Ubezpieczenie SPOŁECZNE a ubezpieczenie GOSPODARCZE

Prezentacja na temat: "Ubezpieczenie SPOŁECZNE a ubezpieczenie GOSPODARCZE"— Zapis prezentacji:

1 Ubezpieczenie SPOŁECZNE a ubezpieczenie GOSPODARCZE
KOŁO NAUKOWE UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH I GOSPODARCZYCH Ubezpieczenie SPOŁECZNE a ubezpieczenie GOSPODARCZE analiza porównawcza Tomasz Lasocki

2 Geneza ubezpieczeń „Rzymianie, wychodząc poza ramy inicjatywy indywidualnej, formowali towarzystwa akcyjne handlowe, finansowe lub asekuracyjne, tworząc po raz pierwszy ubezpieczenia od ryzyka transportu morskiego towarów.” Louis Andre, „Historie Economique” Ubezpieczenie - Forma rozłożenia kosztów szkód majątkowych wynikających z pewnych zdarzeń losowych. Idea solidarności i wzajemności wywodząca się ze świadomości wspólnego zagrożenia – spółki – osobowość prawna

3 Cechy wspólne (konstrukcja - kumulacja)
← Grupa podmiotów objęta wspólnym zagrożeniem (zdarzenia losowe) ← Składka Cel: Eliminacja określonych ujemnych następstw zdarzeń losowych Stosunek ubezpieczenia Fundusz ubezpieczeniowy ← Rezerwy materialne z góry przeznaczone na finansowanie ujemnych skutków określonych zdarzeń losowych

4 Cechy wspólne (konstrukcja - dystrybucja)
Zdarzenie faktyczne Osiągnięcie 60 lub 65 lat Zdarzenie ubezpieczeniowe Odejście z rynku pracy Warunki Staż pracy: 20/25 lat $$$$$$$ Świadczenie Emerytura EFEKT: Ochrona interesów jednostki Ubezpieczeniowa ochrona społeczeństwa

5 Różnice (przedmiot ubezpieczenia)
Społeczne: - środki utrzymania zapewniane przez samodzielną pracę Gospodarcze: – mienie, zdrowie, życie

6 Różnice (czas i cel powstania oraz ich konsekwencje)
Społeczne: - zabezpieczenie bytu nowej klasie społecznej, jaką od połowy XIX wieku stali się ludzie żyjący z pracy najemnej, co przekładało się na spokój społeczny Gospodarcze: – starożytny Rzym – partycypacja w ryzyku gospodarczym Konsekwencje Społeczne: – wykreowane przez ustawodawcę Gospodarcze: - ukształtowane w drodze ewolucji metody zabezpieczenia społecznego (pomocowa, zaopatrzeniowa, ubezpieczeniowa – różnica – np. sposób finansowania)

7 Różnice (zasady działania)
Społeczne: – przymusowe, wyjątkowo dobrowolne Gospodarcze: – dobrowolne, w wyjątkowych przypadkach obowiązkowe przymus ubezpieczenia – stosunek powstaje ex lege, teoretycznie bez składek można otrzymać świadczenie obowiązek ubezpieczenia – niespełnienie obowiązku skutkuje brakiem ochrony ubezpieczeniowej

8 Różnice (zasady ustalania składki)
Społeczne: - jednolite zasady wymiaru składki Gospodarcze: - wysokość składki a nawet powstanie stosunku ubezpieczenia zależeć może od płci, wieku, stanu rodzinnego czy stanu zdrowa

9 Różnice (charakter przepisów)
Społeczne: - ius cogens, brak w zasadzie klauzul generalnych (zasady współżycia społecznego itp.) – normy administracyjno-prawne Gospodarcze: - ramy nakreślone w KC, oraz szczegółowych ustawach, ale poza tym działa zasada swobody umów – normy cywilnoprawne

10 Różnice (umiejscowienie w systemie prawnym)
Społeczne: – gwarancja konstytucyjna prawa do zabezpieczenia społecznego (art. 67 Konstytucji), gwarancja wypłaty świadczeń przez Skarb Państwa Gospodarcze: - podmioty działają i odpowiadają na podstawie prawa prywatnego (Np. określanie ogólnych warunków ubezpieczenia – art. 812 KC) Procesowo: Społeczne: – domniemanie kognicji sądów okręgowych w zakresie spraw z ubezpieczeń społecznych (art §1 KPC) Gospodarcze: – właściwość ustalana na podstawie ogólnych norm KPC (wartość przedmiotu sporu, rodzaj sprawy itp.)

11 Różnice (terminologia)
Społeczne: świadczenie – zapewnienie bytu, forma: periodyczna szkoda – niemożność świadczenia pracy, powodująca straty materialne stwierdzenie istnienia stosunku: ex lege! Gospodarcze: odszkodowanie – cel: odbudowa, forma: skapitalizowana szkoda – strata materialna stwierdzenie istnienia stosunku– art. 809 KC – polisa, legitymacja lub inny dokument potwierdzający

12 Różnice (wina poszkodowanego)
Społeczne: - nie ma wpływu na zaistnienie zdarzenia ubezpieczeniowego, może tylko w niewielkim stopniu ograniczyć odpowiedzialność ZUS Gospodarcze: -przesłanka całkowitego uwolnienia się od obowiązku świadczenia przez zakład ubezpieczeń

13 Proces zbliżania się i upodabniania
zainteresowanie sektora prywatnego zabezpieczeniem społecznym przykład Chile reforma z 1999 (umowa emerytalna, dziedziczenie zgromadzonych środków wskazanie beneficjenta, opłaty za prowadzenie rachunku) PPE i IKE

14 Źródła Inetta Jędrasik-Jankowska „Pojęcia i konstrukcje prawne Ubezpieczenia Społecznego”, Lexis Nexis, Warszawa 2007 Inetta Jędrasik-Jankowska „Emerytura i inne świadczenia związane z wiekiem”, Lexis Nexis, Warszawa 2007 Eugeniusz Kwiatkowski „Zarys dziejów gospodarczych świata”, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1947 Portal Gazety Ubezpieczeniowej

15 KOŁO NAUKOWE UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH I GOSPODARCZYCH
Dziękuję za uwagę! Tomasz Lasocki