczyznom są przypisane.

10 Na co wpływa płeć biologiczna?
Płeć ma wpływ na to, jak jesteś wychowywany, a co za tym idzie- na styl konwersacyjny jaki reprezentujesz. Jeśli jesteś dziewczynką – bawisz się lalkami, „w pielęgniarkę” oraz „w dom” – uczysz się współpracy z innymi i troski o nich. Mówisz językiem porozumienia. Jeśli jesteś chłopcem - chodzisz po drzewach, grasz w piłkę, bierzesz udział w rowerowych wyścigach – uczysz się rywalizacji i bycia najlepszym. Mówisz językiem sprawozdania.

11 Skutki wychowania zgodnego z płcią
Kobiety komunikując się z innymi nastawione są na współpracę, nawiązanie i podtrzymanie więzi, wytworzenie atmosfery intymności, bliskości i wspólnoty. Mężczyźni komunikują się głównie w celach pozyskania lub przekazania informacji oraz potwierdzenia swojego statusu w grupie, potwierdzenia swego – jak najwyższego - miejsca w hierarchii. Jednak każda osoba może nabyć styl konwersacji właściwy płci przeciwnej. Mężczyzna może komunikować się jak kobieta, a kobieta – jak mężczyzna.

12 A co z mózgiem? Można zadać pytanie, czy istnieją różnice w budowie i funkcjach mózgu kobiet i mężczyzn, które mogą wpływać na sposób komunikowania się? 1. Mózg mężczyzn jest większy, ale nie ma to wpływu na inteligencję oraz sposób komunikowania. 2. Faktem jest specjalizacja półkul mózgowych (tzw. lateralizacja) / R. Ornstein 3. Kobiety mają lepiej rozwiniętą prawą półkulę - intuicyjną, mężczyźni – lewą, logiczną.

13 Cechy półkul mózgowych wg R. Ornsteina
Ornstein zaczął dowodzić, że ta dychotomia ma odzwierciedlenie w życiu społecznym. Według niego w społeczeństwach zachodnich system kształcenia rozwija zdolności półkuli lewej, w społeczeństwach wschodnich – zdolności półkuli prawej. Różnice u kobiet i mężczyzn występują na poziomie 1-2%.

14 Gender zamiast sex W badaniach nad komunikacją kobiet i mężczyzn zrezygnowano zatem z mówienia o „różnicach płciowych”. Kategorię „płci biologicznej” (ang. sex) zastąpiono kategorią „rodzaju” – „płci kulturowej/społecznej” (ang. gender). Badania nad płcią kulturową nazywamy gender studies.

15 Co to jest gender? Gender to – jak wspomniano – płeć kulturowa.
Gender to cechy i zachowania uważane w danej kulturze za odpowiednie dla kobiety i mężczyzny (Rhoda Unger). Gender to etykietka społeczna, która nie odnosi się do fizjologii. Gender to schemat służący społecznej kategoryzacji jednostek (Carolyn Sherif).

16 Światowa Organizacja Zdrowia o gender
gender to stworzone przez społeczeństwo role, zachowania, aktywności i atrybuty jakie dane społeczeństwo uznaje za odpowiednie dla mężczyzn i kobiet. Poczucie przynależności do tych ról płciowych nazywamy tożsamością płciową. Innymi słowy: kobieta i mężczyzna to kategorie płciowości biologicznej (sex), zaś kobiecy i męski – kategorie płci kulturowej/społecznej (gender) Kategorie kobiecości i męskości różnią się w zależności od kultury społeczeństwa Źródło:

17 To społeczeństwo kreuje twój rodzaj
W koncepcji gender najważniejsze jest to, że różnice między kobietami i mężczyznami są uwarunkowane społecznie, a nie biologicznie. Podłoże różnic wynika z procesu socjalizacji, uczenia się i odmiennych doświadczeń społecznych kobiet i mężczyzn Kobiety i mężczyźni wyrastają w świecie różnych słów i różnych priorytetów. Jeśli dziewczynki są uczone, że mają dbać o innych – będą to robić; jeśli chłopcy są uczeni, że nie wolno im płakać – nie będą tego robić. Te same zależności odnoszą się do komunikacji, która wynika ze stereotypowego obrazu kobiety i mężczyzny. Komunikujesz się tak a nie inaczej, bo uznano, że tak powinieneś/powinnaś komunikować się jako mężczyzna/kobieta.

18 Podejście kulturowe Deborah Tannen
Deborah Tannen proponuje traktować komunikację między mężczyznami a kobietami jak komunikację międzykulturową, przy założeniu, że uczestnicy nie uświadamiają sobie, iż reprezentują odmienne kultury,…[usiłują] uczciwie ze sobą rozmawiać, lecz czasem wydaje się, że mówią różnymi językami, czy choćby dialektami.

19 Dialekty rodzajowe Kobiety Mężczyźni Najważniejsza jest sympatia
Najważniejszy jest szacunek Celem jest bliskość Celem jest wysoki status Narzędziem są: pytania miłe słowa komplementy zainteresowanie unikanie konfliktu interesujące opowieści anegdoty dowcipy wchodzenie w konflikt Gadatliwe w domu Gadatliwi publicznie

20 Wnioski Komunikacja kobiet i mężczyzn różni się.
Źródłem tych różnic jest wychowanie, a nie fizjologia. Dlatego kobieta może mówić jak mężczyzna, a mężczyzna jak kobieta. Kobiety zwykle dążą do nawiązania wspólnoty i współpracy, mężczyźni – do konkretnego przekazania informacji oraz potwierdzenia swego statusu. Mężczyźni i kobiety mówią innymi dialektami – dialektami rodzajowymi (Deborah Tannen).

21 Temat opracowano w oparciu o:
Słownik terminologii medialnej pod red. Walerego Pisarka, Universitas, Kraków 2006. W. Pisarek, Wstęp do nauki o komunikowaniu, WAiP, Warszawa 2008. M. Bugajski, Język w komunikowaniu, PWN, Warszawa 2006. B. Dobek-Ostrowska, Komunikowanie polityczne i publiczne, Warszawa 2007. Linda Brannon, Psychologia rodzaju, GWP, Gdańsk Em Griffin, Podstawy komunikacji społecznej, GWP, Gdańsk 2003.

22 Ilustracje: Slajdy: 3,9, 10, 20 – ilustracje autorstwa Aleksandry Anzel (zgoda autorki na wykorzystanie) Slajd 4: ilustracja autorstwa Iwony Leonowicz-Bukały Pozostałe ilustracje: clipart programu Microsoft Office - Powerpoint 2007.