Publiczne Prawo Gospodarcze

Prezentacja na temat: "Publiczne Prawo Gospodarcze"— Zapis prezentacji:

1 Publiczne Prawo Gospodarcze
Studia: Prawo Semestr: Zimowy Charakter zajęć: Ćwiczenia Rok akademicki: 2018/2019

2 Prowadzący Mgr Adam Mika Mail: adam.mika@uwr.edu.pl
Konsultacje: aktualne informacje na stronie Forma kolokwium: 3 pytania otwarte Nieobecność: 1 dozwolona Odrobienie nieobecności: konsultacje

3 Materiały dydaktyczne
Literatura: A. Borkowski et al., Administracyjne prawo gospodarcze, Wrocław 2009 (podręcznik mocno nieaktualny). J. Grabowski, L. Kieres, A. Walaszek-Pyzioł (red.), Publiczne prawo gospodarcze, „System Prawa Administracyjnego”, t. 8A i 8B, Warszawa 2018 (opracowanie aktualne, jednak jest bardzo rozbudowane i szczegółowe, więc może służyć jako źródło pomocnicze i uzupełniające).

4 Zajęcia nr 1 Tematyka: Ogólne wprowadzenie.
Pojęcie publicznego prawa gospodarczego. Publiczne prawo gospodarcze a prawo gospodarcze. Źródła prawa. Pojęcie i wyznaczniki działalności gospodarczej.

5 Prawo Gospodarcze Prawo gospodarcze - ogół norm prawnych regulujących stosunki społeczne, jakie powstają na tle wykonywania działalność gospodarczej lub w związku z jej wykonywaniem. Wykonywanie działalności gospodarczej, przez którą rozumie się: wytwarzanie (produkcję) różnych dóbr; świadczenie usług (zarówno o charakterze materialnym, jak i niematerialnym); sprzedaż i pośrednictwo w obrocie dobrami rynkowymi (działalność handlowa).

6 Prawo Gospodarcze Przedmiotem regulacji prawa gospodarczego sensu largo będzie jedynie działalność wytwórcza, usługowa lub handlowa służąca zaspokajaniu cudzych potrzeb, wykonywana zawodowo, w celu zarobkowym (tj. odpłatnie) i na własny rachunek podmiotu prowadzącego taką działalność – nazywanego „przedsiębiorcą”. Poza sferą regulacji prawa gospodarczego pozostaje: działalność wykonywana przez dany podmiot dla zaspokojenia potrzeb własnych; działalność służąca zaspokojeniu cudzych potrzeb, jednakże wykonywana nieodpłatnie, tj. jako działanie non profit; działalność wykonywana przez osobę fizyczną na podstawie stosunku pracy lub innego, podobnego typu stałego zatrudnienia (np. umowa zlecenia).

7 Prawo Gospodarcze cd. Prawo gospodarcze dzielimy na:
prawo gospodarcze publiczne; prawo gospodarcze prywatne (prawo handlowe). Różnica: metoda regulacji Publiczne prawo gospodarcze charakteryzuje się stosunkiem pionowym między państwem a podmiotem gospodarczym. Podstawą regulacji w prawie prywatnym będą stosunki charakteryzujące się równorzędnością stron. W przypadku, gdy stroną takiego stosunku jest państwo, także jest ono równorzędne wobec innych stron. Jest to tzw. stosunek poziomy.

8 Publiczne Prawo Gospodarcze
Celem PGP jest ochrona podstawowych wartości gospodarki rynkowej oraz wyznaczenie dopuszczalnego zakresu ich ograniczenia w interesie publicznym. Konsekwencja: ingerencja państwa w sferę stosunków gospodarczych. Państwo nie może dopuścić, by działalność gospodarcza szkodziła, zagrażała obywatelom Przykłady: Likwidacja karteli Wymogi norm żywnościowych Ograniczenia w handlu broniom

9 Publiczne Prawo Gospodarcze
Interwencjonizm publiczny – oddziaływanie Państwa na gospodarkę Interwencjonizm negatywny – policja gospodarcza i reglamentacja gospodarcza (władztwo administracyjne) Interwencjonizm pozytywny – pomoc publiczna dla przedsiębiorców, organizowanie określonych przedsięwzięć makroekonomicznych

10 PPG - definicja Publiczne Prawo Gospodarcze to całokształt norm prawnych regulujących proces oddziaływania państwa i organów UE na gospodarkę z udziałem organów administracji publicznej oraz podmiotów prawa publicznego, a także prawa prywatnego.

11 PPG cd. – podstawowy podział
Konstytucyjne prawo gospodarcze całokształt norm (zasad) konstytucyjnych o istotnym znaczeniu dla gospodarki. Administracyjne prawo gospodarcze Wyróżnienie tegoż prawa uzasadnia przedmiot regulacji, ograniczony w stosunku do przedmiotu regulacji PGP, do zadań i kompetencji organów administracji publicznej, wykonujących zadania interwencji państwa w gospodarkę za pomocą określonych prawem środków i form prawnych działania administracji gospodarczej. Europejskie prawo gospodarcze jest to prawo pochodzące od organów UE, regulujące procesy gospodarcze w ramach Unii, w tym także oddziaływanie organów Unii oraz organów państw członkowskich na gospodarkę Unii, a tym samym – w odpowiednim zakresie – na gospodarkę państw członkowskich.

12 APG – podstawowy podział
Ustrojowe prawo administracyjne gospodarcze prawo regulujące organizację i funkcjonowanie administracji gospodarczej. Przedmiotem regulacji są tutaj zadania i kompetencje, charakter prawny, czyli pozycja prawna i rodzaj podmiotów administracji gospodarczej, a także tryb ich powoływania, usytuowanie organizacyjne w aparacie administracyjnym państwa. Materialne prawo administracyjne gospodarcze Istotną cechą tego prawa jest bezpośrednie bądź pośrednie regulowanie sytuacji prawnej jednostek (osób fizycznych) i osób prawnych. Procesowe prawo administracyjne gospodarcze Podstawową funkcją norm proceduralnych jest ustanowienie jednostkowej (indywidualnej) normy określającej prawa i obowiązki indywidualnie oznaczonego adresata jako wyniku konkretyzacji abstrakcyjno-generalnej normy dla konkretnej indywidualnej

13 Źródła prawa

14 Konstytucja RP jako źródło publicznego prawa gospodarczego.
Źródła prawa Konstytucja RP jako źródło publicznego prawa gospodarczego. determinuje porządek gospodarczy, wyznacza treść ustawodawstwa, postanowienia konstytucji tworzą konstytucyjne podstawy dla określenia systemu/modelu gospodarczego, a co za tym idzie określają organy władzy związane z tym modelem. publiczna administracja gospodarcza jest związana w swojej działalności przepisami prawa. Art. 7 Konstytucji RP jako przykład, stanowi bowiem, że administracja – także gospodarcza, powinna przestrzegać prawa, co oznacza podejmowanie działań wyłącznie na podstawie prawa i w granicach prawa. Art. 20 Konstytucji RP stwierdza iż „społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej”.

15 Źródła prawa Prawo unijne
Prawo pierwotne – TFUE, TUE i Karta Praw Podstawowych Np TFUE – zakaz karteli i nadużywania pozycji dominującej Prawo wtórne – rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie Np. dyrektywy zamówienione (klasyczna, sektorowa, obronna)

16 Umowy międzynarodowe jako źródło prawa publicznego gospodarczego.
Źródła prawa Umowy międzynarodowe jako źródło prawa publicznego gospodarczego. Źródłem PGP są akty prawnomiędzynarodowe (umowy oraz orzecznictwo sądowe przyjmowane na tle rozwiązań tych aktów). Obowiązują one w wewnętrznym porządku prawnym, jeżeli mają charakter wiążący Polskę (art. 9 Konstytucji). Przykład: tzw. Umowa GPA Porozumienie w sprawie Zamówień Rządowych jest międzynarodową umową plurilateralną, mocą której strony tej umowy zobowiązały się do stosowania podstawowych reguł w dziedzinie zamówień publicznych, zapewniających przejrzystość, konkurencyjność i dobre zarządzanie. Jego zakresem objęte są zamówienia na towary, usługi i główne inwestycje budowlane w zakresie wskazywanym przez każde z państw członkowskich. Celem GPA jest zapewnienie możliwie szerokiego otwarcia rynków zamówień publicznych na międzynarodową konkurencję

17 Ustawy jako źródło prawa publicznego gospodarczego.
Źródła prawa Ustawy jako źródło prawa publicznego gospodarczego. Ustawa akt o charakterze ogólnym, moc obowiązywania zaraz po konstytucji, akt prawa powszechnie obowiązującego Ustawa rozwija rozwiązania konstytucyjne, charakterystyka ustaw powinna być rozwinięciem przepisów konstytucyjnych i powinna charakteryzować właściwe przepisy konstytucji.

18 Konstytucja Biznesu pakiet 5 ustaw
ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców, ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy, ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej.

19 Źródła prawa Rozporządzenia – charakter wykonawczy do ustaw
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia r. w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej (Dz.U. z 2017 r. poz. 1880)

20 Akty prawa miejscowego jako źródło prawa publicznego gospodarczego.
Źródła prawa Akty prawa miejscowego jako źródło prawa publicznego gospodarczego. Akty prawa miejscowego - akty terenowych organów administracji rządowej oraz akty jednostek samorządu terytorialnego, przyjmowane przez ich odpowiednie organy. W aktach tych przesądzono o granicach wolności gospodarczej w pewnych (ustawowo wskazanych) rodzajach działalności gosp. (np. zasady wykonywania zarobkowego przewozu osób w komunikacji publicznej czy taksówkami). Charakterystyczne dla tych aktów jest obowiązywanie miejscowe – ograniczone do terytorium wyznaczonego obszarem działania danego organu (JST).

21 Społeczna gospodarka rynkowa

22 Społeczna gospodarka rynkowa
Podstawa ustroju gospodarczego RP. Art. 20 Konstytucji RP Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.

23 Społeczna gospodarka rynkowa
Fundamenty społecznej gospodarki rynkowej. Ustrój gospodarczy społecznej gospodarki rynkowej opiera się na czterech fundamentach: wolności gospodarczej; własności prywatnej; solidarności; dialogu i współpracy partnerów.

24 Społeczna gospodarka rynkowa
Zasada wolności gospodarczej Art. 22 Konstytucji RP Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny.

25 Społeczna gospodarka rynkowa
Ochrona własności prywatnej Art. 21 Konstytucji RP 1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia. 2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem.

26 Społeczna gospodarka rynkowa
Solidarność, dialog, wspólpraca partnerów Zasada społecznej gospodarki rynkowej wiąże się z realizacją koncepcji solidaryzmu społecznego, zgodnie z którą "życie społeczne opiera się na współzależności i współodpowiedzialności wszystkich jego uczestników. Uwzględnienie w komentowanym przepisie zasad "dialogu" i "współpracy partnerów" daje zainteresowanym podmiotom (organizacjom) możliwość aktywnego uczestniczenia w kształtowaniu procesów gospodarczych Społeczna gospodarka rynkowa zakłada – z jednej strony – istnienie równowagi interesów uczestników rynku (podmiotów prywatnych, w tym konsumentów, pracodawców oraz pracowników), a z drugiej – poszanowania ich autonomii Społeczna solidarność "oznacza konieczność obciążania wszystkich warstw społecznych skutkami kryzysu gospodarczego", nie może zasadniczo dotykać w sposób szczególny tylko niektórych z nich (zob. np. orzecz. TK z r., K 14/91, OTK 1992, Nr 1, poz. W praktyce: Rada Dialogu Społecznego (dawniej Komisja Trójstronna) podczas ustalania minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku kalendarzowym

27 Pojęcie działalności gospodarczej

28 Pojęcie działalności gospodarczej
Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U poz. 646) Art. 3. Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.

29 Pojęcie działalności gospodarczej
wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa, poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie kopalin ze złóż, zawodowa (wykonywana przez przedstawicieli „wolnych zawodów”).

30 Pojęcie działalności gospodarczej
Działalność wytwórcza o zakwalifikowaniu działalności gospodarczej do działalności wytwórczej decyduje m.in. końcowy efekt tej działalności, tj. powstanie z zakupionych czy wytworzonych materiałów nowego wyrobu. Działalność wytwórcza (przykłady): produkowanie urządzeń pomiarowych, produkowanie książek drukowanych, produkowanie samochodów.

31 Pojęcie działalności gospodarczej
Działalność budowlana M.in. Wykonywanie robót budowlanych prace polegające na budowie, przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego

32 Pojęcie działalności gospodarczej
Działalność handlowa Przykłady: Sprzedaż warzyw na targu Sklep obuwniczy Sklep komputerowy w galerii handlowej Market

33 Pojęcie działalności gospodarczej
Działalność usługowa Też charakter niematerialny Przykłady: Ścięcie włosów u fryzjera Porada prawna u radcy prawnego/ adwokata Naprawa kranu przez hydraulika

34 Pojęcie działalności gospodarczej
Poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie kopalin ze złóż Przykłady: Kopalnia węgla kamiennego, Wykonywanie odwiertów w poszukiwaniu gazu łupkowego.

35 Pojęcie działalności gospodarczej
Działalność zawodowa Wolne zawody (zawody zaufania publicznego) Konieczność potwierdzenia kwalifikacji (egzamin) Samorządów zawodowy Kodeksy etyczne Przykłady: Adwokaci, radcowie prawni, notariusze, tłumacze przysięgli, architekci, pielęgniarki, lekarze, biegli rewidenci, rzeczoznawcy majątkowi itp. – art. 88 k.s.h.

36 Pojęcie działalności gospodarczej
Zorganizowany charakter- jest związane z dokonaniem i wyborem przez podmiot takich elementów jak np.: Forma organizacji przedsiębiorcy (np. sp. prawa handlowego) Siedziba przedsiębiorcy Zgromadzenie środków finansowych Zakup rzeczy potrzebnych do prowadzenia działalności (samochodów, mebli, komputerów) Stworzenie strony internetowej Zatrudnienie pracowników Ustanowienie struktury wewnętrznej

37 Pojęcie działalności gospodarczej
Zarobkowy charakter- wykonywana działalność ma przynosić podmiotowi korzyść majątkową (nadwyżkę przychodów na wydatkami), nie chodzi tutaj o rzeczywisty wynik, ale o motyw działania podmiotu (podmiot może być stratny, ale jego celem jest uzyskanie zysku)

38 Pojęcie działalności gospodarczej
Ciągłość- działalność gospodarcza nie powinna być wykonywana incydentalnie, jednostkowo lub okazjonalnie (nie wyklucza jednak prowadzenia sezonowego), chodzi o działalność powtarzalną. Wyróżniamy 3 aspekty ciągłości: Czasowy- trwanie działalności w czasie Celowy- posiadanie przez podmiot określonego planu gospodarczego Podstawy utrzymania się przedsiębiorcy W myśl ustawy, jednorazowe czynność zarobkowe nie będą kwalifikowane do dz. gosp (naprawa sąsiadowi drzwi w ramach pomocy sąsiedzkiej lub okazjonalne udzielanie korepetycji).

39 Pojęcie działalności gospodarczej
Wykonywanie działalności we własnym imieniu Działalność gospodarcza powinna być prowadzona samodzielnie Konkretny podmiot (przedsiębiorca) wszelkie prawa i obowiązki nabywa bezpośrednio. Podmiot w rezultacie dokonywanych przez siebie przez siebie transakcji staje się uprawnionym bądź zobowiązanym i jest w pełni za nie odpowiedzialna. Nie oznacza to jednak, że musi działać osobiście (pełnomocnicy). Przedstawiciele tzw. wolnych zawodów - zawsze osobiście.

40 Pojęcie działalności gospodarczej
Wykonywanie działalności na własny rachunek (w zdecydowanej większości przypadków) Oznacza to, że działalność jest prowadzona na własne ryzyko i że podmiot jest narażony na straty. Prowadzenie działalności na cudzy rachunek oznacza, że prawa i obowiązki związane z prowadzeniem działalności muszą zostać ostatecznie przekazane tam, na czyj rachunek dana działalność jest prowadzona (działalność agenta, komisanta). Art. 765 [Pojęcie] Przez umowę komisu przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem (prowizja) w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym.

41 Zasady PPG

42 Zasady PPG Zasady – normy o szczególnej doniosłości, wpływają m.in. na wykładnię norm reguł W PPG możemy wyróżnić zasady ogólne i zasady swoiste.

43 Zasady ogólne (przykłady)
Zasady PPG Zasady ogólne (przykłady) prawo jednostki do sądu (wyraz w art. 7, 77 ust. 2 i 184 Konstytucji RP); zasada wolności gospodarczej (art. 20 Konstytucji RP oraz art. 5 SDGU); zasada ochrony własności (art. 21 oraz 64 ust. 3 Konstytucji RP); zasada ochrony wolności i praw nabytych (art. 64 ust. 2 i 3 Konstytucji RP, art. 155 i 161 KPA);

44 Zasady PPG Zasady swoiste
Zasada ochrony bezpieczeństwa publicznego i porządku publicznego. Zasada ochrony prawidłowego funkcjonowania gospodarki rynkowej. Zasada ochrony zasobów narodowych: zasobów naturalnych i dóbr kultury. Zasada ochrony interesów politycznych i gospodarczych państwa w stosunkach z zagranicą. Zasada prawidłowego gospodarowania mieniem publicznym

45 Zasada ochrony bezpieczeństwa publicznego i porządku publicznego.
Zasady PPG Zasada ochrony bezpieczeństwa publicznego i porządku publicznego. Ochrona bezpieczeństwa publicznego w prawie gospodarczym oznacza realizowaną za pomocą pewnego typowego zespołu środków prawnych i administracyjnych zwanego policją administracyjną ochronę życia, zdrowia, mienia, a także ochronę środowiska przed zagrożeniami wynikającymi z wykonywania działalności gospodarczej.

46 Zasada ochrony prawidłowego funkcjonowania gospodarki rynkowej.
Zasady PPG Zasada ochrony prawidłowego funkcjonowania gospodarki rynkowej. Realizację tej zasady zapewnia reglamentacja gospodarcza (zróżnicowana działalność) Przykłady: Ochrona konkurencji Zamówienia publiczne

47 Zasady PPG Zasada ochrony zasobów narodowych: zasobów naturalnych i dóbr kultury. Poszukiwanie i wydobywanie kopalin oraz obrót dobrami kultury jest z reguły przedmiotem działalności gospodarczej – uznać można, że, przynajmniej w części, bogate w swoiste instytucje prawo geologiczne, prawo górnicze, prawo o ochronie dóbr kultury, ograniczając wolność gospodarczą i wykonywanie własności, stanowi realizację tej zasady jako zasady PPG.

48 Zasady PPG Zasada ochrony interesów politycznych i gospodarczych państwa w stosunkach z zagranicą. Zasada ta wyraża się w stworzeniu całego systemu nakazów, zakazów i pozwoleń w zagranicznym obrocie towarowym. Są w tym liczne ograniczenia o charakterze policyjny, a więc mające na celu ochronę bezpieczeństwa publicznego, ochronę rynku krajowego, a także (w szczególnych przypadkach) interesów politycznych państwa (embargo).

49 Zasady PPG Zasada prawidłowego gospodarowania mieniem publicznym Cały obszar wykonywania praw majątkowych państwa i innych podmiotów publicznoprawnych przez organy władzy publicznej podlega ocenie według ustalonych w PPG kryteriów legalności, celowości, gospodarności i rzetelności. Kryteria te są dla organu władzy publicznej dyrektywami działania, którymi powinien się kierować, gospodarując mieniem publicznym, mając na uwadze dobro publiczne i majątkowe interesy podmiotu, który reprezentuje.