Ssaki Świata.

Prezentacja na temat: "Ssaki Świata."— Zapis prezentacji:

1 Ssaki Świata

2 Strona główna Witam Was w mojej prezentacji pt. „ Ssaki świata”.
Znajdziecie tutaj wiele łagodnych jak i groźnych zwierząt. Aby to wszystko zobaczyć musicie jedynie włączyć przycisk „START”. Miłej zabawy START ZAKOŃCZ

3 Ssaki - rodziny B C D F H J K L Ł M N P Spis rodzin ssaków S Ś T W Z Ż
Przyciśnij pierwszą literę z nazwy rodziny ssaków np. K - koty B C D F H J K L Ł M N P Spis rodzin ssaków S Ś T W Z Ż Powrót

4 „B” – Bobry „C” – Chomikowate „D” – Delfinowate, Dziobaki, Dydelfowate „F” – Foki „H” – Hieny, Hipopotamy „J” – Jeleniowate, Jeżowate, Jeżozwierz „K” – Kangurowate, Kapibary, Kolczatkowate, Koniowate, Koty, Krętorogie „L” – Lemurowate, Leniwce, Lorisowate „Ł” – Łasicowate, Łaszczowate „M” – Małpy człekokształtne, Morsy, Mrówkojady, Myszowate „N” – Niedźwiedziowate, Niełazy, Nosorożce „P” – Płaksowate, Psowate „S” – Słonie, Szopowate „Ś” – Świniowate „T” – Tapiry „W” – Wielbłądowate, Wieloryby, Wiewiórkowate „Z” – Zającowate „Ż” – Żyrafowate SPIS RODZIN

5 "B" Bobry

6 "C" Chomikowate

7 "D" Delfinowate Dziobaki Dydelfowate

8 "F" Foki

9 "H" Hieny Hieny Hipopotamy

10 "J" Jeleniowate Jeżowate Jeżozwierz

11 "K" Kangurowate Koty Kapibary Krętorogie Kolczatkowate Koniowate

12 "L" Lemurowate Leniwce Lorisowate

13 "Ł" Łasicowate Łaszczowate

14 Małpy człekokształtne
Morsy Mrówkojady Myszowate

15 "N" Niedźwiedziowate Niełazy Nosorożce

16 "P" Płaksowate Psowate

17 "S" Słonie Szopowate

18 "Ś" Świniowate

19 "T" Tapiry

20 "W" Wielbłądowate Wieloryby Wiewiórkowate

21 "Z" Zającowate

22 "Ż" Żyrafowate

23 Bobry CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA: (bobry)
Występowanie: podmokłe tereny w pobliżu jezior i strumieni Pożywienie: liście, rośliny zielne, trawy, zdrewniałe łodygi roślin Rozmnażanie: młodych po ciąży trwającej 105 dni Rozmiary ciała: głowa i tułów cm, ciężar kg Ubarwienie: rudo-brązowe Długość życia: lat ZDJĘCIA:

24 CIEKAWOSTKA Bobry są gryzoniami, które przystosowały się do życia w wodzie. Ich gęste, pokryte tłuszczem futro jest wodoodporne, a palce tylnych kończyn spina błona pływna Gdy bobry nurkują, ich uszy i nozdrza zamykają się, a oczy pokrywają błoną. Poza tym bóbr zatyka sobie gardło językiem, aby woda nie dostawała się do płuc. Bobry pływają lekko, dzięki pionowym ruchom szerokiego i płaskiego ogona. Jednak już na lądzie są mniej zwinne. Tu poruszają się ciężko i niezgrabnie.

25 ZDJĘCIA 2/2

26 Chomikowate CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
(chomiki, myszoskoczki, norniki i lemingi, szczury) Występowanie: stepy, lasostepy, tereny górzyste, tereny uprawne Pożywienie: rośliny, czasami owady Rozmnażanie: na wolności młodych w miocie, raz, dwa lub trzy razy do roku Rozmiary ciała: (chomik dzungaryjski) - głowa i tułów ,3 - 10,2 cm; ciężar 50 g; (chomik europejski) - głowa i tułów cm; ciężar do 700 g Ubarwienie: od szarego po brunatne, z białymi łatami Długość życia: lata na wolności CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

27 CIEKAWOSTKA Chomiki są gryzoniami spokrewnionymi ze szczurami i myszami, stąd określa się je gryzoniami szczuropodobnymi. Znany powszechnie chomik syryjski, często trzymany przez ludzi w domu, ma krępe, zaokrąglone ciało, spłaszczony pyszczek, duże uszy i mały ogon. Pozostałe gatunki chomików ze względu na spiczasty pyszczek i dłuższy ogon bardziej przypominają myszy. Chomiki prowadzą samotny tryb życia. Każdy z nich kopie własną norę, głęboką na 1 m. Chomik europejski ryje cały system nor z licznymi wejściami i komorami. Jednej komory używa do spania, drugiej do składania odchodów, w pozostałych przechowuje żywności.

28 ZDJĘCIA 2/2

29 Delfinowate CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA: (delfiny)
Występowanie: głównie przybrzeżne mielizny, niektóre na otwartym oceanie Pożywienie: ryby, głowonogi, skorupiaki Rozmnażanie: 1 młode po ciąży trwającej miesięcy Rozmiary ciała: najmniejszy (tonin): od głowy do ogona 1,2 m; ciężar 40 kg; największy (orka): od głowy do ogona m; ciężar 4,5 tony Ubarwienie: szare lub czarne, często z białymi łatami, czasami łaty innego koloru Długość życia: lat CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

30 CIEKAWOSTKA Delfiny to nazwa nadawana niewielkim wielorybom z podrzędu zębowców i dwóch rodzin: delfinowatych oraz delfinów słodkowodnych. Występują w oceanach całego świata. U większości delfinów wydłużone szczęki układają się w rodzaj dzioba wyodrębnionego od reszty pyska. Nad dziobem zaczyna się wystające i zaokrąglone czoło. Nozdrza nie są umieszczone na dziobie, bowiem delfin oddycha przez otwór nosowy znajdujący się na głowie tuż za czołem. Na grzbiecie delfina jest pojedyncza płetwa zagięta do tyłu. Nazwa zębowce jest uzasadniona, gdyż większość delfinów ma liczne stożkowate (od 100 do 224) zęby. Spiczaste i równej długości zęby służą do przytrzymywania śliskich zdobyczy. Delfiny żywią się rybami, choć niektóre z nich wolą kałamarnice, a inne zadowolą się nawet krewetkami.

31 ZDJĘCIA 2/2

32 Dziobaki CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: rzeki i jeziora południowo-zachodniej Australii i na Tasmanii Pożywienie: pierścienice, skorupiaki, larwy owadów, małże, ślimaki Rozmnażanie: na ogół dwa jaja, z których po dniach wysiadywania wylegają się młode Rozmiary ciała: głowa i tułów cm; dziób 6 cm; ogon cm; ciężar 0,5 - 2 kg; samica nieco mniejsza Ubarwienie: ciemnobrązowa sierść na grzbiecie, srebrno-szara lub jasnobrązowa pod spodem ciała Długość życia: około 15 lat, w niewoli do 17 lat (dziobaki) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

33 CIEKAWOSTKA Dziobak, jeśli nie liczyć niektórych gatunków ryjówek, jest jedynym jadowitym ssakiem. Jednak tylko samce wytwarzają truciznę, która jest w stanie zabić psa i spowodować dotkliwy ból u człowieka. Dziobak jest ssakiem jajorodnym, należy do jednego z najbardziej niezwykłych ssaków. Po wykluciu się, prawie przez 4 miesiące młode dziobaki żywią się mlekiem matki zlizywanym z brzucha, gdzie bezpośrednio uchodzą gruczoły. Nie ma sutek. Oprócz dziobaków jedynymi znoszącymi jaja ssakami są kolczatki, które razem z dziobakami tworzą rząd stekowców. Dziobak występuje na obszarach wschodniej Australii. Mieszka pojedynczo lub parami w norach nad brzegami rzek oraz jezior i dlatego tam najczęściej można go spotkać. Wejście do nor znajduje się pod wodą. Jeszcze niedawno z powodu cennego futra groziło mu wyginięcie, teraz jednak otoczony jest ochroną.

34 ZDJĘCIA 1/1

35 Dydelfowate CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: tereny leśne w strefie zwrotnikowej i umiarkowanej Pożywienie: trawy, owoce, owady, węże, ptaki, inne małe zwierzęta, padlina Rozmnażanie: duże ilości młodych po ciąży trwającej około 2 tygodni; mniej więcej do 10 młodych dożywa wieku dojrzałego Rozmiary ciała: najmniejszy (oposik brazylijski): głowa i tułów 5,5 cm; ogon 4,2 cm; ciężar 10 g; największy (dydelf północny): głowa i tułów 55 cm; ogon 54 cm; ciężar 5,5 kg Ubarwienie: sierść szara, brązowa lub złocista, czasem pręgowana Długość życia: do 3 lat, w niewoli dłużej (oposy) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

36 CIEKAWOSTKA “Udawanie martwego” jest jednym ze sposobów, jakie stosuje dydelf północny, aby umknąć drapieżnikom. Dydelf północny jest jedynym zwierzęciem, o którym wiadomo, że umie to robić. Zamieszkuje wyłącznie w Ameryce Północnej. Liczne pozostałe gatunki oposów występują na obszarach od Meksyku - przez Amerykę Środkową, aż po Amerykę Południową. Oposy zaliczamy do rzędu torbaczy. Są ssakami, których potomstwo zazwyczaj rozwija się w torbach lęgowych. Są jedynymi torbaczami występującymi poza Oceanią i Australią, stad niekiedy nazywa się je torbaczami amerykańskimi

37 ZDJĘCIA 2/2

38 Foki CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: skały przybrzeżne, wyspy, polarne lądolody i wielkie jeziora całego świata, morza zimne Pożywienie: najczęściej ryby, głowonogi i inne bezkręgowce morskie, tylko lampart morski odżywia się przeważnie zwierzętami stałocieplnymi. Rozmnażanie: zazwyczaj 1 rzadziej 2 młode po ciąży trwającej miesięcy Rozmiary ciała: najmniejsza (nerpa): od głowy do ogona 117 cm; ciężar 45 kg; największa (słoń morski): od głowy do ogona 490 cm; ciężar 2400 kg. Na ogół przedstawiciele obu płci mają takie same rozmiary Ubarwienie: szare lub brązowe, często z ciemnymi cętkami bądź łatami; młode tuż po urodzeniu są jasnego koloru Długość życia: do 56 lat. Foki (foki) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

39 CIEKAWOSTKA Foki są ssakami o gładkiej, błyszczącej sierści i wrzecionowatym ciele. Występują w morzach i oceanach strefy umiarkowanej i okołobiegunowej. Nieliczne gatunki żyją w wodach słodkich. Mają krótkie i grube płetwy, przednie są zredukowanymi nadgarstkami, a tylne – stopami, świetnie pływają. Służą też temu opływowe ciała, które z łatwością poruszają się w wodzie. Duże oczy ułatwiają im widzenie w ciemnym podwodnym świecie. Foki nie mają małżowin usznych, co odróżnia je od spokrewnionych z nimi lwów morskich i uchatek. Płetwy fok są tak słabe, że nie są one w stanie poruszać się na lądzie. Nie mają ogona. Ich kończyny przybrały kształt płetw, tworzą głównie pięciopalczaste ręce i stopy o długich palcach połączonych błoną pływną. Do pływania służą im głównie kończyny tylne. Foki na lądzie pełzają lub skaczą podpierając się najpierw na piersiach, a potem na brzuchu. Foki mają pod skórą grubą warstwę tłuszczu, dzięki niej nie tracą tak szybko ciepła.

40 ZDJĘCIA 2/2

41 Hieny CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA: (hieny)
Występowanie: tereny trawiaste, sawanna, zarośla Pożywienie:, pędraki, owoce, jaja, mięso zwierząt Rozmnażanie: od 2 do 4 młodych w miocie po ciąży trwającej dni Rozmiary ciała: od głowy do ogona cm; ciężar kg Ubarwienie: od żółtego po brązowe i rude, z białymi plamami i pręgami Długość życia: lat CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

42 CIEKAWOSTKA Hieny są ssakami wyglądem przypominającymi psy i występującymi w Afryce i na niektórych obszarach Azji. Samice są nieco większe od samców. Hieny mają opadający grzbiet, co sprawia, że wyglądają niezgrabnie. Mięśnie karku i barków mają bardzo rozwinięte.Mają krótką, splątaną grzywę i puszysty ogon.Kiedy hiena poluje, to zadziera ogon, kuli go i chowa pod siebie w czasie ucieczki przed wrogiem. Hieny bardzo dobrze widzą nocą, ponieważ polują po zmroku. Mogą w ciągu kilku sekund pochwycić i pożreć małe zwierzę, ale by złapać większą i silniejszą zwierzynę, hieny polują sforami liczącymi od 10 do 20 osobników.W ciągu 15 minut są w stanie zjeść padlinę zebry.Gdy mięsa jest za dużo, zaciągają nie zjedzone kawałki do niewielkich stawów, aby je ukryć przed innymi zwierzętami. Potrafią przez kilka kilometrów biec z prędkością do 60 km/godz.

43 ZDJĘCIA 2/2

44 Hipopotamy CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: w ciągu dnia jeziora, sadzawki i rzeki, nocą - tereny trawiaste; jedynie hipopotam karłowaty zamieszkuje podmokłe i bagniste lasy Pożywienie: roślinność lądowa, głównie trawy i miękka roślinność wodna Rozmnażanie: jedno młode po ciąży trwającej dni Rozmiary ciała: (hipopotam karłowaty): głowa i tułów 1,5 m; ciężar kg; (hipopotam): głowa i tułów 3,5 - 4,5  m; ciężar do 3,6 tony; samce są większe od samic Ubarwienie: ciemnoszare, brunatne pod spodem jaśniejsze, o różowym odcieniu Długość życia: 45 lat (hipopotamy) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

45 CIEKAWOSTKA Najbardziej znany jest większy gatunek hipopotama. Można go spotkać nad wolno płynącymi rzekami i jeziorami. Zamieszkuje większość obszaru Afryki na południe od Sahary. Drugim - rzadkim gatunkiem jest hipopotam karłowaty, występujący w lasach zachodniej Afryki. Jest niewielki w porównaniu ze swoim stepowym kuzynem. Rzadko można go spotkać, dlatego niewiele wiadomo o jego zwyczajach. Oczy, uszy i nozdrza hipopotama pospolitego umieszczone są na pagórkowatych wyniosłoś ciach, co pozwala mu na oddychanie i obserwację, nawet w czasie zanurzenia w wodzie. Gdy nurkuje, zamyka nozdrza. U hipopotama karłowatego oczy położone są po bokach głowy.

46 ZDJĘCIA 2/2

47 Jeleniowate CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: głównie lasy i puszcze; niektóre gatunki występują w tundrze lub na stepie Pożywienie: trawy, pędy, pączki, liście i owoce zarośli oraz drzew Rozmnażanie: 1 lub 2 młode po ciąży trwającej tygodni Rozmiary ciała: najmniejszy (pudu): głowa i tułów 0,8 m; wysokość w kłębie 0,38 m; ciężar 8 kg; największy (sambar indyjski): głowa i tułów 2 m; wysokość w kłębie 1,4 m; ciężar 270 kg Ubarwienie: różne odcienie szarego, brązowego, rudego i żółtego, u niektórych gatunków osobniki dorosłe, a u większości młode bywają nakrapiane Długość życia: lat (jelenie, renifery) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

48 CIEKAWOSTKA Jeleniowate żyją w Ameryce Północnej i Południowej, Europie, Afryce Północnej i na większości obszarów Azji, głównie na wyspach. Nie występują w Afryce na południe od Sahary, w Australii i Nowej Zelandii, wyjątkiem są te, które sprowadził człowiek. Jest to zróżnicowana grupa parzystokopytnych. Różnią się one między sobą wielkością. Są gatunki mniejsze od owczarka alzackiego oraz tak duże jak łosie, ale większość jest średniej wielkości. Wiele spośród jeleni ma ubarwienie w różnych odcieniach brązu. Niektóre gatunki pokryte są białymi cętkami. Przytłumione barwy spełniają funkcję ochronną. Żywią się trawą i niskopiennymi roślinami, choć niektóre gatunki preferują liście, gałązki krzewów i drzew. Wszystkie przeżuwają pokarm.

49 ZDJĘCIA 2/2

50 Jeżowate CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: od pustyń, stepów i lasów po tereny uprawne Pożywienie: przeważnie robaki, żuki, ślimaki, gąsienice, nasiona i owoce, a także ptaki, ich jaja i młode Rozmnażanie: młodych po ciąży trwającej od 5 do 7 tygodni (jeż europejski), dwa mioty rocznie Rozmiary ciała: najmniejszy (gołyszek mniejszy): głowa i tułów 10 cm; ogon 1 cm; ciężar 40 g; największy (gołyszek): głowa i tułów 45 cm; ogon 21 cm; ciężar 1,4 kg Ubarwienie: brązowa sierść, jaśniejsza pod spodem; gołyszek czarno-biały Długość życia: do 8 lat (jeże) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

51 CIEKAWOSTKA Jeże należą do najbardziej znanych małych ssaków. Ostre kolce, które są zmienionymi włosami zapewniają im skuteczną ochronę przed większością drapieżników, więc nie muszą się zbytnio martwić, jeśli zostaną przyłapane na otwartym terenie. Zaatakowane, zwijają się w kolczasty kłębek, zasłaniając miękką stronę brzucha. Jeże mają długie ryjki, podobnie jak większość zwierząt owadożernych, choć żywią się też innymi małymi zwierzętami. Zdarza się nawet, że potrafią zaatakować duże ptaki. Jeże występują w całej Europie, Azji i Afryce, gdyż łatwo przystosowują się do środowiska. Najwięcej wiemy o życiu jeża europejskiego.

52 ZDJĘCIA 1/1

53 Jeżozwierze CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: lasy, pustynie, trawiaste i skaliste tereny Pożywienie: korzenie, liście, owoce Rozmnażanie: 1 albo 2 młode po ciąży trwającej 210 dni (urson), 93 dni (jeżozwierz przylądkowy) albo 112 dni (jeżozwierz afrykański) Rozmiary ciała: najmniejszy (koendu): głowa i tułów 30 cm; ciężar 900 g; największe (“jeżozwierze grzebieniaste”): głowa i tułów 85 cm; ciężar 27 kg Ubarwienie: od czarnego przez biało-szare i żółto-brązowe po szaro-brązowe Długość życia: do 17 lat (jeżozwierze) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

54 CIEKAWOSTKA Wszystkie 22 gatunki jeżozwierzy i ursonowatych mają kolce. Kolce różnią się i wielkością, kształtem i barwą.U niektórych gatunków są bardziej widoczne niż u innych. Są zmodyfikowanymi włosami i zapewniają bardzo skuteczną obronę.

55 ZDJĘCIA 2/2

56 Kangurowate CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: równiny, półpustynne, wilgotne lasy zwrotnikowe, zarośla i tereny pagórkowate Pożywienie: trawy, pędy krzewów, niska roślinność Rozmnażanie: jedno młode po ciąży trwającej dni, a łącznie z następującym po niej okresem noszenia w torbie od 5 do 11 miesięcy Rozmiary ciała: najmniejszy (torebnik piżmowy): głowa i tułów 28 cm; ogon 14 cm, ciężar 0,5 kg; największy (kangur rudy): głowa i tułów 1,65 m; ogon 1,07 m; ciężar do 90 kg Ubarwienie: głównie brązowe lub szare, niektóre gatunki mają wyraziste plamy na pysku, pręgi na ciele lub ogonie Długość życia: na wolności do 20 lat, a w niewoli do 28 (kangury) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

57 CIEKAWOSTKA Rodzina kangurów jest bardzo liczna i zróżnicowana. Obejmuje 47 gatunków. Gatunki o mniejszych rozmiarach to walabie, kanguroszczury i pademelony, większe - kangury. Najmniejszym przedstawicielem rodziny jest torebnik piżmowy, którego długość ciała wynosi cm, ogona cm, a ciężar do 0,5 kg. Wszystkie one są torbaczami. Ich młode rozwijają się w torbach lęgowych samic, ciąża trwa bardzo krotko ( dni). Ta stara grupa torbaczy przetrwała do dziś tylko w Australii, na Tasmanii i Nowej Gwinei. Zostały też zaaklimatyzowane na Nowej Zelandii.

58 ZDJĘCIA 2/2

59 Kapibary CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA: (kapibara)
Występowanie: łąki i lasy nad brzegami rzek Pożywienie: zielone części roślin Rozmnażanie: od 1 do 7 młodych (przeciętnie 4) po ciąży trwającej dni Rozmiary ciała: głowa i tułów cm; wysokość w kłębie cm; ciężar kg Ubarwienie: młode jasnobrązowe, starsze ciemniejsze i bardziej rude Długość życia: lat CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

60 CIEKAWOSTKA Kapibary występują jedynie w Ameryce Południowej, nad brzegami rzek i jezior. Zamieszkują różnorodne tereny, od otwartych terenów trawiastych, aż po wilgotne lasy tropikalne, jednak zawsze w pobliżu wody. Są największymi na świecie gryzoniami. Ich ciężkie, beczułkowe ciała pokrywa długa i szczeciniasta sierść. Tylne nogi są krótsze od przednich, co sprawia, że kapibary biegają niezgrabnym galopem, są za to świetnymi pływakami. Trzy palce ich stóp są częściowo spięte błoną. Oczy, uszy i nozdrza położone na pagórkowatych wyniosłościach nie zanurzają się w wodzie. W razie niebezpieczeństwa uciekają do wody. Potrafią wytrzymać pod wodą przez 5 min.

61 ZDJĘCIA 2/2

62 Kolczatkowate CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA: (kolczatki)
Występowanie: półpustynne, góry i lasy Pożywienie: mrówki, termity, dżdżownice Rozmnażanie: jedno młode, które wykluwa się z jaja po dziesięciu dniach wysiadywania Rozmiary ciała: kolczatka australijska: głowa i tułów 30 cm; ciężar 2,5 kg; prakolczatka: głowa i tułów 90 cm; ciężar 10 kg Ubarwienie: sierść czarna lub brązowa, kolce jaśniejsze Długość życia: w niewoli do 50 lat CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

63 ZDJĘCIA 1/1

64 CIEKAWOSTKA Kolczatka jest jednym z najbardziej niezwykłych ssaków, bowiem składa jaja. Oprócz niej jedynym jajorodnym ssakiem jest dziobak. Zarówno kolczatka, jak i dziobak należą do stekowców. Stekowce mają zamiast dwóch, tylko jeden otwór w tylnej części ciała. Jest to stek albo kloaka - wspólne ujście układów pokarmowego, wydalniczego, rozrodczego.

65 Koniowate CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: stepy, pustynie, otwarte równiny Pożywienie: głównie trawy, kora, liście i owoce Rozmnażanie: jeden lub dwa źrebaki po ciąży trwającej 11,5 miesiąca, młode rodzą się w porze największego rozkwitu roślin, a samice parzą się wkrótce po porodzie Rozmiary ciała: głowa i tułów 2 - 2,1 m; ogon 49 cm; ciężar kg Ubarwienie: od żółto-brązowego po szare, jaśniejsze pod spodem, ogon i grzywa ciemniejsze, często ciemna pręga wzdłuż grzbietu Długość życia: 25 lat (konie, osły, zebry) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

66 CIEKAWOSTKA Dzikie konie występują głównie w suchych regionach otwartych równin. Koń Przewalskiego występuje prawdopodobnie na pustynnych terenach w Mongolii. Od 1968 r. nie zaobserwowano ani jednego przedstawiciela tego gatunku. Prawdopodobnie jeszcze w czasach nowożytnych dzikie konie zwane tarpanami występowały na stepach wschodniej Europy. Od nich właśnie wywodzi się koń domowy. Ostatniego tarpana zabito w 1876 roku na stepach Ukrainy. Osioł nubijski to podgatunek dzikiego osła przemierza skaliste pustynie północnej Afryki. Jest najmniejszym przedstawicielem rodziny. Osły w odróżnieniu od koni mają włosy tylko na końcu ogona. Żyją w stadach po sztuk i zadawalają się skąpą roślinnością pół pustyń. Pokonują duże odległości, bowiem dobrze znoszą krótkotrwały brak wody i pożywienia. Jednak nawet na pustyniach zagrażają im ludzie i ich liczba stale maleje.

67 ZDJĘCIA 2/2

68 Krętorogie CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: lasy, polany, sawanny, prerie Pożywienie: trawy, inne rośliny zielne, liście i pąki krzewów, kora drzew i krzewów Rozmnażanie: jedno młode po ciąży trwającej dni Rozmiary ciała: najmniejsza (anoa górska): głowa i tułów 1,5 m; wysokość w kłębie 0,75; ciężar 50 kg; największy (gaur): głowa i tułów 3 m; wysokość w kłębie 2 m; ciężar do 940 kg Ubarwienie: czarne, ciemno lub rudo-brązowe, niektóre gatunki łaciate Długość życia: 20 lat (antylopy, gazele, elandy, gnu, bawolce, kozy, owce, oryksy, addaks, piżmowół, takin) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

69 CIEKAWOSTKA Wyróżnia się 11 gatunków dzikich bawołów żyjących współcześnie. Większość z nich żyje w Azji, Afryce - na południe od Sahary i Europie. Jeden gatunek - bizon (znany z filmów i książek o Dzikim Zachodzie) występuje w zachodniej części Ameryki Północnej. Tur - przodek naszego bydła domowego. Ostatni okaz tura został zabity w Puszczy Jaktorowskiej pod Warszawą w 1627 roku.

70 ZDJĘCIA 2/2

71 Koty CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: różnorodne typy środowisk: pustynie, stepy, sawanny, lasy strefy umiarkowanej chłodnej i zwrotnikowej Pożywienie: od małych zwierząt, ryb,żab, owadów aż po gryzonie, pekari, małe sarny i małpy Rozmnażanie: młodych w miocie po ciąży trwającej dni Rozmiary ciała: najmniejszy (kot bengalski) : głowa i tułów 40 cm; ciężar 3 kg; największy (puma): głowa i tułów 196 cm; ciężar 103 kg Ubarwienie: różnorodne układy cętek i pręg na jasnoszarym, płowym lub brązowym tle; czasem sierść bez wzorów; często czarne pręgi idące w dół od kącików oczu, przypominające ślady po łzach Długość życia: do lat (żbik) Koty (kot bengalski, gepardy, lamparty, jaguary, lwy,puma,ryś, tygrysy, żbik) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

72 CIEKAWOSTKA Mniejsi przedstawiciele kotowatych zwane są małymi dzikimi kotami. Jest to grupa licząca 28 gatunków. Występują we wszystkich częściach świata, z wyjątkiem Australii i Nowej Zelandii. Najbardziej znanym jest kot domowy. Kot domowy pochodzi od kota nubijskiego, który został udomowiony około 4 tys. lat temu w Egipcie. Prawie wszystkie gatunki są aktywne nocą. Polują na małe zwierzęta, owady , ptaki, a nawet małpy. Wszystkie “małe koty” są podobne do “dużych” budową ciała i zachowaniem, ale różnią się od nich min. tym, że nie ryczą, jedzą w pozycji przykucniętej, a na nosie mają nieowłosiony fragment skóry. W przeciwieństwie do “dużych kotów”, które odpoczywają z przednimi łapami wyciągniętymi przed siebie i ogonem wyciągniętym do tyłu, “małe” dzikie koty w czasie odpoczynku podkulają pod siebie przednie łapy i owijają się ogonem.

73 ZDJĘCIA 2/2

74 Lemurowate CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA: (lemury)
Występowanie: lasy wilgotne i bambusowe Pożywienie: liście, kwiaty, owoce, niektóre owady Rozmnażanie: przeważnie jedno młode po ciąży trwającej 4 - 4,5 miesiąca Rozmiary ciała: najmniejszy (lemurek myszaty): głowa i tułów 26 cm; ciężar 50 g; największy (indris): głowa i tułów 75 cm; ciężar 10 kg Ubarwienie: brązowe, białe, czarno-białe Długość życia: do 18 lat w niewoli. CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

75 CIEKAWOSTKA Wszystkie lemury i palczaki zamieszkują Wyspę Madagaskar i pobliski Archipelag Komorów. Lemury można spotkać w prawie wszystkich lasach Madagaskaru, ale różne gatunki występują na różnych terenach. Lemur katta zamieszkuje na całym obszarze wyspy w lasach liściastych, w których większość drzew zrzuca co roku liście. Maki szary natomiast występuje tylko w lasach bambusowych na wybrzeżu zachodnim. Lemur mysi i indri żyją tylko na wschodzie, pierwszy na obrzeżach lasu, a drugi w wilgotnych lasach równikowych. Poszczególne gatunki lemurowatych różnią się wielkością, ubarwieniem i trybem życia. Obydwa gatunki wielkością przypominają wiewiórkę szarą. Dla odróżnienia lemur mysi jest wielkości myszy, a indri ma białe futro i wielkością dorównuje szympansowi.

76 ZDJĘCIA 2/2

77 Leniwce CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: wyżynny i nizinny las wilgotny Ameryki Południowej Pożywienie: liście drzew, owoce Rozmnażanie: jedno młode po ciąży trwającej 6 miesięcy, u leniwca dwupalczastego 11,5 miesiąca Rozmiary ciała: leniwce trójpalczaste: głowa i tułów 60 cm; ogon 6- 7 cm, ciężar 3,5 - 4,5 kg; leniwce dwupalczaste: głowa i tułów do 70 cm; brak ogona, ciężar kg. Ubarwienie: szaro-brązowe lub beżowe, z zielonym odcieniem (co związane jest z występowaniem glonów w sierści) Długość życia: do 12 lat, w niewoli powyżej 30 (leniwce) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

78 CIEKAWOSTKA Ich mocne, dwa lub trzy zakrzywione pazury osiągają długość do 10 centymetrów i pomagają leniwcowi we wspinaczce po gałęziach drzew. Wszystkie mają po trzy pazury na tylnych łapach. Jednak na ziemi zwierzęta te są zupełnie bezradne i niezgrabnie się po niej czołgają. Co dziwne, leniwce są świetnymi pływakami, chociaż rzadko opuszczają bezpieczną kryjówkę wśród drzew.

79 ZDJĘCIA 2/2

80 Lorisowate CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: wilgotny las zwrotnikowy, las suchy, drzewiaste sawanny środkowej i południowej Afryki, Indii, Cejlonu, południowo-wschodniej Azji wraz z wyspami Archipelagu Sundajskiego i Filipinami Pożywienie: owady, drobne kręgowce, także jaja, owoce Rozmnażanie: zazwyczaj jedno młode po ciąży trwającej tygodni do 6 miesięcy Rozmiary ciała: najmniejszy (galago karłowaty): głowa i tułów 29 cm; ciężar 60 kg; największy (galago gruboogonowy): głowa i tułów 76 cm; ciężar 1,2 kg Ubarwienie: od szarego po rudo-brązowe Długość życia: do 10 lat (15 lat w niewoli) Lorisowate (lori, galago) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

81 CIEKAWOSTKA Galago występują jedynie na sawannach i w lasach południowej, wschodniej i zachodniej Afryki. Galago Allena zamieszkuje wilgotne lasy równikowe zachodniej Afryki, podobnie jak galago pazurzasty i galago karłowaty. Ten ostatni występuje na sawannach południowo- i środkowoafrykańskich. Długość ciała tego gatunku wynosi zaledwie cm, ogona do 25 cm. Ogon od nasady do połowy długości jest cienki, a jego koniec gruby i puszysty. Występuje w Afryce na południe od Sahary. Równie często spotykanym gatunkiem w lasach zachodniej Afryki jest potto - największy przedstawiciel rodziny lorisowatych. Natomiast lori żyją w Azji. Lori wysmukły występuje w południowych Indiach i na Sri Lance, a lori kukang na rozległym obszarze od Bangladeszu na północy aż po Indonezję na południu a także na Sumatrze, Jawie, Borneo i Filipinach.

82 ZDJĘCIA 2/2

83 Łasicowate CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: wszystkie typy środowisk lądowych (naziemne, nadrzewne, ziemnowodne) Pożywienie: gryzonie, króliki, ptaki i inne zwierzęta, głównie mięsożerne, niektóre wszystkożerne lub okresowo odżywiają się pokarmem roślinnym Rozmnażanie: młodych po ciąży trwającej 5 -7 tygodni, u niektórych gatunków trochę dłużej Rozmiary ciała: najmniejsza (norka kanadyjska): głowa i tułów 12,5 cm; ogon 2,5 cm; ciężar 30 g; największy (grizon): głowa i tułów cm; ogon 16 cm; ciężar 3,2 kg Ubarwienie: przeważnie brązowa sierść, jaśniejsza pod spodem; niektóre gatunki mają biało-czarne plamy lub inne wzory Długość życia: lat, na wolności krócej Łasicowate (borsuki, kuny, rosomak, skunksy, wydry) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

84 CIEKAWOSTKA Rodzina łasicowatych obejmuje około 70 gatunków, w tym także borsuki i wydry. Istnieje 21 małych przedstawicieli tej rodziny, reprezentowanej między innymi przez łasice, tchórze i norki. Występują prawie na całym świecie na różnego rodzaju terenach, poza Australią. Są aktywne przez cały rok, chociaż borsuk i skunks zapadają w lekki sen zimowy.

85 ZDJĘCIA 2/2

86 Łaszczowate CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: lasy, sawanny, pustynie Pożywienie: małe ssaki, gady, owady, niektóre owoce Rozmnażanie: od 2 do 4 młodych po ciąży trwającej dni Rozmiary ciała: najmniejsza (mangusta karłowata): głowa i tułów 24 cm; ogon 19 cm; ciężar 0,3 kg; największa (mangusta białoogonowa): głowa i tułów 58 cm; ogon 44 cm; ciężar 5 kg Ubarwienie: od brązowego po żółtawe, sierść szorstka, szpakowata lub cętkowana Długość życia: 10 lat (mangusty, łasze, surykatki) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

87 CIEKAWOSTKA Dwadzieścia gatunków mangust występuje w Afryce, cztery inne żyją na Madagaskarze, a siedem gatunków zamieszkuje południową Azję. Na obszarach, które zamieszkują są najbardziej powszechnymi drapieżnikami. Są zwinne i energiczne. Niektóre gatunki wspinają się, ale większość z nich mieszka na ziemi.

88 ZDJĘCIA 2/2

89 Małpy człekokształtne
(goryle, orangutany, szympansy) Występowanie: las zwrotnikowy Pożywienie: głównie liście, niektóre rodzaje owoców Rozmnażanie: jedno młode po ciąży trwającej miesięcy Rozmiary ciała: wzrost do cm u samców, samice do 150 cm; ciężar do kg u samców, samice kg Ubarwienie: barwa sierści od czarnej po brązowo-szarą Długość życia: do 40 lat CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

90 CIEKAWOSTKA Goryle większość dnia spędzają na jedzeniu, głównie liści, kory, młodych pędów, korzeni i owoców. To ich wielka masa sprawia, że muszą dużo jeść. Przerwy między jedzeniem spędzają na odpoczynku i trawieniu. Wieczorem, na ziemi lub nisko na drzewach, budują z gałęzi gniazda. Stare goryle swój czas spędzają na ziemi. Czasami chodzą w pozycji wyprostowanej, ale częściej poruszają się na czworakach. Młode goryle spędzają więcej czasu na drzewach. Popisy i pogróżki rywalizujących ze sobą goryli mogą się czasem skończyć zaciekłą walką. Do niebezpiecznej walki dochodzi między starszym gorylem, posiadającym stały harem samic, a młodym, samotnie żyjącym samcem, który próbuje zwabić niektóre lub wszystkie samice rywala i utworzyć własny harem.

91 ZDJĘCIA 2/2

92 Morsy (morsy) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: wody arktyczne, szczególnie w pobliżu lądolodów Pożywienie: głównie mięczaki Rozmnażanie: 1 młode po ciąży trwającej miesięcy Rozmiary ciała: od głowy do ogona 3,2 m; ciężar do 1210 kg; samce większe od samic Ubarwienie: od rudo-brązowego po płowe, płetwy szare lub czarne Długość życia: do 40 lat CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

93 CIEKAWOSTKA Mors przypomina gigantycznego, różowego lwa morskiego. Ma płetwy jako przekształcone kończyny i wrzecionowate ciało. Świetnie pływa, a w wodzie może przebywać bez przerwy do 2 dni. Na lądzie porusza się niezgrabnie. Opiera ciało na przednich płetwach i podciąga pod siebie tylne, szurając przy tym płetwami. Samice i młode samce maja krótkie i aksamitne futro. Dorosłe samce prawie nie mają włosów i wyglądają tak, jakby miały gładką skórę, choć w rzeczywistości ma ona do 5 cm grubości i jest bardzo pomarszczona. Mors ma tak krótki kark, że wydaje się, iż głowa bezpośrednio wyrasta z barków. Masywny pysk pokryty jest sztywnymi włoskami zatokowymi, które tworzą gęste wąsy. Para górnych zębów ma kształt kłów i może mierzyć nawet 55 cm długości, zarówno u samców jak i samic.

94 ZDJĘCIA 2/2

95 Mrówkojady CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: sawanny, zarośla, stepy, lasy Pożywienie: mrówki, termity Rozmnażanie: 1 młode po ciąży trwającej od 4,5 do 6 miesięcy Rozmiary ciała: najmniejszy (mrówkojadek): głowa i tułów 26 cm; ogon 16 cm; ciężar 300 g; największy: (mrówkojad wielki) głowa i tułów 120 cm; ogon 90 cm; ciężar 39 kg Ubarwienie: szare, brązowe z jaśniejszymi lub białymi pręgami na grzbiecie Długość życia: mrówkojad wielki do 26 lat, tamandua do 9 lat (mrówkojad, tamandua) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

96 CIEKAWOSTKA Mrówkojad wielki jest największym mrówkojadem w Ameryce Południowej i Środkowej. Wszystkie gatunki mrówkojadów żywią się wyłącznie mrówkami i termitami. Mają ryjkowaty pysk oraz długi i wąski język pokryty lepką śliną. Mrówkojad wielki potrafi w ciągu minuty wysunąć język 150 razy na odległość 60 cm. Mrówki przyklejają się do pokrytego śliną języka i wtedy mrówkojad wciąga je do pyska. Otwór gębowy jest zaskakująco wąski, o średnicy nie większej niż obwód ołówka. Mrówkojady nie mają zębów, a swe ofiary przeżuwają przy pomocy niewielkich, twardych wypustek na podniebieniu i po wewnętrznej stronie policzków.

97 ZDJĘCIA 2/2

98 Myszowate CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: wszelkie środowiska ziemne z wyjątkiem wysokich gór, łącznie z pustyniami, stepami i lasami Pożywienie: nasiona i inny pokarm roślinny, także pokarm zwierzęcy; niektóre gatunki wyłącznie owadożerne Rozmnażanie: zazwyczaj 1 do 3 miotów rocznie, od 2 do 5 młodych w miocie po ciąży trwającej tygodnie; u niektórych gatunków w optymalnych warunkach, jeden miot w miesiącu Rozmiary ciała: najmniejsza (mysz karłowata): głowa i tułów 4,5 cm; ogon 3 cm; ciężar 6 g; największa rozmiarów małego szczura Ubarwienie: od kremowego i jasnobrązowego, przez rude, brązowe i szare aż po czarne; najczęściej jaśniejsze pod spodem; ogon nagi lub owłosiony Długość życia: od kilku miesięcy do 2 lat. Myszowate (myszy,szczury) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

99 CIEKAWOSTKA Mysz jest małym szczurem - lub - szczur jest większą myszą. Nie ma właściwie żadnej biologicznej różnicy między myszami a szczurami. Biologowie zaliczają je do tej samej rodziny myszowatych. Z gatunków zaliczanych do myszowatych, mniej więcej nazywanych jest myszami. Występują na całym świecie, z wyjątkiem wysokich gór, jezior i mórz. Myszy gnieżdżą się w norach, dziuplach. Większość specjalistów jest zgodnych, że mysz domowa, która towarzyszy człowiekowi na wszystkich kontynentach, jest najliczniej występującym ssakiem na Ziemi. Australijski rolnik, który po wyłożeniu nocą trutki znalazł nad ranem na werandzie swego domu 28 tys. zdechłych myszy, też by się pewnie z tym zgodził.

100 ZDJĘCIA 2/2

101 Niedźwiedziowate CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
(niedźwiedzie brunatne, niedźwiedź polarny, baribale) Występowanie: lasy Pożywienie: przeważnie pokarm roślinny, ale także pędraki, ryby, gryzonie, padlina, młode jelenie Rozmnażanie: od 1 do 3 młodych w miocie po ciąży trwającej dni Rozmiary ciała: od głowy do ogona 2 - 2,8 m; ciężar: samice kg; samce kg Ubarwienie: od kremowego po czarne, lecz zazwyczaj brunatne; niekiedy sierść szpakowata Długość życia: lat, w niewoli do 47 lat CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

102 CIEKAWOSTKA Trzy z czterech mniejszych gatunków niedźwiedzi żyją na południu Azji. Czwarty z nich - niedźwiedź andyjski, występuje w Andach w północnej części Ameryki Południowej. Chociaż mają niewielkie rozmiary, wagą dorównują dorosłemu człowiekowi. Samce są większe od samic (z wyjątkiem niedźwiedzia malajskiego).

103 ZDJĘCIA 2/2

104 Niełazy CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: lasy, pustynie skaliste, wrzosowiska górskie Pożywienie: kwiaty i owoce, owady, pierścienice, pająki, jaszczurki, myszy i inne małe zwierzęta, także padlina Rozmnażanie: od 2 do 12 młodych po ciąży trwającej dni Rozmiary ciała: najmniejszy (pilbara): głowa i tułów 4,5  cm; ogon 6 cm; ciężar 2 g; największy (diabeł tasmański): głowa i tułów 65 cm; ogon 25 cm; ciężar 8 kg Ubarwienie: mniejsze gatunki szare, ubarwieniem przypominające myszy, większe gatunki często brązowe lub czarne z białymi plamami Długość życia: od 11,5 miesiąca (Antechinus brunatny) do 7 lat (diabeł tasmański) (niełazy, diabeł tasmański) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

105 CIEKAWOSTKA Niełazy, zwane też workowcami drapieżnymi stanowią wielką rodzinę występującą w różnorodnych środowiskach na obszarze Australii i Nowej Gwinei. Zamieszkują wilgotne lasy zwrotnikowe, góry, a nawet wybrzeża. Wiele z nich może żyć na pustyni. Przedstawiciele poszczególnych gatunków wyglądają podobnie. Małe gatunki często przypominają myszy, aczkolwiek ich sposób życia i obyczaje są zupełnie inne. Nie mają typowo mysiego, szarego ubarwienia, lecz są przeważnie rudo-brązowe, czarne lub biało nakrapiane. Większe gatunki to australijskie odpowiedniki łasicowatych, łaszy i kotów występujących na pozostałych kontynentach.

106 ZDJĘCIA 2/2

107 Nosorożce CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA: (nosorożce)
Występowanie: łąki, lasy i tereny podmokłe Pożywienie: trawa, liście, pędy krzewów Rozmnażanie: 1 młode po ciąży trwającej miesięcy Rozmiary ciała: głowa i tułów 2,5 - 4,0 m; ciężar kg Ubarwienie: szare, pozbawione owłosienia (za wyjątkiem nosorożca sumatrzańskiego, który posiada rzadkie, długie i rude włosy) Długość życia: 45 lat CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

108 CIEKAWOSTKA Znamy pięć gatunków nosorożców. Nosorożce czarny i biały występują w Afryce. Nie różnią się zbytnio ubarwieniem, oba gatunki mają po dwa rogi, ale różnią je odmienne kształty pyska. Nosorożec czarny żywi się liśćmi, które skubie z krzaków. Górne wargi są więc długie i ostro zakończone, co ułatwia wkładanie roślin do pyska. Nosorożec biały zjada trawę i dlatego jego pysk jest szeroki.

109 ZDJĘCIA 2/2

110 Płaksowate CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: wiecznie zielone lasy zwrotnikowe i podzwrotnikowe Pożywienie: większość roślinożerna - zjada owoce, korzenie, liście, są tez gatunki zjadające owady, małe ssaki, ślimaki i pająki Rozmnażanie: jedno młode po ciąży trwającej 4 - 7,5 miesiąca Rozmiary ciała: najmniejsza (sajmiri wiewiórcza): od głowy do ogona 62 cm; ciężar 600 g; największy (muriki szary): od głowy do ogona 137 cm; ciężar 12 kg Ubarwienie: różnorodne: białe, żółte, rudo-brązowe, czarne, często z wzorami w okolicach głowy Długość życia: do 25 lat (marmozety, tamaryny, kapucynki) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

111 CIEKAWOSTKA Lasy tropikalne dorzecza Amazonki są domem dla pomocnicy i wielu innych gatunków z rodziny płaksowatych. Ponocnica i sajmiri wiewiórcza występują w lasach równikowych Ameryki Południowej i Środkowej. Zasięg występowania innych małp z rodziny kapucynek jest znacznie mniejszy, np. wełniak żółty występuje tylko w jednym regionie górskim Peru. Kapucynki mają na czubku głowy czapę włosów przypominającą mnisi kaptur. Są jednymi z inteligentniejszych małp. Łatwo je oswoić, a następnie wytresować.

112 ZDJĘCIA 2/2

113 Psowate CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: sawanny, lasy, puszcze, półpustynie wszystkich kontynentów z wyjątkiem Antarktydy Pożywienie: jagody, owady, gady, ssaki od gryzoni aż po antylopy i zebry; dominuje mięsożerność, zjadają też padlinę Rozmnażanie: młodych w miocie po ciąży trwającej dni Rozmiary ciała: głowa i tułów cm; ciężar 5 -27 kg Ubarwienie: od ciemnego, biało lub żółto nakrapianego, przez brunatne i rude, aż po siwo-szare Długość życia: lat w stanie dzikim (psy, kojoty, lisy, szakale, wilki) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

114 CIEKAWOSTKA Dzikie psy żyją w stadach rodzinnych - sforach liczących do 30 dorosłych osobników. W poszukiwaniu pokarmu wędrują zwykle w stadach liczących osobników. Każda sfora ma swój własny teren o powierzchni do km2. Przemieszczają się po swoich terytoriach w poszukiwaniu zwierzyny, z wyjątkiem okresu wychowywania szczeniąt. Likaony polują na wszystkie gatunki kopytnych, od czasu do czasu na mniejsze zwierzęta - drobne ssaki i ptaki. Sfora razem przemieszcza się, odpoczywa i poluje. Jeśli w sforze są szczeniaki, to one pierwsze jedzą upolowaną zdobycz.

115 ZDJĘCIA 2/2

116 Słonie CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: lasy i sawanny Pożywienie: trawy, drobne pędy, liście, kora z drzew i krzewów Rozmnażanie: przeważnie podczas pory deszczowej, 1 młode po ciąży trwającej 22 miesiące Rozmiary ciała: wysokość do 3,3 m; ciężar do 6000 kg; samice niższe i ważą do 4000 kg Ubarwienie: ciemnoszare, czasami z różowymi łatami, często słonie są rudo-brązowe od warstwy kurzu pokrywającego ich skórę Długość życia: lat (słonie) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

117 CIEKAWOSTKA Słoń afrykański jest największym zwierzęciem lądowym. Niewiele mniejszy gatunek azjatycki rzadko występuje na wolności, obecnie żyje około 50 tysięcy osobników. Apetyt słoni dorównuje ich rozmiarom. Dorosły słoń potrzebuje około 150 kg roślin dziennie. Jest to ilość równa mniej więcej sześciu małym stogom siana. Jednak większość pokarmu jest mało pożywna. Bakterie w żołądku słonia ułatwiają rozkład roślin, mimo to prawie połowa wydalanej żywności jest niestrawiona. Każdego dnia słonie muszą spędzić 16 godzin na jedzeniu. Potrzebują też olbrzymiej ilości wody - około 80 litrów dziennie.

118 ZDJĘCIA 2/2

119 Szopowate CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: różne środowiska; najczęściej w głębi obszarów leśnych i w pobliżu wody Pożywienie: wszystkożerne, najczęściej raki, kraby, inne małe zwierzęta, owoce, orzechy, resztki ze śmietników Rozmnażanie: od 3 do 7 młodych po ciąży trwającej 9 tygodni Rozmiary ciała: głowa i tułów 0,55 m; ogon 0,25 m; ciężar kg, czasami nawet do 15 kg Ubarwienie: sierść szara, czarne zakola wokół oczu i czarne pierścienie na ogonie Długość życia: do 10 lat (szopy, ostronosy) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

120 CIEKAWOSTKA Szopy są amerykańskimi krewnymi pand z południowo-wschodniej Azji. Cztery gatunki występują na czterech wyspach, każdy na innej, a pozostałe dwa gatunki są jeszcze bardziej rozproszone. Obszar występowania szopa pracza ciągnie się od Kanady na południe aż do Ameryki Środkowej. Szopy jedzą różnorodne pożywienie, żerując na drzewach, na ziemi oraz w wodzie. Łapy szopów są bardzo ruchliwe i wrażliwe na dotyk. Są przydatne przy poszukiwaniu pożywienia, szczególnie w wodzie. Łapanie pożywienia jest zakodowane u szopów tak, że szop żyjący w niewoli nie wyzbywa się swoich przyzwyczajeń. Zanim zje, wkłada pożywienie do wody. Stąd nazwa - szop pracz, czyli szop, który “pierze” jedzenie.

121 ZDJĘCIA 2/2

122 Świniowate CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: lasy i puszcze, niektóre gatunki występują na sawannach Pożywienie: trawy, liście, korzenie, owoce, larwy owadów, robaki, drobne kręgowce; świniowate są wszystkożerne Rozmnażanie: młodych po ciąży trwającej dni Rozmiary ciała: najmniejsza (świnia karłowata): głowa i tułów 0,66 m; długość ogona 3 cm, ciężar 6 kg; największa (świnia leśna): głowa i tułów 2,1 m; długość ogona 30 cm, ciężar około 270 kg Ubarwienie: przeważnie popielata skóra, pokryta gęstą lub rzadką ostrą, szczeciniastą sierścią, włosy dłuższe bądź krótsze, szare, rude lub żółtawe Długość życia: 15 lat Świniowate (świnie, guziec, dzik, ) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

123 CIEKAWOSTKA Trzy gatunki dzikich świń występują w Afryce, jeden w Eurazji, pozostałe cztery żyją na wyspach południowej Azji. Najmniejszy gatunek - bardzo rzadko spotykana świnia karłowata, zamieszkuje w lasach na południowych zboczach Himalajów. Najbardziej rozpowszechnionym gatunkiem jest dzik występujący na obszarze od Europy aż po wschodnią Azję. Z tego właśnie gatunku wywodzi się świnię domową.

124 ZDJĘCIA 1/1

125 Tapiry CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: tereny lesiste w pobliżu wody Pożywienie: liście, pączki, pędy, owoce i trawy Rozmnażanie: 1 młode po ciąży trwającej dni Rozmiary ciała: głowa i tułów 1,8 - 2,5 m; wysokość w kłębie 0,75 - 1,2 m; ciężar kg Ubarwienie: gatunki amerykańskie od kasztanowego po brunatne; tapir malajski czarno-biały, u wszystkich gatunków młode mają podłużne pręgi Długość życia: 30 lat (tapiry ) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

126 CIEKAWOSTKA Tapiry występują w dwóch odrębnych częściach świata. Jeden z gatunków - tapir malajski, zamieszkuje południowo-wschodnią Azję, zaś pozostałe trzy występują w Ameryce Środkowej i Południowej. Większość tapirów zamieszkuje tereny nizinne, jedynie tapir górski żyje wysoko w lasach i tylko czasami zapuszcza się na nie porośnięte drzewami zbocza.

127 ZDJĘCIA 2/2

128 Wielbłądowate CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: stepy, pustynie i trawiaste tereny górskie Pożywienie: trawy, zarośla i słonorośla (wielbłądy) Rozmnażanie: 1 młode po ciąży trwającej dni Rozmiary ciała: najmniejszy (wigoń): głowa i tułów 1,2 m; wysokość w kłębie 0,91 m; ciężar 45 kg; największy (wielbłąd dwugarbny): głowa i tułów 3 m; wysokość w kłębie 2,1 m; ciężar 450 kg Ubarwienie: przeważnie brązowe, u udomowionych białe, brunatne lub łaciate Długość życia: lat (wielbłądy, lamy) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

129 CIEKAWOSTKA Rodzina wielbłądowatych składa się z sześciu gatunków. Na mongolskich stepach można jeszcze czasem spotkać dzikie wielbłądy dwugarbne. Jednak większość wielbłądów to zwierzęta udomowione, wykorzystywane przez ludzi do transportu. Dromadery (wielbłądy jednogarbne) nie żyją już na wolności, a jedynie w gospodarstwach człowieka. Udomowiono je tysiące lat temu. Są powszechnie używane w północnej Afryce i na Środkowym Wschodzie. Pozostałe wielbłądy zamieszkują Amerykę Południową. Mniejszy i pełen wdzięku wigoń oraz większe gwanako żyją na wolności w niższych partiach Andów, a także na łąkach porastających niziny. Pozostałe dwa gatunki to lama i alpaka. Uważa się, że są odmianami dzikiego gwanako udomowionego 5000 lat temu.

130 ZDJĘCIA 2/2

131 Wieloryby CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA: (wieloryby fałdowce i gładkoskóre )
Występowanie: wszystkie oceany Pożywienie: plankton, kryle, ryby Rozmnażanie: 1 młode po ciąży trwającej miesięcy Rozmiary ciała: najmniejszy (płetwal karłowaty): głowa i tułów 11 m; ciężar 10 ton; największy (płetwal błękitny): głowa i tułów 27 m; ciężar 150 ton Ubarwienie: czarne lub niebiesko-szare, często białe po spodniej stronie Długość życia: od 45 lat (płetwal karłowaty) do 95 lat (długopłetwiec) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

132 CIEKAWOSTKA Do rodziny płetwali - znanych też jako wieloryby fałdowce, należy największe zwierzę żyjące na ziemi, czyli płetwal błękitny. Dorosły osobnik waży więcej niż 30 słoni afrykańskich, a mierzy tyle co 8 stykających się zderzakami samochodów. Finwal jest prawie tak samo długi, chociaż nie jest aż tak masywny i mniej więcej o połowę lżejszy. Po nim najcięższy jest sejwal, długopłetwiec i płetwal karłowaty. Potężne populacje płetwali, które kiedyś zamieszkiwały oceany zostały wyniszczone przez polowania. Co roku zabijano ich tysiące. Obecnie są pod ochroną, ale nadal grożą im inne niebezpieczeństwa, np. zanieczyszczenie środowiska.

133 ZDJĘCIA 1/1

134 Wiewiórkowate CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: lasy, zarośla, łąki, ogrody od równika po tundrę Pożywienie: nasiona, orzechy, kora, czasami drobne zwierzęta Rozmnażanie: u większości gatunków jeden miot wiosną po ciąży trwającej od 3 do 6 tygodni; liczba młodych waha się od 1 lub 2 (wiewiórolotki) do 9 i więcej (wiewiórka szara). Rozmiary ciała: najmniejsza (wiewiórka karłowata): głowa i tułów 7 cm; ogon 5 cm, ciężar 10 g; największa (wiewiórka szara): głowa i tułów 73 cm; ogon 16 cm; ciężar 8 kg Ubarwienie: różne odcienie rudego, brązowego i szarego Długość życia: mniejsze gatunki od 1 do 2 lat; niektóre świstaki do 10 lat (wiewiórki, świstaki ) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

135 CIEKAWOSTKA Wydaje się dziwne, że te wiewiórkowate żyją pod ziemią, a nie na drzewach. Mało tego, są to zwierzęta ryjące. Do rodziny wiewiórkowatych zaliczamy wiewiórkę pospolitą, szarą, ziemną, polatuchę, burunduka oraz liczne gatunki susłów. Wiewiórki można znaleźć na różnych typach terenów - na górskiej łące, skalistych klifach, suchych trawach i w wilgotnych lasach tropikalnych. Wiewiórkowate występują na wszystkich kontynentach, z wyjątkiem Australii i Antarktyki, a ich tryb życia jest bardzo zróżnicowany.

136 ZDJĘCIA 2/2

137 Zającowate CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: praktycznie na wszystkich kontynentach w różnych środowiskach, od stepów i lasów po pustynie i wysokie góry Pożywienie: trawy, liście, kora, nasiona i kiełki drzew Rozmnażanie: króliki: młodych w 5 miotach rocznie, po ciąży trwającej do 40 dni zające: młodych w 4 miotach rocznie, po ciąży trwającej do 50 dni Rozmiary ciała: najmniejszy (błotniak amerykański): głowa i tułów cm, ciężar 0,3 kg; największy (zając szarak): głowa i tułów cm; ciężar 5 kg Ubarwienie: od rudo-brązowego przez brunatne, płowożółte i szare. Długość życia: zazwyczaj mniej niż rok, króliki hodowlane do 18 lat Zającowate (króliki, zające ) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

138 CIEKAWOSTKA Najbardziej znanym przedstawicielem tej rodziny jest królik. Występuje na otwartych polach i łąkach, ma liczne kuzynostwo, zamieszkujące tereny pokryte śniegiem, pustynie, lasy tropikalne, a nawet szczyty gór. Na całym świecie istnieją 44 gatunki królików i zajęcy. Występują w całej Afryce, Europie i Azji, w Ameryce Północnej i na niektórych obszarach Ameryki Południowej. Początkowo w Australii i Nowej Zelandii ich nie było. Zostały przywiezione z Europy i tam się zadomowiły. W Australii królik tak się rozmnożył i rozprzestrzenił, że został uznany za szkodnika. Obecnie nie ma ich jedynie na Madagaskarze i w Antarktyce.

139 ZDJĘCIA 2/2

140 Żyrafowate CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:
Występowanie: sawanny i otwarte przestrzenie leśne (żyrafa) oraz gęsty las (okapi) Pożywienie: liście, kora, pędy, niektóre kwiaty, nasiona i owoce Rozmnażanie: 1 młode po ciąży trwającej dni Rozmiary ciała: żyrafa: głowa i tułów 3,8 - 4,7 m; wysokość do 5,5 m; ciężar kg; samce większe od samic; okapi: głowa i tułów 1,9 - 2 m; wysokość do 1,7 m; ciężar kg Ubarwienie: (żyrafa) jasna sierść z rudo-brązowymi lub czarnymi łatami różnych rozmiarów; (okapi) ciemna, czerwonobrązowa, aksamitna sierść z białymi pasami na zadzie i nogach Długość życia: lat Żyrafowate (żyrafy, okapi ) CIEKAWOSTKA: ZDJĘCIA:

141 CIEKAWOSTKA Do rodziny żyrafowatych należą dwa gatunki - żyrafa, zamieszkująca obszary Afryki położone na południe od Sahary oraz okapi, występujące na niewielkim obszarze wilgotnych lasów Zairu. Okapi zostało odkryte przez Europejczyków dopiero w 1901 roku, stąd niewiele wiadomo o jego zwyczajach na wolności. Żyrafa jest najwyższym zwierzęciem na Ziemi. Zanotowany rekordzista od rogów po kopyta mierzył 6,09 metrów. Samce są cięższe i wyższe od samic, które rzadko osiągają wysokość powyżej 4,5 m.

142 ZDJĘCIA 2/2