Astronomia w programach szkolnych

Prezentacja na temat: "Astronomia w programach szkolnych"— Zapis prezentacji:

1 Astronomia w programach szkolnych
Jerzy M. Kreiner Katedra Astronomii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie

2 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Dzienniku Ustaw nr 4, poz. 17 z dnia 15 stycznia 2009 r. m. in. „nowy” przedmiot: FIZYKA zamiast dotychczasowego: FIZYKA i ASTRONOMIA

3 Dotychczas elementy astronomii były nauczane:
W szkole podstawowej ( II etap edukacyjny): przedmiot: przyroda W gimnazjum: ( III etap edukacyjny): przedmiot: fizyka i astronomia geografia W liceum (IV etap edukacyjny): przedmiot: fizyka i astronomia (poziom podstawowy i rozszerzony)

4 PRZYRODA PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO (dotychczasowa)
DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH I GIMNAZJÓW SZKOŁA PODSTAWOWA I i  II ETAP EDUKACYJNY PRZYRODA Cele edukacyjne 1. Zainteresowanie światem, jego różnorodnością, bogactwem i pięknem. 3. Zdobycie umiejętności obserwacji zjawisk przyrodniczych i dokonywania ich opisu. Treści nauczania 20. Ziemia w Układzie Słonecznym, obserwacje astronomiczne. Osiągnięcia 7. Wyjaśnianie zjawisk fizycznych i astronomicznych.

5 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO (dotychczasowa)
DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH I GIMNAZJÓW GIMNAZJUM   (III ETAP EDUKACYJNY) FIZYKA I ASTRONOMIA Cele edukacyjne 1. Budzenie zainteresowań prawidłowościami świata przyrody. 2. Umiejętność prezentowania wyników własnych obserwacji, eksperymentów i przemyśleń. 3. Poznanie podstawowych praw opisujących przebieg zjawisk fizycznych i astronomicznych w przyrodzie. Zadania szkoły 3. Zapoznanie z metodami obserwowania, badania i opisywania zjawisk fizycznych i astronomicznych. 4. Ukazanie znaczenia odkryć w naukach przyrodniczych dla rozwoju cywilizacji i rozwiązywania problemów współczesnego świata. Treści nauczania 14. Układ Słoneczny. Elementy kosmologii. Osiągnięcia 1. Umiejętność obserwowania i opisywania zjawisk fizycznych i astronomicznych. 2. Umiejętność posługiwania się metodami badawczymi typowymi dla fizyki i astronomii. 4. Opisywanie zjawisk fizycznych i rozwiązywanie problemów fizycznych i astronomicznych z zastosowaniem modeli i technik matematycznych.

6 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO (dotychczasowa)
DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH I GIMNAZJÓW GIMNAZJUM   III ETAP EDUKACYJNY GEOGRAFIA Treści nauczania 1. Ziemia jako część Wszechświata. 2. Ziemia jako środowisko życia, jej historia i obraz współczesny.

7 RAMOWY PLAN NAUCZANIA (dotychczasowy) DLA GIMNAZJUM
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych. (Dz. U. z dnia 25 lutego 2002 r.) Lp. Obowiązkowe zajęcia Liczba godzin edukacyjne tygodniowo w trzyletnim okresie nauczania 1 Język polski 14 2 Historia 6 3 Wiedza o społeczeństwie 3 4 Język obcy nowożytny 9 + (od 6 do 9) 5 Matematyka 12 6 Fizyka i astronomia 4 7 Chemia 4 8 Biologia 4 9 Geografia 4 10 Plastyka c) 3 11 Muzyka c) 12 Technika 2 13 Informatyka 2 14 Wychowanie fizyczne 9+3 15 Godziny z wychowawcą 3 16 Religia

8 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO (dotychczasowa)
LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE, LICEUM PROFILOWANE I TECHNIKUM KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PODSTAWOWYM FIZYKA I ASTRONOMIA Cele edukacyjne 2. Dostrzeganie natury i struktury fizyki oraz astronomii, ich rozwoju i związku z innymi naukami przyrodniczymi. 5. Zainteresowanie fizyką i astronomią. Zadania szkoły 2. Rozszerzenie wiedzy fizycznej ucznia w celu pogłębienia rozumienia nauki, jej możliwości i ograniczeń. 3. Ukazanie roli eksperymentu, obserwacji i teorii w poznawaniu przyrody. Zapoznanie uczniów z budowaniem modeli oraz ich rolą w objaśnianiu zjawisk i tworzeniu teorii. 5. Wdrażanie uczniów do samodzielnego formułowania wypowiedzi o zagadnieniach fizycznych i astronomicznych, prowadzenia dyskusji w sposób terminologicznie i merytorycznie poprawny oraz rozwiązywania prostych problemów fizycznych. Treści nauczania 7. Budowa i ewolucja Wszechświata. Czas - przestrzeń - materia - energia. Cząstki elementarne a historia Wszechświata. Obserwacyjne podstawy kosmologii. Modele kosmologiczne. Galaktyki i ich układy. Ewolucja gwiazd. 10. Współczesne obserwatoria astronomiczne. Osiągnięcia naukowe minionego wieku i ich znaczenie. Osiągnięcia 1. Umiejętność obserwacji i opisywania zjawisk fizycznych i astronomicznych. 4. Umiejętność planowania i wykonywania doświadczeń fizycznych i prostych obserwacji astronomicznych, zapisywania i analizowania ich wyników. 

9 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO (dotychczasowa)
PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO (dotychczasowa) LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE, LICEUM PROFILOWANE I TECHNIKUM KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE ROZSZERZONYM FIZYKA I ASTRONOMIA Cele edukacyjne 1. Rozumienie zjawisk otaczającego świata oraz natury i struktury fizyki i jej związku z innymi naukami przyrodniczymi. 3. Wiedza i umiejętności niezbędne do dalszego kształcenia na kierunkach ścisłych, przyrodniczych i technicznych. Zadania szkoły 2. Uzupełnienie i uporządkowanie wiedzy fizycznej i astronomicznej ucznia w celu pogłębienia rozumienia nauki, jej możliwości i ograniczeń oraz przygotowania do studiów na kierunkach ścisłych, przyrodniczych i technicznych. 5. Rozwijanie u ucznia umiejętności samodzielnego formułowania wypowiedzi o zagadnieniach fizycznych i astronomicznych, prowadzenia dyskusji w sposób terminologicznie i merytorycznie poprawny, rozwiązywania problemów fizycznych, wykonywania obliczeń. 6. Rozwijanie zainteresowania fizyką i astronomią. Treści nauczania 2. Polowy opis oddziaływań. Pole grawitacyjne, ruch masy w polu grawitacyjnym. 8. Przegląd poznanych modeli i teorii fizycznych oraz astronomicznych. Dyskusja ich użyteczności i zakresu stosowalności w powiązaniu z eksperymentalną weryfikacją. Osiągnięcia 1. Umiejętność obserwacji, opisywania, wyjaśniania i przewidywania zjawisk fizycznych i astronomicznych z wykorzystaniem praw fizycznych i modeli, przy świadomości granic ich stosowalności. 3. Umiejętność planowania i wykonywania doświadczeń fizycznych i prostych obserwacji astronomicznych, opracowywania i analizowania wyników, sporządzania i interpretacji wykresów.

10 Ramowy plan nauczania dla trzyletniego liceum ogólnokształcącego
ujętych w dotychczasowej podstawie programowej w zakresie podstawowym

11 Ramowy plan nauczania dla trzyletniego liceum ogólnokształcącego
z matematyką, fizyką i informatyką (przykład) ujętych w dotychczasowej podstawie programowej w zakresie rozszerzonym

12 Nowa podstawa programowa wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r . weszła w życie z dniem 1 września 2009

13

14 Aktualnie elementy astronomii są (będą) nauczane:
W szkole podstawowej ( II etap edukacyjny): przedmiot: przyroda W gimnazjum: ( III etap edukacyjny): przedmiot: geografia W liceum (IV etap edukacyjny): przedmiot: fizyka (poziom podstawowy i rozszerzony) geografia (poziom rozszerzony) przyroda

15 PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU (aktualna)
II etap edukacyjny: klasy IV–VI  PRZYRODA Treści nauczania – wymagania szczegółowe 2. Orientacja w terenie. Uczeń: 1) wyznacza kierunki na widnokręgu za pomocą kompasu, gnomonu; 2) obserwuje widomą wędrówkę Słońca w ciągu doby, miejsca wschodu, górowania i zachodu Słońca, w zależności od pory roku, wskazuje zależność między wysokością Słońca a długością cienia; 11. Ziemia we Wszechświecie. Uczeń: 1) opisuje kształt Ziemi z wykorzystaniem jej modelu – globusa; 2) wymienia nazwy planet Układu Słonecznego i porządkuje je według odległości od Słońca; 3) wyjaśnia założenia teorii heliocentrycznej Mikołaja Kopernika; 4) bada doświadczalnie prostoliniowe rozchodzenie się światła i jego konsekwencje, np. camera obscura, cień; 5) bada zjawisko odbicia światła: od zwierciadeł, powierzchni rozpraszających, elementów odblaskowych; podaje przykłady stosowania elementów odblaskowych dla bezpieczeństwa; 6) prezentuje za pomocą modelu ruch obiegowy i obrotowy Ziemi; 7) odnajduje zależność między ruchem obrotowym Ziemi a zmianą dnia i nocy; 8) wykazuje zależność między ruchem obiegowym Ziemi a zmianami pór roku.

16 II. Szczegółowe uwagi o realizacji podstawy programowej przyrody
w klasach IV-VI (aktualne) Dział XI. Ziemia we wszechświecie Zagadnienia dotyczące Ziemi w Układzie Słonecznym mają na celu kształtowanie u uczniów umiejętności posługiwania się modelem i wyjaśniania obserwowanych zjawisk na jego bazie. Wcześniejsze zbadanie przez uczniów prostoliniowego rozchodzenia się i odbicia światła umożliwi im tłumaczenie obserwowanych zjawisk Proponowane doświadczenia ………………….. - modelowanie układu Słońce-Ziemia z uwzględnieniem oświetlenia.

17

18

19 PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU GEOGRAFIA
III etap edukacyjny (gimnazjum) Treści nauczania – wymagania szczegółowe 2. Kształt, ruchy Ziemi i ich następstwa. Uczeń: 1) podaje główne cechy kształtu i wymiarów Ziemi; odczytuje współrzędne geograficzne na globusie; 2) posługuje się ze zrozumieniem pojęciami: ruch obrotowy Ziemi, czas słoneczny, czas strefowy; podaje cechy ruchu obrotowego; wyjaśnia, dlaczego zostały wprowadzone strefy czasowe i granica zmiany daty; posługuje się mapą stref czasowych do określania różnicy czasu strefowego i słonecznego na Ziemi; 3) podaje cechy ruchu obiegowego Ziemi; przedstawia (wykorzystując również własne obserwacje) zmiany w oświetleniu Ziemi oraz w długości trwania dnia i nocy w różnych szerokościach geograficznych i porach roku; 4) podaje najważniejsze geograficzne następstwa ruchów Ziemi.

20 Ramowy plan nauczania (aktualny) IV etap edukacyjny — liceum
W liceum ogólnokształcącym obowiązkowymi zajęciami są: • język polski, • język obcy nowożytny, • drugi język obcy nowożytny, • wiedza o kulturze, • historia, • wiedza o społeczeństwie, • podstawy przedsiębiorczości, • geografia, • biologia, • chemia, • fizyka, • matematyka, • informatyka • wychowanie fizyczne, • przysposobienie obronne, • religia/etyka Każdy uczeń liceum podczas swojej trzyletniej nauki powinien mieć zorganizowane przynajmniej: 30 godz. fizyki, a jeśli wybierze program rozszerzony jeszcze dodatkowo 240 godz., 120 godz. bloku przyroda, jeśli nie wybrał programu rozszerzonego geografii, biologii, chemii lub fizyki,

21 PODSTAWA PROGRAMOWA (aktualna) PRZEDMIOTU FIZYKA
IV etap edukacyjny – zakres podstawowy 1. Grawitacja i elementy astronomii. Uczeń: 5) wyjaśnia wpływ siły grawitacji Słońca na ruch planet i siły grawitacji planet na ruch ich księżyców, wskazuje siłę grawitacji jako przyczynę spadania ciał na powierzchnię Ziemi; 6) posługuje się pojęciem pierwszej prędkości kosmicznej i satelity geostacjonarnego; opisuje ruch sztucznych satelitów wokół Ziemi (jakościowo), wskazuje siłę grawitacji jako siłę dośrodkową, wyznacza zależność okresu ruchu od promienia orbity (stosuje III prawo Keplera); 7) wyjaśnia, dlaczego planety widziane z Ziemi przesuwają się na tle gwiazd; 8) wyjaśnia przyczynę występowania faz i zaćmień Księżyca; 9) opisuje zasadę pomiaru odległości z Ziemi do Księżyca i planet opartą na paralaksie i zasadę pomiaru odległości od najbliższych gwiazd opartą na paralaksie rocznej, posługuje się pojęciem jednostki astronomicznej i roku świetlnego; 10) opisuje zasadę określania orientacyjnego wieku Układu Słonecznego; 11) opisuje budowę Galaktyki i miejsce Układu Słonecznego w Galaktyce; 12) opisuje Wielki Wybuch jako początek znanego nam Wszechświata; zna przybliżony wiek Wszechświata, opisuje rozszerzanie się Wszechświata (ucieczkę galaktyk). 3. Fizyka jądrowa. Uczeń: 11) opisuje reakcje termojądrowe zachodzące w gwiazdach oraz w bombie wodorowej.

22 4) wyprowadza związek między przyspieszeniem grawitacyjnym na
PODSTAWA PROGRAMOWA (aktualna) PRZEDMIOTU FIZYKA IV etap edukacyjny – zakres rozszerzony 4. Grawitacja. Uczeń: 4) wyprowadza związek między przyspieszeniem grawitacyjnym na powierzchni planety a jej masą i promieniem; 6) wyjaśnia pojęcie pierwszej i drugiej prędkości kosmicznej; oblicza ich wartości dla różnych ciał niebieskich; 7) oblicza okres ruchu satelitów (bez napędu) wokół Ziemi; 8) oblicza okresy obiegu planet i ich średnie odległości od gwiazdy, wykorzystując III prawo Keplera dla orbit kołowych; 9) oblicza masę ciała niebieskiego na podstawie obserwacji ruchu jego satelity.

23 Treści nauczania – wymagania szczegółowe
PODSTAWA PROGRAMOWA (aktualna) IV etap edukacyjny – zakres rozszerzony   GEOGRAFIA Treści nauczania – wymagania szczegółowe 2. Ziemia we Wszechświecie. Uczeń: 1) wyjaśnia cechy budowy i określa położenie różnych ciał niebieskich we Wszechświecie; 2) charakteryzuje ciała niebieskie tworzące Układ Słoneczny; 3) wskazuje konsekwencje ruchów Ziemi; 4) oblicza wysokość górowania Słońca w dowolnym miejscu na Ziemi w dniach równonocy i przesileń; 5) oblicza szerokość geograficzną dowolnego punktu na powierzchni Ziemi na podstawie wysokości górowania Słońca w dniach równonocy i przesileń; 6) opisuje różnice między astronomicznymi, kalendarzowymi i klimatycznymi porami roku; 7) wyjaśnia przyczynę występowania: dni i nocy polarnych na obszarach podbiegu nowych, zorzy polarnej, zaćmień Słońca i Księżyca; 8) wskazuje skutki występowania siły Coriolisa dla środowiska przyrodniczego.

24 Przyroda w liceum wątki tematyczne

25 PODSTAWA PROGRAMOWA (aktualna)
IV etap edukacyjny ( liceum ) przedmiot uzupełniający: PRZYRODA Wątki tematyczne i tematy zajęć 1. Metoda naukowa i wyjaśnianie świata: 1.4. teoria powstania i ewolucji Wszechświata; jaka jest przyszłość świata?  2. Historia myśli naukowej: 2.1. poglądy na budowę Wszechświata w starożytności i średniowieczu; teoria heliocentryczna Kopernika; obserwacje Galileusza, Keplera; prawo powszechnej grawitacji Newtona; współczesne poglądy na budowę Wszechświata;  5. Nauka i pseudonauka 5.1. astrologia (...) - co na ten temat mówi fizyka 6. Nauka w mediach: 6.1. najnowsze osiągnięcia w badaniach kosmosu, np. odkrycie planet krążących wokół innych gwiazd;  7. Nauka w komputerze: 7.1. Wszechświat w komputerze; 8. Polscy badacze i ich odkrycia: 8.1. M. Kopernik i system geocentryczny (!);  9. Wynalazki, które zmieniły świat: 9.4. GPS – świat na wyciągnięcie ręki; 10. Energia – od Słońca do żarówki: 10.1. światło płomienia, żarówki, lasera; energia słoneczna, jądrowa i termojądrowa; 18.  Barwy i zapachy świata 18.4 (...) dni i noce w różnych częściach Ziemi 19. Cykle, rytmy i czas: 19.1. zjawiska okresowe w przyrodzie; kalendarze; zegary i standard czasu; 22.Piękno i uroda 22.1. Historyczna koncepcja harmonii sfer jako motywacja poznawania Wszechświata od Pitagorasa do Einsteina 24. Największe i najmniejsze 24.1.największe i najmniejsze odległości; najkrótsze i najdłuższe czasy.

26 2. Historia myśli naukowej. Uczeń:
PODSTAWA PROGRAMOWA (aktualna) IV etap edukacyjny [liceum] przedmiot uzupełniający: PRZYRODA Treści nauczania – wymagania szczegółowe  1. Metoda naukowa i wyjaśnianie świata. Uczeń: 8) przedstawia różne teorie dotyczące rozwoju Wszechświata, korzystając z wiedzy z różnych źródeł informacji. 2. Historia myśli naukowej. Uczeń: 1) omawia rozwój danej nauki (fi zyki, chemii, biologii) od starożytności po współczesność, podaje przykłady najważniejszych osiągnięć w poszczególnych okresach; 2) ocenia znaczenie obserwacji i eksperymentów w rozwoju danej nauki; 3) wyjaśnia, dlaczego obiekty i zjawiska odkryte przez Galileusza nie były znane wcześniej; 4) przedstawia hierarchiczną budowę Wszechświata, wskazując na różnice skal wielkości i wzajemnej odległości obiektów astronomicznych; 5) przedstawia ewolucję poglądów na budowę Wszechświata; 7. Nauka w komputerze. Uczeń: 4) interpretuje obiekty astronomiczne na symulacjach komputerowych; 8. Polscy badacze i ich odkrycia. Uczeń: 1) omawia wkład polskich badaczy w rozwój fizyki, chemii, biologii i geografii; 2) ocenia znaczenie (naukowe, społeczne, gospodarcze, historyczno-polityczne) dokonanych przez nich odkryć; 19. Cykle, rytmy i czas. Uczeń: 1) wymienia zjawiska okresowe w przyrodzie, podaje zjawiska okresowe będące podstawą kalendarza i standardu czasu; 24. Największe i najmniejsze. Uczeń: 1) wymienia obiekty fizyczne o największych rozmiarach (np. galaktyki) oraz najmniejszych (jądro atomowe), wymienia metody pomiarów bardzo krótkich i bardzo długich czasów i odległości;

27 KOMENTARZ DO PODSTAWY PROGRAMOWEJ (aktualnej) W LICEUM
PRZYRODA Krzysztof Spalik, Małgorzata Jagiełło, Grażyna Skirmuntt, Wawrzyniec Kofta Przedmiot uzupełniający przyroda jest adresowany do tych uczniów, którzy nie wybrali żadnego z przedmiotów przyrodniczych (biologia, fi zyka, chemia,geografi a) do realizacji w zakresie rozszerzonym. Uczniowie ci zakończą naukę przedmiotów przyrodniczych, w tym biologii, po I klasie szkoły ponadgimnazjalnej. Tym samym w klasie II i III będą mogli skupić się na nauce tych przedmiotów, których będą uczyć się w zakresie rozszerzonym. Przyroda jest przedmiotem uzupełniającym, ale obowiązkowym dla opisanej grupy uczniów, to znaczy, że przedmiot będzie oceniany tak samo, jak pozostałe, a ocena roczna będzie miała wpływ na średnią ocen i promocję ucznia do następnej klasy. Jednak fakt, że przyroda jest przedmiotem uzupełniającym, stwarza niespotykane dotychczas w praktyce szkolnej możliwości dla szkoły, uczniów i nauczycieli w zakresie fakultatywnego wyboru treści nauczania. Treści przedmiotu przyroda zostały podzielone na 4 wątki przedmiotowe (kolumny) oraz 24 wątki tematyczne (wiersze). Okno tabeli odpowiada 1–2 godzinom lekcyjnym. Wątki tematyczne zostały dodatkowo pogrupowane w trzy zestawy, aby ułatwić nauczycielom wybór spójnego materiału do realizacji. Warto zauważyć, że podstawa określa zagadnienia i przypisane im wymagania jako przykładowe – a zatem nauczyciel może także zaproponować inne wątki tematyczne. Istotne jest jednak zachowanie szerokiego wachlarza omawianych zagadnień, ich interdyscyplinarności oraz związku z życiem codziennym. W szczególności, nie powinno się mechanicznie przenosić do przedmiotu przyroda zagadnień z przedmiotów przyrodniczych realizowanych w wersji rozszerzonej.

28 Kształcenie w zakresie podstaw astronomii na poziomie wyższym (z wyjątkiem studiów astronomii)
Fizyka studia I stopnia (licencjackie) Astronomia (30 godzin) Geografia studia I stopnia (licencjackie) Astronomiczne podstawy geografii (30 godzin) Fizyka i chemia Ziemi (30 godzin)

29 Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Fizyka
Załącznik nr 34 Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Fizyka A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA 3. Kształcenie w zakresie astronomii Treści kształcenia: Ważniejsze odkrycia astronomiczne do połowy XIX wieku. Nośniki informacji o Wszechświecie. Fizyka i ewolucja gwiazd. Materia międzygwiazdowa. Budowa Galaktyki. Astronomia pozagalaktyczna. Elementy kosmologii. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia zjawisk astronomicznych i praw nimi rządzących; posługiwania się terminologią astronomiczną; oceny aktualnego stanu badań astronomicznych.

30 Załącznik nr 37 Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Geografia A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA 2. Kształcenie w zakresie astronomicznych podstaw geografii (30 godzin) Treści kształcenia: Układy współrzędnych sferycznych stosowane w astronomii i geografii. Elementarne zjawiska na sferze niebieskiej. Wpływ atmosfery ziemskiej na obserwacje ciał niebieskich. Ruch roczny Słońca. Czas – skale czasowe używane w astronomii. Instrumenty astronomiczne. Wyznaczanie szerokości i długości geograficznej oraz czasu i azymutu z obserwacji astronomicznych. Wykorzystywanie sztucznych satelitów Ziemi. Prawa ruchu planet. Układ Słoneczny. Słońce i jego oddziaływanie na Ziemi. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: posługiwania się wiedzą z zakresu astronomii do określenia relacji miedzy Ziemią jako planetą a zjawiskami zachodzącymi w atmosferze, hydrosferze i litosferze; umiejscawiania tych zjawisk na powierzchni Ziemi.

31 Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Geografia
Załącznik nr 37 Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Geografia STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA 5. Kształcenie w zakresie fizyki i chemii Ziemi (30 godzin) Treści kształcenia: Ewolucja materii we Wszechświecie. Pole elektromagnetyczne. Pole geomagnetyczne. Ruchy ciał niebieskich w układzie topocentrycznym. Ruch obrotowy i obiegowy Ziemi. Zjawiska związane z układami Ziemia – Słońce oraz Ziemia – Księżyc. Drgania i fale. Teoria elastyczności w badaniu ośrodków skalnych. Zjawisko promieniotwórczości, przemiany promieniotwórcze. Badania fizyczne mikrostruktury minerałów i skał. Zasady zachowania energii i masy. Dynamika płynów. Termodynamika fenomenologiczna. Woda i procesy w niej zachodzące. Migracje pierwiastków chemicznych w wodzie i atmosferze. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: wykorzystywania praw fizyki i chemii do wyjaśnienia genezy zjawisk występujących w środowisku; prognozowania zachowania środowiska; identyfikowania skutków działania praw przyrody; wykorzystywania praw przyrody w działalności człowieka.