RACHUNKOWOŚĆ PODATKOWA WYKŁAD 2

Prezentacja na temat: "RACHUNKOWOŚĆ PODATKOWA WYKŁAD 2"— Zapis prezentacji:

1 RACHUNKOWOŚĆ PODATKOWA WYKŁAD 2
Dr Krzysztof Jonas

2 Przychody w ujęciu bilansowym i podatkowym

3 Przychody w ujęciu bilansowym.
Definicja z literatury ekonomicznej „Przychodem ze sprzedaży są należne lub uzyskane kwoty ze sprzedaży rzeczowych składników majątkowych i usług pomniejszone o VAT.” Definicja z ustawy o rachunkowości „Przez przychody i zyski rozumie się uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w sposób inny niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli”

4 Przychody w ujęciu bilansowym
Definicja wg Założeń koncepcyjnych do MSR „Przychody to zwiększenie korzyści ekonomicznych w trakcie okresu obrotowego w formie uzyskania lub ulepszenia aktywów albo zmniejszenia zobowiązań powodujące wzrost kapitału własnego z wyjątkiem wkładów wnoszonych przez udziałowców lub akcjonariuszy.”

5 Przychody w ujęciu bilansowym
Podstawowe warunki uznawania przychodów. jednostka przekazała kupującemu znaczące ryzyko i korzyści wynikające z posiadania dobra jednostka nie posiada kontroli nad sprzedanym dobrem ani nie posiada do niego dostępu kwota przychodu jest wiarygodna jest prawdopodobne, że korzyści ekonomiczne związane z transakcją sprzedaży wpłyną do jednostki poniesione koszty związane z transakcją są wiarygodne

6 Przychody w ujęciu bilansowym
Wycena przychodów W przypadku, gdy zapłata jest lub będzie dokonana w formie środków pieniężnych – kwota środków otrzymanych lub należnych W przypadku, gdy wpływy środków pieniężnych są odroczone poza normalne warunki kredytowe – zdyskontowane przyszłe wpływy za pomocą stopy procentowej W przypadku sprzedaży barterowej – wartość godziwa otrzymanych towarów i usług skorygowana o kwoty otrzymanych środków pieniężnych.

7 Przychody w ujęciu podatkowym
Definicja przychodu (uopdoop) Zgodnie z art. 12 ust. 1 przychodami są: (m.in.) Otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym różnice kursowe Wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw oraz świadczeń Wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań Równowartość rozwiązanych lub zmniejszonych rezerw zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów Slajd 16 z 29

8 Przychody w ujęciu podatkowym
Art. 12 ust. 3 stanowi, iż za przychody związane z działalnością gospodarczą i działami specjalnymi produkcji rolnej osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

9 Przychody w ujęciu podatkowym
Moment powstawania przychodów. ZASADA OGÓLNA Za datę powstania przychodu podatkowego z działalności gospodarczej uznaje się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi nie później niż dzień wystawienia faktury lub uregulowania należności

10 Przychody w ujęciu podatkowym
1 zasada szczególna Dotyczy przychodów z umów najmu, dzierżawy, leasingu, których przedmiotem są składniki majątku związane z działalnością gospodarczą. Datę powstania przychodu określa się na podstawie umowy lub faktury – jest to ostatni dzień okresu rozliczeniowego pod warunkiem, że strony ustaliły, iż usługa ma być rozliczana w okresach

11 Przychody w ujęciu podatkowym
2 zasada szczególna Dotyczy przychodów z tzw. Usług o charakterze ciągłym (dostarczanie energii elektrycznej, cieplnej, gazu, usługi telekomunikacyjne itp.) Przychód powstaje w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na fakturze, nie rzadziej jednak niż raz w roku

12 Przychody w ujęciu podatkowym
3 zasada szczególna Dotyczy ujmowania pozostałych przychodów z działalności a szczególnie z tytułu dotacji, odsetek, kar i odszkodowań Przychody powstają w momencie otrzymania przychodów (ujęcie kasowe) z tytułu dotacji, odsetek, kar i odszkodowań

13 Przychody w ujęciu podatkowym
Do przychodów nie zalicza się: (przykładowo) 1. Pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych 2. Kwot naliczonych lecz nieotrzymanych odsetek od należności w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów) 3. Zwróconych udziałów lub wkładów w spółdzielni, umorzenia udziałów lub akcji w spółce 4. Przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego

14 Przychody w polskim prawie bilansowym i podatkowym - różnice
Prawo bilansowe Prawo podatkowe Do przychodów nie zalicza się świadczeń nieodpłatnych Przy pomiarze obowiązują zasady memoriału i kontynuacji działalności Akceptowanie cech informacji: istotność, neutralność, przewaga treści nad formą Brak wyłączeń Przychodem może być wartość świadczeń nieodpłatnych Równorzędne stosowanie zasady memoriału i kasowej, nie akceptowanie zasady kontynuacji działalności Odrzucanie istotności, przewagi treści nad formą, neutralności Długa lista wyłączeń

15 Przykłady Kwoty naliczonych lecz nieotrzymanych odsetek od należności
Przychody uznawane jedynie przez prawo bilansowe: Kwoty naliczonych lecz nieotrzymanych odsetek od należności Odsetki otrzymane w związku ze zwrotem nadpłaconych zobowiązań podatkowych i innych należności budżetowych Kwoty umorzonych zobowiązań w tym także pożyczek i kredytów gdy umorzenie jest związane z bankowym postępowaniem ugodowym, postępowaniem upadłościowym z możliwością zawarcia układu lub realizacją programu restrukturyzacji

16 Przykłady Przychody uznawane jedynie przez prawo podatkowe
Przychody z nieruchomości udostępnionych nieodpłatnie w całości lub części do używania innym osobom prawnym i fizycznym oraz jednostkom organizacyjnym bez osobowości prawnej w wysokości przysługującego im czynszu Wartość nieodpłatnie otrzymanych świadczeń oraz przychodów w naturze np. w postaci usług Przychody ustalone przez U.S. jeżeli przy sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych, cena określona w umowie sprzedaży znacząco odbiega od ceny rynkowej bez uzasadnionej przyczyny

17 Przykłady. Firma X wykazuje w ewidencji księgowej następujące pozycje przychodów: 1) kwoty należne ze sprzedaży produktów 2) zobowiązania umorzone w bankowym postępowaniu ugodowym 3) nieodpłatnie otrzymane technologie w ramach pomocy organizacji międzynarodowych 4) przedpłaty na dostawę produktów 5) przychody odpisane wcześniej jako nieściągalne 5.000 RAZEM PRZYCHODY Należy ustalić wartość przychodów opodatkowanych.

18 Przykłady Z przychodów w ewidencji księgowej będą opodatkowane:
1) kwoty należne ze sprzedaży produktów 2) przychody odpisane wcześniej jako nieściągalne 5.000 RAZEM Pozostałe przychody nie podlegają opodatkowaniu.

19 Koszty w ujęciu bilansowym i podatkowym

20 Koszty w ujęciu bilansowym
Ujęcie literaturowe Koszt to wyrażone wartościowo zużycie zasobów przedsiębiorstwa ponoszone dla uzyskania określonego efektu np. wyrobu czy realizacji określonej funkcji. Podstawowa idea zawarta w pojęciu kosztu dotyczy przepływu wartości, poświęcenia jednej wartości na rzecz uzyskania drugiej.

21 Koszty w ujęciu bilansowym
Ustawa o rachunkowości (art.3 ust. 1 pkt 31) Przez koszty i straty rozumie się uprawdopodobnienie zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości w formie zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.

22 Koszty w ujęciu bilansowym
Straty uwidaczniają efekty zdarzeń losowych, nieco dziennych mających miejsce sporadycznie , przekraczających granice ryzyka ogólnego. Stanowią zmniejszenie korzyści ekonomicznych i jako takie nie różnią się w swej istocie od kosztów.

23 Koszty w ujęciu bilansowym
Definicja wg MSR Koszty to spadek wartości aktywów lub wzrost wartości zobowiązań w danym okresie, będący efektem dostawy produktów, świadczenia usług lub innych transakcji stanowiących istotę działalności przedsiębiorstwa. Straty powstają w wyniku działań peryferyjnych, skutkują zmniejszeniem kapitału własnego i mogą się wiązać z okolicznościami będącymi poza kontrolą podmiotu.

24 Koszty w ujęciu bilansowym
Atrybuty kosztów. (wg definicji uor) 1. Bardzo szeroki zakres – kosztem jest praktycznie każde zmniejszenie wartości aktywów lub wzrost zobowiązań bez względu na cechy traconych wartości, w tym również: - niecelowe i bezekwiwalentne zużycie zasobów - obowiązkowe obciążenie wyniku finansowego - skutki aktualizacji wyceny aktywów i zobowiązań

25 Koszty w ujęciu bilansowym
2. Koszt powstaje jedynie wtedy, gdy ma miejsce zmiana wartości aktywów i pasywów. 3. Kwota kosztów wyznaczana jest przez wartość aktywów i zobowiązań. 4. Warunkiem ponoszenia kosztów nie jest osiąganie przychodów lub innych ich ekwiwalentów.

26 Koszty w ujęciu podatkowym
Prawo podatkowe nie definiuje kategorii kosztów. Prawo podatkowe posługuje się określeniem „koszty uzyskania przychodu” Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16. ust. 1 (uopdoop)

27 Koszty w ujęciu podatkowym
Koszty podatkowe są potrącalne tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą, to znaczy, że w danym roku są potrącalne: Koszty poniesione w danym roku i wiążące się z przychodami danego roku Koszty poniesione w latach poprzednich dotyczące przychodów roku podatkowego Określone co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania przychodów, które zostały zarachowane, chociaż ich jeszcze nie poniesiono, jeśli odnoszą się do przychodów danego roku podatkowego.

28 Koszty w ujęciu podatkowym
4. Niezarachowany koszt dotyczący przychodu danego roku podatkowego – taki koszt jest potrącalny w roku, w którym został faktycznie poniesiony. Wyjątek ! Koszty uzyskania przychodów związane z przychodami danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku do dnia: Sporządzenia sprawozdania finansowego – jeśli jest taki obowiązek lub Złożenia zeznania podatkowego – jeśli nie ma obowiązku sporządzać sprawozdania

29 Koszty w ujęciu podatkowym
Nie później jednak niż w dniu określonym jako dzień upływu terminu złożenia zeznania. Mogą zostać potrącone w roku podatkowym, w którym zostały osiągnięte odpowiadające im przychody. Koszty poniesione po wspomnianym wyżej dniu są potrącalne w roku w którym zostaną poniesione.

30 Koszty w ujęciu podatkowym
Nie są kosztami w znaczeniu podatkowym: Wydatki na nabycie aktywów trwałych Koszty mające charakter sankcyjny Koszty dotyczące sfery rozrachunków Koszty uznane przez ustawodawcę za nieuzasadnione Pozostałe koszty

31 Koszty w ujęciu podatkowym
Różnice: 1. Warunkiem uznania kosztu nie jest bezpośredni związek z osiąganymi przychodami P.B. 1. Ścisły związek ponoszonych kosztów z opodatkowanymi przychodami. P.P. 2. Dominują założenia memoriału i kontynuacji działania. P.B. 2. Równorzędnie traktowane są zasada memoriałowa i kasowa. Nie akceptuje się zasady kontynuacji działania. P.P.

32 Koszty w ujęciu podatkowym
3. Konsekwentne stosowanie zasad współmierności i ostrożności. P.B. 3. Wybiórcze stosowanie zasad współmierności i ostrożności. P.P. 4. Akceptowanie takich cech informacji jak: istotność, przewaga treści nad formą, neutralność. P.B. 4. Odrzucenie istotności, przewagi treści nad forma, neutralności. P.P. 5. Brak wyłączeń P.B. 5. Długa lista wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów. P.P.

33 Wynik finansowy a dochód

34 Wynik finansowy Na wynik finansowy jednostki wpływają przychody, koszty, straty i zyski nadzwyczajne oraz obowiązkowe obciążenia wyniku. Na wynik finansowy składają się: Wynik na podstawowej działalności operacyjnej Wynik na pozostałej działalności operacyjnej Wynik na działalności finansowej Wynik na zdarzeniach nadzwyczajnych Obowiązkowe obciążenie wyniku finansowego

35 Dochód Prawo podatkowe nie posługuje się terminem wynik finansowy – w jego miejsce używa terminu „dochód” Dochodem zgodnie z art. 7 ust. 2 uopdoop jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym, jeśli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów różnica jest stratą.

36 Dochód Podatnicy jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terenie RP podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów. Jeżeli nie posiadają siedziby ani zarządu podlegają jedynie ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terenie RP.

37 Dochód Przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się: Przychodów ze źródeł położonych na terenie RP lub za granicą jeśli dochody z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu lub są wolne od podatku Przychodów wymienionych w art.21 i 22 uopdoop – z wyjątkami Kosztów uzyskania ww. przychodów

38 Dochód 4. Strat przedsiębiorców przekształcanych, łączonych, przejmowanych lub dzielonych – z wyjątkiem przekształcenia spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową 5. Strat przedsiębiorstw państwowych przejmowanych lub nabywanych na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji

39 Dochód Ustawa wyróżnia dwie grupy dochodów wolnych od podatku: (art. 17) Dochody ze źródeł przychodów wolnych i zwolnionych od podatku bezwarunkowo czyli niezależnie od przeznaczenia tych dochodów przez podatnika Dochody wolne od podatku warunkowo, to znaczy po spełnieniu warunków przewidzianych ustawą – przeznaczenie tych dochodów na cele wskazane w ustawie

40 Dochód Zwolnienia warunkowe nie mają zastosowania w przypadku dochodów uzyskanych z działalności polegającej na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów o zawartości alkoholu powyżej 1,5% oraz wyrobów z metali szlachetnych lub dochodów z handlu nimi. Wyjątkiem od wyjątku są dochody jednostek naukowych i badawczo rozwojowych ale tylko w odniesieniu do wyrobów przemysłu elektronicznego.

41 Dochód Dochód po odliczeniu:
Dochodów ze źródeł przychodów niepodlegających opodatkowaniu oraz Dochodów wolnych od podatku Pomniejsza się o odliczenia z tytułu: Strat Darowizn Wydatków na nabycie nowych technologii

42 Straty Straty poniesione w roku podatkowym mogą obniżyć dochód w 5 najbliższych kolejno po sobie następujących latach. Kwota odliczenia w danym roku nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty, pod warunkiem posiadania dochodu od którego można stratę odliczyć.

43 Darowizny Od dochodu mogą zostać odliczone darowizny przeznaczone na cele: 1. Określone w art. 4 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, (pomocy społecznej, działalności charytatywnej, działalności na rzecz niepełnosprawnych itp.) – łącznie do wysokości 10% dochodu 2. Na cele kultu religijnego – łącznie do wysokości nieprzekraczającej 10% wysokości dochodu Łączna kwota odliczeń z tytułu darowizn nie może przekroczyć 10% dochodu.

44 Darowizny Uwaga – odliczeniu nie podlegają darowizny na rzecz osób fizycznych oraz na rzecz osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej prowadzących działalność w takim samym zakresie jak przy wyjątku od zwolnień warunkowych.

45 Odliczenia z tytułu zakupu nowych technologii
Nowa technologia to wiedza technologiczna w postaci WNiP, która umożliwia wytwarzanie nowych lub udoskonalonych wyrobów lub usług i nie jest stosowana na świecie przez okres dłuższy niż 5 lat. Potwierdza to opinia niezależnej od podatnika jednostki naukowej. Wartość odliczenia stanowi kwota wydatków nie zwrócona w jakikolwiek sposób zapłacona w roku podatkowym wprowadzenia do ewidencji środków trwałych lub WNiP lub w roku następnym.

46 Odliczenia z tytułu zakupu nowych technologii
Odliczenia dokonuje się za rok podatkowy w którym poniesiono wydatek a jeśli dochód jest niewystarczający w kolejno następujących po sobie 3 latach. Odliczenie nie może przekroczyć 50% wydatkowanej kwoty na nowe technologie przyjęte do ewidencji.

47 Podstawa opodatkowania
Po uwzględnieniu wszelkich odliczeń od dochodu i ewentualnych doliczeń do dochodu ustala się podstawę opodatkowania do której stosuje się obowiązującą stawkę podatkową. Od kwoty należnego podatku dochodowego podatnik ma prawo odliczyć: Kwotę podatku zapłaconego za granicą Kwotę zaniechanego poboru podatku na podstawie odrębnych decyzji

48 Podstawa opodatkowania
Podstawę opodatkowania ustala się w następujący sposób: Przychody podatkowe – koszty uzyskania przychodów = dochód Dochód – dochody wolne od podatku i odliczenia = podstawa opodatkowania Podstawa opodatkowania – odliczenia od podstawy + doliczenia Podstawa po odliczeniach i doliczeniach * stawka podatkowa = podatek należny

49 I to by było na tyle.