Podstawy kryminologii

Prezentacja na temat: "Podstawy kryminologii"— Zapis prezentacji:

1 Podstawy kryminologii

2 ZAPOBIEGANIE PRZESTĘPCZOŚCI

3 Kryminologia nie ogranicza się w swoich badaniach do opisu przyczyn i przejawów przestępczości, ale również poszukuje skutecznych sposobów jej zapobiegania. Skutecznym warunkiem zapobiegania przestępczości jest dokładne poznanie przyczyn i rozmiarów zjawiska, co umożliwia prawidłowy dobór sposobów zapobiegania przestępczości.

4 Zapobieganie przestępczości (profilaktyka kryminalna) to działalność zmierzająca do eliminowania przestępczości lub jej skutków.

5 Przy takim zdefiniowaniu należy przyjąć, iż zapobieganie przestępczości jest to:
- profilaktyka uprzedzająca, czyli działania podejmowane przed pojawieniem się przestępczości, - profilaktyka objawowa czyli działania podejmowane w celu usunięcia lub ograniczenia skutków przestępczości.

6 Zapobieganie przestępczości odbywa się w ramach kontroli społecznej, która może mieć postać:
- sformalizowanej kontroli społecznej – regulowana systemem norm określających kto, wobec kogo, jakimi środkami wpływa na przestrzeganie norm grupowych. Do tak rozumianej kontroli należą np. policja, prokuratura, sąd, Straż Graniczna, - niesformalizowanej kontroli społecznej – realizowana w ramach wspólnot lokalnych, sąsiedzkich.

7 Strategia destruktywna zapobiegania przestępczości polega na niszczeniu przejawów przestępczości, stosowaniu przymusu i represji. Ta strategia posługuje się takimi metodami jak: uniemożliwianie - polega na utrudnianiu (montowanie alarmów, szyb pancernych) lub pozbawieniu możliwości działań przestępczych np. wymierzanie kary pozbawienia wolności,

8 wytłumianie – reagowanie sankcją na zachowanie przestępcze, co powoduje zmniejszenie negatywnych skutków zaistniałego przestępstwa; zagrażanie – to zapowiadanie negatywnej reakcji na zachowanie przestępcze, czyli ustawowe zagrożenie karą .

9 Strategia kreatywna polega na podejmowaniu takich działań pożądanych, aby wypierały one przestępczość lub nie pozostawiały dla niej miejsca. Oparta jest na stosowaniu zachęty i stosowaniu środków nierepresyjnych

10 Do metod strategii kreatywnej zalicza się:
szkolenie – na temat tego np. jak radzić sobie ze stresem przekonywanie – konsekwentne przekonywanie przy użyciu logicznych argumentów za wyborem określonego zachowania propaganda – wpływ na człowieka poprzez odwoływanie się do jego emocji i wpływanie na podświadomość

11 informowanie – przekazywanie wiadomości uzupełniających
- przetwarzanie – wprowadzanie takich zmian w środowisku, które sprzyjają zachowaniom zgodnym z prawem.

12 Strategia destruktywna szybciej eliminuje zjawisko przestępczości, odgrywa jednak mniejszą rolę w kształtowaniu pozytywnej świadomości społecznej. Natomiast strategia kreatywna nastawiona jest na budowanie przekonań na temat zasadności zachowania zgodnego z prawem, pozytywnych postaw wobec porządku społecznego i prawnego.

13 Wydaje się, że strategia kreatywna ma więcej zalet
Wydaje się, że strategia kreatywna ma więcej zalet. Jednak dla wzmocnienia działań w ramach strategii kreatywnej, czy w sytuacji, gdy metody strategii kreatywnej nieprzynoszą rezultatów wydaje się słuszne stosowanie uzupełniające metod strategii destruktywnej.

14 Sformalizowana reakcja na przestępczość ma trójetapowy charakter pozwalający wyróżnić:
etap działań legislacyjnych – na którym następuje określenie norm, których naruszenie zagrożone jest sankcją karną etap realizacyjno- represyjny – stosowanie przepisów prawa karnego i ustalenie czy zostało popełnione przestępstwo, kto popełnił przestępstwo, jaką karę wymierzyć sprawcy przestępstwa

15 etap wykonawczy – wykonanie sankcji orzeczonej przez sąd.

16 W ramach sformalizowanej reakcji na przestępczość, należy zwrócić uwagę na zapobiegawczy cel kary, który określony jest przez: - prewencję generalną – powstrzymywanie ogółu ludzi od popełniania przestępstw. Ten cel można osiągnąć poprzez odstraszanie karą, ale też poprzez kształtowanie postawy szacunku przez obywateli dla wartości chronionych przez prawo;.

17 prewencję indywidualną – powstrzymywanie osoby ukaranej za przestępstwo, aby nie popełniła nowego przestępstwa. Ten cel także można osiągnąć poprzez odstraszanie i wychowanie, ale także poprzez uniemożliwianie popełnienia przestępstwa.

18 Celem prewencji indywidualnej winna być, taka zmiana postawy życiowej człowieka, aby osoba uprzednio ukarana przestała być zagrożeniem dla społeczeństwa. W szczególności osoba taka powinna zacząć funkcjonować w zgodności z obowiązującymi normami prawnymi, a najlepiej żeby w pełni zaakceptowała obowiązujący system wartości.

19 Niesformalizowana kontrola społeczna
Udział społeczności lokalnych (sąsiadów), w zapobieganiu przestępczości, ma charakter nieformalnej kontroli społecznej. Kontroli podlegają wszelkie dostrzeżone zjawiska negatywne, w obszarze zamieszkania danej osoby lub grupy osób.

20 Kontrola ta może odbywać się poprzez zwykłe zwrócenie uwagi w związku z głośnym, czy w innym stopniu niewłaściwym zachowaniem młodzieży. Lokalna społeczność może także współpracować z policją.

21 Działania podejmowane przez lokalną społeczność mogą przynosić pewne sukcesy w zapobieganiu przestępczości. Wynika to m. in. z dobrej znajomości terenu, czy w niektórych przypadkach silnej integracji ludzi stanowiących daną społeczność.

22 Dziękuję za uwagę