ZAŁOŻENIA I REALIZACJA PROGRAMU SZKOŁA PROMUJĄCA ZDROWIE

Prezentacja na temat: "ZAŁOŻENIA I REALIZACJA PROGRAMU SZKOŁA PROMUJĄCA ZDROWIE"— Zapis prezentacji:

1 ZAŁOŻENIA I REALIZACJA PROGRAMU SZKOŁA PROMUJĄCA ZDROWIE

2 Ruch szkół promujących zdrowie rozwija się w Europie od 15 lat i obejmuje obecnie 43 kraje stowarzyszone w Europejskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie, którym wspólnie patronują Światowa Organizacja Zdrowia, Rada Europy i Komisja Europejska.

3 Te trzy organizacje międzynarodowe wiążą z rozwojem tego ruchu nadzieje na lepszą jakość życia ludzi w zjednoczonej Europie. Polska znalazła się w gronie pierwszych ośmiu krajów, które zostały przyjęte do ESSzPZ już w 1992 r. Sekretariat Europejskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie mieści się w Holenderskim Instytucie Promocji Zdrowia i Profilaktyki Chorób.

4 „Szkoła Promująca Zdrowie”, realizowanym pod kierunkiem
W Polsce popularyzację idei SzPZ rozpoczęto projektem „Szkoła Promująca Zdrowie”, realizowanym pod kierunkiem prof. dr hab. Barbary Woynarowskiej w latach 1992–1995, w 14 szkołach podstawowych, zwanych „szkołami projektowymi”. W ramach upowszechniania projektu stworzono strukturę wspierającą rozwój sieci SzPZ − wojewódzkich koordynatorów. Od 1992 r. zaczęły powstawać wojewódzkie sieci szkół promujących zdrowie. Działania związane rozwijaniem i upowszechnianiem idei SzPZ w Polsce podjął resort zdrowia.

5 Siedzibą pierwszego zespołu koordynującego prace - Polskiego Zespołu ds. Projektu Szkoła Promująca Zdrowie był Instytut Matki i Dziecka. Dzięki staraniom prof. dr hab. B. Woynarowskiej - ówczesnego Głównego Koordynatora oraz kierowanego przez nią ww zespołu, udało się umieścić zespół koordynujący w resorcie edukacji. Wynikiem tego było utworzenie w 1999 r. Pracowni Edukacji Zdrowotnej i Promocji Zdrowia, najpierw w KOWEZ, a od 2003 r. w CMPPP, jako Pracowni Promocji Zdrowia. Zadaniem pracowni jest m.in. wspieranie rozwoju sieci szkół promujących zdrowie.

6 Koncepcja Szkoły Promującej Zdrowie „wyrosła” z ogólnych założeń promocji zdrowia, rozwijanej przez Światową Organizację Zdrowia oraz z dorobku kilku międzynarodowych konferencji poświęconych szkolnej edukacji zdrowotnej. Nie ma jednej, ogólnie przyjętej definicji takiej szkoły. Każdy kraj wypracowuje swój model SzPZ w zależności od uznawanych wartości oraz własnych doświadczeń.

7 Przyjęto, ze SzPZ ma trzy główne cechy:
Edukacja zdrowotna jako nieodłączny element programu nauczania. Etos zdrowia w szkole – środowisko fizyczne i społeczne, atmosfera oraz polityka i organizacja, wspierają edukację zdrowotną i sprzyjają zdrowemu stylowi życia oraz dobremu samopoczuciu członków społeczności szkolnej. Współdziałanie z rodzicami i społecznością lokalną.

8 W Polsce koncepcja szkoły promującej zdrowie stale się rozwija
W Polsce koncepcja szkoły promującej zdrowie stale się rozwija. Przyjęto, że: Szkoła: Jest środowiskiem, którego społeczność nie tylko uczy się i pracuje , ale także żyje - nawiązuje kontakty z innymi, przeżywa porażki i sukcesy, odpoczywa, bawi się itp. Szkoła jest więc miejscem, w którym społeczność ma nie tylko wywiązywać się z obowiązków, ale także powinna dobrze się czuć. Jest elementem środowiska lokalnego: oba te środowiska wzajemnie na siebie oddziałują. Jest miejscem, które przygotowuje młodych ludzi nie tylko do następnego etapu edukacji, ale również do życia, w tym do dokonywania „zdrowych” wyborów.

9 Promująca: Tworząca warunki (fizyczne i społeczne), sprzyjające ochronie i pomnażaniu zdrowia. Umożliwiająca aktywne uczestnictwo społeczności szkolnej w działaniach na rzecz zdrowia. Zdrowie: Ma cztery wymiary: fizyczny, psychiczny, społeczny i duchowy, które powinny być w harmonii. Decyduje o jakości życia ludzi obok wykształcenia i warunków ekonomicznych.

10 Cechy szkoły promującej zdrowie

11 Cechy szkoły promującej zdrowie:
Akceptuje fakt że zdrowie społeczności szkolnej może być tworzone przez połączenie edukacji zdrowotnej i innych działań, które podejmuje szkoła aby chronić i poprawić zdrowie wszystkich, którzy się w niej znajdują. Troszczy się w równym stopniu o zdrowie pracowników i uczniów. Uczniowie i pracownicy są świadomymi i aktywnymi uczestnikami procesu promocji zdrowia. Edukacja zdrowotna ma określony czas w programie nauczania szkoły oraz w ramach nauczania poszczególnych przedmiotów.

12 Uwzględnia priorytety dotyczące zdrowia w „ukrytym” programie szkoły
Uwzględnia priorytety dotyczące zdrowia w „ukrytym” programie szkoły. Obejmuje to m.in: nacechowane szacunkiem relacje międzyludzkie, sprzyjające zdrowiu środowisko fizyczne i wyposażenie szkoły. Tworzy rzeczywiste partnerstwo między szkołą, domem i społecznością lokalną. Znajduje czas na dyskusje i upowszechnianie wartości, które głosi oraz wdraża je dożycia szkoły. Zwraca uwagę nie tylko na treści ale także metody nauczania.

13 Akceptuje jako podstawową zasadę, potrzebę wzmacniania poczucia własnej wartości uczniów, rodziców i pracowników. Dostarcza możliwości wyboru zajęć stymulujących rozwój uczniów, tak aby mogli oni doświadczać współuczestnictwa oraz sukcesu w czasie zajęć szkolnych i w czasie wolnym. Zatrudnieni w szkole pracownicy służby zdrowia, pedagog, psycholog odgrywają istotną rolę w tworzeniu zdrowia przez odpowiednie świadczenia zdrowotne oraz pomoc psychologiczną i społeczną dla uczniów, rodziców i pracowników szkoły.

14 Pielęgniarka szkolna ( i inni zatrudnieni w szkole pracownicy służby zdrowia) uczestniczy czynnie w programie edukacji zdrowotnej. Pracownicy szkoły i rodzice mają możliwości uczestniczenia w działaniach w zakresie edukacji zdrowotnej w ramach programu kształcenia pracowników oraz spotkań z rodzicami. Zwraca uwagę na objawy i skutki nadmiernego stresu oraz podejmuje działania dla jego zmniejszenia oraz uczenia uczniów i pracowników radzenia sobie ze stresem. Uznaje, że posiłki szkolne i artykuły spożywcze, dostępne w szkole, stanowią ważną role w promocji zdrowia członków społeczności szkolnej.

15 Cele Szkoły Promującej Zdrowie
wdrażać do zdrowego stylu życia oraz stwarzać uczniom i pracownikom realne i atrakcyjne możliwości dokonywania zdrowych wyborów, umożliwić uczniom rozwój ich potencjału fizycznego, psychicznego i społecznego oraz wzmacniać ich poczucie własnej wartości, zapewnić sprzyjające zdrowiu środowisko fizyczne pracy i nauki, włączyć edukację zdrowotną uczniów do programu nauczania szkoły z wykorzystaniem aktywizujących metod nauczania, wyposażyć uczniów w wiedzę i umiejętności niezbędne do podejmowania wyborów dla poprawy własnego zdrowia oraz tworzenia zdrowego i bezpiecznego środowiska fizycznego, włączyć do działań szkoły służbę zdrowia zwłaszcza do edukacji zdrowotnej oraz do pomocy uczniom we wchodzeniu w rolę aktywnego konsumenta opieki zdrowotnej.

16 Szkoła Promująca Zdrowie jest organizacją :
Szkoła promująca zdrowie dąży do rozwoju całościowego, w którym uwzględnia rozwój osobowy i zawodowy pracowników oraz rozwój organizacji jako określonej całości. Ucząca się organizacja poszukuje sposobów odnowy w procesie zespołowych refleksji, oceny wyników działań, tworzenia nowych zasad postępowania, doskonalenie pracowników. Współpraca, partnerstwo i dialog, eliminowanie współzawodnictwa i rywalizacji jest warunkiem skutecznych działań w promocji zdrowia. Skuteczne działanie ludzi w SzPZ jest możliwe dzięki uczeniu się planowania działań oraz ewaluacji ich procesu i wyników. Wielu szkołom udało się to wdrożyć do różnych obszarów funkcjonowania szkoły, nie tylko do promocji zdrowia.

17 Zadania koordynatora:
Pozyskiwanie uczestnictwa członków społeczności szkolnej i sojuszników wśród rodziców i w społeczności lokalnej oraz podjęcie wzajemnych zobowiązań, niezbędnych dla skutecznych działań. Inicjowanie, organizacja i koordynowanie prac związanych z promocją zdrowia w szkole (planowanie i ewaluacja działań). Kierowanie pracą szkolnego zespołu promocji zdrowia. Współudział w kształceniu pracowników szkoły w zakresie promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej. Współdziałanie z zespołem (wojewódzkim lub terenowym) wspierającym pracę szkół. Rozwijanie własnych umiejętności z zakresu promocji zdrowia, współdziałania z innymi ludżmi i kierowania ich pracą.

18 Szkolny zespół promocji zdrowia.
W skład zespołu wchodzą dobrowolnie zgłaszający się przedstawiciele wszystkich grup społeczności szkolnej: nauczyciele, inni pracownicy szkoły (w tym opiekun samorządu uczniowskiego, opiekun koła PCK), uczniowie, pielęgniarka szkolna, rodzice, osoby z samorządu lokalnego. Ważnym filarem zespołu jest pielęgniarka szkolna. Jest ona konsultantem i doradcą medycznym dla dyrekcji, nauczycieli, współpracuje z rodzicami. Jest także „łącznikiem” między szkołą a służbą zdrowia i różnymi organizacjami działającymi w społeczności lokalnej. W szkole promującej zdrowie powinna pracować WZOROWA pielęgniarka szkolna lub higienistka szkolna:

19 Szkolny Program Promocji Zdrowia
Cel strategiczny projektu Kształtowanie umiejętności zdrowego stylu życia oraz podejmowanie działań na rzecz zdrowia własnego i innych.

20 Cele operacyjne wybrane z Narodowego Programu Zdrowia na lata 2007-2015
Zmniejszenie rozpowszechniania palenia tytoniu. Zmniejszenie spożycia alkoholu. Poprawa sposobu żywienia młodzieży jakości zdrowotnej żywności. Wspieranie rozwoju i zdrowia fizycznego i psychospołecznego oraz zapobieganie problemom zdrowotnym i społecznym. Ograniczenie używania substancji psychoaktywnych i związanych z nim szkód zdrowotnych. Zmniejszenie częstości urazów powstałych w wyniku wypadków. Zwiększanie skuteczności zapobiegania chorobom zakaźnym i zakażeniom. Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie występowaniu zaburzeń psychicznych. Profilaktyka chorób naczyniowo-sercowych, układu oddechowego i nowotworów.

21 Sposoby realizacji programu:
Organizowanie spotkań młodzieży z psychologiem, pielęgniarką szkolną itp. Organizowanie spotkań z przedstawicielami policji z wydziału ds. walki z narkotykami. Prowadzenie zajęć dla młodzieży dotyczących problematyki prozdrowotnej. Przeprowadzanie pogadanek na godzinach wychowawczych. Organizowanie w szkole imprez tematycznych (happeningi, konkursy, przedstawienia, debaty wewnątrzszkolne). Promowanie zdrowego stylu życia psychicznego i fizycznego w ramach lekcji np. wychowania fizycznego, biologii, wychowania do życia w rodzinie, godzin wychowawczych, wycieczek szkolnych i pracy kół zainteresowań.

22 Organizowanie warsztatów dla nauczycieli i uczniów.
Organizacja zajęć dotyczących planowania i organizacji czasu wolnego. Udzielanie młodzieży i ich rodzicom informacji o dostępnych formach porad i konsultacji przez specjalistów psychologów, lekarzy oraz form tej pomocy przez pedagoga szkolnego, wychowawców i nauczycieli. Organizowanie spotkań wychowawczych z rodzicami (problemowych, tematycznych). Rozwiązywanie zagadnień związanych z seksualnością człowieka w ramach wychowania do życia w rodzinie. Prowadzenie zajęć dotyczących chorób przenoszonych drogą płciową i antykoncepcji w ramach biologii i wychowania do życia w rodzinie.

23 Prowadzenie zajęć z samoobrony służących nauce odpowiedniego zachowania w razie niebezpieczeństwa w ramach lekcji wychowania fizycznego i przysposobienia obronnego. Przygotowanie do świadomego korzystania ze środków multimedialnych (uzależnienie od komputera) w ramach lekcji technologii informacyjnej. Prowadzenie działalności informacyjnej przez udostępnienie młodzieży adresów internetowych dotyczących materiałów edukacyjnych związanych z zapobieganiem alkoholizmowi, narkomanii i innym uzależnieniom. Biblioteka szkolna gromadzi materiały niezbędne do realizacji programu Stworzenie przyjaznego klimatu (dobra komunikacja, osobowe relacje pomiędzy nauczycielami i uczniami, udzielanie emocjonalnego wsparcia młodzieży, szczególnie w trudnych dla nich sytuacjach..

24 Nauczyciele stanowiący pozytywne wzorce.
Nabywanie przez uczniów umiejętności społecznych. Tworzenie warunków do wchodzenia w sytuacje społeczne. Budowanie dobrej współpracy z rodzicami i pozyskiwanie ich jako sojuszników działań wychowawczych oraz profilaktycznych prowadzonych przez nauczycieli. Pomoc uczniom mającym problemy w nauce. Wczesne rozpoznawanie uczniów z grup ryzyka i kierowanie ich do psychologa, pedagoga szkolnego. Szkolenie kadry pedagogicznej w zakresie profilaktyki zagrożeń oraz umiejętności wychowawczych.