SZKOLENIE – SPORZĄDZANIE TEKSTU JEDNOLITEGO AKTU NORMATYWNEGO

Prezentacja na temat: "SZKOLENIE – SPORZĄDZANIE TEKSTU JEDNOLITEGO AKTU NORMATYWNEGO"— Zapis prezentacji:

1 SZKOLENIE – SPORZĄDZANIE TEKSTU JEDNOLITEGO AKTU NORMATYWNEGO
1

2 Tekst ujednolicony to redakcyjne uporządkowanie przepisów zawartych w danym akcie prawnym, polegające na uwzględnieniu w tym tekście zmian wprowadzonych przez prawodawcę. 2

3 Tekst ujednolicony może być tylko odzwierciedleniem istniejącego stanu prawnego i w żadnym wypadku nie można w nim zawrzeć jakichkolwiek nowych sformułowań, które ten stan prawny poddawałyby modyfikacji. Nie jest on źródłem prawa, a jedynie źródłem poznania prawa. Ma on charakter deklaratoryjny, tj. nie wprowadza żadnych zmian do porządku prawnego, a tylko stwierdza, jaka jest w danym momencie treść aktu normatywnego (por. wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 8 listopada 2006 r., III SA/Wr 404/06, CBOSA). 3

4 Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 8 listopada 2006 r.: "tekst jednolity jest autorytatywnym stwierdzeniem aktualnej treści danego aktu normatywnego, a jego sporządzenie polega na naniesieniu na tekst pierwotny zmian wprowadzonych przepisami zmieniającymi, które weszły w życie po ogłoszeniu tekstu pierwotnego. Tekst jednolity ma więc charakter deklaratoryjny, tj. nie wprowadza żadnych zmian do porządku prawnego, a tylko stwierdza, jaka jest w danym momencie treść aktu normatywnego" (III SA/Wr 404/06, CBOSA). 4

5 Przykład: Art. 1 pkt 16 lit. c ustawy z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 34, poz. 198 ze zm.) przekazywał organom gminy kompetencje związane z zapewnianiem warunków niezbędnych do ochrony środowiska przed odpadami oraz dbanie o utrzymanie porządku i czystości, wskazując w nawiasie, że chodzi o art. 56 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska (Dz. U. Nr 3, poz. 6 ze zm.). Na tej podstawie redaktorzy przygotowujący tekst jednolity tej ustawy stanowiący załącznik do obwieszczenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 21 marca 1994 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska (Dz. U. z 1994 r. Nr 49, poz. 196 ze zm.) zdecydowali się na zastąpienie w art. 56 dotychczasowego określenia "terenowe organy administracji państwowej" określeniem "organy gminy". Nie wzięli pod uwagę, że w tej konkretnej sytuacji istnieją przepisy szczególne przekazujące część tych kompetencji organom administracji państwowej. 5

6 Trybunał Konstytucyjny, który badał omawiany przypadek, uznał, że powołane obwieszczenie w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska w zakresie, w jakim ustalając aktualne brzmienie art. 56 tej ustawy wykluczyło odniesienie zadań określonych w tym artykule do jakichkolwiek innych podmiotów poza "organami gmin", nabrało charakteru normatywnego i przez to stanowi naruszenie zasady państwa prawnego i zasady podziału władz (z których to zasad m.in. wynika wyłączność parlamentu do stanowienia norm o randze ustawy), jak też zasady legalizmu (z której wynika, że organ państwowy może działać tylko wtedy, gdy prawo mu na to zezwala) (zob. orzeczenie z dnia 21 stycznia 1997 r., K 18/96, OTK 1997, nr 1, poz. 2). 6

7 został opracowany przez organ ustawowo do tego upoważniony
RÓŻNICE Urzędową wersją tekstu ujednoliconego jest tekst jednolity, czyli taki tekst ujednolicony, który: został opracowany przez organ ustawowo do tego upoważniony ogłoszony w sposób urzędowy cieszy się domniemaniem autentyczności. 7

8 Domniemanie autentyczności oznacza, że ogłoszony tekst jednolity cieszy się domniemaniem prawidłowości i stanowi wyłączny punkt odniesienia dla stosowania ustawy. Kształt w jakim ogłoszono tekst jednolity jest kształtem, jaki nadał mu prawodawca. I to prawodawca ponosi odpowiedzialność za błędy w tekście jednolitym, za błędy w tekście ujednoliconym prawodawca nie ponosi odpowiedzialności. (zob. orzeczenie TK z dnia 21 stycznia 1997 r., K 18/96, OTK 1997, nr 1, poz. 2). 8

9 o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych
Dz.U j.t. USTAWA z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (wejście w życie z dniem 1 stycznia 2001 r.)    uchyliła dotychczas obowiązującą ustawę z dnia 30 grudnia 1950 r. o wydawaniu Dziennika Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej i Dziennika Urzędowego Rzeczypospolitej Polskiej ,,Monitor Polski”. tekst pierwotny Dz.U Art. 16. 1. Jeżeli liczba zmian w ustawie jest znaczna lub gdy ustawa była wielokrotnie uprzednio nowelizowana i posługiwanie się tekstem ustawy może być istotnie utrudnione, Marszałek Sejmu ogłasza tekst jednolity ustawy. Ustawa może określić termin ogłoszenia tekstu jednolitego. 2. Organy administracji rządowej współdziałają z Marszałkiem Sejmu przy opracowywaniu tekstów jednolitych ustaw. 3. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do ogłaszania tekstów jednolitych aktów normatywnych innych niż ustawa. Teksty jednolite tych aktów ogłasza organ właściwy do wydania aktu normatywnego. 4. Tekst jednolity ogłasza się w formie obwieszczenia w dzienniku urzędowym, w którym dany akt normatywny ogłoszono. . 9

10 Od dnia wejścia w życie ustawy nie ma potrzeby zawierania w ustawie upoważnienia do wydania tekstu jednolitego, możliwe jest natomiast wskazanie terminu w jakim jednolity tekst ma być ogłoszony. Przed dniem wejścia w życie ustawy przepisy upoważniające do wydania tekstu jednolitego danej ustawy były zawierane incydentalnie w ustawach zmieniających. 10

11 (wejście w życie tej noweli z dniem ogłoszenia)
zmiana Dz.U Art. 16. 1. (3) Po każdej dokonanej nowelizacji ustawy, Marszałek Sejmu ogłasza jej tekst jednolity w ciągu dwóch tygodni od dnia wejścia w życie nowelizowanej ustawy. 2. Organy administracji rządowej współdziałają z Marszałkiem Sejmu przy opracowywaniu tekstów jednolitych ustaw. 3. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do ogłaszania tekstów jednolitych aktów normatywnych innych niż ustawa. Teksty jednolite tych aktów ogłasza organ właściwy do wydania aktu normatywnego. 4. Tekst jednolity ogłasza się w formie obwieszczenia w dzienniku urzędowym, w którym dany akt normatywny ogłoszono. (wejście w życie tej noweli z dniem ogłoszenia) 11

12 zmiana Dz.U Ustawa z dnia 10 marca 2006 r. o zmianie ustawy o wydawaniu Monitora Sądowego i Gospodarczego oraz o zmianie niektórych innych ustaw wraca do poprzedniego stanu prawnego Art. 16. 1. (4) Jeżeli liczba zmian w ustawie jest znaczna lub gdy ustawa była wielokrotnie uprzednio nowelizowana i posługiwanie się tekstem ustawy może być istotnie utrudnione, Marszałek Sejmu ogłasza tekst jednolity ustawy. Ustawa może określić termin ogłoszenia tekstu jednolitego. 2. Organy administracji rządowej współdziałają z Marszałkiem Sejmu przy opracowywaniu tekstów jednolitych ustaw. 3. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do ogłaszania tekstów jednolitych aktów normatywnych innych niż ustawa. Teksty jednolite tych aktów ogłasza organ właściwy do wydania aktu normatywnego. 4. Tekst jednolity ogłasza się w formie obwieszczenia w dzienniku urzędowym, w którym dany akt normatywny ogłoszono. 12

13 o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych
USTAWA z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych   (wyciąg) Art. 16. 1. Jeżeli liczba zmian w ustawie jest znaczna lub gdy ustawa była wielokrotnie uprzednio nowelizowana i posługiwanie się tekstem ustawy może być istotnie utrudnione, Marszałek Sejmu ogłasza tekst jednolity ustawy. Ustawa może określić termin ogłoszenia tekstu jednolitego. (W tym brzmieniu obowiązuje do dnia 1 stycznia 2016 r., tj. do dnia wejścia w życie art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 4 marca 2011 r. o zmianie ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U ). 1. Marszałek Sejmu ogłasza tekst jednolity ustawy nie rzadziej niż raz na 12 miesięcy, jeżeli była ona nowelizowana. Ustawa może określić termin ogłoszenia tekstu jednolitego. (Brzmienie ustalone przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 4 marca 2011 r. o zmianie ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U ), od dnia 1 stycznia 2016 r.) 13

14 Użycie przez ustawodawcę trybu oznajmującego "ogłasza" oznacza obligatoryjność ogłoszenia tekstu jednolitego. Jednocześnie jednak ocena, czy w danym przypadku spełnione są omawiane przypadki jest na tyle subiektywna, że trudno o kontrolę realizacji tego obowiązku (zob. np. wyroki WSA w Gliwicach: z dnia 21 listopada r., II SA/Gl 881/07, CBOSA; z dnia 20 lutego r., II SA/Gl 1014/07, CBOSA). 14

15 2. Organy administracji rządowej współdziałają z Marszałkiem Sejmu przy opracowywaniu tekstów jednolitych ustaw. (W tym brzmieniu obowiązuje do dnia 1 stycznia 2016 r., tj. do dnia wejścia w życie art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 4 marca 2011 r. o zmianie ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U ). 2. Rządowe Centrum Legislacji oraz organy administracji rządowej współdziałają z Marszałkiem Sejmu przy opracowywaniu tekstów jednolitych ustaw. (Brzmienie ustalone przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 4 marca 2011 r. o zmianie ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U ), od dnia 1 stycznia 2016 r.) 15

16 2) aktów normatywnych Rady Ministrów - Prezes Rady Ministrów;
3. Teksty jednolite aktów normatywnych innych niż ustawa ogłasza organ właściwy do wydania aktu normatywnego, a w przypadku: 1) regulaminów Sejmu i Senatu - odpowiednio Marszałek Sejmu i Marszałek Senatu; 2) aktów normatywnych Rady Ministrów - Prezes Rady Ministrów; 3) aktów normatywnych Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji - Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Tekst jednolity aktu normatywnego innego niż ustawa ogłasza się nie rzadziej niż raz na 12 miesięcy, jeżeli był on nowelizowany. Akt normatywny może określić termin ogłoszenia tekstu jednolitego. (Art. 16 ust. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 4 marca 2011 r. (Dz.U ) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2012 r.) 16

17 W przypadku uchwał Rady Ministrów oraz rozporządzeń Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów organem właściwym do realizacji powyższego obowiązku tj. opracowania projektu obwieszczenia w sprawie tekstu jednolitego i samego tekstu jednolitego, jest minister właściwy działowo, który przygotowywał projekt uchwały zmieniającej bądź rozporządzenia zmieniającego. 17

18 Wytyczne dla legislatorów Zgodnie z art. 16 ust
Wytyczne dla legislatorów Zgodnie z art. 16 ust. 3 zdanie drugie ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 197, poz. 1172), tekst jednolity aktów normatywnych innych niż ustawa, a zatem np. rozporządzenia ogłasza się nie rzadziej niż raz na 12 miesięcy, jeżeli był on nowelizowany. Istotą tej regulacji jest to, by organ właściwy do wydania rozporządzenia, co najmniej raz w okresie 12 miesięcy, podał do publicznej wiadomości aktualną wersję tekstu tego aktu w postaci tekstu jednolitego uwzględniającą nowelizacje dokonane w tym okresie. Ma to służyć ułatwieniu obywatelom dostępu do pełnych tekstów aktów prawnych, którym przysługuje walor autentyczności w odróżnieniu od ujednoliconych tekstów aktów prawnych. Zgodnie z ustawą obowiązek ten powinien być realizowany co najmniej raz na 12 miesięcy, jeśli zachodzi taka potrzeba, tzn. akt prawny uległ zmianie. Wskazany termin 12 miesięcy może być zatem liczony w następujący sposób: 18

19 W przypadku pierwszej nowelizacji tekstu jakiegokolwiek rozporządzenia po dniu wejścia w życie ustawy z dnia 4 marca 2011 r. o zmianie ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 117, poz. 676), czyli po dniu 1 stycznia r., termin ogłoszenia tekstu jednolitego rozporządzenia powinien być liczony od wejścia w życie tej nowelizacji. Dotyczy to zarówno: a) rozporządzenia, które weszło w życie przed dniem 1 stycznia 2012 r. i dotąd nienowelizowanego, a znowelizowanego po raz pierwszy po tej dacie, b) jak i nowelizowanego wcześniej, a po raz kolejny znowelizowanego po dniu 1 stycznia 2012 r. c) oraz takiego, które zostało ogłoszone i weszło w życie po tej dacie. W przypadku kolejnych nowelizacji dokonanych po ogłoszeniu tekstu jednolitego – termin 12 miesięcy na ogłoszenie kolejnego tekstu jednolitego biegnie od wejścia w życie pierwszej jego nowelizacji. 19

20 W związku z powyższym przyjąć można, iż z przepisu art. 16 ust
W związku z powyższym przyjąć można, iż z przepisu art. 16 ust. 3 zdanie drugie ustawy nie wynika konieczność ogłaszania tekstu jednolitego po każdej nowelizacji, lecz wykonanie obowiązku wynikającego z tego przepisu może polegać na ogłoszeniu tekstu jednolitego uwzględniającego kilka nowelizacji, z tym że powinien on zostać wykonany co najmniej raz na 12 miesięcy. Nadto ustawa w art. 16 ust. 3 zdanie trzecie upoważnia organ właściwy do wydania aktu normatywnego, który jest jednocześnie organem zobowiązanym do ogłoszenia tekstu jednolitego tego aktu, do określenia terminu ogłoszenia tekstu jednolitego, co stanowi wyjątek od przyjętej reguły ogłaszania tekstów jednolitych co najmniej raz na 12 miesięcy, jednak, w przypadku aktów normatywnych innych niż ustawa, termin ten nie może być dłuższy niż ustawowo określony termin 12 miesięcy (zatem może być krótszy). 20

21 3. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do ogłaszania tekstów jednolitych aktów normatywnych innych niż ustawa. Teksty jednolite tych aktów ogłasza organ właściwy do wydania aktu normatywnego. (Brzmienie obowiązujące do 1 stycznia 2012 r.) 4. Tekst jednolity ogłasza się w formie obwieszczenia w dzienniku urzędowym, w którym dany akt normatywny ogłoszono. 21

22 Dz.U USTAWA z dnia 4 marca 2011 r. o zmianie ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych oraz niektórych innych ustaw Główny cel ustawy to ogłaszanie aktów normatywnych i innych aktów prawnych w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565, z późn. zm.). W przypadku tekstów jednolitych przejście z formuły bardzo elastycznej na sztywną 22

23 Systemu monitorowania wydawania tekstów jednolitych aktów normatywnych (rozporządzeń, uchwał, zarządzeń)  System będzie informował organy zobligowane o zdarzeniach poprzez wysłanie . Treść będzie budowana na podstawie szablonu przygotowanego przez administratora systemu. Będą trzy rodzaje powiadomień: - powiadomienie organu zobligowanego o publikacji aktu nowelizującego akt normatywny w dzienniku urzędowym - powiadomienie to będzie wysyłane po wprowadzeniu aktu nowelizującego do systemu; - powiadomienie organu zobligowanego w terminie ustalonym przez moderatora o zbliżającym się upływie terminu do wydania tekstu jednolitego np. 3 miesiące przed wyznaczoną datą w systemie - powiadomienie organu zobligowanego o powstałej zaległości w wydaniu tekstu jednolitego. 23

24 UREGULOWANIA ZAWARTE W ZASADACH TECHNIKI PRAWODAWCZEJ
24

25 Poza § 98 i § 110, przepisy zawarte w tym dziale należą do dwóch kategorii:
oraz przepisów wyrażających zasady dotyczące sporządzania samego tekstu jednolitego (§ 99, § 100, § ) przepisów wyrażających zasady dotyczące sporządzania obwieszczenia o tekście jednolitym (§ ) 25

26 - formy, w jakiej się sporządza i ogłasza ten tekst,
W § 98 ZTP została uregulowana jedyna kwestia związana z podstawą prawną wydania tekstu jednolitego, która w świetle art. 16 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych może być uregulowana w przepisie szczegółowym. Przepis ten stanowi bowiem, że "ustawa może określić termin ogłoszenia tekstu jednolitego" (art. 16 ust. 1 zdanie drugie). Rozwiązanie to znajduje zastosowanie w sytuacji, gdy ustawodawca, uznając za niezbędne sporządzenie tekstu jednolitego danej ustawy w określonym terminie, nie chce czekać na skorzystanie przez Marszałka Sejmu z przytoczonego powyżej ogólnego upoważnienia i wyznacza termin sporządzenia i ogłoszenia tekstu jednolitego. Ustawodawca powinien to zrobić zwłaszcza przy dużej nowelizacji, gdy zmienia się znaczną część przepisów ustawy nowelizowanej. W przepisie tym nie określa się tych kwestii, które zostały uregulowane w art. 16 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, a więc nie określa się: - organu, który jest upoważniony do sporządzenia i ogłoszenia tekstu jednolitego, - formy, w jakiej się sporządza i ogłasza ten tekst, - dziennika urzędowego, w którym tekst ten zostanie ogłoszony. 26

27 (W tym brzmieniu obowiązuje do dnia 1 stycznia 2016 r).
Art. 16. 1. Jeżeli liczba zmian w ustawie jest znaczna lub gdy ustawa była wielokrotnie uprzednio nowelizowana i posługiwanie się tekstem ustawy może być istotnie utrudnione, Marszałek Sejmu ogłasza tekst jednolity ustawy. Ustawa może określić termin ogłoszenia tekstu jednolitego. (W tym brzmieniu obowiązuje do dnia 1 stycznia r). 1. Marszałek Sejmu ogłasza tekst jednolity ustawy nie rzadziej niż raz na 12 miesięcy, jeżeli była ona nowelizowana. Ustawa może określić termin ogłoszenia tekstu jednolitego. (Brzmienie ustalone od dnia 1 stycznia 2016 r.) 27

28 § 98. 1. Jeżeli ustawa ma wyznaczyć termin ogłoszenia tekstu jednolitego, przepis wyznaczający ten termin zamieszcza się w ustawie zmieniającej ustawę, której tekst jednolity ma być ogłoszony, albo w ustawie wprowadzającej tę ustawę (w Przepisach wprowadzających ustawę ....). 28

29 §  Przepisowi wyznaczającemu termin ogłoszenia tekstu jednolitego nadaje się brzmienie: "Ogłoszenie tekstu jednolitego ustawy (tytuł ustawy) nastąpi w terminie miesięcy (dni) od dnia ogłoszenia niniejszej ustawy". 29

30 Termin ogłoszenia tj. należy wskazać tylko i wyłącznie przez upływ czasu i to tylko przez upływ dni albo miesięcy a nie kalendarzowo. Rozwiązanie takie wprowadzono dla bezpieczeństwa, bowiem gdyby procedura ogłoszenia ustawy nowelizującej przeciągała się nigdy nie będzie sytuacji takiej, jaka byłaby gdyby termin był wyznaczony kalendarzowo. Termin ten mógłby ,,wyprzedzić” termin ogłoszenia ustawy. 30

31 § 98. ust. 3. W przepisie, o którym mowa w ust
§ 98. ust. 3. W przepisie, o którym mowa w ust. 2, nie podaje się oznaczenia dzienników urzędowych, w których została ogłoszona ustawa, której tekst jednolity ma być ogłoszony, ani oznaczenia dzienników urzędowych, w których zostały ogłoszone zmiany tej ustawy albo jej ostatni tekst jednolity i jego zmiany. 31

32 Przepisy ZTP dotyczące sporządzania tekstu jednolitego Par
Przepisy ZTP dotyczące sporządzania tekstu jednolitego Par. 99, 100 i ZTP 32

33 § 99. W przypadku wyznaczenia terminu ogłoszenia tekstu jednolitego, tekst ten sporządza się według stanu prawnego obowiązującego w dniu wejścia w życie ustawy, w której został wyznaczony termin ogłoszenia tego tekstu. W tekście jednolitym można uwzględnić również zmiany wprowadzone po dniu wejścia w życie ustawy, w której został wyznaczony termin ogłoszenia tego tekstu. § 100. Jeżeli termin ogłoszenia tekstu jednolitego nie jest określony, tekst jednolity sporządza się według stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania obwieszczenia o ogłoszeniu tego tekstu. 33

34 Zasada ogólna dotycząca ustalania stanu prawnego, na jaki sporządza się dany tekst jednolity, została wyrażona w § 100 ZTP. Zasada wyrażona w § 99 jest wyjątkiem, w dodatku niezbyt trafnym. Zasada wyrażona w § 100 jest bardziej adekwatna w stosunku do tekstu jednolitego, gdyż to od dnia ogłoszenia tego tekstu jest on objęty domniemaniem autentyczności. Termin wyznaczony na ogłoszenie tekstu jednolitego jest terminem, który ma dyscyplinować organ, na którym ten obowiązek ciąży. Nie ma potrzeby wiązać tej daty ze stanem prawnym, uwzględnianym przy sporządzaniu tekstu jednolitego. Powyższe argumenty przemawiają za tym, by w przyszłości zrezygnować z zasady wyrażonej w § 99 ZTP, a jeśli miałaby ona pozostać, to ze względu na jej wyjątkowy charakter przepis ją wyrażający powinien być zamieszczony po przepisie wyrażającym zasadę, o której mowa w obecnym § 100 ZTP. 34

35 W tekście jednolitym można również uwzględnić zmiany, które wchodzą w życie po dniu wejścia w życie ustawy, w której został wyznaczony termin ogłoszenia tego tekstu. Jeśli weszły one w życie przed albo z dniem, na który sporządza się dany tekst jednolity, nie tylko można, ale trzeba je uwzględnić. W praktyce czasami niektóre organy sporządzające teksty jednolite, uwzględniają również te treści, które w dniu, na który sporządza się tekst jednolity, jeszcze nie obowiązują. W takiej sytuacji treść, która jeszcze nie obowiązuje musi być wyraźnie oznaczona, a w odnośniku należy wyraźnie zasygnalizować, z jakim dniem dana regulacja zacznie obowiązywać. Jeśli zmiany polegają na uchyleniu lub zmianie treści przepisu prawnego, to przepis ten należy podać w dwóch wersjach. 35

36 § 100. Jeżeli termin ogłoszenia tekstu jednolitego nie jest określony, tekst jednolity sporządza się według stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania obwieszczenia o ogłoszeniu tego tekstu. To rozwiązanie jest wyrazem preferowania zasady adekwatności tekstu jednolitego. Od dnia urzędowego ogłoszenia tekst jednolity danego aktu prawnego jest objęty domniemaniem autentyczności (zob. orzeczenie TK z dnia 21 stycznia 1997 r., K 18/96, OTK 1997, nr 1, poz. 2), dlatego też poza niezbyt trafnym wyjątkiem przewidzianym w § 99 ZTP, tekst jednolity sporządza się według stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania obwieszczenia o ogłoszeniu tego tekstu. Nie są to te same dni, ale są one bardzo do siebie zbliżone. 36

37 § 106. Tekst jednolity redaguje się według następujących zasad:
1) zachowuje się numerację pierwotnego tekstu ustawy i uwzględnia numerację dodaną przez ustawy zmieniające; nie wprowadza się ciągłości numeracji; 2) w miejscu przepisu uchylonego wpisuje się oznaczenie uchylonej jednostki redakcyjnej oraz określenie "uchylony", podając w odnośniku tytuł ustawy uchylającej oraz oznaczenie dzienników urzędowych, w których została ogłoszona ta ustawa i jej zmiany, a także podaje się przepis uchylający i datę jego wejścia w życie; 3) przy przepisach, których treść zmieniono, i przy przepisach dodanych podaje się w odnośnikach do tych przepisów tytuł ustawy nowelizującej oraz oznaczenie dzienników urzędowych, w których została ogłoszona ta ustawa i jej zmiany, a także podaje się przepis nowelizujący i datę jego wejścia w życie; 4) w przypadku przepisów wielokrotnie zmienianych, w odnośnikach do tych przepisów podaje się w kolejności chronologicznej wszystkie wprowadzone zmiany, zgodnie z zasadami wyrażonymi w pkt 2 i 3. 37

38 Teks jednolity powinien:
Za podstawę ujednolicania przyjmuje się ostatni autentyczny tekst ustawy, a więc ostatni tekst ustawy ogłoszony w Dzienniku Ustaw (zob. § 90 i § 109 ZTP). Następnie na tekst ten nanosi się wszystkie zmiany, które weszły w życie po ogłoszeniu tego tekstu. Wprowadza się je w takiej kolejności, w jakiej zmiany te wchodziły w życie. Nanoszeniem tych zmian, a więc redagowaniem tekstu jednolitego, rządzą zasady sformułowane w § 106 ZTP. Teks jednolity powinien: - zawierać wszystkie przepisy obowiązujące w danym momencie w ich aktualnym brzmieniu, - w sposób czytelny dawać informację, kiedy i jakim aktem wprowadzono zmiany do ustawy, której tj. się ogłasza. Ma to istotne znaczenie dla prowadzenia spraw będących w toku w czasie wprowadzania zmiany przepisów. 38

39 § 90. Zmienia się zawsze pierwotny tekst ustawy, a jeżeli wprowadzono do niego zmiany - tekst zmieniony. Jeżeli ogłoszono tekst jednolity ustawy, zmienia się ten tekst, a w przypadku gdy wprowadzono zmiany do tekstu jednolitego - zmieniony tekst jednolity. § 109. W przypadku gdy ogłasza się drugi lub kolejny tekst jednolity, w odnośnikach do tego tekstu omawia się tylko zmiany wprowadzone po ogłoszeniu ostatniego tekstu jednolitego. 39

40 § 106 pkt 1 Tekst jednolity redaguje się według następujących zasad: 1) zachowuje się numerację pierwotnego tekstu ustawy i uwzględnia numerację dodaną przez ustawy zmieniające; nie wprowadza się ciągłości numeracji; To najważniejsza zasada wyrażona w komentowanym przepisie. Zasada zachowywania numeracji dotychczasowych przepisów. W myśl tej zasady zachowuje się numerację pierwotnego tekstu ustawy i uwzględnia numerację dodaną przez ustawy zmieniające. W ten sposób oznaczenie każdej jednostki redakcyjnej, która kiedykolwiek występowała w tekście ustawy, występuje w jej tekście jednolitym. Czyli art. 37, art. 37a a nie art. 37 , art. 38. Pozostawia się także dawne numery przepisów pomimo że zostały uchylone. 40

41 Przestrzeganie omawianej zasady wynika z tego, że oznaczenie jednostki redakcyjnej aktu normatywnego pełni rolę węzła komunikacyjnego, ułatwiającego przepływ informacji o normach prawnych wyrażonych w tej jednostce. Służy ono do jednoznacznego powoływania danego przepisu zarówno w innych przepisach (takie jak przepisy odsyłające, zmieniające, uchylające czy określające podstawę prawną aktu wykonawczego), w decyzjach organów stosujących prawo (orzecznictwo sądów i administracji), w interpretacjach urzędowych czy w piśmiennictwie prawniczym. Zmiana oznaczenia danego przepisu powoduje zaburzenia w jego powoływaniu 41

42 Zasada zachowywania numeracji jednostek redakcyjnych jest przeciwieństwem zasady ujednolicania numeracji jednostek redakcyjnych, która z pewnymi zastrzeżeniami była zalecana przez ZTP z 1939 r. i z 1961 r. Od zasady tej odeszły ZTP z r. Zasada zachowania dotychczasowej numeracji odnosi się do wszystkich jednostek redakcyjnych i systematyzacyjnych, które są numerowane, a więc nie tylko do artykułów i paragrafów, ale również jednostek wyższego rzędu (działów, rozdziałów, ksiąg itd.) oraz jednostek niższego rzędu (ustępów, punktów i liter). 42

43 § 106. Tekst jednolity redaguje się według następujących zasad:
2) w miejscu przepisu uchylonego wpisuje się oznaczenie uchylonej jednostki redakcyjnej oraz określenie "uchylony", podając w odnośniku tytuł ustawy uchylającej oraz oznaczenie dzienników urzędowych, w których została ogłoszona ta ustawa i jej zmiany, a także podaje się przepis uchylający i datę jego wejścia w życie; Zgodnie z § 106 pkt 2 w miejscu przepisu uchylonego wpisuje się oznaczenie uchylonej jednostki redakcyjnej oraz określenie "uchylony", podając w odnośniku tytuł ustawy uchylającej oraz oznaczenie dzienników urzędowych, w których została ogłoszona ta ustawa i jej zmiany, a także podaje się przepis uchylający i datę jego wejścia w życie. Określenie "uchylony" podaje się w nawiasie, gdyż słowo "uchylony" nie jest fragmentem treści aktu, a jedynie oznaczeniem, co się z tą treścią stało. Zasady sformułowane w § 106 pkt 2 stosuje się odpowiednio, gdy przepis: - utracił moc w wyniku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego (wówczas wpisuje się określenie "utracił moc") albo gdy - został pominięty, gdyż z innych powodów przestał obowiązywać (wówczas wpisuje się określenie "pominięty" - zob. § 105 ZTP). 43

44 § 106. Tekst jednolity redaguje się według następujących zasad: 3) przy przepisach, których treść zmieniono, i przy przepisach dodanych podaje się w odnośnikach do tych przepisów tytuł ustawy nowelizującej oraz oznaczenie dzienników urzędowych, w których została ogłoszona ta ustawa i jej zmiany, a także podaje się przepis nowelizujący i datę jego wejścia w życie; W § 106 pkt 3 ZTP zostały wyrażone zasady redagowania przepisów, których treść została zmieniona lub które zostały dodane. Przepisom takim nadaje się aktualne brzmienie, a w odnośnikach powinna być podana pełna historia danego przepisu (ograniczoną, zgodnie z § 109 ZTP, do zmian, które zaszły w danym przepisie po ogłoszeniu ostatniego tekstu jednolitego). Jednak ze względu na częste nowelizacje ustaw została przyjęta zasada, że w przypadku zmian ,,cząstkowych” podaje się pełną historię zmian, a w przypadku nadania nowego brzmienia – tylko ostatnią nowelizację. Odnośnik do przepisu oznacza się cyfrą arabską z nawiasem z prawej strony i umieszcza się w indeksie górnym z prawej strony oznaczenia danej jednostki redakcyjnej (zob. § 163 ZTP). Umiejscowienie odnośnika wskazuje, jakie części aktu zostały zmienione. Wybiera się zatem tę jednostkę redakcyjną, która faktycznie była zmieniana. Jeśli więc zmieniono ustęp, to odnośnik wstawia się po numerze ustępu, nie zaś artykułu, w którym występuje ten ustęp. 44

45 § 106. Tekst jednolity redaguje się według następujących zasad:
4)w przypadku przepisów wielokrotnie zmienianych, w odnośnikach do tych przepisów podaje się w kolejności chronologicznej wszystkie wprowadzone zmiany, zgodnie z zasadami wyrażonymi w pkt 2 i 3. Opisanie w odnośnikach pełnej historii danego przepisu polega na tym, że w przypadku przepisów wielokrotnie zmienianych w odnośnikach do tych przepisów podaje się w kolejności chronologicznej wszystkie wprowadzone zmiany. Regulacja zawarta w § 106 pkt 4 rozwiązuje również problem, co należy uczynić w sytuacji, gdy najpierw był zmieniony jedynie ustęp artykułu X, a później ponownie zmieniono lub uchylono cały artykuł X. W takiej sytuacji nie można obecnie uznać, że późniejsza zmiana lub uchylenie całego artykułu "konsumuje" wcześniejszą zmianę jedynie jednego z ustępów tego artykułu i usunąć w odnośniku wzmiankę o zmianie ustępu. Obecnie opis zarówno jednej, jak i drugiej zmiany musi się znaleźć w odnośniku. W omawianym przypadku odnośnik zawierający opis obydwu zmian należy zamieścić przy całej jednostce redakcyjnej, ponieważ zmiana późniejsza dotyczy całej jednostki redakcyjnej. Jeśli byłoby odwrotnie, tzn. najpierw był zmieniany cały artykuł, a później jeden z jego ustępów, odnośnik powinien się znaleźć zarówno przy artykule, jak i przy ustępie. 45

46 § 107. Do tekstu jednolitego nie wprowadza się zmian, które nie zostały wyraźnie sformułowane w ustawie zmieniającej, chyba że zmiany te mają charakter wyłącznie formalny. W takim przypadku wprowadzone zmiany omawia się w odnośnikach do przepisów, w których wprowadzono takie zmiany. W komentowanym przepisie wyrażono najważniejszą zasadę dotyczącą redagowania tekstów jednolitych (i innych tekstów ujednoliconych). Rola organu sporządzającego tekst jednolity ma charakter wyłącznie redakcyjny - organ ten jest obowiązany do ustalenia, jakie brzmienie nabrały przepisy ustawy w wyniku kolejnych jej nowelizacji, a następnie do zredagowania aktualnego tekstu tej ustawy. Dlatego np. ogłaszanie tekstów jednolitych ustaw powierzono Marszałkowi Sejmu, który nie ma żadnych kompetencji prawodawczych w tym zakresie. 46

47 Tekst jednolity powinien odzwierciedlać wszystkie zmiany wprowadzone do danego aktu w drodze jego nowelizacji. W § 107 ZTP słusznie podkreślono, że chodzi tylko o zmiany, które zostały wyraźnie sformułowane w ustawie zmieniającej. Oznacza to, że zabiegi redakcyjne mogą przy tym odnosić się tylko do sytuacji jasnych normatywnie. Jeśli dana sytuacja taka nie jest, to organ sporządzający tekst jednolity nie powinien samodzielnie przesądzać o tym, w jakim brzmieniu dany przepis obowiązuje. W takiej sytuacji można ewentualnie oznaczyć dany fragment kursywą i omówić daną sytuację w odnośniku do danego przepisu. 47

48 Od omawianej zasady ZTP przewidują jedynie dwa wyjątki:
- zmiany o charakterze czysto formalnym (§ 107 ZTP) - pominięcie przepisów ustawy, której tekst jednolity się ogłasza, co do których nie ma wątpliwości, że nie obowiązują (§ 105 ZTP). Jako wyjątki obydwa te przypadki muszą być interpretowane w sposób ścisły. Wyjątek, o którym mowa w § 107, został w obecnych ZTP sformułowany bardzo lakonicznie - przepis ten mówi jedynie o tym, że zmiany, które można uwzględnić w tekście jednolitym, mimo iż nie zostały w sposób wyraźny wyrażone w przepisach zmieniających, są zmianami, które "mają charakter wyłącznie formalny". We wcześniejszych ZTP (z 1939 r., z r. i z 1991 r.) podawano przykład tych zmian, co ułatwiało interpretację tego przepisu. Zgodnie z wcześniejszymi ZTP zmianą o charakterze formalnym była zmiana, która dotyczy np.: - bezspornej zmiany właściwości organu, - zmiany nazwy urzędu lub instytucji. Chodzi tu więc o zmianę, która nie zmienia treści normatywnej wyrażonej w danym przepisie, a jedynie aktualizuje użyte w nim pojęcia. Chodzi więc o tzw. zmianę ogólnosystemową, w wyniku której dochodzi np. do zmiany nazwy organów lub kompetencji przewidzianych w treści aktu. 48

49 § 108. W odnośnikach do tekstu jednolitego omawia się również zmiany inne, niż wymienione w § 106 pkt 2-4 i § 107, w tym także zmiany, które nastąpiły w przepisach, do których odsyła ustawa, której tekst jednolity jest ogłaszany. Każdy przypadek ingerencji w treść aktu, którego tekst jednolity jest ogłaszany, musi być omówiony w odnośniku do przepisu, w którym wprowadzono zmiany. Ponieważ w § 106 pkt 2-4 i § 107 ZTP wyrażono omawianą zasadę w sposób fragmentaryczny, zaistniała konieczność uzupełnienia tych przepisów w § 108 ZTP. W przyszłości warto byłoby wyłączyć te regulacje z § 106 pkt 2-4 i § 107 i sformułować je w jeden oddzielny przepis. Katalog odnośników w tym przepisie nie jest zamknięty. 49

50 Przypadkiem, o którym wyraźnie mówi sam § 108 ZTP, jest omawianie w odnośnikach do tekstu jednolitego zmian w przepisach, do których odsyła ustawa, której tekst jednolity jest ogłaszany. W samych ZTP nie uregulowano kwestii wprowadzania odnośników w przepisie, który upoważnia do dokonywania określonej ingerencji w treść ujednolicanego aktu - w § 105, regulującym przypadki pomijania w tekście jednolitym tych przepisów ujednolicanego aktu, które już nie obowiązują, mimo że nie zostały uchylone przez przepisy aktów zmieniających. W takiej sytuacji w treści tekstu jednolitego przepis pominięty oznacza się jego oznaczeniem, a w miejscu jego treści wpisuje się wyraz "pominięty" (w odpowiednim rodzaju, liczbie i przypadku). W odnośniku do tego przepisu podaje się przyczynę jego pominięcia 50

51 Innym przypadkiem, który nie został uregulowany w ZTP, a który wymaga odpowiedniej informacji w odnośniku są orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. W takiej sytuacji w treści tekstu jednolitego przepis oznacza się jego oznaczeniem, a w miejscu jego treści wpisuje się wyrazy „utracił” moc Kolejnym przykładem są odnośniki do przepisów końcowych przy standardowym vacatio legis. Wówczas odnośnik informuje kiedy ustawa była ogłoszona. 51

52 § 109. W przypadku gdy ogłasza się drugi lub kolejny tekst jednolity, w odnośnikach do tego tekstu omawia się tylko zmiany wprowadzone po ogłoszeniu ostatniego tekstu jednolitego. Zasada wyrażona w § 109 ZTP wynika z zasady, że jeżeli istnieje tekst jednolity danego aktu normatywnego, to nowelizuje się i ujednolica właśnie ten tekst, a nie tekst pierwotny. Zasady te są z kolei konsekwencją tego, że to tekstowi jednolitemu od momentu jego ogłoszenia przysługuje domniemanie autentyczności, które oznacza m.in., że tekst ten stanowi wyłączny punkt odniesienia dla stosowania ustawy. Jeśli dana ustawa miała kilka tekstów jednolitych, domniemanie autentyczności przysługuje ostatniemu z nich. Ostatni tekst jednolity zawsze przyjmuje rolę tekstu pierwotnego ustawy. 52

53 W odnośnikach do tekstu jednolitego omawia się zmiany wprowadzone do danej ustawy po ogłoszeniu ostatniego tekstu jednolitego. Oznacza to, że decydującym kryterium jest data wejścia w życie zmian, a nie data ich ogłoszenia. A zatem, nawet jeśli dane zmiany były już uwzględnione w poprzednim tekście jednolitym jako zmiany już ogłoszone, ale jeszcze nie obowiązujące (czasami praktykuje się takie rozwiązania, w specjalny sposób wyróżniając te przepisy, które zostały podane z uwzględnieniem zmian, które dopiero wejdą w życie), należy je wyraźnie opisać w nowym tekście jednolitym. 53

54 Przepisy ZTP dotyczące sporządzania obwieszczenia o tekście jednolitym
Par ZTP 54

55 Ogłoszenie tekstu jednolitego obejmuje ogłoszenie:
- obwieszczenia dotyczącego tego tekstu (jego tytuł jest opisany w § 102, a treść w § ZTP), - załącznika do tego obwieszczenia zawierającego tekst jednolity. Rozróżnienie tych dwóch elementów jest o tyle celowe, że inny jest ich charakter i różna treść. W obwieszczeniu są zamieszczane bardzo ważne informacje, które nie znajdują się w samym tekście jednolitym. Obwieszczenie pełni więc funkcję takich swoistych "przepisów wprowadzających" w stosunku do załącznika zawierającego tekst jednolity. 55

56 O tym, że ogłoszenie tekstu jednolitego następuje w formie obwieszczenia, przesądza art. 16 ust. 4 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. W tym zakresie część pierwsza § 101 ZTP jest zbędnym powtórzeniem przepisu ustawowego. Relacja między obwieszczeniem a tekstem jednolitym, jako załącznikiem do niego jest inna niż relacja między aktem normatywnym a załącznikiem do niego, kiedy to załącznik jest wydzieloną z tego aktu jego integralną częścią. 56

57 Treść obwieszczenia w sprawie ogłoszenia tekstu jednolitego rozpoczyna się od przytoczenia podstawy prawnej obwieszczenia, którą stanowi obecnie art. 16 ust. 1 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (w przypadku, gdy obwieszczenie wydaje Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej) albo art. 16 ust. 3 tej ustawy (jeżeli tekst jednolity ogłasza organ właściwy do wydania aktu normatywnego innego niż ustawa). W sytuacji, o której mowa w § 98 ZTP, podstawą prawną jest zarówno jeden z powyższych przepisów, jak i przepis wyznaczający termin ogłoszenia tekstu jednolitego. Nie można natomiast poprzestać jedynie na przytoczeniu przepisu, który wyznacza termin ogłoszenia danego tekstu jednolitego. 57

58 § W obwieszczeniu przytacza się przepis ustawy upoważniający do ogłoszenia tekstu jednolitego i tytuł ustawy, której tekst jednolity jest ogłaszany, a ponadto wymienia się te wszystkie ustawy, które wprowadziły zmiany do pierwotnego tekstu tej ustawy. Ale to jest za mało w związku z celem w jakim sporządza się tekst jednolity przepis ten powinien być uzupełniony o orzeczenia TK stwierdzające niezgodność przepisów ustawy z Konstytucją RP lub ratyfikowaną umową międzynarodową ratyfikowaną za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie !!!! I tak robi się w praktyce. 58

59 § 103. 2. W obwieszczeniu zamieszcza się także treść tych przepisów zawartych w ustawach zmieniających, których nie zamieszcza się w tekście jednolitym, jako niezmieniających tekstu ustawy, której tekst jednolity jest ogłaszany. Kolejną częścią treści obwieszczenia w sprawie ogłoszenia tekstu jednolitego jest fragment, w którym zamieszcza się treść przepisów zawartych w ustawach zmieniających niezamieszczanych w tekście jednolitym jako niezmieniających tekstu ustawy, której tekst jednolity jest ogłaszany. Ze względu na zasadę wyrażoną w § 93 ZTP powinny być to tylko przepisy dotyczące wejścia w życie ustaw zmieniających, ewentualnie przepisy przejściowe lub dostosowujące, jeśli ich zakres zastosowania już się wyczerpał. Wzór tej części treści obwieszczenia został sformułowany w § 104 ust. 2 ZTP. 59