(4) Zapobieganie przestępczości i reakcja na przestępczość

Prezentacja na temat: "(4) Zapobieganie przestępczości i reakcja na przestępczość"— Zapis prezentacji:

1 (4) Zapobieganie przestępczości i reakcja na przestępczość
jako dwa filary jej zwalczania Efekt P_W02: …student potrafi zdefiniować wybrane pojęcia służące opisowi metodyki zwalczania przestępczości Efekt P_W03: …student potrafi opisać organizacje/instytucje wyznaczone do zwalczania przestępczości

2 Zapobieganie a kontrola społeczna
Zapobieganie to aspekt kontroli społecznej Kontrola społeczna - „system społecznych sankcji (kar i nagród) oraz agend (grup, organizacji, instytucji) stosujących te sankcje” (kary i nagrody) Inaczej – kontrola społeczna to podmioty i ich działania skłaniające jednostki i grupy do przestrzegania norm społecznych, czyli do konformizmu Mechanizmy skłaniające do konformizmu to: Uleganie Identyfikacja Internalizacja/eksternalizacja

3 Sformalizowana kontrola społeczna
1. Trzy kręgi instytucji kontroli społecznej związanej z ochroną prawną: najwęższy (sądy) wąski (sądy + policja, agencje typu ABW, CBA, prokuratura, komornicy, więziennictwo) szeroki (+ urzędy celne, skarbowe, trybunały itp.) Agendy kontroli społecznej związanej z ochroną pozaprawną (np. instytucje religijne) Istnieje też kontrola nieformalna

4 (administracja, logistyka itp.)
Struktura policji organizacyjna i funkcjonalna Nadinsp. Marek Działoszyński pion prewencyjny pion kryminalny pion wspierający (administracja, logistyka itp.)

5 ZADANIA POLICJI Szczegółowo określa Ustawa o Policji z dnia r. z późniejszymi zmianami DzU. nr 30 poz. 179. Ochrona życia i zdrowia obywateli przed bezprawnymi zamachami na te dobra. Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym również zapewnienie spokoju w miejscach publicznych, w środkach komunikacji publicznej, w ruchu drogowym i na wodach przeznaczonych do powszechnego korzystania. Inicjowanie i organizowanie działań mających na celu zapobieganie popełnieniu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym zakresie z instytucjami państwowymi, samorządowymi i społecznymi.

6 ZADANIA POLICJI C.D. Wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie sprawców tych czynów. Kontrola przestrzegania przepisów porządkowych i administracyjnych. Ponadto policja realizuje polecenia sądu, prokuratury, organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego. Współdziałanie z policjami innych państw, realizacja zadań wynikających z podpisanych umów międzynarodowych i odrębnych przepisów. Nadzór nad strażami gminnymi/miejskimi oraz nad innymi specjalistycznymi uzbrojonymi formacjami

7 W Rzeszowie mamy Placówkę ŻW – przy ul. Langiewicza 4
struktura gen. dyw. dr Mirosław ROZMUS W Rzeszowie mamy Placówkę ŻW – przy ul. Langiewicza 4

8 Zadania Żandarmerii Wojskowej
Zadania Żandarmerii Wojskowej precyzuje artykuł 4 Ustawy o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych z dnia 24 sierpnia 2001 r. Zapewnienie przestrzegania dyscypliny wojskowej; Ochranianie porządku publicznego na terenach i obiektach jednostek wojskowych oraz w miejscach publicznych; Ochranianie życia, zdrowia ludzi i mienia wojskowego przed zamachami naruszającymi te dobra; Wykrywanie przestępstw i wykroczeń, w tym skarbowych, popełnionych przez osoby, w stosunku do których ŻW jest właściwa, ujawnianie i ściganie ich sprawców oraz ujawnianie i zabezpieczanie dowodów tych przestępstw i wykroczeń Dokonywanie analizy oświadczeń o stanie majątkowym żołnierzy zawodowych i przedstawianie ministrowi obrony narodowej wniosków w tym względzie;

9 Wykonywanie zadań określonych w odrębnych przepisach.
Zadania ŻW c.d. Zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń przez osoby, w stosunku do których ŻW jest organem właściwym, oraz innym zjawiskom patologicznym, w szczególności alkoholizmowi i narkomanii w Siłach Zbrojnych; Współdziałanie z polskimi i zagranicznymi organami i służbami właściwymi w sprawach bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz policjami wojskowymi; Zwalczanie klęsk żywiołowych, nadzwyczajnych zagrożeń środowiska i likwidowanie ich skutków, czynne uczestniczenie w akcjach poszukiwawczych, ratowniczych i humanitarnych służących ochronie życia, zdrowia i mienia Wykonywanie zadań określonych w odrębnych przepisach.

10 Pozostałe role ŻW Przeciwdziałania atakowi terrorystycznemu na lądzie;
Zapewnienie wsparcia policyjnego oddziałom i pododdziałom Sił Zbrojnych RP wydzielanych do użycia w sytuacjach kryzysowych wynikających z zagrożeń terrorystycznych, w celu: Przeciwdziałania atakowi terrorystycznemu na lądzie; Przeciwdziałania atakowi terrorystycznemu z powietrza; Likwidacji skutków epidemii, chorób oraz przeciwdziałania atakowi terroru biologicznego; Likwidacji skutków terroru radiologicznego i chemicznego.

11 Pozostałe role ŻW Zatrzymanie sprawców przestępstw posiadających broń, materiały wybuchowe, niebezpieczne narzędzia. Poszukiwanie szczególnie niebezpiecznych przestępców. Zabezpieczenie i udział w czynnościach procesowych, w postępowaniach przygotowawczych o szczególnym znaczeniu. Realizacja zadań policji sądowej zwłaszcza w odniesieniu do rozpraw sądowych dotyczących szczególnie niebezpiecznych przestępców. Udzielanie pomocy policji w razie zagrożenia bezpieczeństwa i porządku publicznego w sytuacjach mogących spowodować: niebezpieczeństwo powszechne dla życia, zdrowia lub wolności obywateli, bezpośrednie zagrożenie obiektów i instalacji mających szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa państwa; zagrożenie przestępstwem o charakterze terrorystycznym bądź jego wykonanie.

12 Pozostałe role ŻW Zapewnienie wsparcia policyjnego dla jednostek Sił Zbrojnych RP oraz wykonywanie zadań w składzie wielonarodowych pododdziałów Policji Wojskowej, biorących udział w misjach stabilizacyjnych, pokojowych, operacjach ratowniczych i humanitarnych oraz zapobiegania atakom terroru i likwidowania ich skutków, prowadzonych przez ONZ, NATO, UE, OBWE lub wynikających z innych porozumień międzynarodowych. Realizowanie zadań wynikających z Celów Sił Zbrojnych NATO i Wymagań Długoterminowych dla RP, Praskich Zobowiązań na rzecz Zdolności Obronnych, programu Partnerstwo dla Pokoju oraz zobowiązań w ramach UE w zakresie dotyczącym ŻW.

13 STRUKTURA 16 DELEGATUR WOJEWÓDZKICH w:
płk Dariusz Łuczak STRUKTURA 16 DELEGATUR WOJEWÓDZKICH w: Białymstoku, Bydgoszczy, Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Opolu, Poznaniu, Radomiu, Rzeszowie, Szczecinie, Warszawie, Wrocławiu, Zielonej Górze Rzeszów

14 STRUKTURA wewnętrzna ABW
6 DEPARTAMENTÓW Departament I - Departament Bezpieczeństwa Teleinformatycznego Departament II - Departament Kontrwywiadu Departament II A - Departament Bezpieczeństwa Ekonomicznego Państwa Departament II B - Departament Zwalczania Terroryzmu Departament III - Departament Postępowań Karnych składający się m.in. z Wydziału Zabezpieczenia Realizacji i Działań Antyterrorystycznych (Wydz. V DPK ABW) Departament IV - Departament Ochrony Informacji Niejawnych Departament V - Departament Wsparcia Operacyjno-Technicznego Departament VI - Departament Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Audytu

15 POZOSTAŁE JEDNOSTKI W RAMACH ABW
STRUKTURA POZOSTAŁE JEDNOSTKI W RAMACH ABW Centrum Antyterrorystyczne (CAT) Biuro Prawne (Biuro A) Biuro Badań Kryminalistycznych (Biuro B) Centrum Analiz (Biuro C) Gabinet Szefa (Biuro D) Biuro Ewidencji i Archiwum (Biuro E) Biuro Finansów (Biuro F) Biuro Kadr (Biuro K) Biuro Logistyki (Biuro L)

16 ZADANIA ABW Zasadniczym aktem prawnym regulującym zakres działania ABW jest Ustawa z dnia r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu Zasadniczym zadaniem ABW jest ochrona państwa przed planowymi i zorganizowanymi działaniami, które mogą stwarzać zagrożenie dla niepodległości lub porządku konstytucyjnego Polski, zakłócić funkcjonowanie struktur państwowych bądź narazić na szwank podstawowe interesy kraju. Swoje obowiązki ABW wypełnia m.in. poprzez uzyskiwanie, analizowanie i przetwarzanie informacji o niebezpieczeństwach. Gotowe opracowania przekazywane są właściwym organom konstytucyjnym. Przy realizacji zadań Agencja korzysta z uprawnień operacyjnych oraz procesowych.

17 przestępstw w zakresie korupcji osób pełniących funkcje publiczne
ZADANIA ABW Rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw: szpiegostwa, terroryzmu, naruszenia tajemnicy państwowej i innych przestępstw godzących w bezpieczeństwo i podstawy ekonomiczne państwa; przestępstw w zakresie korupcji osób pełniących funkcje publiczne w zakresie produkcji i obrotu towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, nielegalnego wytwarzania, posiadania i obrotu bronią, amunicją i materiałami wybuchowymi, bronią masowej zagłady oraz środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi, w obrocie międzynarodowym

18 ZADANIA ABW Realizowanie, w granicach jej właściwości, zadań służby ochrony państwa oraz wykonywanie funkcji krajowej władzy bezpieczeństwa w zakresie ochrony informacji niejawnych w stosunkach międzynarodowych Uzyskiwanie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie właściwym organom informacji mogących mieć istotne znaczenie dla ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego państwa i jego porządku konstytucyjnego Podejmowanie innych działań określonych w odrębnych ustawach i umowach międzynarodowych

19 Warmińsko-Mazurski OSG (Kętrzyn); Podlaski OSG (Białystok);
STRUKTURA gen. bryg. SG Dominik Tracz Warmińsko-Mazurski OSG (Kętrzyn); Podlaski OSG (Białystok); Nadbużanski OSG (Chełm); Bieszczadzki OSG (Przemyśl); Karpacki OSG (Nowy Sącz); Śląski OSG (Racibórz); Sudecki OSG (Kłodzko); Nadodrzański OSG (Krosno Odrzańskie); Morski OSG (Gdańsk Nadwiślański OSG (Warszawa);

20 W SKŁAD JEDNEGO ODDZIAŁU SG WCHODZĄ
Kierownictwo Wydział Prezydialny Wydział Graniczny Wydział Operacyjno-Śledczy Wydział do spraw Cudzoziemców Wydział Koordynacji Działań Wydział Łączności i Informatyki Wydział Kadr i Szkolenia Wydział Finansów Wydział Techniki i Zaopatrzenia Wydział Zabezpieczenia Działań Wydział Ochrony Informacji Niejawnych Samodzielna Sekcja Nadzoru i Kontroli Samodzielna Sekcja Analizy Ryzyka Ośrodki szkolenia SG: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej w Koszalinie; Centrum Szkolenia Straży Granicznej w Kętrzynie; Ośrodek Szkoleń Specjalistycznych Straży Granicznej w Lubaniu;

21 Aktem prawnym regulującym zakres działania Straży Granicznej jest Ustawa z dnia 12 października 1990 r. o SG ZADANIA ochrona granicy państwowej; organizowanie i dokonywanie kontroli ruchu granicznego; wydawanie zezwoleń na przekraczanie granicy, w tym wiz; przeciwdziałanie przestępczości - rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców (m.in. dotyczących przekraczania granicy państwowej zgodnie z obowiązującymi przepisami, przemieszczanie przez granicę państwową towarów oraz wyrobów akcyzowych podlegających obowiązkowi oznaczania znakami akcyzy, jak również przedmiotów określonych w przepisach o broni i amunicji, o materiałach wybuchowych, o ochronie dóbr kultury, o narodowym zasobie archiwalnym, o przeciwdziałaniu narkomanii)

22 ZADANIA wydawanie decyzji dotyczących wjazdu cudzoziemców na teren Rzeczypospolitej Polskiej; zapewnienie porządku publicznego i bezpieczeństwa w komunikacji międzynarodowej; przeprowadzanie kontroli bezpieczeństwa w przejściach granicznych oraz w środkach transportu w komunikacji międzynarodowej; zapewnienie bezpieczeństwa na pokładzie samolotów pasażerskich; ochrona szlaków komunikacyjnych o szczególnym znaczeniu międzynarodowym; przeciwdziałanie zagrożeniom terroryzmem;

23 ZADANIA ochrona granicy państwowej w przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej; zapobieganie nielegalnemu transportowi przez granicę państwową odpadów szkodliwych, substancji chemicznych oraz materiałów jądrowych i promieniotwórczych; zapobieganie zanieczyszczaniu wód granicznych. kontrole legalności pobytu cudzoziemca; wydawanie decyzji o zobowiązaniu do opuszczenia terytorium RP; przeprowadzanie wywiadu środowiskowego; ustalanie miejsca pobytu członków rodziny cudzoziemca,

24 STRUKTURA 1. Departament Operacyjno-Śledczy; 12 Delegatur w kraju
insp. Paweł Wojtunik 1. Departament Operacyjno-Śledczy; 2. Departament Ochrony; 3. Departament Postępowań Kontroln. 4. Departament Analiz; 5. Biuro Techniki Operacyjnej; 6. Biuro Prawne; 7. Biuro Finansów; 8. Biuro Kadr i Szkolenia; 9. Biuro Logistyki; 10. Biuro Teleinformatyki; 11. Biuro Kontroli i Spraw Wewn. 12. Gabinet Szefa; 13. Zespół Audytu Wewnętrznego; 12 Delegatur w kraju w Białymstoku; w Gdańsku; w Katowicach; w Krakowie; w Lublinie; w Łodzi; w Poznaniu; w Rzeszowie; w Szczecinie; w Warszawie; we Wrocławiu.

25 ZADANIA Działalność CBA szczegółowo reguluje Ustawa o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym z dnia 9 czerwca 2006 r. (DzU. z 2006 r. nr 104, poz. 708) Centralne Biuro Antykorupcyjne to służba specjalna do spraw zwalczania korupcji w życiu publicznym i gospodarczym, w szczególności w instytucjach państwowych i samorządowych, a także do zwalczania działalności godzącej w interesy ekonomiczne państwa. Działalność CBA jest finansowana z budżetu państwa. CBA jest urzędem administracji rządowej, przy pomocy którego działa Szef CBA, będący z kolei centralnym organem administracji rządowej. Rzeszów

26 Ściganie karne przestępstw przeciwko:
ZADANIA Ściganie karne przestępstw przeciwko: działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego, wymiarowi sprawiedliwości, wyborom i referendum, porządkowi publicznemu, wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, jeżeli pozostają w związku z korupcją lub działalnością godzącą w interesy ekonomiczne państwa, finansowaniu partii politycznych, jeżeli pozostają w związku z korupcją, obowiązkom podatkowym i rozliczeniom z tytułu dotacji i subwencji, jeżeli pozostają w związku z korupcją lub działalnością godzącą w interesy ekonomiczne państwa,

27 Kontrole, mające na celu:
ZADANIA Kontrole, mające na celu: ujawnianie i przeciwdziałanie przypadkom nieprzestrzegania przepisów ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne; dokumentowanie podstaw i inicjowanie realizacji przepisów ustawy z dnia 21 czerwca 1990 r. o zwrocie korzyści uzyskanych niesłusznie kosztem Skarbu Państwa lub państwowych osób prawnych;

28 ZADANIA cd. ujawnianie przypadków nieprzestrzegania określonych przepisami prawa procedur podejmowania i realizacji decyzji w przedmiocie: prywatyzacji i komercjalizacji, wsparcia finansowego, udzielania zamówień publicznych, rozporządzania mieniem jednostek lub przedsiębiorców oraz przyznawania koncesji, zezwoleń, zwolnień podmiotowych i przedmiotowych, ulg, preferencji, kontyngentów, plafonów, poręczeń i gwarancji kredytowych; kontrolę prawidłowości i prawdziwości oświadczeń majątkowych lub oświadczeń o prowadzeniu działalności gospodarczej osób pełniących funkcje publiczne;

29 Prokurator generalny Andrzej Seremet

30 Zadaniem prokuratury jest strzeżenie praworządności
ZADANIA Zadaniem prokuratury jest strzeżenie praworządności i czuwanie nad ściganiem przestępstw prowadzenie lub nadzorowanie postępowań przygotowawczych w sprawach karnych oraz sprawowanie funkcji oskarżyciela publicznego przed sądami wytaczanie powództw w sprawach karnych i cywilnych oraz składanie wniosków i udział w postępowaniu sądowym w sprawach cywilnych, ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych, jeżeli tego wymaga ochrona praworządności, interesu społecznego, własności lub praw obywateli podejmowanie środków przewidzianych prawem, zmierzających do prawidłowego i jednolitego stosowania prawa w postępowaniu sądowym, administracyjnym, w sprawach o wykroczenia oraz w innych postępowaniach

31 ZADANIA sprawowanie nadzoru nad wykonaniem postanowień o tymczasowym aresztowaniu oraz innych decyzji o pozbawieniu wolności prowadzenie badań w zakresie problematyki przestępczości oraz jej zwalczania i zapobiegania zaskarżanie do sądu niezgodnych z prawem decyzji administracyjnych oraz udział w postępowaniu sądowym w sprawach zgodności z prawem takich decyzji koordynowanie działalności w zakresie ścigania przestępstw, prowadzonej przez inne organy państwowe

32 opiniowanie projektów aktów normatywnych
ZADANIA współdziałanie z organami państwowymi, państwowymi jednostkami organizacyjnymi i organizacjami społecznymi w zapobieganiu przestępczości i innym naruszeniom prawa współpraca z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie niezbędnym do realizacji jego zadań ustawowych opiniowanie projektów aktów normatywnych podejmowanie czynności określonych w ustawach

33 Ośrodek Szkolenia (Stare Kiejkuty) Samodzielny Wydział Prawny S T R U
Agencja Wywiadu Biuro I Biuro II Biuro III Biuro IV Biuro V Biuro VI Biuro VII Biuro VIII Biuro IX Biuro X Ośrodek Szkolenia (Stare Kiejkuty) Samodzielny Wydział Prawny S T R U K A Szef Agencji Wywiadu gen. bryg. Maciej Hunia

34 ZADANIA Szczegółowo reguluje je ustawa z dnia 24 maja 2002 r. o ABW oraz Agencji Wywiadu uzyskiwanie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie właściwym organom informacji mogących mieć istotne znaczenie dla bezpieczeństwa i międzynarodowej pozycji RP oraz jej potencjału ekonomicznego i obronnego, rozpoznawanie i przeciwdziałanie zagrożeniom zewn. godzącym w bezpieczeństwo, obronność, niepodległość i nienaruszalność terytorium RP, ochrona zagranicznych przedstawicielstw RP i ich pracowników przed działaniami obcych służb specjalnych i innymi działaniami mogącymi przynieść szkodę interesom Rzeczypospolitej Polskiej

35 ZADANIA zapewnienie ochrony kryptograficznej łączności z polskimi placówkami dyplomatycznymi i konsularnymi oraz poczty kurierskiej, rozpoznawanie międzynarodowego terroryzmu, ekstremizmu oraz międzynarodowych grup przestępczości zorganizowanej, Rozpoznawanie międzynarodowego obrotu bronią, amunicją i materiałami wybuchowymi, środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi oraz towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także rozpoznawanie międzynarodowego obrotu bronią masowej zagłady i zagrożeń związanych z rozprzestrzenianiem tej broni środków przenoszenia

36 ZADANIA Rozpoznawanie i analizowanie zagrożeń występujących w rejonach napięć, konfliktów i kryzysów międzynarodowych, mających wpływ na bezpieczeństwo państwa, oraz podejmowanie działań mających na celu eliminowanie tych zagrożeń, prowadzenie wywiadu elektronicznego, podejmowanie innych działań określonych w odrębnych ustawach i umowach międzynarodowych

37 Organy Kontroli Skarbowej - struktura
Minister właściwy ds. finansów publicznych jako naczelny organ kontroli skarbowej; Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej jako organ wyższego stopnia nad dyrektorami urzędów kontroli skarbowej; Dyrektor urzędu kontroli skarbowej. ZADANIA ORGANÓW KONTROLI SKARBOWEJ Kontrola skarbowa Wywiad skarbowy Walka z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu Kontrola zarządcza w sektorze publicznym Audyt wewnętrzny w sektorze publicznym

38 Inspektora Kontroli Skarbowej
Zadania Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej określa zadania urzędów kontroli skarbowej sprawuje kontrolę urzędów kontroli skarbowej; powołuje spośród inspektorów wicedyrektorów urzędów kontroli skarbowej i ich odwołuje; upoważnia inspektorów i pracowników zatrudnionych lub oddelegowanych do wykonywania zadań służbowych w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych do przeprowadzania czynności kontrolnych, a także, w uzasadnionych przypadkach, decyduje o zmianie inspektora lub pracownika prowadzącego czynności kontrolne;

39 Inspektora Kontroli Skarbowej
Zadania Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej przekazuje Komisji Europejskiej plany kontroli w zakresie kontroli środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegających zwrotowi środków z innych źródeł zagranicznych, może wyznaczyć dyrektora urzędu kontroli skarbowej właściwego do wszczęcia i przeprowadzenia postępowania kontrolnego, kontroli podatkowej lub przeprowadzenia innej czynności w sprawach z zakresu kontroli skarbowej, także poza właściwością miejscową dyrektora urzędu kontroli skarbowej.

40 Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej
kieruje pracą urzędu kontroli skarbowej, a w szczególności: organizuje pracę urzędu kontroli skarbowej i jest przełożonym zatrudnionych w nim inspektorów oraz innych pracowników; ustala plany kontroli; upoważnia inspektorów i pracowników do przeprowadzenia czynności kontrolnych; wydaje decyzje w sprawach określonych w ustawie; wydaje wynik kontroli; dokonuje w uzasadnionych przypadkach zmiany inspektora lub pracownika prowadzącego czynności kontrolne.

41 Służba Celna (SC) Organizację Służby Celnej określa ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (DzU. nr 168, poz ze zm.). Organami służby celnej są: Minister właściwy do spraw finansów publ.; Szef Służby Celnej; Dyrektorzy izb celnych; Naczelnicy urzędów celnych. Struktura organizacyjna SC na 1 lipca 2013 r.: 16 izb celnych, 46 urzędów celnych, 151 oddziałów celnych, w tym 51 na przejściach granicz. Nadinspektor celny, podsekretarz stanu Jacek Kapica

42 Struktura organizacyjna Służby Celnej - stan na dzień 1.07.2013 r.
Lp. Izba Celna Urzędy celne Oddziały celne (w tym gr.) 1 Biała Podlaska 3 17 (11) 2 Białystok 9 (5) Gdynia 14 (7) 4 Katowice 11 (1) 5 Kielce 3 (0) 6 Kraków 7 (1) 7 Łódź 6 (1) 8 Olsztyn 11 (7) 9 Opole 10 Poznań 9 (1) 11 Przemyśl 13 (6) 12 Rzepin 4 (0) 13 Szczecin 9 (4) 14 Toruń 5 (0) 15 Warszawa 22 (5) 16 Wrocław 8 (2)

43 Wybrane zadania Służby Celnej
rozpoznawanie, wykrywanie, zapobieganie i zwalczanie przestępstw i wykroczeń związanych z naruszeniem przepisów dotyczących wprowadzania na terytorium RP oraz wyprowadzania z jej terytorium towarów objętych ograniczeniami lub zakazami obrotu ze względu na bezpieczeństwo i porządek publiczny lub bezpieczeństwo międzynarodowe w szczególności takich, jak: odpady, substancje i preparaty chemiczne, materiały jądrowe i promieniotwórcze, środki odurzające i substancje psychotropowe, broń, amunicja, materiały wybuchowe oraz towary i technologie o znaczeniu strategicznym; rozpoznawanie, wykrywanie, zapobieganie i zwalczanie przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych oraz ściganie ich sprawców; wykonywanie kontroli wywiązywania się podmiotów z obowiązków w zakresie podatku akcyzowego, od gier, dopłat i opłat oraz opłaty paliwowej, wykonywanie zadań wynikających z ustawy o grach hazardowych związanych w szczególności z udzielaniem zezwoleń, zatwierdzaniem regulaminów oraz rejestracją urządzeń;

44 Zapobieganie (profilaktyka)
Profilaktyka uprzedzająca – działania podejmowane przed pojawieniem się zjawiska, a więc i jego skutków; inaczej – działania wyprzedzające naruszenie normy prawnej... Profilaktyka objawowa – jeśli zjawisko zaistniało, podejmuje się działania mające na celu usunięcie jego skutków bądź przyczyn (aby się nie powtórzyło); inaczej: działania podejmowane po naruszeniu normy prawnej Uwaga: niekiedy podejmowane działania mogą łączyć cechy/cele obu profilaktyk

45 Działania zapobiegawcze i ich strategie
Jeśli przestępczość traktuje się jak „wypadek przy pracy” w życiu społecznym (produkcję uboczną), stosowaną profilaktykę będzie się sprowadzać do działań kreatywnych (teoria derogacyjna/derogacja = wyłączenie: „wadliwych” elementów struktury społecznej, zależności, sytuacji konfliktowych); Taka wizja to jednak utopia... Jeśli zaś traktuje się przestępczość jako zjawisko nieodłącznie z życiem społecznym związane (teoria ścisłego powiązania), można podejmować działania profilaktyczne idące w dwu kierunkach: kreatywnym i… destruktywnym!

46 Działania zapobiegawcze i ich strategie
Teoria ścisłego powiązania występuje w dwu odmianach (inaczej rozkładających akcenty): Odpowiedzialną za przestępczość czyni się naturę człowieka; - wówczas uważa się, że tym, co może człowieka powstrzymywać przed zachowaniami przestępczymi, jest właściwa organizacja społeczeństwa; musi być zdolne krępować złe skłonności człowieka... (represja; Durkheim) W drugiej wizji jako odpowiedzialne za przestępczość wskazuje się samo społeczeństwo i jego organizację; - uważa się, że organizacja społeczeństwa winna stwarzać możliwości prorozwojowego działania – większość z tego skorzysta! (kreatywność; Campanella – „Państwo słońca”, More – „Utopia”)

47 Strategia destruktywna
Strategia destruktywna jest sensowna zwłaszcza jako reakcja natychmiastowa (np. izolowanie, separowanie sprawcy przestępstwa, aby go nie powtórzył). Metody strategii destruktywnej to: uniemożliwianie (utrudnianie określonych działań: rozdzielenie kibiców obu drużyn na stadionie) wytłumianie (sankcjonowanie zachowań przestępnych: „wcielanie” kar „w życie” – zakazy stadionowe) zagrażanie (zapowiadanie reakcji: policja w gotowości wobec kibiców; kara jako swoisty straszak) Co robi policja w obliczu konfrontacji z tłumem?

48 Strategia kreatywna Strategia kreatywna, nierepresyjna:
ma sens w dłuższym horyzoncie czasowym, wymaga przemyślanej polityki, sporych nakładów... - obejmuje działania rozwijające zjawiska pożądane – po to, by eliminowały zjawiska niepożądane;

49 Działania zapobiegawcze i ich strategie
4. Metody strategii kreatywnej: szkolenie (przekazywanie wiedzy i umiejętności w różnych dziedzinach /w zakresie zachowań zgodnych z prawem/) przekonywanie (wskazywanie profitów płynących z określonych zachowań) propagowanie (komunikowanie z wykorzystaniem oddziaływania na emocje, podświadomość) informowanie (uzupełnianie wiedzy przekazanej innymi metodami; np. artykuły prasowe...) przetwarzanie środowiska na sprzyjające zachowaniom poprawnym (zgodnym z prawem...)

50 Działania zapobiegawcze i ich etapy
Etapy działań związanych z zapobieganiem przestępczości: etap działań pierwotnych (eliminowanie warunków sprzyjających powstawaniu środowisk przestępczych, np.: polityka gospodarcza nastawiona na tworzenie miejsc pracy, miejsc rekreacji, organizowanie zajęć dla młodzieży, planowanie przestrzenne i urbanistyczne)

51 Działania zapobiegawcze i ich etapy
b. etap działań wtórnych (usuwanie warunków sprzyjających przestępczości i utrudnianie popełniania przestępstw; policyjne rozpoznanie środowisk przestępczych, działania na rzecz „sąsiedzkiej czujności”, monitoring, techniczne zabezpieczenia) c. etap działań następczych (to już reakcje na popełnienie przestępstwa, tj. strategia destruktywna - zapobieganie recydywie, „promieniowaniu” postaw przestępczych, ale i kreatywna – np. resocjalizacja)

52 Reakcja na przestępczość (sformalizowana)
Reakcja sformalizowana, determinowana przez politykę karną, ma trójczłonowy, trójetapowy charakter: etap legislacyjny - określenie przedmiotu reakcji: stanowienie norm, których naruszenie będzie wywoływać ww. reakcję (zakres kryminalizacji, funkcja także prewencyjna) etap realizacyjno-represyjny - ustalenie, czy popełniono przestępstwo, kto je popełnił, jaki przepis naruszono, jaka sankcja powinna zostać wymierzona w efekcie procesu karnego etap wykonawczy - wykonanie sankcji sądu

53 Etap realizacyjno-represyjny
Cele stosowania sankcji prawnokarnych, czyli kar (polityka karna): sprawiedliwościowy (zaspokojenie społecznego poczucia sprawiedliwości) ogólnoprewencyjny (prewencja generalna; oddziaływanie na społeczeństwo) szczególnoprewencyjny (prewencja indywidualna; oddziaływanie na sprawcę) kompensacyjny (naprawienie/zmniejszenie wyrządzonego zła)

54 Etap legislacyjny Prewencja generalna (zapobieżenie ogólne):
pozytywny wymiar prewencji generalnej (wpojenie, że nie wolno łamać prawa; że to prawo jest czymś ważnym, a zakazane zachowanie jest niedopuszczalne) negatywny wymiar prewencji generalnej (zagrożenie sankcją, zastosowanie jej, ma odstraszać od popełnienia przestępstwa: aspekt emocjonalny - strach, aspekt „ekonomiczny” - kalkulacja opłacalności; przepadek mienia)

55 Etap legislacyjny Prewencja indywidualna
celem ustanowionej kary oddziaływanie na sprawcę i powstrzymanie go przed ponownym zachowaniem przestępnym środki oddziaływania winny być dostosowane do cech (fizycznych i psychicznych) konkretnego człowieka oraz warunków, w jakich się wychowywał, w jakich funkcjonuje...

56 Przestępczość a działania ją redukujące
W nawiązaniu do celów kompensacyjnych… Nie należy tracić z pola widzenia faktu, że wyrastające z takiego czy innego konfliktu przestępstwa obejmują dwie strony: przestępcę i pokrzywdzonego, który ucierpiał. Zamiast sankcji w postaci pozbawienia wolności, można próbować tworzyć instrumenty prawne służące kompensowaniu strat: wyrównywaniu szkód, zmniejszaniu skutków przestępstw, jednaniu z poszkodowanymi...

57 Przestępczość a działania ją redukujące
3. Chodzi zatem o tworzenie większego zestawu środków szczególnoprewencyjnych, umożliwiających indywidualne podejście do sprawców (warunkowe nieorzekanie kar, częściowe lub całkowite wstrzymanie ich wykonywania - na próbę, nałożenie obowiązków, nadzór kuratora itp. - zob. funkcje kryminogenezy) 4. Uwaga: podejście kompensacyjno- -szczególnoprewencyjne nie oznacza jednak zerwania z karą w rozumieniu prawa karnego jako sposobem reakcji na przestępstwo!!!

58 Przestępczość a działania ją redukujące
5. Nie oznacza też pomijania innych celów kary – np. ogólnoprewencyjnych; dlatego jest to rozwiązanie stosowane generalnie w przypadku przestępstw drobnych, sporadycznie zaś – w przypadku przestępstw poważnych. 6. Sięganie po te środki zależne jest od realizowanej polityki karnej, co widać choćby po polskich sądach, raz restrykcyjnych, innym razem łagodnych…

59 Przestępczość a działania ją redukujące - abolicjonizm
Podejście abolicjonistyczne - dwa założenia: jak najmniej państwa w reakcjach na zachowania szkodzące innym ludziom jak najmniej wyrządzania dolegliwości przy reagowaniu na zachowania szkodzące innym W postaci skrajnej abolicjonizm postuluje likwidację prawa karnego (zamiast przestępstw -dewiacje), wyklucza pozbawianie wolności. W postaci umiarkowanej – pozbawienie wolności dopuszcza się tylko w celach terapeutycznych

60 Przestępczość a działania ją redukujące - diversion
Terminem diversion (ang. odchylenie, obejście, skierowanie na inną drogę) określa się inne niż abolicjonizm koncepcje racjonalizowania reakcji na zachowania naruszające normy prawa karnego. Koncepcje te postulują możliwie szerokie unikanie bezwzględnej kary pozbawienia wolności, zwłaszcza krótkoterminowej, i odebranie takiej karze waloru miernika (bo oznacza to naznaczanie kogoś w sposób z góry przyjęty jako kogoś gorszego niż ci, których takiej karze nie poddano).

61 Przestępczość a działania ją redukujące - diversion
3. Zamiast pozbawiania wolności zwolennicy tego podejścia postulują nieizolacyjne, a zarazem kreatywne sposoby reakcji na czyny przestępcze (szkolenia, naprawianie szkód, inne formy kompensacji). 4. Nie domagają się jednak zniesienia zinstytucjonalizowanych form reakcji na czyny naruszające normy prawa karnego!

62 Rola środowiska w zapobieganiu przestępczości (reakcja/kontrola nieformalna)
Aktywizacja obywateli zasadza się na założeniu, że „nieformalna kontrola społeczna, sprawowana przez zbiorowości lokalne złożone z jednostek pozostających ze sobą w przestrzennej bliskości (...), może tworzyć pole ochronne, w którym każda jednostka, czy choćby część z nich, może pełnić rolę czujnika, sygnalizującego wystąpienie zagrożenia przestępstwem albo popełnienie przestępstwa”

63 Rola środowiska w zapobieganiu przestępcz.
2. Aby system ten działał, muszą być spełnione nast. warunki: ukształtowanie środowiska (umożliwiające kontrolę miejsc najbardziej zagrożonych, postrzeganie zdarzeń - zagrożeń) organizacja przestrzenna (prowspólnotowa) gotowość współpracy z formalnymi agendami kontroli społ. czytelność reguł prawnych, przekonanie zbiorowości o potrzebie ich stosowania (np. wykluczenie samosądów)

64 Techniczny aspekt zapobiegania przestępczości
3. Aktywizacja społeczności lokalnych bywa zadaniem trudnym (więzi wspólnotowe w niejednej zbiorowości dawno zostały zerwane), nadto krytycy tego podejścia twierdzą, że spadek przestępczości na danym terenie nie oznacza spadku przestępczości w ogóle, lecz jej przemieszczenie (dyskusyjne!)

65 Techniczny aspekt zapobiegania przestępczości
4. Ostatnią deską ratunku są techniczne środki zapobiegania/blokowania przestępczości i utrudnienia prawne: zapory fizyczne (zamki, blokady, szyby antywłam.) systemy alarmowe (odstraszające, powiadamiające) reorganizacja niebezpiecznych miejsc (na drogach, osiedlach [np. oświetlenie], w obrębie budynków) ograniczanie dostępności niebezpiecznych narzędzi niedopuszczanie do działalności osób nie nadających się do wykonywania zadań związanych z ochroną

66 Sformalizowana reakcja na przestępczość na etapie wykonawczym
Kara pozbawienia wolności to najczęściej stosowany środek karny (zajmują się tym inne organy – zakłady karne) To środek oddziaływania na przestępcę - wbrew poglądom – elastyczny i wielofunkcyjny, pozwalający – dzięki indywidualizowaniu tej kary (warunkowe umorzenie, warunkowe zawieszenie, warunkowe przedterminowe zwolnienie) - wpływać na resocjalizację sprawcy