Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa.

Prezentacja na temat: "Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa."— Zapis prezentacji:

1 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Prezentacja sprawozdania z realizacji badania IDI indywidualnego Badanie realizowane na zlecenie Dolnośląskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. w Szczawnie Zdroju Badanie ścieżek migracyjnych klientów pomocy społecznej i urzędów pracy oraz możliwości wprowadzenia zintegrowanych usług aktywizacji zawodowej

2 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Cel badania IDI z klientami Pomocy Społecznej (PS) i Publicznych Służb Zatrudnienia (PSZ) objęły - wszystkie aspekty identyfikacji ścieżek migracyjnych; - ocenę dotychczas otrzymanych świadczeń i usług aktywizacji zawodowej; - ustalenie formalnych i nieformalnych powodów migracji i korzystania z pomocy obydwu służb; - ustalenie barier i możliwości aktywizacji zawodowej w kontekście zestawu świadczeń i usług PS i PSZ.

3 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Przeprowadzone wywiady koncentrowały się wokół wybranych wątków biografii rozmówców, które pozwoliły określić: - przebieg wykształcenia i kariery zawodowej; -okoliczności zostania klientem instytucji PSZ i/lub PS z uwzględnieniem kontekstu rodzinnego i środowiskowego; - przebieg procesu bycia klientem PSZ i/lub PS, w tym korzystania z usług i świadczeń obydwu służb (migracji między służbami); - z uwzględnieniem powodów korzystania i osiągniętych rezultatów; - ewentualnego podjęcia pracy, usamodzielnienia się lub innych okoliczności związanych z zaprzestaniem korzystania z usług PSZ i/lub PS.

4 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Badania terenowe objęły teren Dolnego Śląska, w tym powiaty: - wałbrzyski - dzierżoniowski - kamiennogórski Okoliczności badań

5 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Indywidualne wywiady pogłębione zostały przeprowadzane w czterech etapach, w kilkumiesięcznych odstępach: - I etap – październik – listopad 2009 - II etap – luty 2010 - III etap – maj 2010 - IV etap – sierpień – wrzesień 2010 Okoliczności badań

6 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Okoliczności badań Respondenci w raz z kolejnymi etapami badań nabierali coraz większego zaufania do moderatorów. Większość badanych traktowało moderatorów jak osoby znajome i oczekiwali spotkania. Chętnie opowiadali o swoim życiu, obecnej sytuacji życiowej oraz o planach na przyszłość. Równie chętnie, badani dzielili się swoimi opiniami dotyczącymi Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnienia oraz pomocy, którą uzyskują od instytucji. Wizyty u badanych zasadniczo nie powodowały żadnych trudności. W wywiadach często uczestniczyły osoby trzecie – rodzina bądź sąsiedzi respondentów, które równie chętnie dzieliły się swoimi opiniami dotyczącymi urzędów pracy czy ośrodków pomocy społecznej.

7 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Metodologia badawcza

8 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Metody badawcze wykorzystane w badaniu Indywidualne wywiady pogłębione (IDI) Indywidualny wywiad pogłębiony (IIDI) opiera się na rozmowie przeprowadzonej przez wykwalifikowanego badacza z wybranym rozmówcą face to face. Jest on klasyczną techniką stosowaną w przypadku badań jakościowych. Zebrane w ten sposób dane pozwalają na zrekonstruowanie opinii respondentów na temat programu czy projektu, w który są zaangażowane. Metoda wywiadu indywidualnego pozwala na uzyskanie pogłębionej wiedzy na temat odczuć dotyczących programu, jego kontekstu, rezultatów i oddziaływania. Analiza dokumentów (desk research) Analiza dokumentów jest metodą badań która zakłada szczegółową analizę istniejących i dostępnych danych. Analiza typu desk research nie jest \związana z pozyskiwaniem nowych informacji, a jedynie scaleniem, przetworzeniem i analizą dostępnych danych pod kątem badania.

9 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Na użytek badań przeprowadzono osiemdziesiąt indywidualnych wywiadów pogłębionych (IDI) – 4 wywiady z każdym z 20 uczestników. Metodologia badania - IDI

10 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Metodologia badania – analiza dokumentów Na potrzeby niniejszego badania Wykonawca zapoznał się m.in. z następującymi dokumentami: - Ustawa o pomocy społecznej (Dz. U. z 15 kwietnia 2004r. Nr 64. poz. 593, z późn. zm.); - Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 1maja 2004r. Nr 99. poz. 1001, z późn. zm.); - Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (NSRO) 2007-2013; - Program Operacyjny Kapitał Ludzki; - Strategia Polityki Społecznej na lata 2007-2013; - Krajowy Program Zabezpieczenie Społeczne i Integracja Społeczna na lata 2006-2008, dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 9 października 2006r.; - Ścieżki do zatrudnienia. Badanie ścieżek prowadzących osoby zagrożone wykluczeniem społecznym do zatrudnienia w ramach Działania 1.5 SPO RZL 2004-2006, Departament Zarządzania EFS, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2006;.

11 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Dobór próby badawczej Dobór rozmówców do badania podlegał określonym przez Zamawiającego kryteriom. Dobór respondentów w badaniu jakościowym jest doborem celowym – respondenci wybrani do badania musieli posiadać określone cechy lub zdefiniowane warunki. W realizowanym badaniu kluczowym warunkiem udziału w badaniu był fakt zarejestrowania w PUP oraz korzystania z usług OPS.

12 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Dobór próby badawczej Pozostałe kryteria doboru próby to: - stosunek kobiet do mężczyzn – w badanej populacji: 12:8; - udział wspólnych klientów obu instytucji - minimum 90% respondentów (18 osób) stanowią klienci obydwóch instytucji; - minimum 8 osób pozyskanych z bazy PUP, pozostałe z bazy OPS; - zróżnicowanie ze względu na miejsce zamieszkania oraz jego wielkość; - zróżnicowanie według wieku i płci.

13 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Główne wnioski z badań

14 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Przeprowadzone badanie pozwoliło zdiagnozować dwie zasadnicze ścieżki migracji wspólnych klientów UP i OPS: 1. Skierowanie do Urzędu pracy w celu rejestracji a następnie zgłoszenie do OPS 2. Zwrócenie się o pomoc do OPS w wyniku pogorszenia sytuacji materialnej, następnie rejestracja w urzędzie pracy i w końcu po uzyskaniu potwierdzenia statusu bezrobotnego rejestracja w OPS.

15 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Podczas czterech etapów badania zebrano dane umożliwiające określenie formalnych i nieformalnych przyczyn migracji klientów UP i OPS: PRZYCZYNY FORMALNE: Związane są z rejestracją w UP w celu pobierania zasiłku, uzyskania ubezpieczenia oraz otrzymania zaświadczenia o statusie bezrobotnego niezbędnego do rejestracji w OPS oraz umożliwiającego uczestnictwo w pracach społecznie użytecznych czy robotach publicznych PRZYCZYNY NIEFORMALNE: związane są z możliwością skorzystania ze wsparcia oferowanego przez instytucje w postaci szkoleń czy kursów, możliwość pozyskania ofert pracy a także szczególnie w przypadku OPS wsparcia psychologicznego, poczucia, że są osoby do których można zwrócić się o pomoc

16 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego W wyniku przeprowadzonych badań, można stwierdzić, że respondenci przejawiają różne postawy zarówno pod względem podejścia do dokonywania zmian w swoim życiu zawodowym, jak i podejścia do korzystania ze wsparcia UP i OPS.

17 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Pierwsza grupa respondentów, to osoby, które cechuje aktywna postawa – korzystają z pomocy UP i OPS, po to by wyjść z trudnej sytuacji. Nie przejawiają postawy roszczeniowej, szukają dodatkowego zajęcia w formie prac sezonowych i dorywczych, by zasilić budżet domowy.

18 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Pozostali respondenci pozostają bierni w samodzielnym poszukiwaniu pracy – w ich opinii, w okolicy nie ma pracy dla osób z ich wykształceniem czy kwalifikacjami. Problemem jest także wynagrodzenie, którego wysokość bywa równa otrzymywanej pomocy z OPS. Tym samym, nie zachęca do podjęcia zatrudnienia. Kolejnym problem jest utrudniony dojazd, a dla matek samotnie wychowujących dzieci pojawia się kwestia braku opieki nad dziećmi. Wielokrotne część tych problemów stanowi wymówki dla bierności w poszukiwaniu pracy.

19 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Z rozmów z respondentami, którzy skorzystali z możliwości uczestnictwa w kursach/szkoleniach realizowanych przez instytucje wynika że często decyzja o udziale w kursie czy szkoleniu, jest decyzją podjętą bez wiedzy na temat zasad uczestnictwa i przebiegu szkoleń, co skutkuje niedostosowaniem szkolenia do potrzeb a tym samym niezadowoleniem ze wsparcia. Niezadowolenie z wsparcia powoduje zmianę opinii o instytucji, a jednocześnie podważa zasadność uczestnictwa w kursach i szkoleniach.

20 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego W kwestii szkoleń i kursów, warto zaznaczyć także, że badani najbardziej cenią możliwość skorzystania z kursów i szkoleń, które są zgodne z ich zainteresowaniami i wcześniejszym doświadczeniem zawodowym. Powoduje to wzrost chęci do korzystania z tych form wsparcia oraz daje większe szanse na znalezienie pracy. Dla respondentów ważna bywa także gratyfikacja finansowa, którą można otrzymać za uczestnictwo w kursach czy szkoleniach.

21 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Opinie respondentów dotyczące instytucji UP i OPS są uzależnione od otrzymanego bądź nieotrzymanego wsparcia. Można stwierdzić, że osoby, które rzadziej korzystają z pomocy obu instytucji i są aktywne, by zmienić swoją obecną sytuację, mają znacznie lepsze opinie o sposobie funkcjonowania UP i OPS. Osoby te, doceniają także uzyskane wsparcie psychologiczne czy zwykłą rozmowę i okazane im zainteresowanie.

22 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego W kwestii wsparcia preferowanego przez badanych, największą popularnością cieszy się wsparcie finansowe oraz wsparcie rzeczowe, jakie można uzyskać z UP i OPS. Jest to pomoc doraźna, a jej efekty widać niemal natychmiast. Mniejszym uznaniem wśród respondentów cieszy się pomoc psychologiczna oraz możliwość podnoszenia własnych kwalifikacji, poprzez uczestnictwo w kursach i szkoleniach.

23 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Na podstawie zebranych danych wydaje się, że najbardziej efektywnymi formami wsparcia prowadzącymi do aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych czy biernych zawodowo są kompleksowe działania obejmujące wsparcie psychologiczne czy terapeutyczne połączone ze szkoleniami/warsztatami mającymi na celu podniesienie kwalifikacji i zdobycie doświadczenia zawodowego. Szczególnie skuteczne są szkolenia gwarantujące staże po zakończeniu kursu ponieważ umożliwiają poparcie zdobytej wiedzy teoretycznej umiejętnościami praktycznymi.

24 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Równie efektywną formą wsparcia wydają się być prace społecznie użyteczne. Forma ta została pozytywnie oceniona z tego względu, że daje osobom długotrwale bezrobotnym możliwość aktywizacji zawodowej, szansę na nawiązanie kontaktów z potencjalnymi pracodawcami przy jednoczesnej możliwości uzyskania wynagrodzenia, które dodatkowo nie jest na tyle wysokie że może doprowadzić do utraty pomocy z OPS. Jednak na podstawie badanej populacji zauważono pewne zagrożenie związane z ta formą wsparcia – dla niektórych badanych prace społecznie użyteczne stanowią jedyną formę zatrudnienia którą są zainteresowani (w celu aktywizacji większej ilości osób bezrobotnych) i w pewnym stopniu prowadzi to do bierności zawodowej.

25 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Rekomendacje

26 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wniosek badawczy – Klienci urzędu pracy i ośrodka pomocy społecznej oczekują wsparcia z zewnętrznych instytucji, przy minimalnym wysiłku podjętych przez nich samych. Uważają, że pomoc im się należy. Rekomendacja – Należałoby uświadomić klientów instytucji, że od nich samych zależy ich los i powodzenie na rynku pracy.

27 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wniosek badawczy – Kursy i szkolenia nie zawsze dopasowane są do potrzeb klientów, co skutkuje zniechęceniem i utratą wiary w efektywność tej formy wsparcia. Rekomendacja – Należy wprowadzić/usprawnić wspólny dla obu instytucji system diagnozy potrzeb szkoleniowych klientów UP i OPS. Ponadto szkolenia powinny być dopasowane do jednostkowych potrzeb klientów instytucji.

28 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wniosek badawczy – Respondenci są kierowani na szkolenia bez odpowiednich informacji na temat zasad uczestnictwa, co uniemożliwia im podjęcia świadomych decyzji, w związku z wyborem kursów. Rekomendacja – Należy dokładnie informować o tematyce szkoleń i warunkach w celu dostosowania wsparcia do potrzeb klientów i zwiększenia efektywności udzielanego wsparcia.

29 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wniosek badawczy – Matki samotnie wychowujące dzieci spotykają się z szeregiem czynników o charakterze obiektywnym, uniemożliwiającym im podjęcie pracy. Rekomendacja – Należy podjąć działania zamierzające ułatwienie matkom powrót na rynek pracy oraz uświadomienie im możliwości z jakich mogą skorzystać chcąc ponownie podjąć pracę.

30 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wniosek badawczy – W procesie wychodzenia z bezrobocia niezwykle istotne jest wsparcie psychologiczne, wydaje się, że respondenci nie mają świadomości tego rodzaju wsparcia. Rekomendacja – Do osób dla których powrót na rynek pracy jest szczególnie trudny należy kierować działania mające na celu zmianę nastawienia do poszukiwania pracy, zlikwidowanie obaw przed powrotem na rynek pracy oraz wzrost poczucia samoświadomości.

31 Realizacja badania jakościowego techniką swobodnego pogłębionego wywiadu indywidualnego z klientami Pomocy Społecznej i Publicznych Służb Zatrudnia województwa dolnośląskiego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Grupa Gumułka – Kancelaria Prawa Finansowego Sp. z o. o. ul. Matejki Jana 4, Katowice www.gumulka.pl Badanie realizowane na zlecenie Dolnośląskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. w Szczawnie Zdroju