W jakim celu tworzy się euroregiony ?

Prezentacja na temat: "W jakim celu tworzy się euroregiony ?"— Zapis prezentacji:

1 W jakim celu tworzy się euroregiony ?

2 Co to jest euroregion? Euroregion – to wydzielona jednostka na obszarze dwóch lub więcej państw, forma współpracy transgranicznej pomiędzy regionami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw kandydujących oraz regionami ich sąsiadów. W tworzeniu euroregionu uczestniczą przedstawiciele lokalnych i regionalnych władz samorządowych, a niekiedy także inni posłowie społeczni i ekonomiczni regionów przygranicznych.

3 Cele euroregionów Euroregiony tworzone są przede wszystkim w celu:
poprawy warunków życia mieszkańców pogranicza (znalezienie miejsc pracy, rozwój handlu przygranicznego), pogłębienia wzajemnych kontaktów gospodarczych (np.: w zakresie budowy dróg, lokalizacji zakładów pracy), współpracy w zakresie turystyki, przełamania historycznych uprzedzeń (niekiedy zadawnionych), współpracy kulturalnej (wymiana zespołów artystycznych, wymiana młodzieży, itp.).

4 W granicach Polski znajduje się 15 euroregionów
Euroregion Karpacki (1993 Polska/Słowacja/Ukraina/Węgry/Rumunia), Euroregion Sprewa-Nysa-Bóbr (1993, Polska/Niemcy), Euroregion Pro Europa Viadrina (1993, Polska/Niemcy), Euroregion Tatry (1994, Polska/Słowacja), Euroregion Bug (1995, Polska/Ukraina/Białoruś), Euroregion Nysa (1991, Polska/Niemcy/Czechy), Euroregion Pomerania (1995, Polska/Niemcy/Szwecja), Euroregion Glacensis (1996, Polska/Czechy), Euroregion Niemen (1997, Polska/Litwa/Białoruś), Euroregion Pradziad (1997, Polska/Czechy), Euroregion Bałtyk (1998, Polska/Rosja/Litwa/Szwecja/Dania) Euroregion Śląsk Cieszyński (1998, Polska/Czechy), Euroregion Silesia (1998, Polska/Czechy), Euroregion Beskidy (2000, Polska/Czechy/Słowacja), Euroregion Puszcza Białowieska (2002, Polska/Białoruś).

5

6 Euroregion Karpacki Euroregion Karpacki powstał 14 lutego 1993 roku, kiedy to w Debreczynie przedstawiciele władz regionalnych przygranicznych obszarów Polski, Słowacji, Węgier i Ukrainy podpisali porozumienie o utworzeniu Związku Międzyregionalnego Euroregion Karpacki. Obecnie obszar Euroregionu obejmuje około km2, a zamieszkiwany jest przez ponad mln ludności. Część Euroregionu Karpackiego położona jest na wschodniej granicy Polski, będącej zewnętrzną granicą Unii Europejskiej. Mając zatem na względzie rolę, jaką Euroregion spełnia można stwierdzić, że od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej staliśmy się pomostem dla krajów, które pozostaną poza jej granicami

7

8 Euroregion Pradziad POŁOŻENIE EUROREGIONU Euroregion Pradziad położony jest na polsko-czeskim pograniczu. Jego nazwa wywodzi się od najwyższego szczytu Jesioników- Pradziada (1491 m). Obszar Euroregionu o powierzchni ok.. pół miliona mieszkańców. Po stronie polskiej obejmuje gminy z powiatów: Nysa, Prudnik, Krapkowice, Opole, Brzeg, a po stronie czeskiej: Bruntal i Jesenik. DZIAŁALNOŚĆ EUROREGIONU Podstawowymi dziedzinami, którymi zajął się Euroregion jest współpraca w zakresie: rozwoju turystyki i przejść granicznych dla ruchu osobowego i towarowego rozwoju infrastruktury technicznej terenów przygranicznych tj. głównie dróg oraz planowania przestrzennego, ochrony środowiska oraz ostrzegania i walki z klęskami żywiołowymi, wymiany kulturalnej, sportowej, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży, rozwoju gospodarczego terenów przygranicznych głównie przez pozyskiwanie i wymianę informacji turystycznych

9

10 Euroregion Glacensis POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE Euroregion Glacensis o powierzchni ok.4 tys. km2,  który zamieszkuje niemal 800 tys. osób, położony jest na pograniczu Czech, Moraw i Ziemi Kłodzkiej. Jest to pierwszy wyłącznie polsko - czeski euroregion.  Członkami Euroregionu po stronie polskiej są 23 gminy powiatów: kłodzkiego, ząbkowickiego i dzierżoniowskiego, natomiast po stronie czeskiej - 69 miast i gmin należących do powiatów DZIAŁALNOŚĆ Głównymi celami współpracy w Euroregionie są: swobodne przekraczanie granic państwowych, dobre połączenia drogowe i kolejowe, odbudowa starych połączeń komunikacyjnych pogranicza, tworzenie warunków dla rozwoju wspólnych przedsiębiorstw, powołanie Polsko-Czeskiego Towarzystwa Wspierania Gospodarki, wzajemne nauczanie języka sąsiada, wspólne obozy wakacyjne dla młodzieży polskiej i czeskiej, utworzenie wspólnej szkoły wyższej, wspólne planowanie regionalne i tworzenie map pogranicza polsko-czeskiego, tworzenie nowych obszarów chronionych, powołanie specjalnych stref ekonomicznych i obszarów wolnego handlu, wyrównanie potencjałów gospodarczych i zmniejszenie bezrobocia, uruchomienie Sudeckiej Trasy Rowerowej, uruchomienie komputerowego systemu informacji turystycznej i rezerwacji miejsc noclegowych, a także utworzenie sieci Biur Informacyjnych Współpracy Przygranicznej. W ramach wspólnych działań w Euroregionie, przedstawiciele czeskiego ministerstwa transportu, dyrekcji dróg publicznych, samorządów wojewódzkich, powiatowych i gminnych, oraz przedstawiciele Euroregionu Glacensis podjęli między innymi decyzję o realizacji projektu pt. "Otwieramy polsko-czeskie wrota". 

11

12 Euroregion Sprewa-Nysa-Bóbr
21 września 1993 r. w Gubinie podpisano umowę o utworzeniu Euroregionu Sprewa-Nysa- Bóbr". W jego skład po stronie polskie wchodzi 51 gmin, z tego 50 leżących w województwie lubuskim i 1 w województwie wielkopolskim. Łączna powierzchnia tej części Euroregionu wynosi km2 i zamieszkuje ją ponad 632 tys. osób. Po stronie niemieckiej w skład Euroregionu wchodzi 1 miasto wydzielone i 1 powiat z landu Brandenburgia. Łączna powierzchnia tej części Euroregionu wynosi km2 i zamieszkuje ją prawie 276 tys. osób. Dominującymi tematami współpracy są: - wspólne zarządzanie i gospodarka komunalna w miastach granicznych, - organizacja wspólnych szkół dwujęzycznych, - wspólne uzgadnianie planów przestrzennego zagospodarowania, - rozbudowa infrastruktury przejść granicznych.

13

14 Euroregion Śląsk Cieszyński
POŁOŻENIE Euroregion na granicy polsko-czeskiej, który powstał 22 kwietnia 1998 w celu wspierania współpracy transgranicznej w tym obszarze. Obecnie obejmuje on powierzchnię około 1400 km², a zamieszkuje go około 630 tys. osób. Najważniejszym miastem Euroregionu jest Cieszyn, zaś największym Jastrzębie-Zdrój DZIAŁALNOŚĆ W euroregionie podejmuje się działania lokalne, które dotyczą wybranych gmin oraz obejmujące cały region. Strony polska i czeska wspólnie gromadzą, opracowują i przesyłają sobie wzajemnie informacje gospodarcze, turystyczne, kulturalne i sportowe. Informacje zbierają 43 gminy, a ich działania są koordynowane przez dwie Agencje Informacji Przygranicznej. Opracowane wiadomości udostępnia się w około 300 punktach informacyjnych oraz w Internecie.

15

16 Euroregion Pro Europa Viadrina
POŁOŻENIE Euroregion "Pro Europa Viadrina" obejmuje po stronie polskiej 33 gminy z terenu dwóch województw lubuskiego i zachodniopomorskiego. Powierzchnia tej części Euroregionu wynosi km2 i jest zamieszkana przez ponad 447 tys. osób. Po stronie niemieckiej w skład Euroregionu wchodzi 1 miasto wydzielone i 2 powiaty z landu Brandenburgia. Powierzchnia tej części Euroregionu wynosi km2 i jest zamieszkana przez 448 tys. osób. DZIAŁALNOŚĆ Funkcjonowanie Euroregionu po stronie polskiej jest finansowane ze składek gmin członkowskich oraz ze środków PHARE. Środki te posłużyły sfinansowaniu inwestycji z zakresu komunikacji i transportu takich jak: terminal odpraw towarowych w Świecku, modernizacja kolejowego przejścia granicznego w Kunowicach oraz modernizacja dróg prowadzących do przejść granicznych. Znajdujące się na terenie Euroregionu przejścia graniczne sprzyjają obsłudze ruch trasgranicznego i powodują, że współpraca gospodarcza w tym regionie rozwija się dynamicznie, m.in. poprzez tworzenie spółek polsko-niemieckich.

17

18 Euroregion Silesia POŁOŻENIE Euroregion Silesia obejmuje powiaty przygraniczne Śląska Opawskiego oraz gminy Dorzecza Górnej Odry. Zajmuje powierzchnię 1469 km2. Polska część euroregionu obejmuje Kotlinę Raciborską, część Płaskowyżu Głubczyckiego i Kotliny Ostrawskiej. Tworzy ją 19 gmin z województwa śląskiego i opolskiego, a największymi miastami są Racibórz i Wodzisław Śląski. Część czeska obejmuje 35 miejscowości położonych w dorzeczu rzek Opawy i Morawicy, a jej największym miastem jest Opava. DZIAŁALNOŚĆ -podnoszenie poziomu życia obywateli mieszkających w Euroregionie poprzez wzajemne wspieranie inwestycji i programów gospodarczych, -szkolenia zawodowe i programy zmierzające do likwidacji bezrobocia -popieranie idei jedności europejskiej -współpracę i wymianę grup społecznych, naukowych, zawodowych, kulturalnych oraz środowisk młodzieżowych zamieszkujących regiony graniczne -utrzymanie oraz poprawienie stanu środowiska naturalnego, poprawę gospodarki rolnej i leśnej wzajemną pomoc na wypadek katastrof i klęsk żywiołowych -rozwój współpracy gospodarczej -rozwój skoordynowanego, transgranicznego planowania przestrzennego -budowę oraz dostosowanie infrastruktury do potrzeb ruchu granicznego i regionalnego -budowę kompleksowego systemu informacji w celu wymiany danych w euroregionie -działalność wydawniczą.

19

20 Euroregion Bałtyk POŁOŻENIE
Umowę o utworzeniu Euroregionu „Bałtyk” podpisali w dniu 22 lutego 1998 roku przedstawiciele regionalnych i lokalnych władz przygranicznych regionów państw leżących nad Morzem Bałtyckim: Polski, Danii, Litwy, Łotwy, Rosji i Szwecji. POŁOŻENIE Obszar polskiej części Euroregionów obejmuje 123 gminy województwa pomorskiego, warmińsko-mazurskiego i zachodnio-pomorskiego o powierzchni km2 i zamieszkują ją tys. osób. DZIAŁALNOŚĆ Poprawa warunków życia ludzi zamieszkujących obszar Euroregionów Ułatwienie wzajemnych kontaktów Zbliżenie lokalnych społeczeństw Przełamywanie historycznych uprzedzeń Programowanie prac zmierzających do zapewnienia zrównoważonego rozwoju gospodarczego z uwzględnieniem stanu rozwoju gospodarki każdej ze stron Wspieranie działań zmierzających do nawiązania współpracy między władzami regionalnymi i terytorialnymi

21

22 Euroregion Beskidy POŁOŻENIE
W Euroregionie podejmuje się działania lokalne, które dotyczą wybranych gmin oraz obejmujące cały region. Strony polska i czeska wspólnie gromadzą, opracowują i przesyłają sobie wzajemnie informacje gospodarcze, turystyczne, kulturalne i sportowe. Informacje zbierają 43 gminy, a ich działania są koordynowane przez dwie Agencje Informacji Przygranicznej. Opracowane wiadomości udostępnia się w około 300 punktach informacyjnych oraz w Internecie. DZIAŁALNOŚĆ -rozwój procesów integrujących społeczność Euroregionu Beskidy i budujących demokrację lokalną. -rozwój gospodarczy aktywizowany szczególnie przez budowanie transgranicznych powiązań kooperacyjnych. -dbanie o bogactwo zasobów przyrody i ochrona środowiska. -optymalny rozwój potencjału ludzkiego i podniesienie jakości życia mieszkańców Euroregionu. Powierzchnia Euroregionu Beskidy (strona polska, czeska i słowacka) wynosi ok km², obszar ten zamieszkiwany jest przez ok mieszkańców.

23

24 Euroregion Tatry DZIAŁALNOŚĆ
POŁOŻENIE Euroregion Tatry zajmuje najpiękniejsze tereny zarówno po stronie polskiej jak i słowackiej - Tatry. Najniższy punkt znajdujący się na terenie Euroregionu znajduje się w Mniszku nad Popradem (382 m npm.), najwyższy to oczywiście szczyt Gerlachu (2654 m npm.). Obszar ten posiada wyjątkową różnorodność fizyczno-geograficzną. Przez teren Euroregionu przebiega główny wododział europejski rozgraniczający zlewiska Morza Bałtyckiego (dorzecze Wisły) i Morza Czarnego (dorzecze Dunaju). Wśród większych rzek, które biorą początek na omawianym terenie należy wymienić: Dunajec, Rabę, Poprad, Hornad, Wag i Orawę. DZIAŁALNOŚĆ -Powstał on w celu osiągnięcia i przyspieszenia wszechstronnego rozwoju przylegających do siebie obszarów Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Słowackiej, w nawiązaniu do historycznych korzeni wzajemnych stosunków w tych regionach. -Euroregion ten zbliża mieszkańców po obu stronach granicy.

25

26 Euroregion Bug DZIAŁALNOŚĆ -zwiększenie dynamiki rozwoju eurorozwoju
Istniejący od 1995 roku Związek Transgraniczny Euroregion Bug, skupia województwo lubelskie w Polsce, obwód brzeski na Białorusi, obwód wołyński oraz dwa rejony z obwodu lwowskiego na Ukrainie. POŁOŻENIE Euroregion Bug, zajmujący powierzchnię 64 tys. km 2, należy do największych obszarowo euroregionów europejskich. Część polska stanowi 31,1%, ukraińska 28,4%, a białoruska 40,5%. W Euroregionie Bug zamieszkuje 4975,2 tys. osób, z czego na terenie Polski 46,8%, Białorusi - 31,1%, Ukrainy - 22,1% Największymi miastami są: Lublin (360 tys. mieszkańców), Brześć (295 tys.), Łuck (220 tys.), Baranowicze (173 tys.) i Pińsk (130 tys.). Dziewięć innych dużych miast liczy od 50 do 100 tys. mieszkańców. W sumie w obszarze Euroregionu położone są 93 miasta i 7437 wsi i osad. DZIAŁALNOŚĆ -zwiększenie dynamiki rozwoju eurorozwoju - projekt jest skierowany do samorządów z terenu woj. Lubelskiego mających w perspektywie poprawę sytuacji społeczno – gospodarczej oraz społeczności lokalnych i partnerów społecznych uczestniczacych w konsultacjach społecznych

27

28 Euroregion Nysa POŁOŻENIE Euroregion obejmuje trzy obszary przygraniczne na styku granic Polski, Czech i Niemiec. Obecnie leży również na granicy między Unią Europejską i kandydującymi do niej krajami Europy Środkowo-Wschodniej. Obszar Euroregionu, po ostatnich zmianach związanych z reformą administracyjną w Polsce, obejmuje 10,6 tys. km2, z tego część polska zajmuje 4 tys.km2 (37,7%), niemiecka 3,1 tys. km2, a czeska 3,5 tys. km2. Polska część euroregionu obejmuje 39 gmin województwa dolnośląskiego i 4 gminy województwa lubuskiego. Największymi miastami leżącymi po polskiej stronie Euroregionu Nysa są: Jelenia Góra, Bolesławiec, Zgorzelec i Lubań Śląski. Oprócz tego, na terytorium Euroregionu położone są znane miejscowości turystyczne i uzdrowiskowe takie jak: Karpacz, Szklarska Poręba czy Świeradów Zdrój.  DZIAŁALNOŚĆ - usunięcie negatywnego wpływu granic państwowych polepszenie standardu życia mieszkańców Euroregionu -polepszenie naturalnych i kulturalno-politycznych warunków życia -rozwój potencjału gospodarczego Euroregionu

29

30 Euroregion Pomerania POŁOŻENIE Euroregion Pomerania od południa graniczy z Euroregionem Pro-Europa Viadrina, a od wschodu - z Euroregionem Bałtyk. Zajmuje powierzchnię ok. 41 tys. km2, zamieszkuje go ponad 3,4 mln osób, a tworzą go regiony trzech państw: Niemiec, Szwecji i Polski. Ze strony niemieckiej w skład Pomeranii wchodzą cztery powiaty i dwa miasta wydzielone Meklemburgii Pomorza Przedniego (Rügen, Nordvorpommern, Ostvorpommern, Uecker Randow, Stralsund i Greifswald) oraz dwa powiaty Brandenburgii (Uckermark i Barnim) - wszystkie zrzeszone w Związku Komunalnym Europaregion Pomerania. Stronę szwedzką tworzą 33 gminy regionu Skania, tworzące Związek Gmin Skanii.

31

32 Euroregion Puszcza Białowieska
POŁOŻENIE Puszcza Białowieska jest międzynarodowym zrzeszeniem społeczności lokalnych po polskiej i białoruskiej stronie granicy. W skład Euroregionu wchodzą po stronie polskiej: Powiat Hajnowski, gmina miejska Hajnówka, Euroregion tworzy podstawy do rozwijania przyjaznej i wzajemnie korzystnej współpracy transgranicznej sąsiadujących ze sobą regionów w Rzeczpospolitej Polskiej i Republice Białoruś, obejmujących swoim zasięgiem unikalny w skali Europy i świata - kompleks lasów pierwotnych Puszczy Białowieskiej. Polska część Euroregionu Puszcza Białowieska położona jest w południowo-wschodniej części województwa podlaskiego i obejmuje wszystkie miasta i gminy powiatu hajnowskiego oraz dwie gminy powiatu bielskiego. DZIAŁALNOŚĆ Celem nadrzędnym Euroregionu Puszcza Białowieska jest rozwijanie przyjaznej i wzajemnie korzystnej współpracy transgranicznej bezpośrednio sąsiadujących obszarów w Republice Białoruś i Rzeczypospolitej Polskiej, zbliżenie lokalnych społeczności poprzez podejmowanie wspólnych działań zmierzających do wspierania rozwoju gospodarczego, społecznego i kulturalnego, inicjowanie kontaktów różnego typu instytucji – samorządów, placówek oświatowych, sportowych, kulturalnych i innych. Istotnym celem Euroregionu, przede wszystkim ze względu na Puszczę Białowieską, jest ochrona środowiska naturalnego przygranicznych regionów, prowadzenie działań zapobiegających klęskom żywiołowym i zagrożeniom.

33

34 Euroregion Niemen

35

36

37 Euroregion Niemen Euroregion Niemen został utworzony w 1997 roku, działalność w jego ramach jest przeprowadzona w życie przez Radę oraz instytucje terytorialne w każdym z czterech państw. Regionalne biura kolejno przewodniczą w euroregionie, Celem Euroregionu jest ułatwienie współpracy transgranicznej, organizowanie i koordynowanie kontaktów gospodarczych, kulturalnych, sportowych, naukowych, ochrona środowiska i rozwój turystyki. A także - promocja transgranicznych kontaktów i współdziałania między mieszkańcami regionów granicznych; - Wsparcie rozwoju gospodarki i infrastruktury; - Przezwyciężenie ujemnych skutków izolacji; - Podnoszenie stopy życiowej mieszkańców przygranicza. Główne dziedziny współpracy: - wspieranie rozwoju gospodarczego i wymiany handlowej, - tworzenie pomostu pomiędzy krajami zachodnimi i wschodnimi, ułatwiającego handel, wymianę towarową, usługi z tym związane, - infrastruktura publiczna, - rolnictwo i gospodarka leśna, - ochrona i poprawa stanu środowiska, gospodarka odpadami, - zagospodarowanie przestrzenne obszarów przygranicznych, rozbudowa infrastruktury transgranicznej, - kultura, sport, turystyka, (agroturystyka), - nauka i oświata, - współpraca w przeciwdziałaniu i likwidacji zagrożeń i klęsk żywiołowych, Organami Euroregionu są: Rada Związku Prezydium Rady Związku Sekretariat Związku Komisja Rewizyjna

38 Gmina Kowale Oleckie Gmina Dobrzyniewo Duże Gmina Suwałki Gmina Gródek Gmina Raczki Miasto i Gmina Knyszyn Gmina Krasnopol Gmina Sejny Gmina Nowinka Gmina Wiżajny Gmina Jeleniewo Gmina Szypliszki Gmina Trzcianne Gmina Przerośl Gmina Giby Gmina Filipów Gmina Korycin Gmina Banie Mazurskie Gmina Rutka Tartak Gmina Puńsk Gmina Bakałarzewo Gmina Płaska Województwo Warmińsko-Mazurskie: Miasto Ełk Miasto Giżycko Miasto i Gmina Olecko Miasto i Gmina Gołdap Miasto i Gmina Węgorzewo Powiat Ełcki Powiat Olecko Gmina Orzysz Gmina Świętajno Gmina Pozezdrze

39

40 Euroregion Niemen w powiecie sejneńskim
Rok 2002 „Sejneńszczyzna po przygranicznym szlakiem turystycznym Polski i Litwy” – w ramach projektu: -wydanie albumu „Sejneńszczyzna” i folderu „powiat Sejneński” -Seminarium w Kuklach -Konferencja w Sejnach- podsumowanie sezonu turystycznego

41 Rok „Centrum Europejskie” celem projektu było zwiększenie aktywności ludności zamieszkującej tereny przygraniczne, możliwości pozyskania środków pomocowych -Założenie Centrum Aktywności Obywateli Sejneńszczyzny -Opracowanie przez CAOS programów rozwoju gospodarczego -wydanie materiałów promujących sejneńszczyznę

42 Rok 2005 1. Przebudowa drogi Ryżówka-Mikołajewo-Maćkowa Ruda 2
Rok Przebudowa drogi Ryżówka-Mikołajewo-Maćkowa Ruda 2.Opracowanie projektów „Przebudowa dróg powiatowych w celu zintegrowania szlaków komunikacyjnych z Litwa i Białorusią” 3.Centrym ratownicze na pograniczu Polski, Białorusi i Litwy 4.Współpraca transgraniczna Polski, Białorusi i Litwy w celu ochrony środowiska, ludzi i mienia. 5.Szlakiem polsko-litewskich tradycji kulinarnych.

43 Rok Przebudowa drogi powiatowej Ryżówka-Mikołajewo-Maćkowa Ruda Rok „Budowanie młodzieżowej platformy medialnej w celu zainicjowania współpracy Obywateli po obu stronach granicy Polsko-Litewskiej” 2. „Przedstawienie możliwości turystycznej Sejneńszczyzny oraz Rejonu Kowieńskiego”

44 Euroregion w Gminie Giby 1
Euroregion w Gminie Giby 1. Od roku 2000 istnieje Stowarzyszenie Gmin Polski-Litwy i Białorusi (Gmina Giby członkiem wpierającym ) „Poprawa infrastruktury drogowej szansą na rozwój gospodarczy i turystyczny regionów przygranicznych ” - projekt twardy (6 km drogi asfaltowej kukle-Giby) „współpraca regionów pogranicza polsko-litewskiego, rozpowszechnianie informacji oraz poprawa wizerunku ” – projekt miękki (zorganizowano 2-dniową konferencje, wydano materiały promocyjne w 3 językach )

45 Projekty złożone: 4. „świecące miasta z Wareną” – (Gmina Giby, Merostwo Warena, Alitus) projekt na wymianę oświetlenia ulicznego, energooszczędnego oraz budowa nowego oświetlenia w Gibach, Karolinie, Studzianym Lesie i Tartaczysku 5. „Rozwój ekotransportu” – strona litewska wykona dokumentację techniczną ścieżek rowerowych, Gmina Giby zrealizuje projekt.

46 Wywiadu udzielił Pan Stanisław Groblewski

47 Podziękowania: Wójtowi Gminy Giby – Panu Janowi Kramniczowi
Panu Stanisławowi Groblewskiemu – pracownikowi Gminy Giby Pani Henryce Pawlukanis – pracownikowi Starostwa w Sejnach

48 Projekt przygotowali:
Anna Sztabińska Izabela Olszewska Karolina Maksimowicz Patrycja Korenkiewicz Marek Statkiewicz