Pobierz prezentację
Pobieranie prezentacji. Proszę czekać
OpublikowałMałgorzata Słupczyńska Został zmieniony 10 lat temu
1
Ochrona i kształtowanie krajobrazu w planie zagospodarowania przestrzennego województwa i jej realizacja.Krajobrazy województwa podkarpackiego Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
2
UWARUNKOWANIA OCHRONY KORYTARZY EKOLOGICZNYCHCH - SYSTEM PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO
Korytarze ekologiczne mogą być chronione na różne sposoby, ale przede wszystkim w drodze planowania przestrzennego na poziomie krajowym, regionalnym, czyli wojewódzkim lub lokalnym. Polski system planowania przestrzennego (od 1994 r.) charakteryzuje się jednak brakiem hierarchiczności w przenoszeniu ustaleń wyższego rzędu do planów niższego rzędu. Podstawę planowania przestrzennego stanowi ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717, z 2004 r. z późn.zm.). Ustawa określa zasady kształtowania polityki przestrzennej przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej, a także zakres i sposoby postępowania w sprawach przeznaczania terenów na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy, przyjmując ład przestrzenny i zrównoważony rozwój za podstawę tych działań. Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
3
UWARUNKOWANIA OCHRONY KORYTARZY EKOLOGICZNYCHCH - SYSTEM PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO
Planowanie przestrzenne na szczeblu krajowym: Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej koordynuje zgodność planów zagospodarowania przestrzennego województw z koncepcją przestrzennego zagospodarowania kraju oraz w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rozwoju regionalnego prowadzi współpracę transgraniczną i przygraniczną w zakresie zagospodarowania przestrzennego, a także przygotowuje okresowe raporty o stanie zagospodarowania przestrzennego kraju. (art.46). Minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego, uwzględniając cele zawarte w rządowych dokumentach strategicznych sporządza koncepcję przestrzennego zagospodarowania kraju, która uwzględnia zasady zrównoważonego rozwoju kraju w oparciu o przyrodnicze, kulturowe, społeczne i ekonomiczne uwarunkowania, o których mowa w przepisach odrębnych, a także prowadzi współpracę zagraniczną w tym zakresie. (art.47 ust.1 pkt 1). Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
4
UWARUNKOWANIA OCHRONY KORYTARZY EKOLOGICZNYCHCH - SYSTEM PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO
Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju określa uwarunkowania, cele i kierunki zrównoważonego rozwoju kraju oraz działania niezbędne do jego osiągnięcia, w tym wymagania z zakresu ochrony środowiska i zabytków, z uwzględnieniem obszarów podlegających ochronie.(47 ust.2 pkt2). W dniu r. Rada Ministrów przyjęła Koncepcję Przestrzennego Zagospodarowania Kraju Koncepcja określa cele polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, w tym: Cel 4. Kształtowanie struktur przestrzennych wspierających osiągnięcie i utrzymanie wysokiej jakości środowiska przyrodniczego i walorów krajobrazowych Polski Ad 4.1. Integracja działań w zakresie funkcjonowania spójnej sieci ekologicznej kraju jako podstawa ochrony najcenniejszych zasobów przyrodniczych i krajobrazowych Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
5
UWARUNKOWANIA OCHRONY KORYTARZY EKOLOGICZNYCHCH - SYSTEM PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO
„Działania w tym zakresie obejmą wyznaczenie i ochronę spójnego systemu obszarów ochrony przyrody i krajobrazu w oparciu o zintegrowanie obszarów uzupełnionej sieci KSOCh, sieci Natura 2000, umocowanego prawnie systemu korytarzy ekologicznych, łączących poszczególne obszary węzłowe. (…) Zadaniem systemu korytarzy ekologicznych jest zapewnienie spójności przestrzeni przyrodniczej, w tym zachowanie łączności między biocentrami oraz między biocentrami i izolowanymi w procesie fragmentacji przestrzeni pozostałymi obszarami mniejszej rangi, szczególnie stanowiącymi rezerwę na potrzeby niezbędnych kompensacji przyrodniczych, które, pozostając poza systemem Natura 2000, są mniej eksponowane przez prawo.” Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
6
Rysunek 28. Kierunki polityki przestrzennej wobec obszarów funkcjonalnych cennych przyrodniczo
Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
7
UWARUNKOWANIA OCHRONY KORYTARZY EKOLOGICZNYCHCH - SYSTEM PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO
Opracowane na szczeblu międzynarodowym i krajowym modele ponadlokalnych systemów korytarzy ekologicznych nie mogą być przenoszone wprost do dokumentów planistycznych niższego szczebla lecz winny być uszczegółowione i dostosowane do poziomu planowania przestrzennego z uwzględnieniem lokalnych warunków (barier). Dotyczy to zwłaszcza takich dokumentów jak: ECONET (wg IOŚ 1996 r.) - opracowanie o dużym stopniu agregacji, nieuwzględniające dostatecznie barier ograniczających migrację organizmów w korytarzach ekologicznych. Sieć łącząca obszary Natura 2000 (wg. ZBS PAN Białowieża 2006) – model opracowany na podstawie analiz środowiskowych województwa podlaskiego, analiz statystycznych przy uwzględnieniu wyników badań gatunków wskaźnikowych – połączono ważne obszary przyrodnicze zlokalizowane przy granicach Polski i mające łączność ekologiczną z innymi obszarami przyrodniczymi krajów sąsiednich z obszarami węzłowymi wewnątrz kraju. Model ten nie uwzględnia lokalnych istniejących barier (np. nowych obszarów zabudowy, przesądzeń planistycznych tj. obowiązujących planów zagospodarowania przestrzennego). Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
8
UWARUNKOWANIA OCHRONY KORYTARZY EKOLOGICZNYCHCH - SYSTEM PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO
Planowanie przestrzenne w województwie: Organy samorządu województwa sporządzają plan zagospodarowania przestrzennego województwa, prowadzą analizy i studia oraz opracowują koncepcje i programy, odnoszące się do obszarów i problemów zagospodarowania przestrzennego odpowiednio do potrzeb i celów podejmowanych w tym zakresie prac. (art. 38.) Obowiązujący Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego (PZPWP) uchwalony został 30 sierpnia 2002 r. i jest obecnie aktualizowany. Przewiduje się, że do opiniowania i uzgodnień przedłożony zostanie na początku 2013 r. Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
9
UWARUNKOWANIA OCHRONY KORYTARZY EKOLOGICZNYCHCH - SYSTEM PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO
W planie zagospodarowania przestrzennego województwa uwzględnia się ustalenia strategii rozwoju województwa oraz określa się m.in. system obszarów chronionych, w tym obszary ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego, ochrony uzdrowisk oraz dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej (art. 39 ust.3 pkt 2). Obowiązujący Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego (PZPWP) uwzględnia ustalenia Strategii Rozwoju Województwa Podkarpackiego na lata 2000 – 2006 przyjętej przez Sejmik Województwa Podkarpackiego w kwietniu 2000 roku. Strategia jest obecnie aktualizowana i uwzględniać będzie nową politykę rozwoju Unii Europejskiej. Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
10
UWARUNKOWANIA OCHRONY KORYTARZY EKOLOGICZNYCHCH - SYSTEM PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO
Planowanie przestrzenne w gminie - studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego : Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego - określa politykę przestrzenną gminy, w tym lokalne zasad zagospodarowania przestrzennego (art.9 ust.1). Uwzględnia zasady określone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju gminy (art.9 ust.2). Ustalenia studium są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych (art.9 ust 4). Studium nie jest aktem prawa miejscowego (art.9 ust.5). Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
11
UWARUNKOWANIA OCHRONY KORYTARZY EKOLOGICZNYCHCH - SYSTEM PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO
W studium uwzględnia się uwarunkowania wynikające m.in. z. - dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu; - stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej, wielkości i jakości zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego; - potrzeb i możliwości rozwoju gminy; - stanu prawnego gruntów; - występowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odrębnych (art.10); Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
12
UWARUNKOWANIA OCHRONY KORYTARZY EKOLOGICZNYCHCH - SYSTEM PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO
Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
13
UWARUNKOWANIA OCHRONY KORYTARZY EKOLOGICZNYCHCH - SYSTEM PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO
Planowanie przestrzenne w gminie – miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego: Ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego (art.4.). Plan miejscowy jest aktem prawa miejscowego (art.14 ust.8) Ustalenia planu zagospodarowania przestrzennego województwa wprowadza się do planu miejscowego po uprzednim uzgodnieniu terminu realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym i warunków wprowadzenia ich do planu miejscowego (art. 44). Ochrona zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt lub siedlisk przyrody – jest inwestycją celu publicznego (działaniem) o znaczeniu lokalnym (gminnym) i ponadlokalnym (powiatowym, wojewódzkim i krajowym) o którym mowa w art. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651). Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
14
UWARUNKOWANIA OCHRONY KORYTARZY EKOLOGICZNYCHCH - SYSTEM PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO
W planie miejscowym określa się m.in. obowiązkowo (art.15 ust.2): przeznaczenie terenów oraz linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania; zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego; zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego; granice i sposoby zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie, ustalonych na podstawie odrębnych przepisów, w tym terenów górniczych, a także obszarów szczególnego zagrożenia powodzią oraz obszarów osuwania się mas ziemnych; szczególne warunki zagospodarowania terenów oraz ograniczenia w ich użytkowaniu, w tym zakaz zabudowy. Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
15
UWARUNKOWANIA OCHRONY KORYTARZY EKOLOGICZNYCHCH - SYSTEM PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO
Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
16
UWARUNKOWANIA OCHRONY KORYTARZY EKOLOGICZNYCHCH - SYSTEM PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO
Planowanie przestrzenne w gminie – decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (art.4 ust.2) W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym: 1) lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego; 2) sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy. Nie można odmówić ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego, jeżeli zamierzenie inwestycyjne jest zgodne z przepisami odrębnymi. Przepis art. 1 ust. 2 nie może stanowić wyłącznej podstawy odmowy ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego (ład przestrzenny i zrównoważony rozwój jako podstawa tych działań) Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
17
UWARUNKOWANIA OCHRONY KORYTARZY EKOLOGICZNYCHCH - SYSTEM PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO
Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
18
UWARUNKOWANIA OCHRONY KORYTARZY EKOLOGICZNYCHCH - SYSTEM PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO
Wyłącznie w planach miejscowych możliwe jest racjonalne określenie zakazów dotyczących zabudowy terenu, przy uwzględnieniu wszystkich uwarunkowań m.in. wynikających z prawa własności lub realizacji celów ogólnospołecznych. (art. 36.ist.1) Jeżeli, w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą, korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone, właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości może, z zastrzeżeniem ust. 2 (nieruchomość zamienna) , żądać od gminy: 1) odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę albo 2) wykupienia nieruchomości lub jej części. Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
19
UWARUNKOWANIA OCHRONY KORYTARZY EKOLOGICZNYCH WYNIKAJĄCE Z USTAW ODRĘBNYCH
„Specustawy” Poza systemem planowania przestrzennego funkcjonują ustawy na podstawie, których możliwa jest lokalizacja inwestycji poza miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Dla terenu województwa podkarpackiego istotne są m.in. specustawa drogowa – ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 721 z późn. zm.) ; specustawa kolejowa – ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2003 r. Nr 86, poz. 789 z późn. zm.) Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
20
PRAWNE UWARUNKOWANIA OCHRONY KORYTARZY EKOLOGICZNYCH WYNIKAJĄCE Z USTAW ODRĘBNYCH
specustawa powodziowa – ustawa z dnia 24 czerwca 2010 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi z maja i czerwca 2010 r. (Dz. U. z 2010 r. Nr 123, poz. 835); specustawa przeciwpowodziowa - ustawa z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz. U. z 2010 r. Nr 143, poz. 963); specustawa telekomunikacyjna - ustawa z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz.U nr 106 poz. 675); specustawa lotniskowa – ustawa z dnia 12 lutego 2009 r. o szczególnych zasadach przygotowywania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego (Dz. U. z 2009 r. Nr 42, poz. 340). Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
21
UWARUNKOWANIA OCHRONY KORYTARZY EKOLOGICZNYCH WYNIKAJĄCE Z USTAW ODRĘBNYCH
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2009 r. Nr 151, poz z późn. zm.) W ustawie o ochrony przyrody tylko dwa artykuły odnoszą się do ochrony przyrody: art. 5 ust. pkt 2 definiujący pojęcie korytarza ekologicznego „korytarz ekologiczny to obszar umożliwiający migrację roślin, zwierząt lub grzybów”. Ww. ustawa nie precyzuje jednak w jaki sposób wyznaczać granice obszarów korytarzy ekologicznych, jak również jakie powinny być zasady ich zagospodarowania. art. 23. dotyczący celu tworzenia obszarów chronionego krajobrazu „Obszar chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych”. Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
22
KONSEKWENCJE WYZNACZENIA KORYTARZY EKOLOGICZNYCH W PLANIE ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA Plan zagospodarowania przestrzennego województwa jest dokumentem prawnym i obliguje do posługiwania się istniejącymi narzędziami prawnymi. Korytarze ekologiczne na terenie Polski są formą słabo zdefiniowaną prawnie, co nie pozwala na właściwe kształtowanie i ochronę funkcji w procesie planowania przestrzennego. Istniejący system prawny i zakres rozpoznania szlaków migracyjnych zwierząt na terenie województwa podkarpackiego nie dają planistom odpowiednich podstaw i narzędzi prawnych do ochrony korytarzy ekologicznych w planach zagospodarowania przestrzennego, ze wszelkimi konsekwencjami (prawnymi i finansowymi) jakie z tego faktu wynikają. Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
23
KONSEKWENCJE WYZNACZENIA KORYTARZY EKOLOGICZNYCH W PLANIE ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA Z uwagi na nieustanny proces zmniejszania się zasobów przestrzeni, związany z rozwojem gospodarczym, w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa uwzględnia się jednak problematykę korytarzy ekologicznych. Konsekwencje finansowe wprowadzenia korytarzy ekologicznych do planu zagospodarowania przestrzennego województwa poniosą gminy, zgodnie z art. 44 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz.717 z późn.zm.). Koszty wprowadzenia ustaleń planu zagospodarowania przestrzennego województwa do planu miejscowego oraz zwrotu wydatków na odszkodowania, o których mowa w art. 36, a także kwoty przeznaczone na pokrycie zwiększonych kosztów realizacji zadań gminnych są ustalane w umowie zawartej pomiędzy marszałkiem województwa a wójtem, burmistrzem albo prezydentem miasta. Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
24
PRACE STUDIALNE PROWADZONE DLA POTRZEB PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO W celu wyznaczenia korytarzy ekologicznych w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego, podjęto działania zmierzające do uzyskania informacji na temat prowadzonych badań i opracowań naukowych oraz od instytucji i organów działających w zakresie ochrony środowiska. Zebrane informacje wykazały, że dostępne publikacje oparte na badaniach rzeczywistych szlaków migracyjnych dotyczą niewielkich fragmentów województwa podkarpackiego. Brak rozpoznania rzeczywistych szlaków migracyjnych dla obszaru całego województwa stanowi znaczy problem przy formułowaniu kierunków w zmianie Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego. Wyniki badań każdego większego terenu (zasięg rzeczywistych korytarzy ekologicznych z zasadami ich zagospodarowania) mogą być pomocne w formułowaniu kierunków zagospodarowania przestrzennego województwa. Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
25
PRACE STUDIALNE PROWADZONE DLA POTRZEB PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO Aktualnie trwają prace nad sformułowaniem kierunków zagospodarowania przestrzennego na terenie województwa podkarpackiego w ramach opracowywanej zmiany planu wojewódzkiego. Na podstawie art. 38 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w PBPP w Rzeszowie przystąpiono do opracowania studialnego odnoszącego się do problematyki korytarzy ekologicznych. Opracowanie nosi nazwę ”Korytarze ekologiczne województwa podkarpackiego wraz określeniem zasad ich zagospodarowania” a jego celem jest przeanalizowanie problemu korytarzy ekologicznych na poziomie regionalnym i w efekcie określenie wskazań do ustaleń Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego. Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
26
PRACE STUDIALNE PROWADZONE DLA POTRZEB PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO Podjęto próbę wyznaczenia korytarzy ekologicznych poprzez uszczegółowienie korytarzy ekologicznych wyznaczonych na poziomie krajowym, przy użyciu metody „a priori” często wykorzystywanej w planowaniu przestrzennym. Wg tej metody określa się tereny, które mogą pełnić rolę korytarzy ekologicznych dla dużych grup zwierząt (np. cieki i doliny, kompleksy leśne, „wyspy leśne”) i barier dla ich przemieszczania się (m.in. drogi, zwarta zabudowa, duże kompleksy terenów rolnych bez zadrzewień, istniejące zapory wodne). Punktem wyjścia do analizy było opracowanie sporządzone przez Zakład Badania Ssaków Polskiej Akademii Nauk (obecnie Instytut Biologii Ssaków) pt. ”Projekt korytarzy ekologicznych łączących Europejską Sieć Natura 2000 w Polsce” (Białowieża 2005 r.) przez zespół pod kierunkiem prof. W. Jędrzejewskiego. (Zgodnie z informacją Dyrektora IBS PAN w Białowieży opracowanie ”Projekt korytarzy ekologicznych łączących Europejską Sieć Natura 2000 w Polsce” zostało zaktualizowane). Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
27
Sieć korytarzy ekologicznych na terenie województwa podkarpackiego z podziałem na korytarze główne (międzynarodowe i krajowe) – „Projekt korytarzy ekologicznych łączących europejską sieć Natura 2000 – korytarzy migracyjnych dużych ssaków” – ZBS PAN (2005 r Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
28
PRACE STUDIALNE PROWADZONE DLA POTRZEB PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO W trakcie sporządzania opracowania „Korytarze ekologiczne województwa podkarpackiego wraz określeniem zasad ich zagospodarowania” nie dysponowano badaniami przyrodniczymi dotyczącymi migracji poszczególnych gatunków. Ograniczono się do uszczegółowienia przebiegu korytarzy ekologicznych (o znaczeniu międzynarodowym lub krajowym), wyznaczonych w ww. opracowaniu, uwzględniając istniejące zainwestowanie oraz potencjalne możliwości zabudowy. W efekcie w opracowaniu ”Korytarze ekologiczne województwa podkarpackiego wraz określeniem zasad ich zagospodarowania” studialnym określono korytarze leśne i korytarze dolin rzecznych, stanowiące obszar migracji i bytowania zwierząt leśnych i dwuśrodowiskowych. Korytarze rzeczne określono wg dokumentu przyjętego Uchwałą Nr LIX/736/06 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 28 lipca 2006 r. (z późn. zm.) tj. „Wojewódzkiego Programu Ochrony i Rozwoju Zasobów Wodnych Województwa Podkarpackiego w Zakresie Przywrócenia Możliwości Migracji oraz Restytucji Ryb Dwuśrodowiskowych”. Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
29
Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
30
PRACE STUDIALNE PROWADZONE DLA POTRZEB PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO Zgodnie z opracowanie ZPS PAN w Białowieży przyjęto najbardziej zagrożone zablokowaniem miejsca, określone jako „Hot spots” oraz wskazano dodatkowe najbardziej konfliktowe odcinki korytarze zagrożone przewężeniem lub zablokowaniem. Główne konflikty przestrzenne dotyczą miejsc przecięcia tras migracji zwierząt i wyznaczonych korytarzy ekologicznych z planowanym przebiegiem autostrady A4 i dróg ekspresowych S19 i S74 oraz z istniejącymi drogami krajowymi liniami kolejowymi (państwowymi, regionalnymi i szerokotorowymi LHS). Opracowanie to nie obejmuje tras przelotu i miejsca zatrzymywania się ptaków ze względu na trudności w pozyskaniu potwierdzonych informacji dla obszaru całego województwa. Zebrane dane pozwalają na określenie ostoi o znaczeniu międzynarodowym, z czego jedna (Dolina Dolnego Sanu) pełni funkcje miejsc zatrzymywania się ptaków. Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
31
PRACE STUDIALNE PROWADZONE DLA POTRZEB PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
32
PRACE STUDIALNE PROWADZONE DLA POTRZEB PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
33
PRACE STUDIALNE PROWADZONE DLA POTRZEB PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO Szczególna uwaga zostanie poświęcona terenom wokół planowanych przejść przez autostradę A4 i drogi szybkiego ruchu. W II i III kw r. planuje się przeanalizowanie sposobu istniejącego i planowanego sposobu zagospodarowania terenów wokół przejść górnych dla dużych zwierząt przez autostradę A4 i drogi szybkiego ruchu oraz wprowadzenie ich do PZPW P i ewentualnie wskazań co do zakazu zabudowy . Projekt opracowania ”Korytarze ekologiczne województwa podkarpackiego wraz określeniem zasad ich zagospodarowania” planuje się poddać weryfikacji i opiniowaniu m.in. przez IBŚ PAN w Białowieży, parki narodowe, RDOŚ w Rzeszowie i uzupełnieniu o nowe informacje. Ostateczne opracowanie graficzne zostało sporządzone w skali Zmiany Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego, tj. w skali 1:200 000, co powoduje określenie przebiegu korytarzy ekologicznych w sposób kierunkowy i orientacyjny. Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
34
Korytarze ekologiczne na terenie województwa podkarpackiego - projekt
Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
35
PRACE STUDIALNE PROWADZONE DLA POTRZEB PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO W założeniu opracowanie ”Korytarze ekologiczne województwa podkarpackiego wraz określeniem zasad ich zagospodarowania” ma stanowić bazę do sformułowania kierunków ochrony korytarzy ekologicznych w Zmianie Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego. Podstawowym mankamentem opracowania jest jego hipotetyczny charakter i brak oparcia w znajomości przebiegu rzeczywistych szlaków migracyjnych zwierzą na terenie województwa podkarpackiego. Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
36
Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
37
WDRAŻANIE KORYTARZY EKOLOGICZNYCH W PLANACH ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
Korytarze ekologiczne (wyznaczenie w oparciu na badania migracji zwierząt) winny być w pierwszej kolejności określone w wojewódzkich, powiatowych i gminnych dokumentach strategicznych (strategia rozwoju województwa, strategie branżowe, wojewódzki program ochrony środowiska, powiatowe programy ochrony środowiska, strategie rozwoju gmin, gminne programy ochrony środowiska), a później wyznaczone w dokumentach planistycznych (plan zagospodarowania przestrzennego województwa, studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego). Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
38
WDRAŻANIE KORYTARZY EKOLOGICZNYCH W PLANACH ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
W Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego należy określić główne kierunki migracji zwierząt o znaczeniu międzynarodowym, krajowym i regionalnym, a także obszary wymagające analiz na szczeblu lokalnym w zakresie wyznaczania korytarzy ekologicznych (są to obszary związane z przewidywanym rozwojem przestrzennym lub zwiększeniem dostępności komunikacyjne, w tym („hot spots”). Korytarze ekologiczne wyznaczone wzdłuż dolin rzecznych w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego, ze względu na skalę opracowania, mogą mieć charakter wyłącznie orientacyjny. Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
39
WDRAŻANIE KORYTARZY EKOLOGICZNYCH W PLANACH ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
Analizy małych powierzchni terenu na szczeblu lokalnym pozwalają na opracowanie zasad i podstawowych działań dotyczących zabezpieczenia przejść zwierząt (jak np. zalesienia, zakaz zabudowy określonych terenów, czy lokalizacje przejść dla zwierząt przez drogi). W opracowaniach planistycznych na poziomie lokalnym korytarze ekologiczne winny być wyznaczone przy uwzględnieniu lokalnych warunków ekofizjograficznych. W obrębie korytarzy ekologicznych winny być dopuszczone formy zagospodarowania terenu, nie stanowiące drastycznych barier dla migrujących zwierząt tj. gospodarka rolna (z wykluczeniem intensywnej), leśna, rybacka. Podobnie jak lokalizacja zabudowy o charakterze rozproszonym, oraz lokalizacja różnych form rekreacji i wypoczynku pod warunkiem, że infrastruktura z tym związana nie utrudni funkcjonowania korytarzy ekologicznych. Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
40
WDRAŻANIE KORYTARZY EKOLOGICZNYCH W PLANACH ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
Często zauważa się konflikt przestrzenny między ochroną przyrody a planowanym przez gminy zagospodarowaniem (zainwestowaniem) terenu. Obecnie gminy nie mają prawnego obowiązku wprowadzania korytarzy ekologicznych do planów miejscowych. Konflikty przestrzenne są i winny być minimalizowane przy użyciu instrumentów jakim są procedury oddziaływania na środowisko strategii lub przedsięwzięć na etapie opracowania studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, wydawania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego (lub innych odpowiednich w przypadku zmiany przepisów prawa), w szczególności pomiędzy korytarzami ekologicznymi, a trasami przebiegu infrastruktury liniowej (drogi, linie kolejowe)przy użyciu instrumentów jakim są procedury oddziaływania na środowisko strategii lub przedsięwzięć. Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
41
WNIOSKI Planowanie przestrzenne pełni znaczącą rolę w procesie ochrony korytarzy ekologicznych. Rzeczywista ochrona korytarzy ekologicznych (lub brak takiej ochrony) realizowana jest poprzez ustalenia planów miejscowych. Aktualnie brak jest jednak odpowiednich instrumentów prawnych i finansowych do realizacji tego zadania. Podstawową barierą do wprowadzania korytarzy ekologicznych w planach zagospodarowania jest brak informacji na temat zasięgu rzeczywistych korytarzy ekologicznych (rozpoznania istniejących szlaków migracyjnych na terenie całego województwa podkarpackiego), a także zasad ich wdrażania, funkcjonowania oraz środków na rekompensaty i odszkodowania. Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
42
WNIOSKI W wojewódzkim planie zagospodarowania przestrzennego, ze względu na skalę jak i charakter dokumentu możliwe jest ustalenie ogólnych założeń ochrony ciągłości ekologicznej, które w obecnym systemie prawnym mogą, ale nie muszą być respektowane w planach zagospodarowania przestrzennego na poziomie gminy. Ponadto wyznaczenie w planie województwa zasięgu korytarzy ekologicznych wiązałoby się z przyjęciem na siebie zadania ich ochrony i wszelkich konsekwencji finansowych z tym związanych (a na to brak środków i odpowiednich instrumentów prawnych ). W południowo-wschodniej części województwa podkarpackiego istniejący ciągły system ochrony przyrody, znaczne kompleksy leśne i kompetencje Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska do uzgadniania planów miejscowych wydają się dość dobrze zabezpieczać ochronę korytarzy ekologicznych. W środkowej i północno-zachodniej części województwa podkarpackiego ze względu na znaczne zainwestowanie terenu i potrzeby rozwojowe województwa zapewnienie ciągłości korytarzy ekologicznych wydaje się być dużym wyzwaniem. Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
43
Małgorzata Słupczyńska
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ! Małgorzata Słupczyńska Hoczew, 11 kwietnia 2012 r. Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
Podobne prezentacje
© 2024 SlidePlayer.pl Inc.
All rights reserved.