MECZETY I SYNAGOGI JEROZOLIMA Kinga Oleśniewicz kl. 3bLO.

Prezentacja na temat: "MECZETY I SYNAGOGI JEROZOLIMA Kinga Oleśniewicz kl. 3bLO."— Zapis prezentacji:

1 MECZETY I SYNAGOGI JEROZOLIMA Kinga Oleśniewicz kl. 3bLO

2 SYNAGOGA Synagoga, bożnica,bóżnica : "zgromadzenie, miejsce zebrań" – odpowiada hebrajskim nazwom: Bejt knesset (dom zgromadzenia – obiekt będący miejscem spotkań, m.in. w celu odprawiania obrzędów religijnych), Bejt Midrasz (dom nauki, szkoła – miejsce studiowania Tory i Talmudu), בית תפילה Bejt Tefila (dom modlitwy) – oraz niehebrajskim terminom w języku jidysz Szul (szkoła), dawnszul (szkoła modlitwy) jak również w przypadku judaizmu reformowanego sinagoge. Powszechnie używane słowa w języku polskim odpowiadające pojęciu synagogi to bożnica lub bóżnica – czyli miejsce poświęcone Bogu, dom modlitwy, szkoła żydowska, lub dużo rzadziej w przypadku synagog postępowych budowanych przez Żydów niemieckich, będących pod wpływem Haskali słowa tempel – świątynia. Wielka liczba określeń synagogi wynika z jej wielofunkcyjności: nie jest ona tylko miejscem modlitw i nabożeństw, lecz także miejscem studiowania Tory i Talmudu, salą zebrań i siedzibą kahału. Synagoga mieściła różne urzędy gminne: kancelarię, archiwum, pomieszczenia sądów rabinackich, skarbiec, a nawet koszerną stołówkę i schronisko z noclegownią. Nie jest więc ona budynkiem sakralnym w pojęciu chrześcijańskim, nie składa się tu ofiar, nie oddaje czci obrazom czy posągom, nie konsekruje się tego budynku. W judaiżmie jedyną i prawdziwą świątynią, w której służbę ofiarniczą sprawowali kapłani, była Świątynia Jerozolimska, zburzona przez Rzymian w 70 roku n.e. Zwoje Tory przechowywane są w synagodze w specjalnej szafie (świętej skrzyni - Aron Hakodesz) wbudowanej we wschodnią ścianę synagogi zwróconej ku Jerozolimie, gdzie znajdowała się Świątynia Jerozolimska (w krajach na wschód od Jerozolimy po stronie zachodniej). Wnęka Aron ha-kodesz przesłonięta jest zdobioną zasłoną zwaną parochet. Nad Aron ha-kodesz wisi lampka Ner tamid - Wieczne Światło. Często obok Ner tamid spotykało się w synagodze menorę, siedmioramienny świecznik, na pamiątkę świecznika w Świątyni. Centralnym miejscem synagogi była bima – podium lub podwyższenie na którym stał pulpit służący do czytania Tory. W niektórych synagogach wydzielano także niższy pulpit dla lektora, zwany amud.

3 SYNAGOGA Zwyczajowo synagogi, poza tym, że były nieco większe od reszty budynków, architektonicznie nie odbiegały od charakteru zabudowy danej miejscowości. Tak więc na wsiach i małych miasteczkach często była to zwykła drewniana budowla a w miastach większe lub mniejsze budynki od stylu romańskiego do klasystycznego czy popularnego na początku XX wieku neogotyku. Jedynym stylem architektonicznym, który powszechnie nie występował w tej części Europy a czasem był wykorzystywane w przypadku synagog był styl mauretański. Domieszki tego charakterystycznego stylu od XVIII w. często też pojawiają się w pozostałych opartych na innym stylu synagogach. Od średniowiecza w architekturze synagog pojawił się babiniec. Było to osobne pomieszczenie dla kobiet przylegające do głównej sali i oddzielone od niej mechicą lub w większych budynkach w postaci balkonu na piętrze, z którego mogły one obserwować całe wnętrze. Według zaleceń religijnych było to spowodowane troską o modlących się mężczyzn, gdyż podczas modlitwy nic nie mogło rozpraszać ich uwagi. Według tradycji symbolika i rozplanowanie synagogi wywodzi się od Świątyni w Jerozolimie, z której pozostał do dziś jedynie otaczający ją mur - Ściana Płaczu". Do najstarszych synagog należą świątynie w Gamli (I w.), Magdali i Masadzie w Palestynie. Pozostałości jednej z piękniejszych synagog antycznych obejrzeć można w Kafarnaum nad brzegami Jeziora Galilejskiego. Jest to też najstarsza znana synagoga, w której pośród ornamentów pojawia się gwiazda Dawida.

4 Synagoga Hurwa w Jerozolimie– synagoga, obecnie w fazie odbudowy znajdująca się w Jerozolimie, w Dzielnicy Żydowskiej Starego Miasta. Od XVI wieku do 1948 była główną synagogą Jerozolimy. Synagoga Hurva góruje nad miastem

5 HISTORIA XVIII wiek Synagoga przed odbudową Odbudowa synagogi Odbudowa synagogi, lipiec 2007 Odbudowa synagogi, grudzień 2007 Aron ha-kodesz W 1700 roku z Polski do Jerozolimy przybyło około tysiąc osób z rabinem Judą Chasydem na czele. Wówczas zakupili obszerną działkę obok synagogi Ramban pod budowę aszkenazejskiej synagogi. Po dwudziestu latach, po śmierci rabina Judy Chasyda okazało się jednak, że społeczność przybyłych z Polski Żydów nie jest w stanie wypłacić się administracji osmańskiej ani arabskim posiadaczom. W 1721 roku spalono kilka synagog, w tym niedokończoną konstrukcję synagogi aszkenazejskiej z ponad 40 wewnątrz zwojami Tory oraz skonfiskowano na rzecz Arabów całe mienie i posiadłości należące do Żydów. Od tego czasu plac na którym miała stanąć synagoga nazwano Hurbat Rab Jehudah HaHasid, czyli Ruiny Rabina Judy Chasyda, w skrócie Hurba, czyli Ruina.

6 Po stu latach umorzono zapisane w księgach długi i Żydzi aszkenazyjscy znów mogli się osiedlać w Jerozolimie. Pomiędzy 1809 a 1812 rokiem do Safedu przybyła grupa ascetycznych Żydów z Litwy, zwanych Peruszim, którzy po trzęsieniach ziemi oraz licznych epidemiach z 1837 roku uciekli do Jerozolimy i tam odbudowali gminę aszkenazejską. W 1855 roku rozpoczęto budowę nowej synagogi, którą ukończono w 1864 roku. Wówczas była największą budowlą w mieście, a jej wysokość wynosiła 82 stopy. Mimo iż oficjalnie została nazwana Beit Jaakow, to przez większość tradycyjnie zwana była Hurwa. Przez następne 84 lata synagoga była uważana za najpiękniejszą i najważniejszą synagogę w Jerozolimie. O jej pozycji świadczyła również, znajdująca się obok Jesziwa Etz Haim, największa i najbardziej wpływowa szkoła religijna w mieście. Przez wiele lat synagoga była również centrum życia religijnego i duchowego aszkenazejskich Żydów w Jerozolimie, która była pod kontrolą muzułmanów. Urzędowali w niej główni rabini Palestyny. BUDOWA

7 Synagoga przed odbudową

8 ZNISZCZENIE I STAN DZISIEJSZY Podczas I wojny izraelsko- arabskiej synagoga została wysadzona w powietrze przez Jordańczyków z Legionu Arabskiego. Od tego czasu synagoga przez wiele lat stała w stanie trwałej ruiny. Od 2005 roku synagoga jest odbudowywana. Jej ukończenie jest planowane na 2009 rok. Odbudowa synagogi

9 Odbudowa synagogi, lipiec 2007

10 Odbudowa synagogi, grudzień 2007

11 Synagoga

12 Model wnętrza synagogi

13 MECZET Meczet-to miejsce kultu muzułmańskiego. Słowo meczet oznacza dowolny budynek, w którym oddaje się cześć Allahowi, niezależnie od jego architektury. Podstawowym celem istnienia meczetów jest umożliwienie muzułmanom wspólnej rytualnej modlitwy (salat). Oczywiście, meczety mogą być wykorzystywane także w innych celach - jako miejsca spotkań, czy ośrodki edukacyjne. Pierwsze meczety, takie jak Meczet Kuba i Masdżid an-Nabawi, powstały w VII wieku i stanowiły po prostu wyznaczone miejsca pod gołym niebem. Dziś, większość meczetów posiada wyrafinowane kopuły i minarety.

14 PIERWSZE MECZETY Według przekazów muzułmańskich, pierwszym meczetem na świecie była Kaaba, zbudowana przez Abrahama na polecenie samego Allaha. Pierwszym meczetem zbudowanym przez muzułmanów był Meczet Kuba w Medynie. Kiedy Mahomet mieszkał w Mekce, uważał Kaabę za najważniejsze miejsce kultu. Prorok traktował Kaabę z ogromnym szacunkiem nawet gdy służyła ona za miejsce rytuałów ku czci demonów, dokonywanych przez pogańskich Arabów. Kurajszyci próbowali nawet zabronić muzułmanom wstępu do Kaaby.[3] Po podboju Mekki w 630 roku, Mahomet przekształcił Kaabę w meczet, zwany odtąd Masdżid al-Haram, czyli Świętym Meczetem. Masdżid al-Haram był systematycznie powiększany przez kalifów, by pomieścić rosnącą liczbę wiernych przybywających na doroczną pielgrzymkę (hadżdż). Obecny wygląd świątynia ta uzyskała w 1577 za panowania osmańskiego sułtana Selima III. W 622, po przybyciu do Medyny, Mahomet zbudował Meczet Kuba za miastem.[5] Muzułmanie wierzą, że budowla ta znajduje się na miejscu, gdzie prorok mieszkał przez 3 dni przed wkroczeniem do Medyny.

15 PIERWSZE MECZETY Zaledwie kilka dni po utworzeniu meczetu Kuba, Mahomet założył w Medynie następny meczet, dziś znany jako Masdżid an-Nabawi, czyli Meczet Proroka. To w Masdżid an-Nabawi powstały praktyki dziś powielane we wszystkich meczetach na świecie, takie jak adhan, czyli wezwanie do modlitwy. Masdżid an-Nabawi ma duży dziedziniec, kopiowany obecnie w większości meczetów na świecie. Prorok miał zwyczaj stać na jednym końcu arkady wygłaszając kazanie. Później prorok nakazał, by zbudować trójstopniowy pulpit, znany dziś jako minbar. Mahomet mieszkał w pobliżu meczetu w Medynie, który stanowił centrum religijne i polityczne młodej wspólnoty muzułmańskiej. W tym miejscu planowano bitwy, prowadzono negocjacje, opiekowano się chorymi i przetrzymywano jeńców. Wielu wyznawców proroka mieszkało w namiotach wewnątrz meczetu. Dziś meczet An-Nabawi w Medynie, Al-Haram w Mekce i Al-Aksa w Jerozolimie uchodzą w islamie za trzy najświętsze miejsca na Ziemi

16 Masdżid an-Nabawi w Medynie - stan obecny

17 Meczet Al-Aksa, trzecie najświętsze miejsce islamu

18 Błękitny Meczet (Meczet Sułtana Ahmeda) w Stambule z Wysokimi, smukłymi minaretami jest typowym przykładem architektury osmańskiej

19 Meczet Centralny w Glasgow

20 Minaret Wielkiego Meczetu w Xi'an w Chinach Muzułmanie podczas modlitwy w meczecie Umajjadów

21 Meczet Ibrahima al-Ibrahima w Gibraltarze

22 Meczet Imama w Isfahanie (Iran)

23 Medresa Uług-bega w Samarkandzie (Uzbekistan)

24 Wielki Meczet w Dżenne (Afryka)

25 Meczet Babri w Indiach zniszczony przez hinduistów w 1992 Meczet Króla Fajsala w Islamabadzie, sfinansowany przez Arabię Saudyjską

26 Wnętrze meczetu w Kordowie (Hiszpania)

27 Kopuły meczetu Chatam al-Anbija w Bejrucie

28 Hala modlitewna tureckiego meczetu Tatarski meczet w Bohonikach

29 Meczet Hassana II w Casablance, jedna z niewielu islamskich budowli sakralnych w Maroku otwartych dla niemuzułmanów

30 MECZET AL-AKSA W JEROZOLIMIE Meczet Al-Aksa, jest jedną z najważniejszych świątyń muzułmańskich na świecie. Znajduje się w Jerozolimie na Wzgórzu Świątynnym (Al-Haram al- Sharif) - miejscu świętym zarówno dla żydów, jak i muzułmanów (jest to trzecie najświętsze miejsce islamu po Mekce i Medynie). Meczet Al-Aksa został zbudowany wraz z Kopułą na Skale (Qubbat al- Sakhra) w latach 660–691 n.e. Obie budowle muzułmanie wznieśli na pamiątkę nocnej podróży proroka Mahometa do Tronu Bożego zwanej Al- Isrā, w którą, wedle tradycji, zabrał proroka archanioł Gabriel (Dżabra`il, Dżibril) i późniejszego wniebowstąpienia Al-Miradż. Meczet Al-Aksa to największa świątynia w Palestynie, mieści do 30 000 wiernych). Niektórzy historycy architektury uważają, że meczet Al-Aksa ma typową budowę rzymskiej bazyliki i sugerują, że zbudowano go w 536 roku na rozkaz cesarza Justyniania jako kościół Świętej Marii. Arabowie nazywają zresztą dolinę Cedronu, która oddziela Wzgórze Świątynne od Góry Oliwnej - doliną Naszej Pani Marii (Wadi Sitt Maryam). Niewykluczone jest więc, że to właśnie chrześcijanie w ponad 450 lat od zburzenia Świątyni Jerozolimskiej znów uczynili Wzgórze Świątynne miejscem kultu.

31 MECZET AL-AKSA W JEROZOLIMIE Bazylikowy charakter meczetu Al-Aksa może też być wynikiem wzorowania się jego budowniczych na budowlach chrześcijańskich. W tym okresie architektura islamska nie była jeszcze wykształcona, a w budowie meczetu oraz Kopuły na Skale uczestniczyli bizantyjscy rzemieślnicy. W 1951 w zamachu podczas wizyty w meczecie zginął król jordański Abdullah I. Zamachowiec usiłował także zabić jego wnuka, późniejszego króla Husajna, ale ten uszedł z życiem. W 1969 chrześcijański turysta Denis Michael Rohan podłożył ogień pod meczet -- w pożarze przepadła bezpowrotnie wspaniała mównica z drzewa cedrowego (minbar), dar sułtana Saladyna. Od tego meczetu przyjęła miano Druga intifada, nazwana intifadą Al-Aksa, czyli powstaniem w obronie najświętszego dla muzułmanów meczetu w Jerozolimie.

32 Meczet Al-Aksa w Jerozolimie